Katalog

Tamoksıfen genelhkle uzun yıllar çok ıyı tolöre edılebılen bır ılaç olmakla beraber ender olarak endometrıum (rahım) kansen veya damar sorunlan yaratabılır Bu ılacı kullanan hastalann %1 ınde damar hastalıklan gorulebüır Trornboemboh (damar ükanıklıgı) gorulme oranı uç kat daha artabılır Dıger yandan Tamoksjfen tedavısı alan hastalaıda osteoporoza (kemık enmesı) bagh kemık kınklannın %20 azaldığı saptanmıstır Tamoksıfen benzen bır ılaç olan Raloksıfen'ın kemık enmesını (osteoporozıs) tedavı etmek amacıyla venldıgı menopoza gırmış 10 355 kadında meme kansennın %54 azaldıgı bıldınlmektedır Tamoksıfenın yarar ve zararlan ustune yapılan bır çalışma da bu ılacın yuksek rısk grubunda olan genç kadınlarda ve uterusu (rahım) alınmıs olanlarda çok yararlı oldugunu gosterdı Menapoza gırmeden once yapılacak olan ıkı taraflı ooferektomı (yumurtalıklann çıkartüması) de meme kansen olasüıgını %2250 azaltmaktadır Aynca BRCA1 ve BRCA2 gen mutas yonu saptananlarda over (yumurtalık) kansen gelısme nskı de artar Bunlaıda ooferektomı ıle over kansen gelışme nskı de %50 dzalmaktadır Overlenn çıkartılması meme kansen gelısme rıskı çok yusek ve adet goren çocuk ıstemeyen veya daha fazla çocuk arzu etmeyen kadınlarda duşunulmehdır En iyi doktorlar, en iyi hastaneler En kötü doktorlar, en kötü hastaneler Doktor ve hastanelerin karşılaştırılması Tthh İ: Opmtyon şUöet skotu I III. Yaşam biçimi: Her ne kadar uzennde bazı tartısmalar surmekteysede gıdalarla yag alımı nınartması şısmanlık alkol kullanıknası ve fizık egzersız yapılmaması gıbı etkenlerm meme kansen nskını arUrdıgına ınanılmaktddır Gekşmısendustrıyel ulkelerdekı kadınlardd meme kansen gorulme oranı az gehsmıs (doğal yaşamla ıçıçe olan) ulkelerdekı kadınlardan daha fazladır Enerjı alımı enerjı harcanması ve bunlann arasınddkı denge overlenn fizyolojısıne menstruel sıklus (âdet donemı) da overlenn ostrojen ve progestron konsantrasyonlanna etkı yapmaktadır Kuşkusuz kadınlarda meme kansennın gelısmesınde ostrojen ve progestron onemlı rol oynamaktadır Yakın zamanda BrıtMedJournalda (10Mart2001) yayınlanan bır çalışmada beş ayn ulkeden (Kongo Nepal, ABD vb ) 2530 yaşlan arasındakı kadınlarda menstnıel sıklus sırasında tukruklenndekı progestron duzeylen araştınldı Beslenme durumu ve enerjı alımının ıyı olmadıgı du rumlarda over fonksıyonlarının bozuldugu saptandı Araşürmacılar fizıksel aktmtenın artması kalorı alımının azalması durumunda progestron ve ostrojen konsantrasyonu nun duşmesıne dolayısıyla meme kansen gekşmesının azalmasına yol açacagını üerı surduler Sonuç olarak bugun ıçm meme kansennde bılınen pekçok rısk faktoru vardır Ozellıkle yuksek rısk grubunda olan ve meme kansen gelısme olasdıgı fazla gorulen kadınlaıda duzenlı takıpler mamografik mcelemeler ve alınacak bazı tedbırlerle meme kansen nskı azaltüabılır veya çok erken donemde yakalanarak başanyla tedavı edılebıhr (*)ProfDr MUTıpFakultesı Genel Cerrahı Anabılım Dalı 743/14 alkm haün sayüır duzeydekı ügısı doktorlann Operasyon şıddetı Orta kuçuk Buyuk Ozel (ozellıkle cerrahlann) ve hastanelerin operaüf Çogul ı$lem 1 2 2+ performanslannın karşılastınlmasına