Katalog

Tannlar 12 bin yıl önce doğdu Kısa süre önceki arkeolojik araştırmalar Neolitik dönemden önce iki büyük kutsal figürün var olduğunu ortaya koydu; bunlardan biri anatannça diğeri ise boğatannydı. Bulgular, tannlann tarımın başlamasından önce yaratıldıklarını ortaya koyuyor. Bilim adamları tanrılann tarım üzerinde olumlu etkilerinin de olmuş olabile Craflk 1 Blr dlğer deyifle, tüm Ulkeler genelde 44.S yılda yaymlannı %1012 kadar arttınıiarken, blz yaymlanmuı tklye katlamaktayız. ceğini kaydediyorlar. (Craflkte 1998 yılında eğrilerdekl kınlma, ISI'nln o yıl yöntem değlftlHp sanoglu tersıne kendı arzusuyla bu yenı yaşam bıçımıru seçü Jacques Cauvın konuyla ügılı şu açüdamalarda bulunuyor "Insan ıle tann arasında ortaya çıkan bu yenı boşluk dınamıktır Ortam uzennde dogrudan etkısı olmadan ınsan zekâsını butunuyle degıştınp, o gune dek gorulmemıs yenı gınşımler başlatn Boylece o zamana kadar canlılar dunyasının normal ureüm dongulerını seyretmekle yetınen Neolitik toplumlar aktıf ureticüer olarak bu surece dahıl olduldr Aslmda ınsanoğlu teknık açıdan da bunu yapa bılecek durumdaydı ama boyle bır ıstegı ya da fikrı olmdmışt ( )" I.Ö. 8500 yılına ait kült yerleri Çatal Höyük'tekl büyük ana tannça belkl de, Neolitik dönemden önce yanl 12.000 yıl önce ortaya çıkan tannçalann toyundan geltyor. Tannlann ortaya çüaşı tarımı da berabennde mı getrdı' Bu hıpotezle ügılı degısık goruşler soz konusu Toplayıcı avcı topluluklar ve dırüerı uzerınde çalışan CNRSde sosyal antropolog Alain Testart a gore, tanm g±)i donum noktası sayüabüecek onemlı gehsmelenn sadece ıkhm ya da dınle açüdanamayacagını ıfade ederek, toplumsal yapüann da tanmın basldiıidsında onerrüı bır rol oynamıs olabüeceğını kay dedıyor Ote yandan Testart, IO X bmyüa aıt kadın ügurlenne tannsal bır anlam at fedüemeyecegını üen suruyor Fransız arastırmacı yuvarlak hatlara sahıp bır heykelın ya da Paleohük donemdekı tum Venus'lerın tannça olduğunu soylemenın mantüdı olmadıgını ıfade ederek boyle bır ıddıanın, gelecektekı arkeologlann gunumuzun rek lam anşlenndekı zayıf ve guzel kddınlara bakarak toplumlanmızın kadın egemen bır sısteme sahıp olduklan sonucuna vaı rnaları gıbı saçma olacagını behrtıyor Yıne de kısa bır sure once Turkıye ve Sunyede gun ısıgına çücanlan Neolıtk çagın başlanna aıt bulgulann dınsel betımlerle tanm drasmda bır üışkının var olduğunu gosterıyor Nıtekım, Sunye'de kazı çakşmaldiı yuruten CNRSde taııh oncesı çağlar uzmanı olan Danlelle Stordeur ortaya çıkaı üan ılk kutsal yerlenn 1 0 9000 8500 yülanna aıt olduğunu behrtıyor Stordeur, Tuıkıyede Gobeklıde bulunan, tonlarca taştan oyul muş, aslan, boğa ve yabandomuzu tasvulenyle suslu yapüdnn da son derece etküeyıcı olduğunu ıTade edıyor Anadoluda Nevah Çon'de bulunan ınsan şekülı heykeller de dev boyutları ve suslemelenyle sıradan bmalaıddn ayrüıyorlar Danıelle Stordeur a gore "bu keşıfleı Jacques Cauvın ın tezlennı doğruluyor" Boylece, belkı de tdnlüar ve tanm ınsan tanhının en buyuk devnmlennden bınnın üfl yuzunu oluşturuyor Scıence et Vıe Ağus tos/2002 Çevırr Anahıd Expanded usulüne geçerek kalltesl blraz daha düfUk derglleri de tarama kapsamma almalan ve yaytn saytsını arttırmalanndan Iferi gelmektedlr). I lk tann ne zaman ınsankk taı ıhıne gır panteı kafasına dayamış, dogum yapan, dı? Oldukça hassds bır o kadar da egemen bır kadın üguru seramık heykelı merak uyandıran bır soru GunumuzHem hayat verıyor hem de aynı zamanda de, bu tuı kutsal dusuncenın, "otekı hayvanlara yanı dogaya hukmedıyoı dunya"ya yonehk mancın 100 000 yıl once Ote yandarı, yıne Çatal Hoyuk'te boğa ortaya çıktığı bılınıyoı Bazılannın hâlâ çıçek tasvırlenne de bol mıktarda rastlandı Kutsal gıbı bırtakım armağanlann kahnülanna sayerlerın duvarlannı, kalle şekülendırılmış kehıp oldugu en eskı gomutleı bu tur ınançlamık boynuzlara sahıp sayısız boğa kafatası rın varlığını kanıtlıyor An nın susledığı goruldu cak bunlar