Katalog

duygulardan gerçekten yoksun mu? 19 yy a kddar pek de ozel bır durum degüdı Ortaçağ kasaplan hayvanlan açıkta ya da halkd açık oldn kesımevlerınde ınsanların onunde keserlerdı Halk bu eylemleıden lahatsız olmaz, hatta kesunlen eğlencelık bır gosterı gıbı ızlerdı Fransada yuzyıUarca devam eden bır gelenek ıse bugun Ispanyada hâlâ surmekte olan boğa gureşlerınden çok daha acımasızdı 24 hazıranda kutlanan ateş gecesınde kedıler dırı dırı ateşe atılırdı Hayvarüarın olurken neler duyumsadıkları bugun de tam olarak bılınmıyorsa da, yabanü ortamdakı olunılerın daha acısız gerçekleştıgı kesın Ornegın tımsah tarafından parçalanan bır Afrıka antüobu (Gnu) neredeyse hıçbır şey hıssetmez Çunku organızması ılk saldırıdan ıtıbaren uyuşturucu andorfın hormonunu salgüar Bedenın aru olum tehlıkelerı sırasındd acıyı bastırabılmesı evrımın bır sonucudur Buna gore av hayvanları, yaralandıktan sonra da kaçma şansına sahıptır Kedının tuzagına yakalanan fare bıle çırpınmaları sırasında a a çekmez Oysa endustrüeşmış kesımevlerınde durum çok farklıdır Hayvanlar saatlerce farklı ortamlarda buyuk bır gurultu ve korku ıçınde beklemek zorunda bırakümakta Olum o kadar yavaş gehyor kı kor kuları busbutun art makta Kesım ışlerının Makineleftlrilmlş hayvanlar: "Iğer hayvanlar konufabilselerdi çok daha rahat yapüabılmesı ıçın hayvanlar 19yy'ın sonlanndan bu duklerınden etlerı gnmsı ve çamurumsu oluyana kesılmeden once bayıltılıyor Bu uygulayor ma ılk olarak Chıcagodakı endustrıyel kesımevlerınde başlamıştı Genç otomobıl uretıFil, en duyarlı hayvan cısı Henry Ford da hayvanlann yuruyen bır Olağanustu bır telaş yaşanmadıgı surezıncır uzerınde salt hammadde gıbı ışlenışını ce hayvanların aynı yerde elektrık şokuyla sıburada hayretler ıçınde gormuş ve bu duşun rayla oldurulduklerı kesımevlerınde domuzce onu daha sonra fabrıkalardakı yuruyen lar sakm bır şeküde oldurulen hemcınslerını bant sifitemıne gorurmuştu merakla kokladıktan sonra kanlarını yalıyorOzellıkle de hayvanların bu şeküde ollar Veterıner Martin von Wenzlawowicz durulup ışlenmelerı gunumuzdekı gelışme kesım hayvarüannın olum hakkında hıçbır fılerle bırlıkte buyuk huzursuzluklar yarattı kırlerı olmadığmdan emın oldugunu soyluFJeştırmenler hayvanların dogru durust bayor yıltüdıklarından bıle şuphe edıyorlar TavukOysa doğadakı hayvanlann davranışlaların kesıme hazır hale geldıklennde çogunnna baktıgımızda bu yargının hıç de dogru lukla büınçlerının henuz açık oldugu zaten bıolmadıgı gorulmekte Eşlerını kaybeden yalınıyordu Hannover'dekı Veterınerlık Yukseban kazlan omegın yıllarca yalnız yaşamayı kokulu'ndakı araştırmacılar şımdı domuzlann tercıh ederken depresyona da gırıyorlar Yavda genelde acı çekerek olduklerını fark ettırusunu yıtıren denız aslanı aglıyor Maymunler Veterınerler kesılen hayvanların yansında lar, kaybetüklerı yavrulannı gunlerce anyor kas kanaması tespıt ettıklen gıbı kesımden Yavrusu ellerınde olen maymunun durumuy once kınlmış kemıklere de rastladılar Bunlar sa daha da acıklı Maymun, yavrusunun saçlahayvanların kurallara uygun olarak bdyüülmannı ve cıldıru kontrol ederek sankı hıç olmedıklanna daır ışuretlerdı mış gıbı