Katalog

Ctn Kaybı Oraıu olarak adlandınlır Bu uı bınalardakı ortalama kışı sayısına, depren meydana geldıgı saate bma ıçınde mahr kalan kışı sayısına ve aramakurtarma ope.yonunun etkınlıgıne baglıdır Ambraseys ve •kson (1981), Turkıye ve Yunamstan'dan derlıklerı venlen kullanarak, depremde >=5] hasarlı her yuz bınada olan ınsan kaysayıanı şu şekılde vermektedın )loz yıgma yapılar l **î*' 17 ktşı rpıç yapüar 11 kışı }ma ve hatllı kerpıç yapılar 2kısı üşap ve tuğla kargır yapılar 1 laşı tonarme çerçeve yap <= 1 kışı Turkıye dekı ozellıkle kentsel alanlarda yuk yıkım yaratan son depremlerde elde olen venler ıse agır hasarlı ya da yılak beto rme (EMS 1998 Hasar sevıyesı D3 ve uzen) la başına 1 olum ve 4 yaralanma olayını ışa etmektedır Dunyada değışık depremlerde ır hasar goren yapılar ve can kayıplan Şekil ' da gostenlmektedır (Dı A Coburn dan alınştır) Ne yazık kı en buyuk can kaybı Turkıde meydana gelen depremlerde yaşanmakJır Afet yoneumı açısından rısk bır tehlıkeı gerçekleşmesı halınde meydana gelecek yıplar olarak tanımldnır Kentsel alanlardakı ıfus yapısı yapı stogu altyapı onemh ve krı tesısler ve sosyoekonomık aküvıteler rısk Bmanlarını oluşturur Istanbuldakı arazı kullanımı ve nufus yo ınlugu harıtası Şekil 20 ve 21 de sunulmakdır Istanbuldakı yapı stogunun dagılımı 3vlet Istatıstık Enstıtusu 2000 Yüı Bına Sayımı ım verılerıne dayalı olaıak tum betonarme nalar ve 4 kat ve daha çok kath betonarme nalar ıçın Şekil 22 ve 23'de venlmışür (Bu "rüerın saöjlanması ve çalışmamızda kuUanılasına ızın verümesı hususunda Devlet Istatıs: Enstıtusu Başkanlıgına teşekkurlerımızı suınz) Istanbul kentsel alanındakı deprem kaplannın tahmınınde bma dagüımına dışkın =>rılmış olan bügılerle hasargorebüırlık venn kullanılabılır Nüfüsun ve yapı stoğunun aklaşık olarak %50'si 7 5 buyuklugunde senaryo depremmde VIII büyuklüğunde Iddete maruz kalacakür Sunulan tum verılenn bır on değerlendı lmesı kapsamında Istanbul kentınde meydaa gelebılecek deprem kayıplan şu şekılde • ıhmın edılebılır * 40 000 50 000 bına agır hasara ugrayaak ya da yıkılacaktır (Hasar sevıyesı >=D3) * Bu bınalardan yaklaşık 5,0006,0001 imüyle çökecektiz ('Pancake=Yassı Kada ıf tıpıgoçme) * Yaklaşık 1,200 000 kışı (240,000 aüe) cü konut ıhüyacı ıçınde olacakür * Can kaybı 40 00050 000 crvannda ola aknr * Yaralı sayısı ıse 300 000 kışı olarak tahım edılmektedır * Yalnızca bına hasanna baglı fizıksel kaıplann 12 Mılyar ABD Dolan olması beklennektedır Yukarda venlen bu kayıplar Mw=7 5 bu oıklugunde bır depremın Istanbul a olabıle•ek en yakın mesafede meydana gelmesı ha ınde beklenmektedır Eldekı bına ve geotekıık venlenn nıtelık ve nıcelık açısından yeteriı )lmadıgının ozellıkle altı çızılmelıdır Boyle bır iepremde oluşacak can kaybı da depremın laman ve tanhıne gore degışme egıbmı gosteecektır Depremde "Yassı kadayıf" olacak binalara acil takviye içın öneri mtsel alanlardakı deprem nskının azalı ıçın degışık seçenekler bulunmaktadır Yapısal hasargorebüırhgın azaltüması Arazıkullanımının degışnnlmesı, tasanm ve ınşaat yonetmehk ve duzenlemelenndekı degışıkhkler tehlıkeh yerleşım alanlannın yerlerının degıştırümesı ve egıtım programlan gıbı Istanbul da mevcut fizıksel