Katalog

Zümrütten Akisler Kibar robotun başı dertte Bılım neredeyse her gun ye nı bır robot yaratıyor Fakat mu kemmel ışleyen ıobut heııuz yok gıbı Halıhazırdakı teknıklerle ure tılen robotların zaman zaman an zalanabüereğını hesaplayan Ame rıkalı muhondısleı bu yuzden aul durumlarda en azından yardım ı<; teyebüen bır ıobot urctüler Grace (Graduate Robot Attendınq Confe rencc) olarak ısımlendıı üeıı kıbar robot yırıe de bağımsız olarak bır çok şeyı yerıne getırebılıyor Me sela Orare bır kongredekı kalaba lık ıçınde yolunu bulabıkcek Car negıa Mellon Unıversıtesı nde Reid Sinunons tarafınddn gelıştırı len robot ayrıca otel rezervasyonu yapabılıyor te laşlı ınsanlan sakınleştırebılıyor hatta büdırı de sunabüıyor Kafası uzerınde sa rıal bır kadın yuzu bulunan bır ekrandan oluşan robotun ılk de nemesı Kdiıadd rurı Alberta ken tırıde gerçekleştırılecek Yapay Zeka Kongresı nde yapılacak FarkJı sensorlar ve kapsamlı bır yazılım paketı robotun gerçek dunyaya uyum sağlamasını la zcr ve sonaı sıstemleı ı de me safelerm belırlenmesı ve pngel lerın aşümdsmda yardımcı ola cak Aynca bır dıjıtaJ kamera ve konuşma programı sayesınde Grace konuşabılecek de Boyle ce kolları bulunmayan robot ba zı zor anlarda ınsanlardan kıbar ca yardurı ısteyebılecek uzerıme üıştırın Lutfen kımlık kartımı A.M. Celal Şengor Bir araştırma. grubundan dördüncü TÜBİTAK Bilim Ödülü Bu yılkı TUBİTAK bılım odullennden bırı İTU Maden Fakultesı Cenel Jeolo/ı Anabılım Dalı ve Avrasya Yerbılımlerı Enstıtusu oğretım uyelerınden Prof Dr Aral Okay'a verıldı Aral, 1980 yılından berı yuksek ve aşırı yuksek basınç metamorfızması ve ozellıkle kuzey Turkıye ve çevresının jeolojisı ıle ılgılı uluslararası saygın dergılerde yaptığı pek çok yayınla butun dunyada haklı bır şohret kazanmış bır bılım adamımızdır Aral, buyuk olçude Turkıye'nın kendısıne sağladığı kısıtlı ımkânlarla yuruttuğu çalışmalarıyla Turkıye'de pek çok jeolo/ık probleme eğıldığı gıbı Çın Halk Cumhu nyetı'nde Kuzey ve Cuney Çın bloklarının yaklaşık 240 mılyon yıl kadar once bırbırlerıyle çarpıştıklan Qın Lıng /Dabıe Şan dağ sıstemının doğu ke sımını oluşturan Dabıe Şan dağlrının çok buyuk bır kısmının bu çarpışma esnasında yerın 40 km kadar ıçıne battığını ve tekrar çok kısa bır sure sonra yer yuzune çıktığını keşfetmıştır Bu keşıf butun bır dağın bu derınlıklere gomulebıleceğının dunyadakı ılk ısbatıydı ve yer dınamığının anlasılmasına çok onemlı bır katkı oluşturuyordu Aral'ın bu keşfı dunyada çok onemlı yankılar yaptı Geçen gun kendısının aldığı atıf sayısını konuşurken 2002 yılında aldığı 234 atıfa değınerek, bunun Turkıye /eoloıısının dun yadakı etkılennın de onemını vurguladığını soyledım Aral gulerek, "ne yazık kı, yarm Çın hakkındakı makalelerıme verılıyor bu atıflann" dedı Oyle bıle olsa, yıllık 100 kusur atıf çok onemlıdır (\eolo\ı dışında herhangı bır bılım dalında bu sayılara ulaşılıyor mu Turkıye'de bılemıyorum) Bunlar Aral'ın Turkıye