Katalog

Hayvanlar da trafik canavarının tehdidi altında Soru Her yıl bınlerce hayvan otoyol larüa telef olmaktadır Bu durumda trafik canavarı hayvan nufusu uzenndc doğal ayıklama eüosı yaraüyor mu7 Hayvanlann kendüerını korumak amacıyla yeru savunma mekanızmalan gehştırdıklerı yolunda kanıtlar var mP Yarut Harvard Unıversıtesı'nden çevrebüımcı Richard Forman, hayvanlann geçtüJerı yollarda trafıge karşı kendüerını savunmak ıçın herhangı bır yetenek geüştırıp gehşürmedıklerı konusunda sıstematık bu araştırmarun henuz soz konusu olmadıgına dıkkat çekerek bu gune dek bu konuda büımsel bır tezın hazırlanmadıgını belırtıyor Ancak hayvanlar kendüen ıçın zararlı olan bazı bolgelerden uzak durma yı ogrenebüıyorlaı Omegın kurbagaların yeru yapüan yollaıdan uzak durdugu gozlenıyor Ancak bunun nederu burada ezüme rıskının yuksek olması değü Bu yollardan uzak durmalaruıuı nederu çok gurultulu olmaları Kurbagaların dogal yaşam alanlarından daha gurultulu buldukları bolgelerden uzak durdugu büınıyor Bu durumda kur bagalarm yolları uzak durulması gereken bolgeler olarak algılaması belırlı bır teh lıkeden kaçmak ıçın büınçlı bır şeküde gelıştırdıklerı bır savunma mekanızması olarak değerlendırüemez Parks Canadada gorevL vahşı doga uzmanı Tony Clevenger, normal yaşamlannı surdururken otoyollarda karşıdan karşıya geçmek zorunda olan hayvanlan ızledı Son yülarda mşa edılen Trans Canadıan Hıghwayde hayvanların guvenle kar şıdan karşıya geçmelerı ıçın yapüan yeralü geçıtlerı veya koprulerın ancak bır sure sonra ıse yaradıgını çunku hayvanların bu yolları ogrenmesırun uzun zaman aldıgını belırtıyor Kurtlar ve boz ayüarın koprulerın daha guverüı oldugunu ogrenmelerı 4 yıllannı aldı Forman bu bulgudan yola çıkarak kurt ve dışı ayılann daha kolay ogren dıklerını ortaya çıkarttı Ancak bunun ka nıtlanması ıçın daha fazla verınuı toplan ması gerekıyor Benzer şekılde kırpüer yogun trafıkle karşı karşıya kalınca top gıbı yuvarlanıp dıkenlennı çıkartmak yerıne butun guçlerıye koşuyor Bu da buyuk bır olasüıkla og re nme sonucu eldp eaırulmış bır yetenek Anr ak bunun ıçınde onlarca yıl hk bır ~ * gozlem geretar Bazı bılım adamlan gozlemlenne dayanarak av kuşlaıının çevreye çok çabuk uyum sagladıkknna dıkkat çekıyoı Dogal ortamlarında çogunlukla alçaktan ve hızlı uçabılen bu kuşlaı ancak peşleıın dekı tılkı ve vahşı kedılere yem olmamak ıçın anıden dıkey bu manevra üe yukselebılırler Otoyollaıın tehlıke yarattıgı ortamlarda anıden yukselebılen kuşlarm yaşam şansı daha yuksektır Tatil köyündeki deli Gunleıden bır gun akü hasta nesınden ka çan bu delı yakınlardakı tatü koyune gızlıce gırer Tatü koyunde 7 tane rustık kulube vardıı Kulubeleıın A üe D arasında küer gole (lagoon) bakarken F üe G denızc (.ucu uıj Ljkuidktadır L ıse koyun orta sındadır Bu kulubeler resımde goruld,Ugu gıbı yuruyuş yolları üe bırbınne