Katalog

Cönülden Bilime Ahmet Inam Ayna olmak Şimdilerde saygın bir hoca olarak çalışmalarını sürduren yetenekli bir öğrencim, bir gün bir toplantıda bana apansız: "Sizin kadar kendini insanlara kapamış, herkese yukarıdan bakan, kendini beğenmiş, tatsız bir insan görmedim." demişti. Böyle bir iltifatı ondan her zaman beklediğim için, sözleri beni ürkütmemişti, fısıltılı bir sesle "demek iyi bir aynayım sana" demiştim. Yüzündeki şaşırmayı unutmuyorum. Bu sözumden ne anladı bilemiyorum. Kendisiyle ilgili bir şeyler anlatabildim mi ona? Hele hele, ben, öğrencimin sözlerinden kendime dair bir şeyler öğrendim mi? Kim kime aynı olmuştu? Ben mi oğrencime? (Öyle demiştim!) Yoksa, öğrencim mi bana? (Galiba birbirimize ayna olduk, aynalaştık!) Ayna olmak! Galiba, başarılırsa, Insanın insana verebileceği önemli armağanlardan biri ayna tutmak. "Gel bende kendini gör!" Dostlarımıza, taşıdıklan yüzleri göstermek: "Sen busun işte! Bak, bana, gör kendini!" Peki nasıl olacak ayna tutma? Bir insana kendini gösterebilmek nasıl olanaklıdır? Ayna tuttuğumuzu nasıl bileceğiz? "Ayna tutuyorum" deyip, onu aşağılamak; kendimizdeki çirkinlikleri ona yansıtmak, kendimizi bir aynacı değil de neredeyse bir ilah yerine koyup, karşı tarafa ayna tuttuğumuzu söyleme "küstahlığında" bulunmak. Bu tehlikeler hep var! "Once sen kendine bak, başkalarına ayna tutuyorum diyeceğine, aynayı m ^^^^^^^^m^^^mm kendine tut! Onundeki aynaya bir bak!" uyansı, hep dikkat etmemiz gereken uyanlardır. Dünyayı yorumlarken, içimizi dünyaya yansıtırız. Insanlan korkak, silik, yalancı kişiler gibi görüşümüzde, belki de bizden kaynaklanan, korkaklık, siliklik, yalanalık vardır! "Görduğüm dünyanın ne kadarı içimden kaynaklanıyor?" sormalıyız. • M H H B ^ H ^ ^ H . "Dunyadaki çirkinliği gören gözlerimden gelen hiç mi çirkinlik yok?" Elbette çirkinliğin hem dünyadan hem de bizden gelen bileşenleri var. Kendi gözümüzden geleni, kendimizde olanı bize duyuracak, anlatacak, gösterecek "bir şeylere", "kişilere" gerek var. Kendimizi diğer insanlarla, onlarda kendimizi görerek tanıyoruz. Bize bizi tanıtmak için ayna tutanlara ne kadar borçlu kalıyoruz! Eğer ötemizdeki insanların bilerek ya da bilmeyerek taşıdığı aynalara duyarlı isek, kendimizi onlarda, onlarla tanımaya hazırsak, yatkınsak. Eğer ayna körü isek, halimiz dumandır! Ne her gün yüzümuzü gördüğümüz aynalar ne de diğer insanların tuttukları, bize yardımcı olamaz. Yalnızca görmek istediğimizi gormeye çalışınz. Aynalardan hiç öğrenmeyiz. Aynalar hep güzel, hep akıllı, hep iyi bir insanı gösterir bize. Koca bir yalanı belki! Olmadığımız bir kişiyi! Kaba bir insanın nasıl aynası olursunuz? Kabalaşarak mı? İyi davranıp, onun kendi kabalığının farkına varmasını tahammulle bekleyerek mi? Kabalığın kötülüğü üstüne nutuk atarak mı? "Eline bir kitap verip, "lütfen şu kitabı okur musun?" deyip, kitaptan kendine dair sonuçlar çıkarmasını umarak mı? Kaba insana kaba davranarak mı? Adresine bir salatalık fotoğrafı göndererek mi? Ayna olmanın yolları çok. Herkesin, başkasında kendini