olan gerekTotal kan kaybı ml <100 101500 501 999 >1000 Perıtoneal korlenme sınımı dogurmuştur Halkın bu ügısı ABDde oldukça sık Yok Az Lokal Baısak vpya seroz sıvı ıçerıgı goze çarpmaktadır Hastalann genel performans durumkalater IYE kalater gösterılmış lanrun operasyon sonrası mortalıte (olum) ve morbıdıteye <5 gun > 5 gun IYE (hastalık) olan etbsı gozardı edılerek sadece kaba morYok Malıgnansı Pnmer Nodmet Uzak mel talıte oranlanna gore hastanelenn ya da cerrahlann karşıOektıf Cerrahı şeklı Acü laştınlması oldukça yanlış ve tehlıkelıdır (29/04/2001 tanhUrologlar Morbıdıte Mortalıte POSSUM O/E oranı lı Radikal Gazetesı nde thrahim Gfin«l ımzalı 'Turkıye'nın en ıyı doktorları ve hastanelerı başhkb yazı dızısı boyle bır krıterı dahı goz , Morbıdıte Mortalıte Morbıdıte Mortalıte onunde bulundurmamışur) 1 313 25 35 31 09 0 8 ! Bu yazı dızısındekı sonuçlara gore genel durumu bozuk yuksek 2 9 07 104 07 087 1 Tablo S: Karfilaşttrmalı mortalht ve morbkHt* oronlan vt O/£ oranlan rısk grubundakı hastalann tedavı gordugu hastaneler alt sıralarda yer ahrken genel durumu oldukça ıyı duşuk rısk grubundakı hastalann temortalıte ve morbıdıte oranlan POSSUM skorlama sıstemı ıle ılerıye dodavı edıldığı hastaneler ıse daha ıyı cerrahı sonuçlar verebılecekür Genuk olarak degerlendırılmıstır Ikı urologun yaptıklan gırısımler Tablo 1 nel mortalıte ve morbıdıte rakamlan kullanılarak yapılan yıllık karşılaşde gosterılmıstır Hastalann tumu operasyon oncesı fizyolojık skor (Tabtırma raporlan hastalann ozel durumu ve uygulanan cerrahı ışlemlenn lo 2) ve operasyon şıddet skoru (Tablo 3) ıle değerlendırümıştır zorluk derecesı degışıklıkler goz onune alınmadıgından yanlış sonuçlar Bu ıkı skorlamada yer alan parametreler 12 4 8 olmak uzere 4 ortaya koymaktadır Dolayısıyla objektıf knterlere dayalı hastane ve derece ıle değerlendırılmıştır doktorldnn karşılaştınldığı bır •korlama sistemine acıl olarak ıhtıyaç Morbıdıte ve mortalıte oranlan aşagıdakı formullerle hesaplanduyulmaktadır Degerlendırme ıçm pek çok skorlama sıstemı vardır mıştır Bunlar ıçensmde praük kullanımı kolay bılımsel ve en guncel olaru R/lR = 5 91 + (0 16*fızyolojık skor) +(019* operasyon şıddet POSSUM (Physıologıcal and Operaüve Severıty Score for the enUmera skoru) tıon of Mortalıty and Morbıdıty) skorlama sıstemıdır R= Morbıdıte rısta Tabh 4: KompHkasyoa kayOrıjınal olarak POSSUM skoru Lıverpoolda Walton R/lR = 7 04 + (0 13*fızyolojık skor) +(0 16* opeA Hastanesı nde 6 ay sureyle tum yatan hastalaıda değerlendırasyon şıddet skoru) Sonuç nlmıştır Bu degerlendırme sonucunda POSSUM tedavı soR= Mortalıte nskı Kanarna Yara nuçlannm karşılaşunlması amacıyla gereklı gorulen verüerıDerın Gozlemlenen tets sonuçlar (O) ıle beklenen ters so nın standardızasyonunu ıçın onerılmıştır Dolayısıyla POS Dıgerlen nuçlar(E) karşüaştırılmıştır Enfeksıyon Akcıger SUM skorlama sıstemı Ingılterede oldukça populer olmuş O/E > 1 Beklenenden kotu sonuç Yara 15 000 den fazla hasta uzennde onaylanmış genel cerrahı O/E > 1 Beklenenden ıyı sonuç Idrar yolu vaskuler akcıger gastroıntestınal ve kolorektal topluluklann Derın sonuç karşılaşürmalannda