Katalog

Bağırsak gazlannın glzİ araştınlıyor t o Cesur bir bilim adamı, her türlü olumsuz tepkiye karşın, mide ve bağırsak gazlan konusundaki çalışmalarını inatla sürdürüyor atüı tarzı beslenme şeklını benımseyen ortalama bır yetışkın gunde 10 kez gaz çıkartır Bu mıktar normal boyutlardakı bır balonu şışırmeye yetebı hr Tersı soylense de kadın erkek arasında bu açıdan hıçbır fark yoktur Yıne de kadınlar kutle olarak daha kuçuk olduklarından daha az mıktarda gaz uretırler Bu emısyonların yuzde 99 u kokusuz 5 farklı gazdan oluşur Sonuçta ortaya çıkan sevımsız kokunun kaynağı konusunda her kafadan farklı bır ses çıkmasına karşm son gunlerde cesur bır bılım adamı ortaya çüap bunun yanıtını buldugunu açıkladı B Bu bılım adamı ABD Mınneapolıs tekı bır tıp mer kezınde gorevlı gastroenterolog Michael Levitt'nr 30 yüdır mıde ve bağırsak gazlan uzerınde araştırmalannı surduren Levıtt cıddı bır rahatsızhk kaynagı olan gazlarla ügılı şu ana dek yaklaşık 200 çalışma yaptı ve bugun bağırsak gazlan konusunda dunyanın onde gelen uzmanlanndan bırı olarak değerlendınlıyor Son yülarda şohretı bıraz daha arttı çunku çalışmalan aralannda The Sydney Morrung Herald ve Daıly Telegraph gıbı saygın gazetelerde yayımlanıyor Pek çok bılım adamı tarafından ılgıyle karşılanan bu çalışmalar ne yazık kı Levıtt'ı saçlayan ve aşağüayan tepkılere neden oluyor Yazılan gazetelerde yayımlandıkça bazı okuyucular Levıtt ı arayarak yuruttugu araştır maların para ve zaman kaybı oldugunu vergılerden ayrılan paralann bu tur konulara tahsıs edılmesının gereksız oldugunu soyluyor Bu tepkılerın bazen aşırıya kaçması bugun Levıtt ın meslegını tehlıkeye atmamak ıçın basına açıklama yapmaktan çekınmesıne yol açıyor Pekı burada ters gıden nedır? Sorun, buyuk olçude boyle bır çalışmanın alay konusu olmasından kaynaklamyor Boyle bır konunun cıddı bır şekılde ışlenemeyecegını duşunen gazetecüer Levıtt'ı hak ettıgı şekılde resmetmek yerıne alaycı bır tarzda ele almayı uygun goruyorlar Ornegın Internet te yer alan Salon com adındakı bır sanal magazın bu araştırmalan Dr. Flurt (tngılızcede yellenmek anlamında kullanüan hafıf argo sozcuk) konuşuyor başlıgı altmda ışlıyor Levıtt'ın çalışmalan medyanın ılgısını çekıyor çunku alay konusu olan bır konu ılk kez cıddı ve bılımsel bır tarzda mcelenıyor Ornegın Levıtt bu gazlann niçin kötü koktuğunu açıklayan ılk bılım adamı Daha once bılım adamlan bu kokulara bagırsakta parçalanan amı no asıtlerın neden oldugu ındole' ve Skatole gıbı ko tu kokulu bıleşımlenn yol açtıgını duşunuyorlardı Ancak kımse bunun dogru olup olmadıgını araştırmadı Bır kokuyu değerlendırmek zor bır ıştır Bu nedenle Levıtt olaganustu koku alma yetenegı olan üa kışıden yardımıstedı Bu ıkı kışı yalnızca koklayarak kukurt ıçeren gazlan bırbınnden ayırt edebılıyordu Bu şanslı kışılerden 16 saglıklı kadın ve erkeğın çıkarttıgı gazlan koklayarak degerlendırmesı ıstendı Bu 16 kışıye bır gece once 200 gram kurufasulye yemelerı şartı koşuldu Levıtt sonuçta suçlunun hıdrojen sulfıd oldugunu açıkla dı Bunun yanında metanetıol ve dımetıl sulfıd gıbı kukurt bazlı gazlann da az da olsa etkısı oldugunu belırttı Ne var kı ındole ve skatole gıbı gazlann ızıne rastlanmadı Levıtt bu sonuçlan labrizis Suarez ve John Springfield adlı meslektaşlanyla bırlıkte 1981de yayımladı Raporda kadın ve erkek