baglıdır Sabahın erken sdatlerınde koyun bekçısı buyuk bır sepet taşıyan şuphelı goruntulu bır kışının golden koye yanaştığını ve gol kenanndakı 4 kulubeden bu"ine gırdığun gorur Adam, daha sonra bu kulubeden çıkarak yuruyuş yollarını ızleyerek kulube lere tek tek ugıaı ve hepsıne bu"er kokmuş balık bırakır Polıs dedektüleıı şuphelı kışırun bıraktıgı ayak ızlerını surerek yollardan ancak bır kez geçtıgıru tespıt eder Bu arada ayak ızlerırun koyun dışuıa çıkmadıgını goren de dektıfler delının buyuk bır olasüıkla kulubelerden burınde saklandıgını tahmın eder Ne vaı kı polıs ayak ızlerı belırgın olmadıgı ıçın bunlann yonunu tespıt edemez Bekçuıuı şuphelı kışının ılk grrdıgı gol kıyısındakı kulubeyı hatırlayamaması ışlerı ıyıce ıçmden çıkümaz hale getırrr Bu durumda polısın elmdekı ıpuçları şunlardan oluşmaktadır Delı her yoldan bır kez geçrruştır ve hangı rotayı ızledıgı büınmemektedır Soru Delı hangı kulubede saklanmaktadır' Tempere edilmiş cam nedir? Soru Cam nasü tempere edılır? Yanıt Tempere edılmış cam sıradan camlara oranla 4 mıslı daha saglamdır Ve sıradan camlardan farklı olarak tempere edılmış camlar kuçuk ve gorece olarak ın sana zarar vermeyen parçalara aynlır Do layısıyla bu camlar msanın can guvenlıgırun soz konusu oldugu durumlarda kullanılır Kullanım alanlarının başında araçlann on ve yan camları gırış kapılan duş ve banyo panellerı mıkrodalga ve elektrıklı unnlann camları gelır Tempere etme ışlemıne hazrrlamak ıçuı camı once ıstenılen boyda kesmek gerekır Cam daha sonra temperleme sı rasında kınlma ve patlamaya yol açmama sı ıçuı uretun hatası olup olmadıgı kontrol edüır Zımpara kâgıdı gıbı bır malzeme üe keskuı kenarlar zımparalarur Bundan sonra yıkama ışlemuıe sokulur Bu aşamalardan geçen cam temper leme frnnında ısıl ışlemden geçrrüır Fınn camı yaklaşık 600 dereceye (santıgrat) ka dar ısıtır Daha sonra sondurme denüen aşamada yuksek basınçlı sogutma ışlemı uygularur Bırkaç sanıye suren bu aşamada yuksek basınçlı hava carrun yuzeyıne çeşıtlı açüardan puskurtulur Sondurme ışlemınde carrun dış yuzu ıç kısımlanna go re daha hızlı sogur Orta kasım sogumaya başlayınca dış yuzeyden aynlma kopma egüımı gosterır Sonuçta ıç kısunda bır ıç genlun oluşur dış kısun ıse kompresyona (sıkıştırma) ugrar Tempere edümış carrun dayanıklüıgını ışte bu süaştrrma ışlemı saglar Genlun altındakı cam süaştırümış cama gore 5 mıslı daha kolay kırürr Tempere etme ışlemı tamyasal yolla da gerçekleştınlu Kımyevı maddeler ca mın yuzeyındekı ıyonları degışurerek sı kışmayı saglar Ancak bu yontem çok pa halı oldugu ıçın yaygın olarak kullanümaz 741 sayıdakı "Dorduncu Boyut" ısımlı bümeceron yarutı ZAMAN = 12620 Bümeceyı dogru çozen okuyuculanmız Mustafa UslanÇanakkale Omer GemıcıBahkesır Derya KahramanAdapazan Aydm BmgolAnkara Can ParanAnkara Onder OkyayAnkara Ender Aktulga Istanbul Ozen