kuUanılmısur(l) Septısemı Komphkasyonlar ıse ayn bır tabloda kayde Pyreksıa Bu skorlama sıstemı kullanılarak Almanya da ıkı urolo dılmışür Tum bu verıler ışıgında kı kare testı ıle ısDıger gu karşıldstırmak ıçın yapılan bır çalışma Arrnpa Üroloji taüstıksel analız yapılmıştır Yara aynlması Yuzeyel D«rgi«ının Nısan 2001 tanhlı baskısında yayınlanmıştır(2) Bu ıkı urologtan 1 sı 160 hasta opere etmıs mortalıDerın Skorlama sıstemını ve karşılaştırmayı degerlendırmenız açıAnastomoz kaçagı te ve morbıdıte oranlan sırasıyla %2,5 ve %31,3 olsından çalışmayı sunuyoruz Tromboz muş 2 sı ıse 144 hasta opere etmış mortalıte ve Derın ven trombozu Bu çalışmada 12 ay boyunca 304 hastanın operatıf morbıdıte oranlan sırasıyla %0 7 ve " o9 olmuştur Ilk Pulmoner emboü bakışta operatıl sonuçlar açısından belırgın bır fark Urologlar Total Dıgerlen A B gozlenmektedır Ancak POSSUM skorlama sıstemı Serebıovdskuler hasar 46 66 112 Kapalı prostat amelıyatı Ml kullanıldıgında beklenen ve gozlenen mortalıte ve 46 85 Kapalı mesaııe turııor amelıyatı 39 Kardıak Yetmezlık morbıdıte oranlan pek farklılık gostermemektedır( 56 Radikal bobıek tunıor arnelıyatı 39 17 Bozulmus renal fonksıyon O/E)( Tablo 5) 12 Açık prostat amelıyatı 3 9 ( ure nın pre op duzeyden 39 Radikal prostatektomı 27 12 Bu çalışmada goruldugu gıbı cerrahı ışlemle>0 5mmol/l artması) Hıpotansıyon nn mortalıte ve morbıdıtesı sadece cerrahın becen160 144 304 Total Respıratuar yetmezlık sı ve başansı ıle ılgılı deÇfil dynı zamanda hastanın TaUo 1: 304 hastada uygırianan Omlojlk glriflmler Dıger başka komplıkasyonlar genel durumunu da ıçeren çok sayıda etkene bağlı dır Dolayısıyla sadece kaba mortalıte ve Tabh 2: HıyohlMt Skor morbıdıte sonuçlanyla cerrahlar ya da 1 hastaneler arası kıyasldma yapmak an<60 61 70 Yaş ••71 lamsızdır Tum bılımsel gerçekler goz Yetmezlık yok Dıureok dıgoksın Perıfenk Odem ArtrnışJVB Kalp durumu onune alınmadan yapılan sıralamalarla Arıtıanjınal veya varfann ted Hıpertansıf tedavı Sınuda halkın yanlış bılgılendınhp yonlendınlmesı oldukça tehhkehdır(3) Kardıomegalı Kardıomegab Akcıger grafisı Sınırlı dıspne Istırahatte dısp Solunum oykusu Dıspne yok Eforda dıspııe Dr. Adem Fazlıoğlu nbrosıs ve Dr Fatih Kurtulu) konsolıdasyon *Taksım Eğıtım ve Araştırma Hastanesı, <89 110130mmHg 131 170 Kan basıncı Urolojı Klınık Şef Yardımcısı 100 109 90 99 81 100 Nabız 50 80dk/sn 101 120 **Taksım Egıüm ve Araştırma Hastanesı 4049 <39 Urolojı Asıstanı 1214 911 Glasgow korna skoru <8 15 Referanslar 115 129 10114 13 16gr/dl <9 Hemoglobın 1) Comeland GP Sagaı PM Brenridn J 16 1 U 17 118 Rısk adjusted analysıs of surgeon perforrıidn 10 1 20 >201 Beyaz kure sayısı 4 10x10 ce A 1 year study Bı j Suıgeıy 31 4 <3 1995 82 408 411 76 10 <7 5 10115 Uıe mmol/1 i) Compaıiiion of Indıvıdual Urologısts Per 131 135 126 130 >0 136 Sodyum mmol/1 forrndnre FSomıneı European Urology 2001 3234 293 1 <2 8 Polasyurn nımol/1 3 55 39 369 374 51 5 3 >6 54 59 3) FİPtchPr D Hospıtal death leagues tables LKG Atrıal Fıbrıldsyon Rıtm bozuklugu Normal pıovokp outrry Daüy Telegıaph Dec 17 1992 > 5/dk ektopık atım P8 0 dalgası ve ST Degışıklıklerı H