Katalog

Gönülden Bilime Kellik tedavisine mucize ilaç Ahmet Inam Hıyarlar devrim yapamaziI Neden hıyarlar dunyada? Yanıt basıt: Dunya bır bostan. Pekı, neden gulistân değil? Hiçbir zaman oltvadı, belki. Kavga, guç elde etme savaşı, sahıp olma kaygısı ıle yaşanan çatışmalar. Ben merkezli, kultur merkezli, ırk merkezli dünya goruşleri... Yaşam kavgasının aman vermez zulmu altında ezilen insan, tarihi boyunca hıyarlığını inceltecek kultur urunleri (sanat, bilim, din, duşünce alanlannda...) ortaya koysa da kendi yaşam alanını bostanlann dışına çıkaramadı. Ciderek acımasız kapitalist duzenin yanşmalaria varolmaya çabalayan insanı, hıyarlığını geliştirdikçe daha başanlı olacağını düşünuyor. Hıyar olmayan, "yırtık" olmayan, atılımlar yapıp, yatınmlar geliftiremez, Hıyar değilsenlz, bu düzende varolamazsınız. Hıyarlardan çıkıyor işadamlan. Hıyarlardan çıkıyor, iktidarı ele geçiren ınsanlar. Saldırgan, atılıma, iş bitiricilerin onemsendiğı değerlı gorulduğu bır dunyada, hıyarlardan rahatsız olunmuyor. Hıyarlar el ustunde tutuluyor. Hıyarlar sınav kazanıyor. Ise giriyor. "Yukanlara" doğru tırmanıyor. Politika, hıyarlann oyun alanı olmuş. Dünya hıyarlarm dönyası. Çevresel koşullardan, toplumsalekonomik, kulturel nedenlerden dolayı. Kaba, kendi kabalığını kabul edemeyecek kadar vahım bırgaflet içınde! Karanlık yanlannı farkedebilecek duyarlılıktan yoksun. Entet, bılgi küpu ama bilgisi iç dunyasına sızmamış, iç uzenne kitap yazıp, kendisini içinde goremiyor Sozcuk saklatıyor. Felsefe yuvarlıyor. Bilgi kum kuması. Kıbrınden, yuksek perdeden konuşmasından yanına varılamıyor. Ruhu kanıyor, Bakımsızlıktan iç dünyasını yaban otlan burumüş. Toplumsal, polıtik, ekonomık, külturel çozumlemeler yapıyor. Içinden gelen sesleri dinlemesını bilmiyor. Kabalığı, hıyarlığı, yuksek dusunsel gücünden ve bilgisinden geldiği sanılıyor. Oysa, bilgisi ve dusunsel gucu, ıç dunyasına ulasamıyor. Hıyar boylece narsisist ımgeler yaratıyor, kendisi hakkında. Bu imgeleri kendi sanıyor. Tapıyor bu ımgelere, Bu, yarattığı kendi imgelerini beslemek" için, kendisini sevecek ınsanlar arıyor. Kımseyı sevemıyar Teknolojı ve bilimin hıyarlarla ilgisi var mı? Olmaz mı? Çağdas bilim ve teknoloji, hıyarları besliyor. Model kurmaya, deney yapmaya, sınamaya, yanılmaya aynlmış bır yasamın gundeminde hıyarlık yok. Peki kimin sorunudur, hıyarlar? Hepimizin. Hıyarlığını farketmi} insanlarm. Butun dunya bostana donmüs dediğimde eibette kendimi de asılı hıyarlnn arasında görüyonım. Sıkmtım, keskin Freudgillerden dostların sanabıleceğı gibi, bir "yansıtma" sorunu değil. Içimin hıyarlığını dısa vurup, herkes hıyar demiyorum. (Bıraz etkısı vardır eibette!) Hıyarlık, çağımızın en büyük sorunlanndan biri. llim irfân yoluyla, "hıyarsızlaştırma" kampanyalan ya da eğitimleriyle tez eiden giderilir, bir "üst yapı" sorunu değil! Bir yaşama sorunu. İnsan olma sorunu. "Sev" denmis, "say" denmis. Bunlann ince yaşam durumlanna nasıl uygulanacağı bil'mm'ryor. Nasıl seveceğim? Kendisi olabilen, kendi yaşamına sahıp bin olarak nasıl seveceğim? Biricik bir insan olarak, biricik sevgtlimi, yaşadığım bıricık ortamlarda nasıl seveceğim? Biricikliğimizi yaşayabilme, genel ahlak ilkelerinin ozel durumlarda gerçekleştirilebilmesi, yaşama ustalığı burada. Yaşama ufukları