arasında salınan gaz mıktan açısından kayda değeı bu fark gorulmedıgı de behrtüıyordu Soz konusu araştırmada tam tersı kadın lann daha yogun hıdrojen sulfıd çıkarttıklan tespıt edıldı Dolayısıyla deneyde yer alan ıkı şanslı1 kışı kadınlardan çıkan gazlann daha kotu koktugu konusunda bırleşıyorlardı Suçlu gazlar tespıt edıldıkten sonra sıra vucudumuzun bu gazlarla nasü başa çıktığı konusuna geldı Le vıtt ve ekıbı bırkaç hafta once Bıochemıcal Pharmaco logy ısımlı bılım dergısınde yer alan bır yazılannda bagırsaklann ıç duvarmı kaplayan dokunun zehırden arındırıcı ozel bır sısteme sahıp olduguna dıkkat çektıler Yazıya gore bu sıstemde meydana gelen bır bozukluk kolıt gıbı bağırsak rahatsızlıklanna yol açıyor Levıtt bu arada yapay olarak uretılmış zehırden arındıncı (detox) hır sıstemı test etti Bu sıstem tıcarı olarak pıyasada satılıyor ve çıkan gazlann kokusu nu ortadan kaldırdıgı ıddıa edılıyor Toot Trapper tıcare adıyla satılan sıstem bır yuzu aktıf komurle kaplı kopukten bır ydsuk Yastık bazı gazlan emebılıyoı Bu testler ıle ügüı standart bır yontem soz konusu olmadıgı ıçın Levıtt kendı tasanmı olan ve vucuttan çıkan gazı dışanya çıkartmayıp ıçende tutan ozel bır pantolondan yararlandı Bu testlenn sonucunda Toot Trapper adı verılen cıhazın yarar lı oldugu kukurt bazlı gaz yogunlugunu 10 kez azalttıgı ortaya çıktı Ancak cıhaz çok hantal ve kullanıssız bulundu Bu tur araştırmalar medyada dogal olarak buyuk ügı uyandınr Ancak Levıtt ın amacı eglencelı bır konuya parmak basmak degü tam tersı yaşam kurtarmaktı Ba gırsakta oluşan hıdrojen ve metan gıbı gazlar yanıcıdır 198O'lı yülarda bu gazlar rutın bağırsak amebyatlarında patlamaya neden olarak olumcul sonuçlar dogurmuştu Amehyattan once bagırsaklan temızlemek ıçın kullanılan mushılın hıdrojen veya metanın yogunlugunu artırması ve amelıyat sırasmda ortaya çıkan bır krvücımın patlama ya yol açması hastalarm olumu ıle sonuçlanmıştı Levıtt ve arkadaşlan bu olaylardan sonra pohetılen glıkol bazlı mushıl ılaçlannın kullanüması dogrultusunda çalışmalarını yogunlaştırdılar Bunlar bagırsaklan temızleıken mınımal gaz uretıyor Dolayısıyla son yülarda kolon patlamaları vakalanna rastlanmıyor Levıtt ayrıca 28 yaşındakı bır erkek denegı ıkna ederek 3 yü boyunca her gaz çıkarışını kaydetmesını sağladı Denek bır seferınde gunde 34 kez gaz çü<arttı ve 8 lıtrehk gaz urettı Bu Levıtt e gore de bır rekordu Levıtt VVashıngton Post gazetesıne yaptıgı bır açıklamada Eger urettıgımız tum gazlan havaya salsak ınsanlann gunde en az bır müyon kez gaz çıkartması gerekır dıyor Medyanın yakından ızledıgı büım adamı bazı yarüış goruşlen de tumuyle ortadan kaldırmaya çabalıyor Ornegın ABD'de yaygın olan goruşe gore bagırsaklan laktoz konusunda tembel olanlar daha çok gaz çıkartır Sut ve sut urunlerınde bulunan laktoz üe ügüı bu goruş Levıtt e gore dogru degıl 1995 yüında yurutulen bır çalışmada laktoz toleransı olmayan kışüenn sut ıçtüdennde çıkarttüdan gazın sut ıçmedüden zaman çücarttüdan gazdan farklı olmadıgı goruldu Çalışmalan hâlâ kuşku ve alayla karşüanan Levıtt kamuoyunun bu olumsuz tepküennden etküenmemeye çalışarak araştırmalannı surduruyor Pek kışının ayıp oldugu ınancıyla düe geüremedıgı sorunlanna çozum bul dugu ınancıyla olumsuz tepküere papuç bırakmıyor Reyhan Oksay New Scıentıst 28 Temmu7 2001 751/2