Katalog

Dünyada öğrenimde yeni yöneliş gerektıren soruları yanıtlayan zıh Aktif öğrenme son zamanların en popüler öğretim modeli. nıne gore daha aktıftır Benzeroğrenenın "yabıçımde Başta gelişmişler olmak üzere, birçok ülkede aktif öğrenmeyi zdrm duşuncelerıne katılıp kdtılmadığını değerlendıren ve kararın araştırmak, uygulamak, yaygmlaştırmak ve öğretmenleri yan oğrenenın zıhnı de gerekçelermı açıkladktıftır yetiştirmek amacıyla ulusal projeler halinde, yoğun çabalar Aktif ya da edilgin harcanıyor. Bır oğretımsel ış yaptınlış tarzına gobıçemdır Edügın oğretmede bıreysel farklüıklar yokmuş, butun oğrenenler aynı ozellıklere sahıpmış gıbı tek tıp oğretım uygula nır Edügın oğretmede genellıkle anlatım gosterım (demonstrasyon) gıbı yontemlerle sunum yapüır Zaman zaman sunumlar drdç gereçle zengınleştırüse büe bügı aktaı ma ortadan kalkmaz Etkilefimli (ınteractıve) oğretmede ıse, soruyanıt ve tartışma yontemlerınde olduğu gıbı oğrencüer edılgıne gore bıraz daha etkındır Ogretmen ve oğrencüer ardsmdd karşüıklı etküeşım vardır Ancak ne edügın ne de etkıleşımlı oğretmede aktıf oğrenmenın yukarıda açıklanan koşullarınd uy gun davranılmaz Oğretme surecmdekı oğrencıyle ügüı kararları ogretmen alır oğret me surecının sorumluluğu oğretmendedır Oğrencüerın zılımsel yeteneklerını kullanma fırsatlan smırhdır Aynca aktıf oğrenmede oğrenen dığerlerınde olduğu gıbı yalnız değüdır Aktıf oğrenme teknıklerının çoğu nun sunduğu sosyal etküeşım fırsatlan sayesinde her oğrenen kendısıyle ügüenecek ve oğTendıklerını paylaşacak bırını bulur Kamile Un Açıkgöz u ügının başlıca nedenlerınden bırı, aktif oğrenmemn yalnızca bır alana ozgu akademık başa rıyı artırmakla kdlmdyıp aym zdmandd oğrenme gudusu ozguven derse katılım okula ve oğrenmeye yonelık tutum, kaygı arkadaşlık üışıklerı ıle tışım ve duşunme becenlerı sınıf yonetımı ve oğrenüenleıın transferı gıbı değışkerüerı de olumlu etkılemesıdır Daha da onemlısı, bu sonuca aktif oğrenme modelının sundu ğu kullanışlı ve ekonomık teknıklerle uldşıUyor olmasıdır Hıçbır ek harcama gerektır meyen yalnızca kdğıtkdlerrüe uyguldnabılecek bır çok aktif oğrenme teknığı vardır B Yaşam boyu öğrenme Aktif ogrenme aynı zamanda çagımızda hıssedılerı yaşam boyu ogrenme' an layışımn uygulanmasını sdğlaması ve beynın çalışmasına uygurı olması nedenıyle de onem taşıyor Aktif ogrenme oğrenenlerın oğıenme kapa&ıtesını ve olumlu ogrenme alışkanlıklarmı gelıştırerek onlara "yaşam boyu ogrenme" alışkanlıklan ve becenlerı kazandırır Ayrıca beyınde dogal olarak kullanı lan bılgı ışleme sureçlerının daha etkılı ışlemesı ve onların gelışmesı ıçın fırsatlar sunar Bılgılen edılgın (pasıf) olarak almaya ve ezberlemeye dayalı olarak gerçekleşen geleneksel oğretım bunları yapamamaktadır Dunyada aktıf oğrenmeye gosterüen ılgı ul kemıze de yansıyor Bu bağlamda bır çok okul ve eğıtımcı aktıf oğrenmeyı uyguladıgı m ılen surmekte Mıllı Eğıtım Bakanlığı nın çeşıtlı belgelerınde derslerde aktıf oğren menın uygulanması onerümekte Hatta bazı ogretmen yetıştırme çdbaldrınd dd tanık olmaktayız Bu ılgı hem sevındırıcı hem de duşundurucudur Yenılıklere ılgı duyulduğu ıçın sevmırken, aktıf ogrenme hdkkında