Katalog

Kanserde aşı umudu Bağışıklık sisteminin doğal savunma mekanizmaları bir gün kansere çare olabilir mil Tedavi amaçlı aşılar sayesinde belki bir gün kanseri yenmek mümkün olacak. Hâlen dünya çapında pek çok laboratuvarda bu ilginç yöntem üzerinde araştırmalar sürdürülüyor. Elde edilen ilk sonuçlar ise oldukça umut verici. Aşıların tedavi edici gücü ise, bağışıklık sisteminin yapı taşları olan dendritik hücrelerden geliyor. dnser hastalığının tedavısınde en buyuk sorun metastazdır Yanı kanserın başka organlara ve dokulara sıçraması Hastalığa karşı yurutulen mucddeleyı başansızlığa ugratan metastaz 65 yaşında bobrek kansenne yakalandığı behrlenen Alman Elli Fiedler'm tedavi surecınde de ortaya çıktı Ellı'nın de kaçıralmaz sona doğru yaklaştığını goren doktorlar, kendısıne, bir grup Alman doktorun 16 hastayla bırlıkte yuruttuğu kbnık deneylere katılmasını onerdıler EHb'nın de katıldıgı deneylen gerçekleştıren Alman araşürmacüar, kanseıe karşı aşı olarak da adlandırdıklan ba ğışıkkk sıstemı tedavısıne guvemyorlardı Gottıngen'de CHU romaüzma ve nefrolojı servısı şefı Dr Gerhard Müller doğal ,1 K Solda, 1997 yılının sonlarmda, bobrek kanseri olan Ellle fledler'ln metastaza maruı kalmıs akclğerierinln görüntüsü yer alıyor. Ikl kez ası uygulanmasının ardmdan metastazlann tamamen yok olduğu göruldü (sağda). Aradan Ikl buçuk yıl gecmeslne rağmen metastazlar ortaya çıkmadı. Kansenn vucutta yayümasına karşı bagışıklıgın kullanümasına yonelık ük denemelerın geçmışı 19 yuzyüın sonlanna dayanır New York'takı Memonal Hospıtal'den cerrah Williu n Coley, 1800'lu yülardan ben doktorlann uzennde çalışüğı brr klınık deneyını gelışurmeye çalışır Bazı kanser hastalannın, bu hastalıgın yanı sıra brr bakten enfeksıyonuna yakalandıgında tumorlenn kuçuldugu behrlenır Coley kansere karşı bagışüdık sıstemını harekete geçırebüen olu bakterüerden hazırlanmış brr aşı gebşünr Ancak elde edüen sonuçlar tatmın edıcı degüdır Coley'ın aşısı dogrudan tumor hucrelennı hedef almak yenne, tum bağışıklık sıstemını sarsar Araştırmacüann, bağışıklık sisteminin kendı kendıne bazı kanser turlerıne karşı harekete geçtığıru belırleyebılmesı ıçın 1960'h yülara gehnmesı gerekır Burada vırus temellı tumorlenn yok edümesı soz konusudur 1964 yüında lenf ve boğaz burun kansennın sorumlusu EpsteinBanr vırusunun keşfedümesı büım adamlannın bu vrrusten aşı ıçın gereken bağışıklık proteınlennı ızole etmelerını sağlar Suregelen araştırmalar sonucu 1970'hyülarda karacığer kanserinrn sorumlusu olan hepatit B'ye karşı aşı bulunur Immunolojı klasüc kanser hastahklannın tedavısınde de yenı yollar açar 197O'lı yülann sonlarmda sıtokmlenn enjeksıyonu test edılmeye başlanır Interferon, ınterlokın TNF'den oluşan bu molekul ler vırus ya da bakten bulaşmış organızmanın bağışüdüc hucrelerı tarafindan uretüır Interlokın 2 ozelhkle de lenfosıtlenn yayümasına yol açar Ancak tum kanser turlen enjeksıyonlara yanıt vermez ve yan etküen de oldukça fazladır 1975 yüı, bu alandah araştırmalarda donum noktasıdır