Katalog

Milyarda bir risk olsa da çocuğumu yollamam' ızılay'ddiı aldıgı kandan HFV vırusu bıüaşan YO üe ılgılı bu TV pıoyıanıuıdd bu korıudd uzman bır bılım adamı YO 'nım anrıe vo babası üe YO 'nuıı gıtnıekte olduğu okulddiı çocukla nnı alan ıla arme veh goruşleıını düe getu dılcı Coruşleım ozetlen şurüdrdı Bılım adamı Smıftakı dığeı çocukla la bulaşmd ııskı "asla" yoktuı YO'mın anne ve babası Çocuğu muzun ukuma hakkı ehrıden dlınmdmalıdıı YO'nun sınıfmdakı ıkı aıkadaşmın annelerı Çouklaıunızı rnılydrdd bır bıle rısk olsa okula yollamayız Bu "ııet" qoruşleı hdkkmda şunldr soylenebılır (1) Bılım ıçııı yapüan çeşıtlı tanımlann ortak yanı denılebüocek nokta, asla, mutldka, kesuüıkle ve bu gıbı kesmlık ıfdde eden yargüaıa yer olmadığıdır Aym sınıfta okuyaıı ıkı çocuğun kdiılannm bırbırıne bulaşması rıskının sıftı olduğu soylenemez Sınıfta otuıruakta olan çocugun başına ornrunu doldurmuş bır uydu parçasının duşme olasıhğı dahı "asla" değıldır Olsd ülsd eğeı varsa sayısal bır ol çum sonucunu belırterek (bınde 3, oııbuı de 8 gıbı) ya da bu bılnımıyor ama mertebesı hakkında bır ıpucu var ıse "az", "çok az" gıbı bu ozrıel tanımlamayla belırtım yapmaktıı Konuiuıımı uzrnarıı olduğu beliı olan bır bılım adamının "asla" dcmesı ve bılımı lıaııgı myetle olursa olsuıı başkalannda yaraltıcı kanılar uyandıracak şekılde kullan ması yaıüıştıı (2) Fsas dıkkat çeken ıfade, çocuk larıYO üe aynı smıfta okuyan dnnelerın kesm kendüerınden emın, bümış tavula nyla desteklı "müyarda bu rısk olsa büe ' dpyımleııdır Bu ıfadeden drüaşılmaktadır kı dogal olaıak çocuklaımı koruma kaygısı ıçuıdekı anneler, "ıısk" ve "olasüık" kavramlaıı hak kında bügı sahıbı değılleıdu Bu aıdasüabı lıı Ama daha onenılısı matematık teı rnınolojı üe olmasa dd ydsam denılen sure cın, "rıskler denızı ıçmde varlıgını suıduı meye çdbdldmak" demek olduğunu ve de aüe, okul ve toplum uçlusuııuıı vermesı beklenen eğıtımm "çoouk ve gençlerın bu çabanın araçlaıı üc tamştırümak ve alıskaıı kk kdzandırmdk" demek olduğurıu anlama mış olmalaıı n kendıleı mdeıı emııı ıfadele ımdeıı aıüdşüdığuid gore de bunu anlamaya pek ısteklı olmadıklaııdıı Daha da olesı çoğu arırıe ve babanın sahıp ınsanlaı yetıştıı rnesı üo saglonabüu Bugurüaı eqıtım sıstemı, Turk toplumunun gızıl gucunu harekete geçuememektedıı Toplumun gızü gucunun harekete geçırümesı ancak toplumun oı tak ulkuleı ı paylaşması üe mumkunduı Sonuç olarak kalkınmanın ve çagdaş ldşmanın buuıcü koşulu ortak bır kulture sahıp ınsanlar yetıştırerek çagdaş bu eğıtım sıstemıne sahıp olmaktadıı Hıç şuphesız toplumda farklı duşuncelere sahıp ınsanların K ıyı ruyetlerle olduğundan kuşku bulunma yarı koruma eğüınüeı ıııııı çocukların bu taruşma ve alışma ımkânlaıım ellcıınden aldıkldiı, ydŞdmın ııskleı derıızme bırdenbııe atümalaıına ya da aksıne koca koca m Sdnldim heı şey ıçm abı baba dayı barı ya da kıırtann aıamalarma yol uçüğıdıı (3) 'Rıskleı orlamı ıçmde Vdrlığını surdurme" surecı boyunca kullaııüacak bu kavıam kaüaıulabüu ııskkdvrdinıdır Deralebüır la, tum ınsanlann tum çabalaıı yuk sek gorduklerı ı ıskleı ı kdtldiuldbılır duzey lere mdırmek, hatta mumkunse bu rısklcrı buer fusata çevırebılmektır Evındekı eşyaları devıümeye kaışı sabıtleyen kışı