kulaktan dolma spekulatıf açıklamalara yetersız kışılerın etkısız çabalarınd lastladıkça duşunmekteyız Bu yazıda aktıf ogrenmenm ne olduğunun açıklanması amdçldnmdktddır sorumluluğunun oğrenende olması demek tır Ozduzenleme yapan oğrenen başta oğrenme amaçlan ve suresı oğrpnmeye hazırlanma gudulenme ve konsantre olma teknıklerı ara verme ve yardım ısteme zamanı gelışım duzeyı oğrenme eksık ve guçluklerının saptanması oğrenırken ve oğrenme guçluklerını aşarken ızlenecek yollar ve kullanılacak bıhşsel ve büışustu stratejüer olmak uzere birçok onemlı konuda kararla rı kendı ahr Orneğın okudukları parçadan dnlddıklarını resımle mı haıeketle mı sozel olarak mı anlatacağına ya da okuduklarıyla ılgılı soıu mu çıkaracağına hatta seçtığı ışı yaparken parçaya tekrar bakıp bakmayacağına nerelerı ıyı nerelerı kotu oğrendığıne anlamadıklannı arkadaşlarına ya da oğretmenıne sorup sormayacağına oğre nen karar venr re aktıf ya da edılgın olabılır Orneğın oğrencüerın ızledığı ogretmen taraundan gerçekleştırüen ve açıkldnan deneyler edılgın yaşantüar sağlar Deney ancak aktıf stratejı ler kullanüırsa oğrencüere aktıf olrna fırsatlan sunabılır Oğretımsel ışler belırlüık ve rısk derecelerı değerı ıçerıklen bıçımlen ve karmaşıklık duzeylerı açısından çeşıtlüık gosteruleı Aktıf oğrenmede bu ozellıklerın her bırı onemlıdır Orneğın yazarın duşuncelerını değerlendıren kışı 'katüıyorum" "katü mıyorum 'bazılanna kdtüıyorum" dıyebüır Yanıüarı çeşıtlüık gosterecegı ıçın bu ış belırsızdır Kararlar yanlış olabüecegı ıçın rısklıdır de Oğrenme oğretme sureçlennde, oğrenenlerın boyle behrsız ve nsklı ışlerle uğraşması aktıf oğrenmenın uygulanmasını Aktif oğrenmede ogretmen ve öğrencinin rolü Aktıf oğrenme surecının sorumluluğunu oğrenenın taşıyor olması, oğTetemn sorumluluğunun bıttığı anlamına gelmez Ter sıne, oğretmene geleneksel rollerın konu alanı uzmanlığı oğretım uzmanlığı guduleyıcüık, rehberlık, lıderhk model olma vbyanı sıra kolaylaştıncüık araştırmacüık ve ta sanmcüık gıbı roller de yuklenmıştır Aktıf oğrenme modehnde öğretmen, sınıfın onunde durup bügı aktaran kararkrı alan kışı değıldır Ogretmen gereksımm duyduğundd oğrenene ydrdım ederı orüdrın ozerklığını zedelemeden yol gosteren dolayısıyla onun ışını kolaylaştıran kışıdır Ogretmen "kolaylastırma" rolunu yerıne getırırken her oğrencının oğrenmesının nasü kolaylaştırüacağını olası prob lemlerın çozumlerım tasdrldmak zorundadır Doğru tasarımlar ıçm bügüı ve yaratıcı oğretmerüere ğereksınım vardır Aktıf oğrenmeyı uygulayan oğreünenler oncehkle kendüerı onun gereklerını yerıne getırmelı ve draşürmacı yaşam boyu oğrenen bırey ler olmalıdır Zaten araştırmalar kendını yenüeyen oğretmenlenn kalıtelı olduğunu gos termektedır Gorulduğu gıbı aktıf oğrenmede oğ retmenın sorumluluğu azalmamış yalnızcd bıçım değıştırmıştıı Rolunde değışüdü< olan bır başka oğe oğrencıdır Aktıt oğrenmede oğrencı kendısme sunulanları alan ve zama nı gelınce onları tekrarlayan edılgın dlıcı değüdıı Oğretüenlerı kendıne ozgu stratejüeı le ışler drüamldr çücdrır ve yenıden uretır Bunları yaparken ozerk eleştırel ve yaratıcı dır Kendı oğrenmesının sorumluluğunu taşır araştırır keşfeder, problem