Katalog

Yayın arbşından kötümser değil iyimser olmafıyız Bilimsel yayınlann değeriendirilme süreci S aym Edıtor ulkernızın bılım performdiısma ıkşkın bır değerlendırmemı 1 Mart tanhb Büım Tekruk'te yayınladıgınız ıçın once memnuruyetımı ıfade etmek ıstenm Ozetle, 1986 yüından berı geçen donemde dunyadakı ust du zey bilimsel yayın sayısmın %50 dolayında artmasına karşüık, Turkıye'nın bu yaymlannı 13 14 kat yukseltmesı olgusunun o yazıda aynntılı açıklanmasma çalışümışur Benzen gomlmeyen bu sureçten toplumca daha buyuk yararlar sağlamak amacıyla, devletın ve sanayı kunüuslanmn araştırma gelıştırme butçelennı onemlı olçude genışletme zamanımn geldıgı vurBaşarı ölçüsü gulanmısür Bılımsel yayındah tırmanmaBaşyazrrazda bu surece sa nın altında sınırlamalann oldugu dd dece "ıyı de, her yıl bilimsel numeydandadır Hele geçen yıl yukale sayısı yıne arttı ve ıkı ulkeyı rurluge guen akademık terfı yonetdaha gende bıraktık1 haberlerının melıgınce kabul edüen yayınlann, artık sıradanlaşacagı ve ulke olarak Scıence Cıtatıon Index Expanne sonuç elde et ded'ın taradıgı Büyükçe projelenn ele dergüerın tumunu tık sorusunu gundeme getırecegı alınmasından önce, kapsaması buna açıktır" demekle karşüık kahteb binlerce ya da onbın yeıh bılım dergıyetmmenızın bı lım adamlanmızlerce bilimsel yayın lerımıze hıç kredı da hayal kuıkhgı verılmemesı çok yapmağa başlamış yaıatacagı açıktır eleştınlecek bır Boyle bıı yakla arastırmacı kitlesi ol husustuı Turk şım sıradan bır kımalı. Bu altyapı son Kardıyolojı Der şıden belka bekle negı ust duzey ya16 yıl içinde geliştiril yın desteğmde nebılırdı ama bunun bılıtnı ızleme di, bir başka aşama faıklı bu tavır ızğe ve benımsetlemekte, yalnız ya hazırlıklı olundu. Expanded dergımege çalısan bır edıtorden gelmelerındekı yayınldiı sı, yazının yukarda açıkladığım dışlayarak, SCI m daı kapsamlı amacıru baltalayıcı, pesımıst bır tadergıleıınde yeı alan mdkdlelere vırdan oteye gıtmemektedır maddı destek vermektedır Akademık terüler ıçın de benzer yola gı nlebüır Yerlı bılım dergılerınden Önemli ilerleme var de, ıyı seçrm yapılarak terfüeı ıçın Büınun ıçınde olanlaı bılır kı, kredı kazanılması yoluna gıdılmelıarastırmalar sınırh sorunlann ıncedır kı evrensel onemı duşuk olabı lenmesıne yonelıktır ve toplumun lecek ama toplumumuz ıçın onem elle tutabüecegı bır somut yaıaı taşıyan aıaştirmalar ıhmal edılme sağlanabılmesı ıçın bu tur 100 ya sın da 1000 kuçuk taşm yerıne otuıtulması lazımdır Yıne buyukçe projelerın ele alınmasından once bınlerce ya da onbınlerce bıhmsel yayın yapmağa başlamış araştirmacı kıtiesıne gereksınım vardır Bu altyapı son 16 yıl ıçınde gehstırılmıs, bır başka aşamaya hazırbklı olunmustur Dergıruzın aynı sayısında ana konuyu olusturan, bır hanım fizıkçımızm UNESCO bılım odulunu Avrupah kadın arasurmacüar arasından kazanması, 10 yıl once degü, ancak bugun mumkun olmuştur Ustehk, ulkemızde ornegın elektromk alanında çok anlamlı projelenn gerçekleşhrüdığı bılgısıne sahı836/12 Nıhayet, yayınlanmızın yankı değerının de heı yıl ızlenıp açıklanması ıçın bır sıstem kurulmah dır Bu zahmetlı ıslev ıçın sponsorluk Deıgınızden ya da TUBITAK veya TUBA gıbı kuruluşlardan