Murat Urallstanbul Harıta Muhen dıslerı Odası Denızlı Temsücüıgı uyuru TUBATUKSEK Projesi Turtaye Bılımler Akademısı ve Kultur Bakanlığı ı^burügı ıçınde ele alınan Kultur Sektoru (TUBA TUKSEK) Projesı Turkıye Kultur Envanten Protokolu 3 Mayıs 2001 de ımzalandı Kultur Bakanı Sayın lftenühan Talay la TUrhye Bılımler Akademısı Başkanı Prof Dr Engin Bermek ın ım zalarını taşıyan Protokol uyarınca Turkıye Kultur Envanten Belgeleme Çahşmaları hazıran ayından ıtıbaren başlayabüecek Kultur Envanten Belgeleme Çahşmaları son aylarda yaşanan pdiasal sıkmüdan dolayı bu yıl ancak bırı lçbatı Anadolu da Denızlı Buldan dıgerı de Guney dogu Anadoluda Şanlıurfa Bırecık Suruç olmak uzere ? pılot bolgede uygulanacak Çalışma lann aynntılan onumuzdekı gunlerde TUBA taranndan bır rapor şeklınde ılgılılere ve kamuoyu na sunulacak Turkıye Büımler Akademısı (TUBA) Turtaye nın bır kultur ulkesı olduğunun yurtıçınde ve yurtdışında yeterınce algılanmasını sağlamak kulturel tamlıgını oluşturan evren sel kultur mırdsmın nıtelığını ve nıcelığını saptamak amaayla 21 Kasım 2000 den bu yana yenı bır gırışım başlatmıştı Bu gırışım aynı zamanda oncelıklı olarak ekolojık ortamı ıçınde Tbprak Ustu ve Toprak/Su Alü Kultur Varlıklan nın sayısını ve çeşıdıru başka bır deyımle Kultur Envanten nı belgelemek kendı Evrensel Kultur Mırası ndan dogan bu onemlı gucunu belırle mek bu gucu verımh ve değerı artacak bır ulusal sermayeye donuşturmeyı programlıvor Vestel, tasarun öğrencilerini ağırladı Istanbul Teknık Unıversıtesı Marmara Unıversıtesı Mımar Sman Unıversıtesı Yedıtepe Unıver sıtesı ODTU Endustrı Tasanmı üe Izmır Yuksek Tfeknolojılerı Enstırusu nun endustnye tasanm dalında ogrenım goren 50 oğrencısı ve oğretım uyesı 45 mayıs 2001 tanhlen arasında Vestel Elektronık fabnkasının uretım AR GE ve kalıte kontrol bınmlennı zıyaret ettüer Entegre tesıs lennde dunyanın en yuksek sayıda televızyon ureten ıkıncı fabnkası olan Vestel Hektrorak fabnkasıru gezen gelecegın tasanmcüan Vestel ın entegre uretım surecı üe yeru teknolojüen ko nusunda Vestel yettalılennden bılgı aldı Vestel ARGE Koordınatoru Cevmt Kunbasar Vestel ARGE Dıjıtal T^sarım Bolumu Genel Mudur Yardımcısı Morat Sarpal, oğrencüere fabrıka ve uretım surecı hakkında bügüer verdüer Turk sanayıınde endustnyel tasarımın onemıne dıkkat çekmek ve bu alanda gençlere yenı ufuklar açmak amacıyla duzenlenen Altın Gonye 2001 En dustrıyel 'Kısanm Ogrencı Yanşması uraversıte gençlıgının projelennı desteklemeyı ve genç yeteneklen sektore kazandırmayı hedeflıyor Unıversıtelerın endustrı urunlerı tasanmı dayında ogrenım goren ogrencüer '21. Yüryılda Dijital Taşam Orünleri nı kapsayan Alnn Gonye 2001 Endustnyel Tasanm Yanşması na 21 Eyltil 2001 Urüüne kadar başvurabüecekler Oğrencüenn yanşma üe ılgüı her turlu bügıye www.veitel.com.br/altiagoBy» adresınden ulaşmalan mumkun 743/23