depıem ııskuu oıldddiı kaldırmaya değıl karşüaşma olasüığı bulunan yuksek ı ıskı kdtlanabüeceğı bır duzeye ındırmeyo çauşmaktadır (4) Ilkokuld gıden bır çocuğu çevreleyen ve çoğu AIDS bulaşma olasüığına gore çok daha yuksek olan rısklerden kunıle rı şunlardır Okul helasından, kantınınde ya da okul onunde açık satüan yıyecekleıden He Tann'mn kendısıne verdığı en etküı yaşam surdurme aracı olan "oğrenme" yoteneguu "oğretme ületı" nedemyle okulda kaybetmek daıma başkalarının oğretmesııu bekler hale bır çeşıt engeüılıkdurumu gelmek Smavlaıda uygulanması adet olan gozetım yoluyla "potansıyel suçlu" oldu ğuna ındrıdu üması ve boylece herkesı potansıyel suçlu olarak gorme alışkanlığı eduımek Annesı ve babası başta olmak uze re tum yakın çevresındekılerın ortak çabaları sonucu kendıne yeter hale gcleme mek heışeyden korkar hale gelmek ancak başkalarının destegıyle yaşamını suı durebüecek şeküde "kalıcı sakdtlık" sahıbı olmak vd Butun bunldi ıçın kullanüabüecek karşı orüem anahtarı bu ııksleıle karşüaş tıımamak degıl, tam dksıne kontrollu olarak kdrşılaştırmak ve başa çıkma yontemlerı konusunda yaşuid uygun yollaıla "kaüanüdbılır rısk" duzeylerme ındırmeye çalışmak ür Çocuklaıı I1IV ya da bır başka fizık sel ya da züıuısel soıurıa sahıp yaşıtlan üe aynı ortamda bıüundurmak ve bu duıum larırı gerektıreceğı "rısklerı katlanüabüır duzeylere ındırme araçlan"nın neler oldu gunu araştuıp uygulamaktan daha ıyı bır eğıtım olamaz Hatta butun dığer dersler bıraküıp yalnız butüar oğıenılse daha da ıyı olur (hıç olmazsa ezbeı ve gozetımlı smavlar yapümamış olur) Bunun sorumlıüuğunu ya da geıek tııdıgı sabır ve çabayıustlenmeyıp ı ısk or tdmlaıından uzak tutmak ıse kısa sure ıçm ıısklerı dzaltır gıbı gorunmesıne lagmen orta ve uzurı vadede mutlak bır nsk or tamının ıçıne atmak demektır Sınav başarısızhğı ve dikkat eksikliği üzerine ınav bdşaıısızlıgıdıkkat dagı nüchğı üışkası" adlı yazıyla ügüı oldiak bazı eleşetırüerunı sun mak ıstıyorum 1 Bdşlıkta geçen "dıkkat dagıruklığı" kavramı anladıgım kadarı üe tıbbı olaıak kullandığınuz "dıkkat eksıklıgının" kaışılıgı, dıkkat dagınıklığı bu anlamda kulldiıdıgı nuz bu kavıam degü Yazınm ıddıası bu ol mayahılır Ancak beyın bolgeleıı üe ügüı veıümeye çalısüan bılgüer tıbbı bır ıddı anın oldugunu duşundumyot Acaba bızım büdıojuııız "dıkkat eksüdıgı mı" anlatümak ısteruyor" Çunku rükkat dagınıklığı dedığı mızde başka diüamldiı üade etrrıeye çalışıyoruz demektıı Yazıdan bu dıuunıu tam çıkaıtamaduıı II S 2 Ilk paragıafın ük cumlesuıde qo çen" züıuı/ suıu ışbırlıgındekı aksama ko şullan " ıle soylenmek ıstenen n e ' Bu açüc degü Zıhın neym karşüığı1' Smır neym kar şüıgı' Beymdekı suııı hucıeleıı kımyasal ve elektı ıksel olmak uzere ıkı yol üe üetışımde bulunur Sınıı hucrelen aıasuıdakı bu üetı şım ozellıguıın bozulması mı anlafılmak ıs tenmış° Ustelık dıkkat eksüdıgı dıye tanım laıidiı duıumun benım büdıgırn kadarı ıle tam mekanızması büınmemektedır Sadece "çok kuçuk bu ışlev bozuklugu" varlıgından soz edılmektedır 3 Hk ara başlüdan sonra yazüan ük cıurüede " antenor/ postcrıoı asımetıı " kavramrtu duymadım Benım bıldıgım be yınde sag/r,ol asuneüı oluı UbteLk yazının bu çokyeıınde ozellıkle Turkçe kelımelerın seçümesıne