Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
Acı, korku, sevinç... Hayvanlar tüm b Sığırlar, domuzlar ve tavuklar ne hisseder? Üretim çiftliklerindeki hayvanlara yaşatılan eziyetlerden sonra şimdi de "toplu katliamlar" besi hayvanlan üzerinde uygulanan işlemlerle ilgili hararetli bir tartışmanm başlamasma neden oldu. Zoologların yeni araştırma sonuçlanna göre hayvanların ruhsal durumları sanıldığından çok daha karmaşık bir yapıya sahip. orevlüer gun dogumuna kadar ağladılar Inekler tek tek sakınleştınldık ten sonra ıplerle baglandı ve zehırh ıgne enjekte edüdı Yedı sanıye sonra hepsı ınleyeıek yere yıbldı Soguk bir şubat gecesınde en az bın sıgırdan olaşan dev bir leş yıgını karşısında toplanan halk poüslerce guçlukle zaptedılırken etrafa bagnşrnaldr yankılanıyordu Katıller' Katıller' O gece kesınıevındekı çalışdnldrd yardımcı olmaya çalışan rahıbe AnetteChristine Lenk ydşadıklaıını şoyle anlatıyoı Bazı ları devam edemedıklerı ıçın ağlayarak dışan çıkıyordu On dort yılük rahıbekk hayatımda, yaşadıgım en korkunç deneyımdı bu" Geçen yılın başından ıtıbaren Avrupa'rıın uzerıne âdeta kâbus gıbı çoken BSE ('Deh dana") salgını Almanya'yı ılk olarak 7000 hanelık Mucheln kasabasında vurmuşru Mucheln'dekı Hayvansal Besı Uretım ve Dagıtım Kooperatıfınde (LPGV) yetıştırılmekte olan dort yaşındakı bir ınek kemıklerıne kadar zayıflayınca uyurulmak zonında kalmışrı Ve arkasından ınegın BSE hastası olduğunu gosteren şok edıcı otopsı raporu geldı Ilçe kaymakamı dığer tum sıgırların da oldurulmesıne karar verdı solgıntndan sonra ğırlann toplu olarak yakılmasmın dehşet tahneleri G LPVG yonetıcısı Fritr Arlet, hayvanlarm oldurulmesını ızleyememıştı 'Buna asla dayanamazdım normalde her zaman bir ınegın bogurmesı duyulurdu, oysa ahır bırden bue korkunç brr sessızlığe burunmuştu' dıyor Arlet Sırf aralannda bazı BSE hastalıklı hayvanlar var dıye bın'den fazla ınek oldurulunce hayvan severler de ofkelenerek ayaklandılar Ve Mucheln'dekı olay bundan sonrakı olası katliamlar ıçın muthış bir tartışma zernını hazırladı dıgıyle ılgılenmeyen tuketıcıler hayvanlann toplu olarak oldurulmesınden sonra bırden bıre vıcdan azabı duymaya başladüar Oysa BSE ve şap salgınından once de mılyonlarca besı hayvanı çope gıdıyordu * Bir yüda tuketılen 44 mılyon domuzdan bu mılyon u kesımevlerıne ulaşmadan once yolda oldugu ıçın çope aülmakta Çogu karanlık ahırlarda yetışen domuzlar kesım den once gun ışıgıyla karşılaştıklannda ıse kalp krızı geçırerek oluyorlar * Her yü 43 mılyon tavuk daracık kumeslerde tutıılmakta 'ftvuk başına duşen ya şam alanıysa sadece A4 boyutunda bir dergı sayfası kadar * Avrupadan ıhraç edılen 250 mılyon sıgır domuz at ve koyun 20 saathk bir yolcu luğa susuz ve gıdasız katlanmak zorunda Durum boyle olunca da on hayvandan bırı yolda oluyor * Büımsel araştırmalarda denek hayvanı olarak kullanılan hayvanlann durumu da en az onlannkı kadar acıklı Laboratuvarlarda sa dece 1999yüında 1,6 mılyon kopek kedı sıçan ve fare kesılıp bıçıldı Gerçı ılaç endustrı sınde uygulanmaya başlanan alternatıf testlerle hayvanlar uzerınde yapdan deneyler onemlı olçude azaldı ama ote yandan bellı hedefler dogrultusunda yapılmayan temel araştırmalarda kullanılan deney hayvanlanrun sayısı hızla artmakta Bıyolojıdekı buyuk pat lamarun temelını oluşturan araştırmalar ne yazık kı ortaçağ zındanlanndakı ışkencelerı ha tırlatıyor Fdkat davranış bılımcıleıı ozellıkle de son yıllarda ruhsuz ve aküsız