sağlanabılır Bu bağlamda, AngloSakson ve dığer ılerı gelen ulke araştırmalanran yarıya yakınının da hıç sıte edümedıgı, yayını ızleyen on yılda 9 veya daha fazla sıtasyon alan bır yayının basarüı sayüması gerektıgı büınmelıdır Prof.Dr. Altan Onat ! U Cerrahpaşa Tıp Fakultesı Emekh Oğreüm Uyesı, Turk Kardıyolojı Derneğı Onceh Başkanı bım Kalpdamar sağlıgı ve hasialıklanna yonebk 12yıl takıpk TEK HARF çalışması toplumumuzun kalpdamar nsk profilını Batılı toplumlardan farklannı ortaya koymus, kendı bunyemıze ozgu küavuzlar ıçın ek knterlen ure,tmısnr Bu uretlerı bılgüenn dunya ıçın de onem taşıdıgı, çok sayıda ust duzey uluslararası yayında yer almasından anlaşılabüır Alanım dısındakı bırçok alanda da, yayınlanmızdakı tırmanma surecının bır sonucu olarak, toplumumuz ıçın elle tutulur yarar saglayan sonuçlar aknmış oldugunu tahmın etmekteyım I ntematıonal Scıena InstrtuProf. Kazım Türker, Hakemlerden bınsı makaleyı, te tarafından yayımlanan, benzer çabşmalan aktaran bırkaç uluslararası dergıler referansın ısıgında reddeder YaScıence Cıtatıon lndex (SCI) ve Current Contents de hakemlık süreci ym ıçın değerlenduTİen çausma kapsamına gıren hakemlı ve hakemın gosteıdıgı referansiçinde, yayınların de lardakı çakşmalar kedüerde yapüdeıgılerde yayına kabul oncesınde yapılan değerlendırmeler bıhmsel mış çeğerlendirilmesinde hşır ve sonuçlann bırbırlerıyletaramakalelerın ıçenk ve etık yonleny nıtehkte olduklan hakem le ıncelenmesı ve varsa hataların bazı önemli noktala fmdan behrtkr Hakem red gerekortdya çıkanlmasında onemlı katkı çesını yazarken bıraz alaycı bır ra dikkat çekiyor. ıfade üe Ingüız kedüennde Amelar saglar Boylesı dergüere makale takdım etmış bu dergılerde harıkan kedıleruıde olmayan bır kemlık yapmıs olan veya bu dergüerın yayım kurulasalet unvaru olmalı der Değeılendırmeyı yapan 2 lannda gorev aknıs bılım adamlan bu konuya aşınahakem ıse ük hakeme alaycı bır ıfade üe dıkkat ettıdırlar Uzun yıllar SCI kapsamında dergelennden gı takdırde venlen referanslarda kullanüan kedüenn bırı olan "European Journal of Pharmacology" dersıyam kedısı oldugunu ve bu tur kedüerde geneük gısının yayın kurulu uyebğı daha sonrakı donemlerolarak sağ atnumda adrener]üc noronlann duzeyı de danısmanlık ve halen de hakemlık gorevımı surson derece duşuk oldugunu ve bu referansın eklen durmekteyım Bunlann dışında hakemlı dergılerde mesı hahnde makalenın yayımlanabüecegını büdı çok sayıda makalem yayımlandı Son gunlerde denr Dergının yaym kurulu 3 hakem olarak bem seçğışık kurullarda ozellıkle ulkemızın en seçkın bilimrruş ve ben de 2 hakemın onerüerı ısıgında maka sel kunıllannda tartışılan ve uygulama bazı onemlı lenın yayımlanabüecegı yorıunde fıknmı büdırmıs hatalara yol açabılecek bu konuya egılmenın yararh tan olacagı duşuncesı ıle bu yazıyı kaleme aldım Bilimsel aıaştırmalann ardından kaleme alınan bır makale SCI kap samındakı dergılerde yayımlanmak uzere kabul edılmeden once dergının yayın kurulu ve seçılen hakemler tarafından kapsamlı bır ıncelemeye tâbı tutulur Bu ışlemler yayın kuniu, hakemler ve makale yazarlan arasında yurutulen ya zışmalar ve sıkı bır dıyalog sayesınde olur Makale