Cesar Millstein ve Georges Kühler, antıkor ureten hucrelerın kanser hucrelerıyle kaynaşması halınde olumsuzluğe kavuştuklannı keşfeder Bundan sonra da, hangı anükorlann ureuleceğı, yanı antıjenlenn bulunması aşamasına geçüır 1991 yüında Bruksel'dekı Ludwıg Ensütusu'nden Thlenry Boon'un ekıbı ük tumor karşıtı antıjenlerı keşfeder Bu konuda oncu olan Belçıkalı ekıp Şubat ayında, aşının uygulandıgı 25 hastadan üasınde melanomun tamamen gerüedığmı belırler 1985 yüında da Amenkalı Steven Roıenberg bu alanda yenı bir sayfa açar, laboratuvar ortamında brr hastadan aldığı T lenfosıtlennı uyararak, bagışüdık sıstemınde kapsamlı bir tepkı oluşturmak uzere bunlan yenıden kanserlı kışüere enjekte eder O gunden b e n hi2la gelıştınlen bu yontemde gunumuzde başka bagışüdık hücreleri de kullanüıyor Bunlardan ise en çok 1994 yüında laboratuvar ortamında uretüen dendritik hucreler geleceğı yonelık buyuk umutlar vaat edıyor Metastazlar yok oluyor T * *f t savunma sıstemlerının uyarılmasına dayanan bu sıstemı, kemoterapıye ender olarak yanıt veren bobrek kanserıne uyguladıklannda hastalann olumlu tepkı verdıklerını ıfade edıyor Alman doktorlann Ellı'ye ve dığer 16 kanser hastasına uygu ladığı aşı yontemının temelıne> ^ organızmanın tum dokulannda yer alan ve herhangı bir bakterı saldınsı ya da ıltıhap soz konusu olduğunda lenfosıtlerı uyaran dendnük hucreler yer alıyor Araştırmacüar, kanda dendritik hucrelerın oncusu konumunda olan monosıtlen alarak kanser lı hastalara uygulayacakları aşının temel maddesmı hazrrlıyor lar Monosıtler, bağışıklık sıstemını tehlıkelere karşı uyarıcı brr ışleve sahıp olduğu ıçm seçılıyor Bu monosıtler dlındıktan sonra, bunlann aynştınlmasını Yukarda, Göttlngen haftaneslnde Müller'ln eklbl yer alıyor. Hastanın tümörunden alman kanser hücreleri ezlliyor (ortada, solda). Kan bağifinda bulunanlann kanmdan alman monosltler, 37 derecede bir ettivün Içlnde yedl glin bonınca sltoklnlerln de bulunduğu bir killtür ortamına bırakılıyor (sağda). Bunlar olgunlasmamıs dendritik hücrelere dönüsüyor. TUmör hücreleri dendritik hücrelerie kanstınlıyor (asağıda, solda). TUmör hücreleri ve dendritik hucreler, elektrik sokunun etklsl altında kaynasan bir aygıtın Içlne yerlestirillyor (sağda). Laboratuvar ortammdakl uygulama Yukarda olgunlasmamıs dendritik bir hücre (henüz antljenlerie kar sılasmamıs). Asağıda ise olgun bir dendritik hücre de yayımlanmasından ben hem Avrupa'da hem de ABD'de bılım adamlan bu aşı uzennde çakşmalar yapıyor 2002'de bu konuda uluslararası çapta ortak bir çalışma başlatılması ongoruluyor Bılım adamlan dendritik hücrelere tumor antıjenlennı nasıl tanıtacaklan, bunların kanser hucrelerıyle bırleştırı Metastazlar yok oluyor hp bırleştınlmeyecegı, aşının hangı dozda ve hangı sıklıkta Alman bılım addmldrı bobrek kanseri olan EUı'ye 1998 uygulanacagı gıbı sorulara yanıt bulmaya çalışıyorlar yüında aşıyı uyguladıklannda metastazlann yok olduğunu beTum bunlann kesın olarak yanıtlanması vülar surecek hrledıler Hasta artık hıçbır agn