Katalog

umhurıyeı BîLİM TEKNİK İ1P P Çeçe sineğinin kafası ve akrep kıskacındaki gozenekler (elektron mikroskobuyla alınan goruntuler): "izleyicisi olmayan guzellikler" Mikro canlılar dünyasındaki gizli guzellikler Fransız biyolog France Bourely, mikro canlılar dünyasındaki izlenimlerini anlattı Elektron mikroskobuyla gorunmez canlıların dünyasını inceliyorsunuz. Bu çalısmalar size neden bu kadar cazip geliyor? Çunku kendimi gerçek bir kaşif gibi hissediyorum. Mesela mikroskobun altına bir çiçek yerleştirdiğimde nelerle karşılaşacağımı bilmiyorum bile. Önce çiçeğc geniş bir açıdan bakıyorum daha sonra iyice yaklaşarak içine giriyor ve gizemli bir yolculuğa çıkıyorum Ve sonunda hiç kimsenin gormediği bir noktaya varmış olmak bende bir zafer coşkusu yaralıyor. Kim bilir, belki de çiçeğin bu boyuttaki guzelliğini goren ilk kişi ben olduğum içindir. Bu tutku slzde ne zaman basladı? 1987 yılından 1990 yılına dek Kaliforniya Berkeley Universitesi'nde bitkilerin gelişimi uzerine lisans eğitimi aldım. Çok küçuk hucreleri elektron mikroskobuyla incelediğim sırada biçimlerin şaşırtıcı çeşitliliğini keşfedince bu guzelliği sanatsal açıdan irdelemeye karar verdim. Bugun Paris ve Cambridge'de son derece gelişmiş elektron mikroskoplarıyla çalışma şansına sahibim. Elektron mikroskobu bir tur uzay gemisi olarak gorduğum için de ona "Mikronautilus" diyorum. Sonuçta onunla mikro dunyaları geziyorum. İlk keşlf gezlst slzi nereye götürdü? Bir papatyanın çiçeğine. Once bir tepe gordum. Biraz daha yaklaştığımda bana tamamen yabancı gibi gorunen polen taneciklerini gordum. Sanki bir tepeyi tırmanmak istiyor gibi bir halleri vardı. Boylesine heyecan verici guzellikler gormeyi beklemiyordum doğrusu Neden bu kadar heyecanlandınız peki? Çunku hiç kimsenin gormediği guzelliklerin niçin varolduğunu bir turlu kavrayamadığım için. Corduğun birçok şeyin en kuçuk canlılar tarafından bile algılanması mumkun değil. Peki o zaman bunlar neden bu kadar guzel? izleyicisi olmayan guzelliklerin varlığı sanki doğanın kanunu gibi. En çok nelerl gö rüntulüyorsunuz ? Favorilerim her turlu bocek ve alelade kır çiçekleri. Hiç kimsenin gormediği şeyleri keşfederek en onemsiz canlılarda bile ne tur guzelliklerin bulunduğunu gos Biyolog Bourely: "Mikro dunyaları keşfediyorum" termek istiyorum. Burada boyut ve hangi açıdan baktığınız onemli tabii. Mesela bir çeçe sineğinin kafasını ya da akrep kıskacının gozeneklerini göruntülemek zor oluyor mu? Hayır hiç değil. Bilgisayar yardımıyla bugun bu işler iyice kolaylaştı. Ancak iyi bir fotoğraf birkaç saatimi alabiliyor. Burada ilginç olan mikroskopla incelediğiniz objenin, aletin elektron ışınıyla bozuluyor olması. Burada tam olarak ne olduğunu hiç kimse bilemez. Sanatsal açıdan bakıldığında çok çekici bir olay bu ve olay kişiyi daha hızlı davranmaya tesvik ediyor. Çunku biraz geç kalındığında obje bozulmuş olabilir. Yapay objeleri de inceliyor musunuz ? Hayır, insanlar tarafından uretilenlerin bazıları normal boyutunda daha guzeller. Buyutulduklerinde yalınlaşıyor ve sıkıcı gorunuyorlar. Oysa bitki ve hayvanlar buyutulerek incelendiklerinde daha karmaşık bir hal alıyorlar. Hiç beklemediğim biçimler ve yuzey şekilleriyle karşılaşıyorum Ob|eler iyice bUyütüldüklerln de neler oluyor? Sonunda her şey daha simetrik duruma geliyor. Bunu 200.000x elektron mikroskobuyla denedim. Biyolojik objeler neredeyse mineraller gibi gorunuyorlar Bunlar bana yaşamın tekduzeliğini gosteriyor bu yuzden 5000x 50 000x buyukluğunde goruntuler alıyorum. Boylece yaşamın çeşitliliğini yakalayabiliyorum. Çahşmalarınız dünyaya bakış açınızı etkiledi mi? Evet. Artık canlı olan hiçbir şeyi çirkin bulmuyorum. Mesela orumcek çok iğrenç gelirdi bana daha onceleri. Ama gunun birinde mikroskop altında çok hoş gorunuyordu ve son derece ilginç ozelliklere de sahip olduğunu fark ettim. Ve gorunmezleri keşfetmek bir yetişkin olarak bile her zaman yeni bir şeyler keşfedebileceğimi oğretti bana. 8d 7/16