hakkmda hakemlenn verdıklen raporlar bırbulenne gondenlerek duyunılur Bu temasldi ıle kesm bır sonuca ulaşamazsa farklı hakemlerın goruşlenne basvurulur Gerek yayın sahıpleıı gerekse hakemleıın ad ve kurumlan karşüıklı olarak gızb tutulur Bazı durumlarda hekemleıın ve dolayısıyla yayın kurulunun tavsıyesıyle makale arastıncılaı taıafından onenler doğrultusunda duzeltıkr Sonuçta tum rapoılar ve konu üe ılgüı hteraturun degerlendııılmesı ıle dergının yaym kurulu nıhaı karannı "kabul veya red' olarak butun hakemlere ve yayın sahıplerıne duyurur Makalesi reddedilen Nobelli bilimci Ingüteıe'den aynı dergıye tdkdım edüen bır makdle ıçın hakem şoyle deı Bu çügın Ingüız her sefeıınde bu bıyo lojık materyalı bır kas preparatırun uzerıne koyup kasm verdıgı ceva ba dayaııaıak kımyasal bır tanımlama yapıhnaksızm yeru bu mad de oldugunu ıddıa edıyor şımdıkı makalesi de boyle bu palavradır Ikıncı hakeın de buna benzer bu ıfade üe 1 hakemın gorusune katüır Araştıncı çahşmada kobaylan yabancı pıoteıne karşı duyarlı hale gctırıyor ve bu kobaym akcığennı çıkartıyor ve perfuzyon üe canlı tutuyor Kobayın duyaılı ol dugu proteıru akcığer ıçıne damar yolu üe verdıgınde venoz donuş sıvısında tavşan aortunu kasan bır madde çüayor ve bu maddeye ' rabbıt aoıta cont ractın substance RCS1 adını venyor Hakemler araştıncırun bulunducjiınu ıddıa ettıgı maddeye veı dıgı kısaltümış adın tavşan aoıtu üe bu ügısı olmadı gıru, bu kısaltmarun Royal College of Surgeons dan geldıgını ve boylece çahştıgı kurumun adını lıteratu re maletmek ve ebedüeştırmek ıstedıgını ıfade edı yorlar Makale, 3 hakem olarak bana gonderüıyor Hen üa hakemın dıkkatmden kaçan onemlı bu eüa daha var, venoz donuş sıvısırun trombosıtten zengın plazma eklenmesı trombosıtlenn kumeleşmesıne yol açıyor, oysa aktıvıze duyarlanduTİmamış kobay akcıgennde mevcut degü Makale sahıbırun ük 2 hakeme verdıgı cevabı yenüu yutulur gıbı degüdır "Bu hakemler ve onlann gorusune katüanlar benım departmanımda teknısyen dahı olamdzlar' Çügın Ingüız olarak bdhsedüen araşuncının bır dızı deneyden sonra varbgını endotel kulturlennde tespıt ettıgı ve prostaglandın X dıye adlandu:dıgı brr başka madde var Bu ıkı maddenın bıyolojüc akuvıtelen, aktıf maddelenn kımyasal yapüarı, Is veç'te Karobnska Ensötusu'nde ve araşuncının kendı laboratuvannda yapüan yogun çabşmalar üe prostaglandın X yanı prostasıkhnın kuvvetb antıgregan, RCS'nm ıse tromboksanA2'nın ıse çok guçlu Hakem konusu Genelde takdım edılen makalenın ıçengıne bakılarak o konuda dunyada en çok yayın ve bilimsel çalışması olan kısıleıın hakem olarak seçılnıesıne onem veıüır Bazı dergüer, derneklerın yayın organlandır Boylesı dergılerde, ustun bıhmsel erkın yanı sıra, o deınegın uyesı olmak da hakem olarak seçılmek ıçm bır knterdır Ornek olarak Internatıonal Journal of Hypertensıon Bntısh Journal of Pharmacology Journal of Pharmacology and Expenmental Therapeutıcs verılebıbr Hakemler arasında da bazen oldukça kıncı ve sert tarüsmalaı olur Tanık oldugum bırkaç ornegı okurlarla paylaşmak ıstıyorum Journal of Pharmacology and Expenmental Therapeutıcs dergısıne Ingütere'den bır grup arastıncı bır makale takdım ederler