ozen gosterüırken "anteno/postenoı" kelımelerı yerme başka kelımeler kuüanüabüııdı Yıne bu bolumde sücça geçen "aktıvasyon" ne anlama gelmektedır Bu "aktıvasyon" hangı olçum yontemı üe saptanrnıştır UsteİLk ük gırış cumlesındc "salt bu nedene " bağldridmayan "şey" sdlt bır ne derüe açıklanmaya çalışüıyor gıbı Bu alt paragrafta geçen "yuksek aktıvasyon " "kdiı dolaşımı" olarak açıklanmış Kan dolaşunı artışı aktıvasyon aı tışmuı sadece bu gostergesı olabüır Aktıvasyon artışı başka bulgu larla da saptanabüıı Bu: oncekı patagidftakı üe bu pdidgraftakı sankı farklı anlamlaıı ıfa de edıyor gıbı 'Taşınan aktıvdsyon " faıklı bır dnldrn taşıyor olmalı Bu daha çok elekt rıksel bu anlamı ıfadc edıyoı Yazı bu şekılde sonuna kadar aynntüı olarak eleştırüebüıı Ancak buna beüa de gerek de yok Son paragrafta geçen "sınıı büımı konusunda büuıçlendu me" üe aıüdtü nidk ıstenen şey n e ' Bu açık degıl Yazı genel anlamda anlatmak ıstedıgıne ulaşanuyoı dıye duşunuyorum Ilk gıtış cumlesı ve sonuç cumleleıı bıyolojık durumun etkısuu kuçultmeye çalışırken yazuıuı dığeı bolumleıınde hemen butun psıkıyatıık durumlar bıyolo]ik parametrelerle açık lanmaya çalışümış Yazı bıyolojık vurgulardan kurtarüarak ük gırış cumlesındekı anlam çeıçevesuıde "büımsel ıddıaldiddn uzaklaşarak' ıyı bıı fı kır yazısı olabüu Hasan Mırsal Ruh Sağlığı ve Hastalüdaıı Uznidiıı lınursdl@supeıoıüuıe com patıt kapmak Okıü kaııtmmdekı sağlıksız yıye cekleı nedemyle obezıte hdstalığuıa yaka ldiundk Okıü seı vıs aıacı üe gıdıp gekıken kazaya uğıamak Okul saatleıı dışmdd üjfık kazası rid ugidrıidk Uyuştuıucu satıcüaı ırun bu pazaı lama yontemı olatak kulldrıdıkldrı okul on leıınde satüan yıyeceklere uyuştuıucu ka nşünlması yoluyla uyuştuıucu bağımlısı ol mak lnternet yoluyla olumsuz nnsel alışkarüıkiar edınmek Ezbeı yoluyla yaidtıcüığmm oldu nılmesı çogulcu detnokidsmın vazgeçılmez gereklerındendıı Ancak bu farklüık ulusal stidte]ü< konuldida farklı duşuncelerm uzlaş ması onunde bu engel oluşturmamalıdıı Asü olaıı eğıtım sıstemmın ulkesının ulusal degerlerıne sahıp çıkan bueyleı yetıştır mesıdıı Bu da ancak tabloda verüen farklı egıtım sıstemlerının tekleştınlıp ıçerığının çagdaş demoktdsıyo katkı aaglayacdk şekıl de zengırüeştırılmesı ıle olanaklıdır Dr. Kamil Unur Kendı başma bır başka ulkeye seyahat etmeyı ve bunu ucuz yoUaıla gerçekleştırmeyı hayal eden bır genan kaışüaşabüeceğı çeşıtlı ıısk oıtam laıı üe bdşetmeyı ogrenmesınden daha ıyı bır okul olabüır mı ? Boyle bu okula çocugunu yolldmayı kabul edebüecek kaç anne ve baba vaıdu 9 Anid hergun oykundugumuz çagdaş ulkp ınsanlan ancak boyle yetışebümek tedır Kendı başlaıma seyahdt eden daglara çıkan yaşamın çeşıtlı yuzleruıe elleıını suıebden bazen ayaQı surçup elı yanan ama ayakta kalmayı başarabüen ınsanlar dan oluşan bu toplum müyaıdd bır rısklerden uzak kalmayı yegleyen bümış tavırlı ın sanlaıla geıçekleştırüemez Tınaz Titiz Mersın Unıv 'lurızm işletmecüığı ve Otelcüık Yuksekokulu eposta kunur@yahoo com Ydrarlanılan Kaynaklar Adem Mdhmut (2000) 'Atntmk^u Dıışun ce IşıÇıındd Lıjıtım Polıtıkamız Cumhurıyet OazetebiYdymı Çağdaş Mdtbdacüık ve Ydyıncıllk I.ld Şlı Snow C P CÎÎ001) 'Ikı Kultut' (Çev Tuııcay Bııkdn) TubıtdkYayını Ankaıa