hakkında yazdıklarına yapılan atıflar Bu demektır kı, aşağı yukarı her yıl Turkıye hakkında Aral'ın eserlerıne atıf yapılan 6070 makale yazılıyor Bunların çoğu Turk /eologlar tarafından kaleme alınıyor Bu rakam 1020 yıl oncesıne nazar çok buyuktur Aral'ın başansına sevınırken, onun ononbeş yıl once bana ve İTU'de Genel \eolo\ı Anabılım Dalındakı arkadaşlara soyledıklerı aklıma geldı Bır gun ben Turkıye'de bılım yapmanın zorluklarından bahsederek acaba başka bıryerlere gıderek çalışmanın daha akıllıca olup olmayacağını soruyordum Aral "Bızım burada yaptığımız tarıhı bır mısyonun yerıne getınlmesıdır' dıye karşılık verdı "Bak artık Turk jeohjisı tâ Çınlere Tıbetlere uzanıyor, dunyanın en onde gelen araştırma gruplarıyla rekabet ede rek onları geçebılıyor (Aral'ın Dabıe Şan'da şaptığı keşıf, aynı zamanda orada çalışan unlu Stanford Unıversıtesı ekıbının yureğıne ındırmıştı») Bızım gorevımız yalnız araştırma yapmak değıl, bunun Turkıye'de, Turkıye'nın ımkânlanyla hem de en ust duzeyde yapılabıleceğını, once vatandaşlarımıza, sonra da dunyaya ısbat etmektır Muhakkak olanakları daha genış bır ulkede daha verımlı olabılırız Ancak buradakı çalışmanın ve mısyonu yerıne getırmenın verdığı tatmın hıssını başka bır yerde bulabıleceğımızı sanmıyorum Ataturk de aynı kafada değıl mıydı7" Köpekbalığı çorbasına genetik test Bazı meraklıldr köpekbalığı yuzgecmden yapılan çor baya bayılıyorlar Ne var kı bu lezzetlı yemek bırçok kopek balığı tuıunun tukenınesı nedenıyle tehlıkeye gırdı Yenı bır gen testıyle şımdı soyu tukenmekte olan bır turun çoıbada bulunup bulunmadıgı kontrol edılebdıyor Oysa bugune de ğın başlıca hangı turlerm tuketıldığı sadece tahmınlere daya nıyordu Hongkong nidiketlerınde satüan 75 kurutulmuş ko pekbalığı yuzgecını kontrol eden Mahmood Shivji beş yuzgeçten bırınm hatalı açıklandıgını buldu Şu anda sadere 6 farkJı köpekbalığı yuzgecını ayırt edebden araştırmacılaı gelecekte 35 farkb turu saptayabılecekler HEM TELEFONLA KONUŞUN, HEM İŞİNİZİ YAPIN HP dunyada ılgı goren avuçıçı bügısayarla rm en yenı modeh ıPAQ Pocket PC H3900 aılesmı saüşa çıkardı Yenı avuçıçı bılgıiayar dızısı yenı renkh ekranıyla resım ve metın lerın dalıa rahat goruntulenmesmı sağhyor kteğe hağlı olarak satm ılman genışletme pdketlen ıse standart PC karh ve CF karüan kullaımid ozgurluğunu venyor ve değıştırue bılır yenıden şaq edı lebılır bataryalar sunu yor Bılgısayarlann ıçı ne kıırulu ya da Ex pansıon Pack ıle sağla nan Bluetooth yetenek len kullanıcılanna Blu etooth telefon yazıcı ve PC lenne kablosuz bağlantı kurma ıınkaıu tamyor Bügısayarla ra entegre Uruversal Remote Control tekno lojısı kuüanıcuannın ofıste ve evde bulunan •e? /e vıdeo ehpmanı uzermde daha ıyı bır >< kontrol kurmaldrmı ^ağlıyor Gomulu tekno lojı ıPAQ Pocket PCnın yeteneklerını ev otomasyonuna ve enSraru; teknolojıvne ss hıp dığer cıhazlann sunduğu olanaldan sağlayatak kadar genışletıyor Dıkkat Çe ken Teknık Ozellıkler 