hıssetmedığı gıbı muthış bir olsa da, tıbbı deneyler de ılk sonuçlannı vermeye başlıyor eneıjıye kavuşmuştu Alman araştırmacüar aşının uygulandıNıtekrm geçen yü 1 Aralüc'ta "Joumal ofClmıcal Oncology' de, gı 17 hastadan yansrnın saghgına kavuştuğunu, bunun da ıkı prostat kanserıne yakalanan 31 hastaya kendı dendnok hucyü oncesıne kadar hayal bıle edılemeyecek brr sonuç olduğuAnahid Hazaryan relerının, bu kanser rurune ozgu sentenk bir antıjenle hazırlanu belırtıyorlar Scıence et Vıe/Mayıs 2001 nan aşının olumlu sonuçlar verdıgı belırtümıstı Yıne Aralık Dpnpvın ük sonuçldiının Mart 2000'de Nature dergısınayında ABD'de Dandreon kuruluşu, omunlık kanseri hastalara soz konusu aşının uygulanmasının ardmdan hastalann uçte bınnde kanKansere karşı araştınlan genetık aşı, organızmaya DNA venhnesme daPastcur'den ben aşılann her şeyden oncf konjyucu bir O7?llığe sahıp serın genledıgı belırlendı yanıyor Bu yontem, bağışıklık sıstemını uyaracak tumor antıjeniennı uretecek olduğu bılınır Aşının amacı orgamzmayı olası bir enfeksiyom karşı torumakEn son Şubat ayında, "Joumal of dendritik hucreler gıbı bagışüdık hucrelennı DNA'yla butunleştırmek amacını ür Etksı hauUehlttvş mîkroptan uretlen aş, bağışıklık sıstemme yabancı orgataşyor Uzennde en çok araştırma yapılan genetık aşılar, bir antıjenı kodlayan Cancer Researcti'le yer alan brr nvmayı tanıtma amacını taşır, Daha doğnısu, zarmyuzeymdekı ozel protemlebir genm yerleşurudığı bakterı temellı DNA 'dan oluşuyor Buda oldukça kolay yazıda da, Los Angeles"ta Cedars n (antıjcnlpn) gostprmpyı hcdpflpr Bağışıklık sıstemı bu anüjenlen "belleğme ve fazla pahalı olmayan bir yontem '90'h yıülann başlannda Amenkalı araştırkaydrttığı" ıçın gprçek anlamda bir enfeksıyonla karşılaştığmda harekete ge Sınaı tıp merkezınden büım macılar farelenn kaslanna antijen uretmek amacıyla genetık yapısı değıştınladamlannın dendritik hucre bazlı çer "Kansere karşı gehşunlen aşı"nm amacı da konımakdeğıl ıyüeşhrmektir mış bir DNA aşüayarak koruyucu antıkorlann gelıştırılmesını sağladılar Burada da aynı ılke geçerhdır. Bağışıklık sıstemını eğıterekkotı huylu hucr? aşüan beyın kanseri olan dort hasBu aşı ılk kez 1995 yıhnda ABD'de, AIDS vırusunun bulaştığı semptomtaya uygulamalannın ardmdan haslenn yuzeymdeh anhıenlere saldırmasmı sağlamak Kanserh hucrelenn anorsuz hastalar uzennde denendı Halen bu aşılarla ılgıh klmık deneyler bu aşılamal metabobzmasının ortaya çkardığı bu "antijenler" bağışıklık sıstemını ge talann yaşama umudunun arttığına nn koruyucu (hepatıt B, herpes, gnp, sıtma gıbı hastahklarda) ve tedavi edıcı roküğı şohldr uynrama7İar Bu bozuhantıjenlenn tedavısme 'BO'lı yıllarda baş dıkkat çeküıyordu. • (AIDS, bağırsak, goğus, prosta kanseri) ozelhklerının olduğunu ortaya koydu % lanmştır sağlayan molekuller olan sıtokınler babmından zengm bir ortamda olgunlaşmaya buaküıyor Ikincı aşamada ise bunlann yuzeyıne lenfosıtlere sunacaklan tumor antıjenlen aşılaruyor TEDAVİ EDICİÖZEUİĞE SAHIP AŞI MTr GEN TEDAVİSI KANSERE ÇARE MI? 756/2