Bıyomalone tanırmnı altust edecek gozlemleı ortaya koydular Fareler zehırh yemlerı ayırt etmeyı ogrerup bügılerı yavrularına bıle aktarabılıyorlaı dı Fıller olen turdeşlerı ıçm yas turuyorlardı Resus maymunlan bir yaşındakı çocukların bıle henuz uzerınde bocaladıklan matematık testlermden başanyla geçebüıyorlardı Ozetle tum hayvanlar ama ozellıkle de prımatlar sanıldıklanndan çok daha yeteneklıler Insansı maymunlann en az dort yaşındakı çocuklar kadar akülı olduklanna daır bırçok karat var elımızde dıyor Yenı Zelanddlı bıyolog David Penny. Ancak davranış büımcılerının başlıca sorunu hayvanldrın konuşamıyor olması Ne var kı bu ıletışımsızhk yuzunden kopek, kedı ve farenın bıyorobot olduklan ve yalnızca ıçgudusel programlanna gore davrandıklannı soylemek de bıraz acelecı bir karardı ' Oysa eğer hayvanlar konuşabılselerdı çok acı bir gerçekle karşı karşıya kalabılırdık" dıyor Apel Aslında doktorlaı da buna benzer bir yanılgıya duşmuştu Bebekler ve kuçuk çocuklar sırf konuşamadıklan ıçın gereksız acılar çekmışlerdı Doktorlar kısa bir sure once sme kadar, bebeklerde acılan duyumsama yetısının henuz gelışmedıgıne ınandıklar dan seksenlı yıllarm sonuna kadar yapıl bebek amelıyatlannda duşuk dozlu anestf ılaçlan kullanılıyordu Fakat araştırmacılar daha sonra bebe lerın de pekâlâ acılan duyumsadıklannı or ya çıkardüar Yoksa hayvanlar da ınsanlar g acılan hıssedebılıyorlar mı' Kesımevlerıne kı sıgır ve domuzlar başlarına geleceklı kestırebüıyorlar mı' Veya olumun ne olduÇ nu bılıyorlar mı 9 Ozellıkle de domuz ve sığırlar oldı ça akülı ve duygusal canlılardır' dıyor Co rado Unıversıtesı davranış bılımcılerınd Marc Bekoff. Bekoff Avrupa'dakı toplu hayvan ka amlarından sonra etyemez olmuş Kendı nnden once oldurulenlerı goren hayvanlar mısh daha fazla acı hıssedıyorlar Bırçok ıns hâlâ et yemeye devam edıp etmeyeceğ kendısıne soracaktır' Doğa acıtmıyor Oyle kı bu dava et urunlerıne duşkun olanları bıle etkıle yecege benzıyor Bununla bırlıkte bu fenomenın kasaplık tarıhınde çok uzun bir geçmışı yoktur Hayvanlann katledılmesı NELER HİSSEDİYORLAR? Pekı ahırlarda gen laboratuvarlannda veya ılaç araştırmacılannın kafeslerınde bir bınnden turlu ezıyetlere katlanmak zorunda bırakılan tum bu hayvanlar neler hıssedıyor' Kopek, at ve domuzlann duygu ve duşunce dunyalan şımdıye dek sanıldıgındın daha karmaşık mı? Hayvanlar, ınsanlara ne kadar ben zıyorlar' Bılım adamlan bu konular uzerınde uzun zamandan ben tartışıyorlar Bu zaman zartnda bıyologlar Pransız doğa bılımcısı Rene Descartes ın (15961650) hayvana bakış açısıyla ılgüı fıkırlerınden de epeyce uzaklaş tılar Descartes anlama ve kavrama yetısı olan ınsam Duşunuyorum oyleyse vanm' kurarruyla dıger tum canlılardan ayırmış sadece duşunenlerın ruhlara sahıp olduklannı soylemıştı Hayvanlar onun gozunde duygusuz refleks otomatlarıydı Salgından önce durum Almanya Hayvanları Koruma Bırlığı, hayvanlan koruma yasasının 1 maddesını çığnedığı gerekçesıyle, Tanm ve Hayvancılık Bakanı Renate Kttnast'ı mahkemeye de verdı Yasaya gore omurgalı hayvanlar geçerlı bir gerekçe gosterılmeden oldurulemez Hay vanlan koruma bakaru Wolfgang Apel'ın konuyla ılgüı açıklaması da ılgınç Insan bırlıkte yaşadıgı canblan hurdalığa atılan otomobıller gıbı ortadan kaldırmamalı" Apelaynca dığer bir konuya daha dıkkat çekıyor Şımdıye kadar bıftek veya yumurtalann nasıl uretü EndUstride tavuk üretlml "ka reakslyonlan kancaya auldıktan sonra blle devam edlyor" 751/12