32 MB hk Flash ROM bellek 400 MHz 1± Intel PXA2S0 ışlemcı 64 MB lık RAM Entegre ekran koruyucu Değıştırılebılır ınce bataryalar Antibiyotik prionlann etkisini azaltıyor Bıldık antibiyotik tedavısı sayesınde yenı Creutz feldt Jakop hastdlığına bağlı olardk meydana gelen beyın rahatsı/lıkları ıyıleştırılebılecek Italyan ve Is koç bılım adamlan pııon hastalıklaı ma kdrşı olası bır ılaç keşfettı Froceedıngs of Natıonal Arademy of Scıences dergısınde yayımlanan rapora gore Tet racyclıne gnıbundakı antibiyotik BSL delı dana ve Creutzfeldt Jakob hastalığmın yenı turune ( vCJK) bağlı olarak ortaya çıkan beyın rahatsızlıklarında gorulen hatalı kıvrımlj pıoteınleı ın eüasmı zayıflata bılerek Unıversıta deglı Studı kurumunddn Fabrizio Tagliavini Tet racyclıne etküinı labora tuvarda BSF ve vCJK lı dokular uzerınde dene dı Prıonlarm bazılan en zımler tarafindan bıle sındırılebılecek kadar savun rnasız hale gelırken proteın mıktan Tetracyclın do zuna bağlı olarak artmış Beyınde normal prıonlara donuşerek organın yavaş yavaş hasar gormesıne neden olan kotu huylu molekuller aslında enzunlerden etkılenmıyor Antıbıyotığın gerçekten de prote m tellermdekı bozuklukları azaltip azaltmadığınddn emın olmak ısteyen Tciglıavını ılacın etkısını canll hamstcr farelerı uzerınde de denedı Antibiyotik tedavısınden sonra daha sağlıklı olan hayvanlar dığerlerıne gore daha uzun yaşadılar Bılım adam ları bu yuzden Tetracyclıne maddesının prıon has talıklarının onlenmesı ve tedavısınde onemlı bır rol oynamasını beklıyorlar TÜBİTAK Bilim Ödülü kazanan Aral Okay çalışmalarıyla dunyada haklı bir şöhret kazandı Bugun Turkıye jeohjisı onyırmı yıl oncesıne nazaran buyuk bır sıçrama yapmış, dunyada kendıne saygın bır yer edınmıştır Burada Aral'ın bahsettığı mısyonun buyuk bır rol oynadığı kuşkusuzdur Bu nedenle 24 Temmuz gunu Aral'ın bılım odulunu aldığını oğrenerek sevınırken (kendısı o tarıhte arazıde çalışıyordu), gozum odamın duvarında asılı duran bır portreye ılıştı Aral'ın sozunu ettığı mısyonu kuran buyuk ınsan, Ihsan Ketın Ihsan Hoca 1981 yılında bılım odulu aldığı zaman 67 yaşındaydı Sonra sırayla ben, Yucel Yılmaz ve Aral aynı odulu ondan çok daha genç yaşlarda aldık (hepımızı odule Maden Fakultesı ve İTU ıdaresı teklıf ettı) Hepımız İTU'ye Ihsan Hoca'nın topladıklarıydık Bu odul yağmuru aynı grup ıçınde hıç kuşkusuz surecektır Yucel 60 yaşında tam zamanlı araştırrna ygsamından aynlarak, başkalarına da araştırma ımkânları yarataavnek umıdıyle Has Unıversıtesı'ne rektor oldu Aral ıle ben rahmetlı Ihsan H<xa'nın grubu ıçerısınde araştırma ve eğıtımımıze devam edıyoruz Yalnu bır addl derdımız var Bızden sonra ne olacak7 Akılsızca ve cahılce bır deviet polıtıkasıyla alenen sefalete mahkum edılen genç araştıncfhrdan dünya çapında bılım adamlan yaratabılecek mıyız7 Işte bu soru, gelen tum atıflara, odullere ve medhıyelere rağmen sevıncımızın tamamlanmasına engel oluyor. Sengor@itu.edu.tr 804/5