gunlerce kucagmda taşımaya devam Domuzlar genelde elektrıksel anestezı eder, ta kı olu yavrunun bedenı ıyıce kuruyaıle bayıltılmakta Enektnk akımı guçlu verıldına dek Sonunda kolu ya da bacagı kopunca gınde kaslar yırtılır, kan dokuya sızar ve etın anne maymun yavaş yavaş gerçegı kabullenkalıtesını duşurur Kesımevlen bu yuzden meye başlar elektnk akımını duşuk tutmayı tercıh edıyorBazı araştırmacılann dedıgı gıbı, bu lar Elektrık aknrıı tam olarak şakaklara ısabet olay maymunun uzuntuden çüdırdıgını mı etmedığı zamansa hayvan yere yıkılsa da bıgostenyor 9 Yoksa ne oldugunu farkında degıl lıncı açık kalrr Bu yuzden de kancaya taküırmıdır'' Veyahut da bu sadece tanıdık bır koku ken oluşan kandmalarda bıle acı reaksıyonlakarşısında yaşanan n ızlenmekte Bu da hayvanlann hâlâ acılan ıçgudusel bır bağlıduyumsadıkldrını gosterıyor lıkmıydı' 1 i acı blr gerçekllkle yüz yüze kalacaktık" rın gozyaşı doktuklerı bıle fark edümış Fıllerın altı küo agırlıgındakı beyınlerınde buyuk bır olasüıkla onları sosyal varlık yapan duygular oluşmakta Erkek ve dışı fıller hortumlannı bırbırıne dolaydrak sankı bır tur aşk oyunu oynarlar Fü yavrusunun dogumunda tum yakın akrabalar yavruya dokunmak ıçın toplaşırlar Fü yavrusu sadece anne fü tarafından degü tum dığer dışı füler tarafından da emzırüır Surudekı dığer hayvanlar tarafınddn baküan hasta filın yarası çamurla sıvanır Yırmı beş yüdır fülerın davranışldnnı araştıran Kenya dogumlu zoolog Joyce Poole, fülerm sevınç mutluluk, sevgı dosüuk, duşkunluk, rutku ve dıkkat gıbı duygularla karakterıze edüebüecegıru soyluyor Aşk oyunları ve haz Hatta araştırmacüar balık, kertenkeİe veya fare gÜDi daha ükel canlüann büe sanüdı gı gÜDi ruhsuz otomatlar olmddıklarını duşunuyorlar Hayvana bakış açımız devnmsel bır sureçten geçıyor" dıyen davranış. büımcısı Norbert Sachser (Munster Unıversıtesı), ust sınıftakı tum omurgalüann durtulerı duyumsadüdannd kesın gozle bakıyor Colorado Umversıtesı'nden Mark Bekoff da hayvanlardakı durtusel dunımlann hıç de zor anlaşümadıgını, yuzlerı, gozlerı ve davranış bıçımlerıyle bıze guçlu ıpuçlan verdıklennı vurgulamakta Bekoff ellı saygın zoologun kanıtlarıru kısa bır sure once bır kıtap Hannover'dekı veterınerler bunun uzerıne hayvanlara acı çektırmeden oldurmenın yollannı araştırdılar Domuzlar kesım yenne ulasmadan kısa bır sure once kalp çarpıntısı geçınrler Tabıı bu olay durumu kavradıklan ıçın degıl de daha çok yalnız kaldıklan ıçın ortaya çıkmakta Araştırmacıya gore geçıde yerleşürılen bır ayna mucızeler yaratıyor Yanı hayvan aynadakı yansımasını gorunce kendısını yalnız hıssetmıyor Fakat en onemlısı hayvanlann nakü içın ahırlardan çıkartüması sırasında hırpalanma malan Ustelık bu uygulama tuketıcının de zaranna olmakta Çunku panık halınde olen hayvanlann dokulan geregınden once çozul Duygularını en guçlu bıçımde dı şa vuran hayvanlardan bırı de fildır Olu dogan bır yavrunun etratada toplanan fil surusunu gozleyen araştırmacılar, fîllenn olu hayvanı hortumlanyla nasıl ayaga kaldırmaya çahştıklannı da ızlemışler Hatta cansız yavrunun başında gunlerce bekleşen fılle inekler sağıldıktan sonra özel masaj aletlerlnden geçlrlllyor 751/13