dar, kendislyle karşılaşmamış, gıderek kendlslne hlç rastlammış insanlann dunyasında hıyaıiaşma hızlanıyor. Cuçleniyor. Hıyarian once dostlarımda gordum. Sağolsunlar, bu konuda benim gözümü açtılar. Hıyarân d'rye bir kitap yazdım. Hıyarca yazılmış bir kitaptır. Sonra anladım ki ben de az hıyar değilmişim. Hıyar olmayanlara (gul mu dıyeyım onlara?) rastladıkça yureğım burkuldu. Hem kıvanç duydum, şukrettim, içımdekı sonsuzluğa' Hâlâ guzel intanlar var. Bu çirkin yaşam çarkının kirletemediği. Biliyorum, insan hâlâ onlar var diye insan. Dünyanın yonetıminde yerleri yok. Belli etmıyoıiar kendilerını. (Eskı deyımle, mahvıyet mesleğine mensup"lar!) Hem içimin bir yerleri sızladı. Kalakaldım Kendımın hamlığını gormekten. Dostlarım, bana her gun bostanda yaşadığımı anımsatıyorlar: "Ahmet, sakın kendini gokyuzunde sanma, burası bostan. Burada gücü gucu yetene bir kavga, entrika, stratejik davranışlar, kullanma ve somurme ilışkıleri egemen. Burası, Platon'un goğu değil! Burası Epıkur'un bahçeleri, Stoa'nın aradığı "âsude bahar ulkesi" değil. Burası sana gore değil. Silahlann, ağır iş makinelerinin, guneş gozlüklerinm arkasına ruhlarını gızleyebileceklerıni sanan, kendıne, dünyaya, geleceğe, doğaya, evrene karşı acımasız, kaba, odunlaşmış insanlann dunyası. Elinde bastonu, ıki buklum yuruyen huysuz bir yaşlı adamın dunyadan yakınması değil, bu soylediklerim. Teknoloji, birçok yaramızı sararken hıyarolma potansıyelimızı hızla arttırıyor. Bızden sonrakıler, belkı de bizi şoyle anacaklar. "Yirminci yuzyılın sonlan, yirmi birin başlan mı? Çok hıyar vardı dunyada hem de çok". Bir zamanlann "Kahramanlar Çağı" gibi, çağımız belki de "Hıyarlar Çağı" olarak anılacak. 744/9 I lk uygulamalarında saçsız kışüerde dramatık bır başan gosteren ılaç dutasterıde kellıgı erkeklenn korkulu ruyası olmaktan çıkartıyor Floııda Unıversıtesı'nde kellik uzenne aıaştırmalannı surduren Marty Savvaya ve meslektaşlanna gore dutasterıde bugune dek bu alanda gekşürümış en başarüı ılaç Halıhâzırda kafa derısıne uygulanan kellik tedavüerınden farklı olarak, bu ılaç tablet şeklınde kullanıüyor Ilk denemelerden alman başarüı sonuçların Intemet'tekı ılgüı sıtelerde duyurulmasından sonra sohbet odaları zıyaretçı baskınına ugradı Ilacı gelıştıren Glaxo SmıthKLne ılaç şırketı, üaçtan bugune dek çok başarüı sonuçlar alınmasına karşın, klıruk deneyleruı tamamlanması gerektıgıne dıkkat çekıyor Dutastende, erkeklık hormonu testosteronu parçalayan enzımlere mudahale ederek etkı yapıyor Parçalandn testosteron dehıdrotestosteron (DHT) şeklıne donuşur DHT, erkek fetusun geüşımınde çok krıtık bır rol oynasa da üerı yaşlarda saçlann ıncelmesıne yol açar "Kellık saç dokulmesmden çok saç teüerının ıncelmesı üe ügüıdır" dıye konuşan Amerıka'nın onde gelen dermatologlarından Dr Knrt Stenn, "DHT'nın faalıyetlerıne mudahale edersenız, bu ıncelme ve gıderek dokulme sorunu ortadan kalkar" dıyor DHT'nın faalıyetlenne engel olan üa kımyasal madde halen pıyasalarda kelük üacı olarak kullanımda Bın "Mınoksıdü" dığen ıse ' Fınastend" Bu maddelerı kullananlann yuzde 30'unda orta dereceh saç çıkması olgusu ızlenıyoı Ancak DHT'mn ıla şeküde ışlerlık kazanması ve bunlardan ancak bırının varolan üaçlar üe etküeşı me gırmesı asüması gereken en onemlı sorun olarak