bır tanıı mancı Bazı dlnlerin tannlan yok Duvarlarda, kuçucuk nın da var olduğunu kesın ınsanlarla çevrılı dev Sosyal antropolog ve etolarak açıklamıyor Ger nolog Alaın Testart, bır dınle ügılı bogalan gosteren bu çek dnldnıdd kutsal fıguryuk freskler de hayvaen ıyı tanımm "mançlarm ve lerın ne zaman oı taya çık nm ustunluğunu tasvır torelerm dılzenlenmış bır bııtunu" tığını behrlemek ıse oldukedıyordu Tarım ve olabüeceğını, 'bırya da bırkaç tan ça zor Yazının (IO IV yuz hayvancılığın Yakın nya manç" ıiadesının doğru olyüın oıtalarmda bulundu) Doğuda gelıştığı o madığını behrtıyor Fransız bıhm yardımı olmadan arkeolo adamı tanrısız dınlenn bıınun çağda, kadın boga çıf jık objeleıden yola çıkarak kanıtı olduğunu kaydedıyor Ortı, bol urun elde etmeyı neğın, Avustralya yerhlen ınançtann ve tannçalan sınıflan amaçlayan Çatal Ho lannı, kahramanlann, ınsanlann ve yuk ınsanlannm kultudırmdk son derece guç bır hayvanlann bır arada yaşadıklan ış Bır kadın heykelının ya nun bır parçası olabıhr bır tur ılkel, mıtsel çağ nıtehğındet da duvaıa çızılen bu erkek Ancak bu noktada şu "Duşsel Zaman" etrafmda kuıaıak resmımn kutsal bır nıtelık soruyu sormak gerekıtann kavramına yer vermedıler mı taşıdıgı yoksa sadece yor Insanlar ne zaTannlar. bır kulte aıt olan ve ınsan mandan berı tannlann sembobk bır figur mu ol lann bır çıkar beklenüsıyle kurbanduğu nasü belıılerıebüır9 yardıma gelmesı ıçın lar, çeşıtlı armağanlar sunduklan, Bır bınanın kalıntılanndan rıcada bulunuyorlar9 çoğu kez olumsuz olan ustun varo yapının bellı bır kulte aıt hklardır. bır tapınak mı yoksa sıra Sımgelerın dan bır toplantı yerı mı olduğu nasıl büınebılır? devrimi" Ancak bu zoıluklaıa rdğmen arkeologlar ıkı kutsal figurun Neolitik donem sı rasında yanı taıimın oıtaya çılaşından sonra yaratıldıklan konusunda hemfikırler Bunlar dan bırı, yuvarlak hatlaııyla verımhlıgı sımgeleyen ana tannça, dıger ıse erkegın gucunu sımgeleyen boğatann Ilk tannlar panteonuna aıt olan vc Yunan mıtolojısınde sıkça rastlanan bu fıgurler buyuk bır olasılıkla ınsanlık tanhının ılk tanrı sembollerıru olusturuyoı Anadolu'da, Neohnk dönemden (IO 6500) kalan Çatal Hoyuk'te bu tuı kutsal tasvu orneklerını bol mıktarda bulmak mumkun Bunlardan en unlusu, ellennı ıkı Yakın Dogu uzmanı arkeolog Jacqueı Cauvin'ın hıpotezıne gore, bu ıkı kutsal uguru betımleyen ılk eskızlenn 1 0 10 000 9000 yıllan arasında ortaya çıktıgı var sayılıyor Bu da şımdıye kadar bılındıgı gıbı, tanmdan sonra degü çok oncelen tann kavrdmının gebstıgı goruşunu ıddıa edıyor1 O çağdan ıtıbaren okuz başlan evlenn ıçınde, kılden sıraldnn orta<nna yapıhyordu Yakın Dogu'da ılk kadın figurleıının de bu çağdan ıtıbaren ortaya çıkügı gozlenmektedır Jacques Cauvm Tdnnların Doğuşu Ttamın Doguşu adlı yapıtmda bu kadmlann Paleolıtk çagdakı Venus gıbı sadece "verım lılık sembolu' olmadıklannı aynı zamanda Yuce Varlık ya da Evrensel Ana gıbı algılanan gerçek bır mıtsel kışı, başka bır deyışle, dışü 'monoteızm' olarak da tanımlanabılecek dınsel bır sıstemı taçlandıran bır tannça olduklannı" kaydedıyor Fransız arkeologa gore, tanmın ortaya çılaşından oncekı bınyılda Yakın Dogu'dakı toplayıcıavcılarda gozlenen gerçek anlamda bır "sımge devnmı" soz konusu Jacgues Cauvın bu savlannda daha da ılerı gıderek, ınsanoglunun çevresındekı engellere karşı koyına korunma ıstegının tann kavramını gundeme getırmesının yanı sıra bır başka devrım olan tanmın kokenınde de olup olmadıgını sorguluyor Uzun sure kabul goren gorusun aksıne ınsanlar, ıklımdekı degışımler ya da buyuk bır nufus baskısının sonucu taıırru keşfetmek zorunda kalmadılar, ın Sahra'da Neoll tlk döneme alt büyük Sefar tanmının (Cezaylr) herhalde mümlnlert vardı: Soldaki fotoğraf, büyük blr olaulıkla ferf el Ahmarda (Suriye) bulunan, Neolitik dönemln Ilk ona tapan blr klşlyl betimzamanlanna alt bu evde, boğatannnın yavnılanna alt llyor. dört boynuz duvariara asılmiftı. 836/11