Katalog

725 Haziran 2003 SındırgıBigadiç depremleri Deprem fııtınası mı? 0725 Haziran 2003 tarihleri arasında SındırgıBigadiç yöresinde büyüklükleri M=2.0 ile M=S.S arasında değişen 70 deprem oldu. Benzer şekilde, 5 ŞubatS Mart 1965 tarihleri arasında Salihli yöresinde toplam 337; 24 Şubat 5 Ekim 2000 tarihleri arasında Denizli yöresinde toplam 219 ve Savaştepe (Bahkesir) civarmda 2431 Temmuz 1999 tarihleri arasında toplam 176, 04 Mayıs28 Haziran 2001 tarihleri arasında toplam 164 deprem oldu. u çdlışmddd sozkorıusu deprem dızılerınp npden olan fay ya da faylar ve bu depıemleım depıem fiıtınası mı yoksa yerel fayldnma karakterlerıyle mı ılgılı olduğu araşürüıyor tom 10 IOKM I B A DEPREM FIRTINASI TANIMI Bılındığı gıbı belulı sırıulı bu bolgede bu hafta ya da bırkaç aylık sure ıçınde olu şan çok sayıda mıkrodeprem deprem fırtı nası olarak ısımlendırılır Deprem firtınası bır çeşıt enerjı boşahrrudır Deprem fu tina sında ana şok olabılecek bır deprem sozkonusu değıldır Depıemlerm sayısı sureklı artmaya devam eder ve sonra yavaş yavaş azahr Orneğın Norveçırı Meloy kentınde 1978 Kasımında bu dpprpm fırtınası başla mış ve 1979 Ocak sonuna kadar devdrn et mıştır Bu surede yakın ıstasyonlarda buyııkluğu 3 2 ve daha kuçuk 10 000 depıem kay dedılmıştıı En fazla olduğu gun 800 deprem kaydedılnuştu NAKAMURA (1969): Yuksek sıvı bdsmç kdynaklan efektıf kuvvetı dzaltıı ve stıes yoğunlaşmasında onemb rol oynarlar Magma yaddhıdroternidlsureçler volkanık bolgeler yakınında yuksek sıvı basıncının olduğu kayridklaıdır Orneğın Denver Dpprem serısı 1965 1966 Matsushıro Deprem Fuünası volkdmk kokenlı yuksek sıvı basıncından ılerı gelmıştır FRANCIS ve SCHOLZ (1968) Sırt zırvelerınde olan deprem ürtınalan egemen olarak yuksek deprem yoğunluğuna sahıptır Buna karşılrk kınklar boyunra olan depremler duşuk depıem yoğunluğu ıçer mektedır Sırt zırvelen altında htosfer tabakası çok ınce olduğundan yuksek derecede kınklıdır Bu durum deprem fırtınaları olu şumurıu sağlaı Omeğın 1972 yılında Rpyk janes Yarımadası'nda (lzlanda) deprem fırtı nası tıpık olarak gozlenmıştır Ada Reyk]anes Sırtı ıle ürta lzlanda nırı and volkanık zo nu drasında sağ yonlu otelpnmerun gozlendığı geçış bolgesınde yeı dlmdktadır Eylul 1972 depıem fırtmaflinı oluşruran ve bu deprernlerın fay duzlemı çozumlcrını ıçer mektedır Buna gore deıınlığı 3 km ustundekı depremler doğrultu atımlı 3 km alün dakı depıemler ıse normal fay mpkaruzma larına sahıptır gede meydana gelmıştu Bol gerun kuzey ucuna doğru Bravvley jeotermal alaru bulunmaktadır Fırtınadakı dep ıemleıın çızgısel dağılımlan faylann daha dar olduğu bolgelerde yoğunlaşmaktadır Faylann transform kesımlerı bır dızı kademeh dayklaıdan oluşmakta ve yuzeydekı normal fay sarplıklan, faylar arasında magma sokulumunun olduğu dayklara karşılık gelmektedır Şekll. 2 Dep rem fırtınau, ana şok, artçı depremlerlnln zaman Içlndekl dağılımı (Ishlda 1984). B DÜNYA ve TÜRKÎYE'DEN TİPİK ÖRNEKLER Izu Yarımadası, Japonya nuçlardan bırı dc depıem fırtınası dalga fre kansmın artçı depremlerm fıekansınddn buyuk olduğudur Mogı 1978 ve 1979 yılla nnda olan ıkı ayn fırtındnın 1980 IzuHanto Toho Okı Depıemı depremının habercısı olduğunu ılerı surdu Şekil 2 de de gorulduğu gıbı diid şok fntınanın meydana geldığı bolgpnın komşu bır bolgesınde meydana gelmıştu Ulkemızde ıse bırçok deprem dızısı deprem urtınası oldrak değerlendu ılmıştıı