goruluyordu DHT'nın ıkı şeklını de bloke edebüen Dutasterıde'ın ustunluğu, ışte buradan kaynaklanıyor Stenn, üacın ozellıklerını şoyle açüdıyor ' Dutasterıde'ın yan etküen olup olmadıgını büımsel yontemlerle araştırmadan ücarı olarak uretemeyız Ornegın hbıdo azalması gıbı yan etküen ıstemeyız Ancak şu ana dek Dutasterıde'ın herhangı bır olumsuz yan etkısıne tanüc olmadık" Kaynak The Observer, lOHazmn 2001 Email'ler çıldırtıyor Fazla sayıda email, büro çalışanlannda "masa başı öfkesi" adı verilen öfke salgınına neden oluyor. 'asa başı ofkesı' olarak büıniyor ve buro elemanlan arasında gıderek yaygınlaşıyor •Ingütere'de 4 çalışandan bın bügısayannı yumrukladıgını hıç çekınmeden ıtıraf edıyor Novatech ısımlı bügısayar şırketının 4 200 çalışanı uzerınde yuruttugu araştırma, bügısayaı başında çalışırken edırulen alışkanlıklan ortaya koyuyor Uzmanlara gore ınsanlar kendüerını bügısayarlannın kontrolu altındaymış gıtn hıs t M: gına sarümanızı onleyen dogal kontroller bır noktadan sonra devreden çıkıyor" Soz konusu araştırmada ortaya çıkan sonuçlar oldukça korkutucu Şıddetın duzeyı tahmırüenn uzennde Deneklerden bın ekrana yumruk atarken parmagını lardıgını ıtıraf edıyor Uzmanlara gore bu salgırun altında bılgısayardakı "gelen posta"nın mıktan yaüyor Sanal posta kutusunun her dakıka doluyor olması, çalışanlarda panık ve bunalıma yol açıyor Gallupun Ingütere'de gerçekleştrdıgı bır arastırmaya gore bır Ingüız buro elemanı gunde ortalama 171 mesaj, 46 telefon, 15 ıç yazısma, 19 dış yazışma ve 22 emaü alıyor Yemınlı Personel Yoneümı Enstıtusu'nden Di&ne Miller esas stresın emaü'lerden kaynaklandıgını soyluyor "Insanlar gunde 100 emaü alabüıyor Buradahızsoz konusu oldugu ıçın postayı alır almaz yanıtlama geregı doguyor Bu da kısının tum zamanını emaü'lennı yanıtlamaya ayınnası gerektıgı anlamına gelıyor Sonuçta bügısayar gereksınımlen anında karşüanması gereken bır makıne olarak algüanıyor" Bügısayar uretıcısı Compaq ın son gunlerde Ingütere'de sonuçlandırdıgı bır başka aıaştırmada 1 250 çahşan sorgulandı Arastırmaya katılanlann yarısı IT (Informatıon Technology) sorunlarıyla ugrdşmdktan bunaldıgını bügısayar düının de sorunu ıyıce şıddetlendırdıgını soyluyor Çalışanlann dortte bın ıse arkddaşlarını bügısayarlannı tekmelerken gordugunu ıtıraf ederken 8 kışıde bın IT bolumunu sorurüannı zamanında çozumlemedıgı ıçın topa tutuyor Aıaştırmacüar bu sorunun gıderek daha da vahım hale gelecegıne ve tahmınlere gore 2006 yüında emaü mesajlannın 40 mıslme çıkacagına dückat çekıyor Gelecek yü çalısanlar gunde 4 saatlennı ışle ügılı ortalama 50 mesajı okumak ve yanıtlamakla geçırecekler Uluslararası Stres Yonetımı Bırlıgı emaü lerı strese yol açan 20 nedenın drasmda sayıyoı The Observer, 10 Hazıran 2001 Reyhan Oksay sedıyor Bu duyguya yol açan etmenlerın başında makjnenın sü< sık hata mesajı vermesı ve "emaü'ınız var' sınyah gondermesı Londra, Cıty Unıversıty'den meslek hastalüdan psıkologu Dr Frank Bond bu konuda şunları soyluyor 'Bu yenı bır salgın Ancak bunun arkasında bazı trendler var Hepırruz şıddetm kol gezdıgı bır gezegende yaşıyoruz Ve çalıştıgımız yerde çok buyuk bır stıes dltmda çalışıyoruz Yuklendıgınız stres ofkenızı kontrol altında tutmanızı ve normal tepkı vermenızı onluyor Patronunuzun gırtla