görebileceği aynaları farklı olabilir. Belki, herkese onun anlayabileceği dilde aynalar tutmak gerek. Bu nasıl olanaklı? Aynacı olarak kendimizi aynalarda seyredebilme gücümüzle. Kendi kendinin aynası olamayan başkalanna ayna olabilir mi? Başkalarında kendini göremeyen, başkalarına kendilerini gösterebilir mi? Atina metrosunda arkeolojik zaman tüneli Atina metrosu adeta bir müzeye dönüştü. Güzergâhların yapımı sırasında ortaya çıkan arkeolojik buluntular metro istasyonlarında sergilenmekte... etronun Akropol ıstdsyonunda, guneş tannsı Helıos atlı arabasıyla Okeanos'un sularından suzulurken hemen yanındd Dıonysos gundogumunu beklemekte Dıonysos un hemen sagında ıse kendüerıne dogıu gelen Hebe'yı hayranlıkla ızleyen Demeter ve Persephone oturuyor Büet gıselennın arkasındakı vıtrınlerde boyalı amfoıalar, şarap kııpalan, testıler, bal kapldiı yagdanlıklar, kandüler, koku şışelerı, pışmış, topraktan oyuncaklar, mermer mutfak gereçlerı vb sergüen mekte Yanı kısacası 10 3 yy'ın Atına'sınm gundelık yaşamım yansıtan arkeolojık buluntular Ustelık hepsı de orıjmdl Metro ıstasyo nunun ıkmcı alt katında antık kentın kultur tabakalannı yansıtan bır kesıt ozenle kon Atlnalılar, metroya Inlp blnerken, yapım sırasında ele geçlrilen 2500 yıllık serveedılmış Dınoy büstU seyredlyorlar sos kutsal alanından rundan Atına'nm kuzeyındekı Kıfısıa bolgesıne dek guneye dogru uzanan ve IO 4 yy'dan ıtıbaren 1000 uzanan tramvay hattına ışleten Attıkd Metro şırketının yü sureyle kullarulmış bıı sokak bu Her bın neredey genel muduru Işte bu tramvay hattını bır metro se bıı yuzyüı temsıl eden 13 tabaka ıçınde 10.5 yy'a agıyla baglama çdbaldrı ellılı yıllardan bu yana arkeaıt bır kanalızasyon sıstemı ve temız su kanallan da ologlann ıtırazları yuzunden aksamaktaydı Fakat bulunmakta 1991 yılında Alman Pransız ve Yunan fırmalarından Makınelerın yeraltında açtıkları her yenı alanda olusan bır konsoısıyum, bır kısmı AB tarafından fı antık doneme aıt kalıntılar ortaya çıkınca orrjınal bunanse edılen hatları açma hakkı elde edınce çalışmaluntular veya kopyalan ıstasyonlarda sergılenmeye lar, arkeologkrın belırledıklerı koşulkrla, sonunda başlandı Ve boylece Atina metrosu, Atmalıları zaman başlayabıldı tunelınden geçıren bır muzeye donuştu Bu duşunce Fırmalann makınelen ıstasyon ve havalandıraslında Atına metrosu projesıyle geçmıste yaşanan rna boşluklarmı açmadan once kultur bakanlığının ız taıüşmalann bır urunu oldugu kadar arkeolojının nıyle 200 ışçıyle bırlıkte tunellerde ışe gırışen arkeekonomık çıkarlar ve rasyonalıst planlar kdişısında ologlaı, 250m uzunlugundakı tunel açma makınelen kdzandıgı bır zaferdır de nın arkeolojık kalıntılara yaklaştıgı anlarda her sefeYunanlı arkeologlar eskıden Ortodoks küısesı rınde metro çalışmalarını duıdurarak surdurduler ça nın sahıp oldugu guce sahıpler "Arkeologlar tundalışmalannı mentalıst" dıyor 1869 yüından bu yana Prraeus lıma Bir gün öğrencim şöyle dedi: "Sizin kadar kendini insanlara kapamış, herkese yukarıdan bakan, kendini beğenmiş, tatsız bir insan görmedim!" 822/2