hasargorebıhrlıgın azaltılması ıçın var olan tek yol binalann güçlendirilmesidır Ozellıkle konut olarak kullanüan apartman bına larının guçlendınlmesı depremlerde karşıldşılan yuksek can kaybının azaltılabılmesının en onemı unsurudur EtıdiHtri Bulgeleri Tkari Mlgttert Cecekondu Toplu konut, îlte, kooperatlf Sekll 20: Arazl kullanımı. (Istanbul Nazım Ptanmdan uyarianmıjtır) nOfttn Nıtekım 17 8 1999 Kocaelı depremınde meydana gelen can kayıplannın buyuk bır çogunlugu (yaklaşık %70) tamamen çoken (yassı kadayıf tıpı) yaklaşık 3500 bına altında meydana gel mıştır Istanbul dabugun muhendıslık yapüa rının kamu ve tıcan bınaların guçlendınlmesı ne yonelık çeşıtlı gırışımler olmakla beraber konut olarak kuUanılan bmalann guçlendırıl mesı ıçın bır kdpt.amlı program bulunmamaktadır Bu yoklugun ana sebebı konutlarda ge nel bır guçlendırme programının olabılırlıgının (Fızıbuıtesı) olmamasıdır Bu durum aşagıda sıralıyabılecegımız nedenlerden oluşmaktadır * Tam guçlendırmenın bedelı yenıden ınşa malıyetının yaklaşık 40% ı sevıyesındedır Aynca bınaların 2 3 ay gıbı bır sure ıçın boşaltılması gerekmektedır * Apartman bınalan çok sahıplıdır Daıre sahıplennın degışık goruş beklentı ve malı ımkanlan guçlendırme karan alınmasını engellemektedır * Guçlendırılmış bmanın (daırenın) satış değen veya kırası artmamaktadır * Ekonomık açıdan (can kaybı goz onune alınmadıgı takdırde) gelecekteh deprem kayıplan, hemen yapılacak guçlendırme yatınmı karşısında çok duşuk kalmaktadır Kaldı kı deprem sıgortası vasıtasıyla malı nskın transferı de mumkunduı * Sıgorta pırımı veya emlak vergısı ındı nmlerı gıbı olası tedbırler guçlendırme ıçın bır teşvık oluşturmamaktadır Depremde beklenen can kayıplann olasüıgı karşLsmda tum bu olumsuzluklar unsurlar ınsanlanmızı ümitsizllğe, kaderciliğe veya riaki inkara yoneltmektedır Genel kapsamlı bır guçlendırme kam panyası olanaksız oldugu ıçın bu husustakı çabalann en az bır yatınmla en fazla ınsan haya tının kurtanimdsının mumkun oldugu "yassı kadayıf tipi" çokme ıhtımalı olan yapılara yonlenmesı gerekmektedır Yatınmın mınımıze edılmesı ıçın guçlendırme uygulamasında kı performans kriteri toplam (yassı kada yıf) çokmenın onlenmesı olarak belırlenebüır Bu nıtelıkte bır guçlendırmeyı "sınırlı gtiç me en buyuk hasargorebüırhge haız çok katlı konutlarda tamamen goçmeyı (Yassı Kadayıf) onleyecek kapsam ve nıtelıkte guçlendırme dır Sınırlı Guçlendırme nın tek amacı mı nımum harcama ıle en fazla ınsan hayatının kurtanlmasıdır Bu tıp bır guçlendırme kam panyası ıle tamamen goçmeleıde meydana gelen olumler (toplam olumlerın l/o701) çok azalülacak veya onlenecek arama kurtarma faalıyetlerı rahatlaşfırüacak ve tamamen goç me nedera ıle oluşacak yol kapanmalan ve komşu yapılann hasara ugramalan engellene ceknr Sınırlı guçlendırmenın uygulanacagı yassı kadayıf tıpı çokme ıhümah olan bınaların belırlenmesı hususunda aşagıdakı onenler yapılabüır * 1970 oncesı ınşa edümış 5 ve daha faz lendirm e " ola rak tanımlayacağız Dıger bır dey ışle Sınırlı Guçlendır Senaryo depremi: Mw7.5 Şekil :16 Şekil 15: Istanbul'da senaryo depremlndt oluşacak flddet dağılmu (VI X) Istanbul'da Senaryo Depreminde Oluşacak EnbüyOk Yer Ivmeleri 738/13