çozer oğ rendıklerını kullanır onları analız eder sentezler ve derırüemesıne duşunuı Zaten aktıf oğrenmedekı aktıflık zıhnın oğrenüenlerı dkuf olarak ışlemesı anlamındadır Sonuç olarak aktıf oğrenmeye gosterüen ügının gıderek arttığı ve dktıf oğren Öğretimsel Ş Ozduzenleme oğrenenın yal nız ve başı boş bırakılması demek değıldır Oğretmenın dıkkatı hep oğ rencüerın uzerındedır Ogretmen oğrencıler gereksınım duyduğu zaman devreye gıreı Seçenekler sunarak onerüerde bulunarak oğrencüerın taküdıkları yerlerı açıklayarak onldrd ydrdımcı olur Oğretmenın temel gorevı oğrencüerın oğrenmelerını kolaylaştırmaktır Ozduzenleme hem aktıf oğrenmenın olmazsa olmaz koşullarından buı hem de aktıf oğıenmenm urunudur Bunun nedenı aktıf oğrenme teknıklerının ozduzenleme ıçın eşsız fırsatlar sunmalarıdır Ozduzenle menın oğrencıyı gelıştırdığı bır çok araştırma bulgusu ıle kanıtlanmıştır Öğretimsel if oğrenenlerın bır amaca ulaşıridk ıçın yaptıklan ızledıklerı yollar ya da katıldıkldrı etkınlıklerdır Sorukrı yanıtlamak alıştırma yapmak ozetlemek ornek vermek ve deney okulldidd gelenek sel olarak sıkça rastlanan oğretımsel ışler dendır Slogan bulmak kavram harıtaldma formulleştırme haber toplama aktıf oğren me sınıflannda yaptırılan yuzlerce oğretımsel ışten bazüaııdıı Oğretımsel ışler oğrenenın oğrenme malzemesıne bakış açısını ve onu ele alış tarzını behrler Bır başka deyışle oğretımsel ış oğrenenın zıhnını aktıfleştııır ya da edü gınleştırır Orneğın okudukları ıle ılgılı so ru çıkdran oğrenenın zıhnı ne ? " 'kurı7" 'ne zaman 7 ' gıbı oğrendıklerını tekrarlamayı kolaylaştınr Oğretımsel ışlerm aktıf oğrenmenın uygulanmasını kolaylaştıran bır başka ozellığı karmaşıklık duzeyıdır Fazla karmaşü< olmayan ışlere alt duzey karmaşık ışlere ıse ust duzey ışler denmektedır Orneğın Karlofça Anlaşmasının tanhını ve maddelerını hatırlamak alt duzey bır ış ıken "Karlofça Anlaşması yapümalı mıydı 9 Neden?" sorusu nu yanıtlamak ust duzey bır ıştır Çunku ıkıncı ış bırmcıyı kapsamanın yanı sıra akü yu nıtme karşüaştırma kavrama ve değerlendıı me gıbı karmaşık sureçlerı ıçeren bır ış tır Aktıf oğrenmede ust duzey oğretımsel ışler yeğlenır Sonuç olarak aktıf oğrenmenın oğrenene ozduzenleme firsatlarımn sunulmasmı ve karmaşık uğraştırıcı çok yonlu duşunmeyı gerektıren aktıf oğretımsel ışlerın yapümasını gerektırdığı soylenebılır Bu noktada aktıf oğrenmenın edılgrn ve etkıleşımlı oğretme bıçemlerı üe karşüdştırılmdsında aktıf oğıenmenın daha ıyı anlaşüması açısından yarar gorulmektedır Aktif öğrenme nedir? Aktıf oğrenme lıteraturu ıncelendığınde b ozduzenlerhe (selfregulatıon) ve oğre tımsel ış kavramlarının one çıktığı gorulur Ozduzenleme ve zıhnı zorlayan ust duzey oğretımsel ışler aktıf ogrenmenm olmazsa olmaz koşullarındandır Ozduzenleme, oğ renme surecının oğrenen tarafından kontrol edılmesı oğrenenın kendı oğrenmesıyle ıl güı kararlan kendının alması kendını gozlemesı, kendı oğrenrnesını kendıııın yonlendırmesı ve kendını değerlendırmesıdır Kısdcdsı ozduzenleme oğrenme surecının 822/10 Mukayese Edilgin öğretme, oğretemn bügı aktardığı oğrenerüerın aktarüanlan edılgın olarak alıp genellıkle aynen tekrarladığı bır