Ancak her bır deprem firnnasını ızleyen ay ya da yıllarda komşu bolgelerde hasar yapın buyuk depremler meydana gelmıştıı Bu çalısmada bu tur bu dızı depremler ıçın Deprem Fırtınası yerme Deprem Dızısı kavramı kullanılmıstır Aşağıda ulkemızde tıpık olarak gozlenen Salıhlı 1965 2000 Denızh 1999 2001 Savaştepe ve Haziran 2003 SındırgıBıgadıç deprem dızıleıı konusundd kısd bılgıleı veı ılecektır Izu Yarımadasrnda KasımAralık 1978 ve Maıt Mayıs 1979 olmak uzeıe 2 ay n deprem frrtınası meydana gelmıştu Bu ıkı donem ıçeıısmde buyukluğu 5 4u bulan depremler de oldu Fırtına, Hazıran 1979 dan ıtıbaren gıderek azaüs gosterdı 22 Haziran 1980'de tekrar kuçuk depremlerle başladı ızleyen aylaıda depremler hem buyukluk hem de sayı olarak arttı TSAI (1969): Sırt zırvelerınde oluşan Salihli Deprem dizisi Deprem fırtınaları: 5 görüş 1980 yılında 6 7 buyukluğundekı Izu Han fırtmalann odak derınlıklerı kııık 1965 Salıhlı Depıem dızısı 5 Şubat MOGİ ve SCHOLZ (1968): to Toho Okı Depremı oldu Mogı ye gore zonlaımdakı şoklann dennhklennden daha Fırtınalar ve kuçuk depıem yoğunluğu 1980 d e b u bolgede meydaderındır stıesm yoğun olduğu yapı ve malzeme fiktt 3. 1965 Salihli deprem dlzlsl. na gplpn deprem fırtınaları SYKES (1970): Deprem fırtınaları dçısmdarı heteıojen olan bolgelerde oluşur buvuk bır dcpremın habercı elastık enerjı boşahmı oldn genç volkanlar 3 MART 196* Volkanlar stres yoğunlaşmasmın olduğu sı oldularr 1930 yılındakı Kımagmatık sokulumlar ve jeotermal aktıvıte M5 5 I •"•" kayndk bolgeleımın başında gelmektedır ta Izu Depremı (M=7 0) de nın yaygın olduğu yeılerde oluşmaktadır Orneğın 1518 Mayıs 1970 Kılauea Volkanı benzer bır aktıvıte gosterdı Ana şok olmaksızın depremler derecelı ar(Hawaıı) depıem urtınası ıle volkanık Şekil2 dedegoruldu tış ve zamanla ozakş gostermektedır Orne puskurmeler ve magmanın yer altındakı ğu gıbı ana şok urtınanın ğm 1973 ve 1975 yıllarında Imperıal Vdlgoçu arasınddkı yalan ıİLşkı çok ıyı belge meydana geldığı bolgenın ley'de (Kdlıfomıya) ıkı ayn deprem fırtınası lenmıştır Buradakı deprem fıı ürıaldi ının komşu bır bolgesınde meysağ yanal doğrultu atımh Bravvley Fayı ıle oluşum nedenınm ortan magma basıncı dana geldı Bu sermın bır Impenal Fayının sağa basamak yapüğı bol oldugu gomlmuşfur deprem fırtınası rra, deprem dızısı mı ya da 1965'te bır dızı depremlerle başlamış ve ıkı deprem fııünası buyuk bır dep ay sureyle didlıksız devam etmıştır 3 Maıt remın habercısı olarak yorumla1965 gunu M=5 5 buyukluğunde bır nabüır mı sorulanna yanıt aradeprem meydana gelmıştu 5 Şubat 15 mak amacıyla bırçok araştırNısan 1965 tarihleri arasında toplam 337 macı tdrafından bolgenın merdeprem kdydedünuştır kezınde ve çpvresrnde gozlem1965 Salıhlı deprem dızüerınden ler yapılrmş, gozlem sonuçlan sorua komşu bolgelerdekı fay sıstemlerınde ayrmtılı olarak analız edılmış 4 yıl sonra 6 1 buyukluğunde 25 Mari 1969 c Bellrll blr ana şok oluştur dalga formldrı, spectral anahzle Şekll 1 . Deprem Dlzlleri (Mogl 1963). Demırcı 28 Maıt 1969 Alaşehu ve 5 yıl makiizın hemen hemen aynı n ve odak mekaruzması çozuma öncil şok olmaksızın Ana şok b öncü şok Ana şok Artçı sonra 28 Mart 1970 Gedız depremlen meybuyüklUkte çok sayıda deprem len yapıldı Sozkonusu çalışmave Artçı deprem Içeren deprem Deprem üçlusü Içeren dlzl den oluşan deprem fırtınası lardan elde edılen onemb sodana gelmıştu Salıhlı orneğı, Mogı dlzlsl dlzlsl 853/6