Katalog

Kasım ayı gök olayları zengini • 9'unda tam ay tutulması • 13'ünde AySatürn buluşması • 18'inde göktaşı fırtınası ve • 2324'ünde tam Cüneş tutulması • Leonidler göktaşı yağmuru 1421 Kasım tarihleri arasında görülebilir HasanH Esenoğlu(*) uneş gokyuzuııde gunluk yaklaşık 1 derecelık bılınen hareketıyle ıler leyerek 123 Kasım 2003 tarihleri arasında 23 gun boyunca Terazı (Lıbra) ta kım yüdızında 2429 Kdsırrı tarihleri arasında 6 gun boyunca Akrep (Scorpıus) takım yüdızmda ve 30 Kasım 18 Aralık tarihleri arasında 19 gun boyunca da Yüancı (Ophı uchus) takım yüdızında kalıyor Bır yıldız ola rak dısk gorunumu kolayhgmdan gunluk yu zey gorunumunu pek beklenmedığı halde bu aylarda sık gonılmeye başlanan buyuklu gu Dunyamızın belkı 510 katına ulaşabılen ügınç yapüardakı leke gruplannı leke sayılarını ve ayrıca kutup ısıması Guneş ten yü dız maddesı atımı manyetık firtınalar gıbı Yeı ı dogrudan etküeyebüecek dıger Guneş olaylarma üışkm resımlıayrmtüı surelı ve guncel bügüeıe http//wwwkoeııbo un edu tr/astronomy/solaractıvıtyhtml http//wwwsunspotcyclecom ve http//scı ence msfc nasa gov/ssl/pad/solar/default htm adreslerınden ulaşüabılıı Cökatlas Kasım ayının gök atiasını lceren ve 15 Kasım akşamı sa at 20:00 Itlbanyla görülebllecek gezegenler (re, slmde sürekli yarım /j dalre çlzgl Ile göste / J \ rllmls olan Cüneş fSfitÛr hattının üzerlne veya yakmına bakınız) ve takım yıldızlar şekllde verllmlstir. Bu Gök atlası yardımıyla Gökyüzü seyredlllrken atias gökyüzüne bakar fekllde doğnı yonlerde yvkanya kaldınlarak bakıldığında gece gökyüzündekl gö G Ay Ekım ayı boyunra Ay m evrelerı re sımde goruluyoı Buna gore ük dordun ev resıne 1 ve 30 Kasım da ıkı kez ulaşır ve ge ce yansı onoesıne kadar goculüı Tam dolu nay pvresıne ıse 9 unda gırer Ay dkşarn 17 05 de dogup sabah ta 7 58de battığından tum gece gorulur Son dordun evresıne 17 smde ulaşır ve yaklaşık gece yaıısı once smden ıtıbdren sabah saatlerıne kadaı goıu luı Yemay evıesme de 24 unde gırer Dolu ruy yaklaşık \i l kadır parlaklıgı üe tum gece boyunca herzamankınden daha fazlası Ay ışıgı ıle Yer ı aydınlaür TkJaplı teleskop veya durbunu olan okuyucuların gozu kamaşurma dan rahat gorebüecegı adeta doku nurcasına en yakınımızdakı gok cıs mının susuz Ay de nızlenru ve otuzbın kadar Ay krateruu sıradagları derın dere yataklarını duzluklen ve yuksekbolgelen tepe sırtlannı ve Guneş ışıgının en fazla yansıtüdıgı parlak bolgelerı gozlem lemek ıçın yaklaşık tarılı dralıklaıı ıse şoyle 1 1721 ve 2630 Kasım /PtTMJrt^ fUttünt §§€ tOlttfffffMI örtüşür. Gök atlasında yer alan, doğupbatma yan özelllğlnden olsa get yaygın olarak tanınan BuyUkayı takım yıldızımn (Ursa Maför uzun süreyle Izlenmesl, dünyanm mesl gereğl dalresel nasıl yer değlştlrdlğl k<olayhkla farkedllecektlr... Gök atlası aynca, blr ufuktan blr ufka uzanan Samanyolu'muz kollan altında geçlrllecek bol gök olaylı ve bol yıldızlı Kasım gecelerlnde gökclslmlerlnl tanımada ve kolay bulmada yardıma olacaktır. Ay, Günes ve gezegenler doğugüneybatı hattı boyunca bulunduklanndan, bu yöne bakan yerleşlm yerlerl ve arazller "doğal gözlemevlert" dlr, gökyüzü manzaralı değerllğlndedlrier kl buralardan gök clslmlerlnl Izlemek daha kolay olacaktır... Gezegenlerin ilginç konumları AySdturn buluşması 13 Kasım akşam saat 21 cıvannda (0 7 kadır paılaklıgındakı Satuın şıskmay evresmdekı Ayın 5 derece guneymde yer alacak Her ıkı cısım bu ydkınldşmd sırasında dogu tarafta ufuktan yaklaşık 9 derece yuk seklıkte Ikızleı (Gemını) takom yıldızmda go rulecek Bu bırlıktelık sabatı Gunes doguncaya kadar surecek Çızelgede goruldugu gıbı ydkldşık 6 saat 7 dahka surecek olan Tam Ay tutulması olayı Turkıyeden ızlenebılmeame kaışm 23 24 Kasım dakı Tam Guneş Tutulması maale sef ızlenemeyecektır Bununla bırlıkte me raklı okuyucular bu tutulmayı ılgılı mternet sıtelermden ve yuıdışı bdbuıddiı takıp ede bıluler Cezegenler nerede? Duıbun veyd teleskopu olan okuyucu laı Uranus u (parlaklıgı +5 8 kadır) ay bo yunca dkşdrrı ve gece yaıiima kadar (yakla şık altı saat surehgme) guney tarafta Kovd (Aquaı ıus) takım yüdızında (yü boyunca bu takım yıldızda kalmak uzere) gorebılecek Yukseklığı ufuktan en fazla 36 derece olacak Neptun un de (parlaklıgı + / 9 kadır) Urdrıus e yakın gorunumunden dolayı ben zer şekılde ay boyunca akşamları Guneş battıktan ıtıbaıen geç saatleıe kadar yakla şık dort saat surelıgme guney tarafta Oglak (Caprıcornus) takım yıldızmda (yü boyunca da bu takım yıldızda kalmak uzere) gonılebüıı Neptun ufuktan en fazla 31 deıece yuk seklıkte olacaktır Her ıkı gezegen ay boyun ca Guneş e yaklaşacagından gorulme sure sı azalacaktır Merkttr bılmdıgı gıbı sadece ufka yakm olaıak ya Guneş dogmadan once do guda yada Guneş battıktan sonra batıda gorulebüır Merkur ay boyunca Guneşeten Tutulmalar Saat Ozellik tzlenebileceği yerler Ay tutulması: 9 Kasım 0 15 06 1 32 24 3 06 18 3 18 30 3 30 42 b 04 30 6 21 54 Ay Yarıgolge konısıne gınyor Ay Golge konısıne gırıyor Tam tutulma başlangıcı lutulma oıtası Tam tutulmanm bıtışı Ay Golge konısınden ayrüıyor Ay Yangolge konısınden aynlıyor Afrü<.a Avnıpa Orta Asya ve kuzey batısı Grorüand Kuzey Kutup bolgesı Ameıüca Antartüca Hmt Okyanu'nı nun batısı Atlas Okyanusu Oı ta Dogu nun batısı ve Pasıfık Okyanusu nun dogusu 867/2