Katalog

Politikbilim Aykut Cöker Üreten ekonomi... Kriz dönemlerı çozüm de yaratabilir; eğer, nedenlerini kendimiz çozumleyebilir; çıkış yolu bulmada kendimizin de düşunmemiz gerektiğini gorebilirsek... Belkı o zaman, bilim, teknoloji ve uretim konuları uzerine yazılanlar işe yarayabilir. Umutlanmak için az da olsa neden var; çünkü, kriz su yüzüne çıktığından beri, üreten bir ekonomi haline gelmedikçe bir krizden diğerine sürükleneceğimizi yazanlann sayısında artış var. Aslında, üretememe sorunu kriz öncesinde de çokça dile getirildi. Bazılannı yineleyelim: Sınır tanımayan Son yapılan beyin araştırmalan İSO Başkanı H. Kavi Temmuz sonlanndaki açıklamasında, Türkiye'nin 500 büyuk sanayi kuruluşu içindeki özel sektör firmalaçılgm düşlerin rının faaliyet dışı gelirlerle ayakta kalabildiklerine; bu olmasa üretimlerini sürdüremeyeceklerine işaretle, "bu firmaların 1999'da net , bilinçaltı dönem kân 720 trilyon Hrayken, uretim dışı faaliyet gelirleri 1,5 katrilyon lira oldu. Yanidiğergelirlerin dönem kârına oranı %219'a çıkdünyasına tı. Bu durum 1999'da ozel kuruluşlann uretimaen zararettiğini, bu zarann diğer gelirlerle düzeltildiğini gösteriyor" demişti. açılan bir kapı 11 Eylül'deki Teknoloji Kongresi'nde, TOFAŞ Yönetim Kurulu'ndan j. Nahum şunlan söylemişti: "...otomotiv ve benzeri sanaolduğunu yilerde, AR&CE ve satış sonrası hizmetlerin katma değerin yaratılmasındaki paylan üretime nazaran giderek çok büyük ağırlık kazagösteriyor. nıyor. Bu, sadece bir uretim merkezı olarak kalırsa, Türkiye'nin, katma değerin yaratılmasındaki rol ve payının giderek azalması demektir. Kaldı ki, Türkiye bir uretim merkezi olarak da geriden gelen ülkelere nazaran rekabet gücünü kaybetmektedir. Yeni rakipler uretim merkezi olma rolünü de bizden alabilirler. Yabana ortaklanmız, otomotiv ana sanayiinde Türkiye'deki mevcut yatınmlannın büyüklüğu nedeniyle, şimdilik coğrafya değiştirme yoluna gıtmeyebılırler; ama... otomotiv yan sanayii için aynı şeyi söylemek mümkün değildir. Otomotiv sanayiinde, üretimdeki rolümüzü sürdürürken mutlaka AR&CE ve satış sonrası hizmetlerde de kabiliyet kazanmak zorundayız. Ancak, yabana ortaklı kuruluşlarda, özellikle sermaye payının %50'sinin yabana ortağa ait olması halinde, bu türden stratejiler uygulamanın çok guç olduğuna işaret etmek gerekir." ııdenbıre kendııuzı bir zıyafet sofrasında buluyoısunuz Çevrenızdeküer anlamadığınız bir dilde konuşrugu ıçın bir sure sonra kopkoyu bir yanlızlıŞın ıçme yuvarlanıyorsunuz Anıden, masanın altından, bir ayağın sızın ayağınızı okşadığını hıssedıyorsunuz Çevrenıze bakınıyorsunuz Karşıruzda çekıcı bın oturmakta Gozgoze gelıyorsunuz Aranızda bir elektrıklenme doguyor Çekıcı kışı ayaga kalkıyor Nasıl olduysa masadaki herkes birdenbıre kalkıp gıdıyor Aynı anda uzenmzdekı gıysıler de yok oluyor Buyuk bir tutkuyla bırbırinıze sanlıyorsunuz. Ve ayaklannız yerden kesılıp yukselmeye başlıyorsunuz Bulutlar surtunerek yanınızdan geçiyor Yogun bir cinsel hazzın ıçınde kendınızden geçmek uzereyken, olmus anne babanız aşagıda hoşnutsuzluk ıçınde sızı ızledıgını fark edıyorsunuz Bu sırada annenızın yanında uzun, koyu renk pelennı üe Kont Draknla belırıyor. Annenızı teselh etme bahanesı ıle boynuna dogru uzanıyor B farklı uyku evrelennde farkh bir seyır ızler Beyindeki elektrıksel faaliyetlerı olçen teknıklere bir goz anldıgında, kolayca tahmın edılebüecegı gıbı, yavaşdalga uykusunda ortalama beyın faahyetının oldukça duşuk olduğu gorulur Bu da, yavaşdalga uykusunun temel işlevınin beyindeki boş enerjı depolannın doldurulması olduğu yonundekı goruşle uyum sağlar Ancak duşlenn ortaya çıkmasıyla durum degışır, elektrıksel faahyetler artar Burada gudulen mantık oldukça tutarlıdır UPAV Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Y. Ege demişti ki; "2005'te, tekstil ve konfeksiyonda, Cümrük Birliği'ne dahil olmayan ülkeler için AB'nin uygulamakta olduğu kotalar kalkacak. Turkiye, AB pazannda, bu kotalann kalkmasıyla serbest kalacak Uzak Doğu'daki rakipleri nedeniyle ciddi güçlüklerle karşılacak. ABD'nin uyguladığı kotalar da kalkacak; bu ilk bakışta, ABD pazan için Türkiye'nin lehine bir durum; ama kotalar herkes için kalkacak. Bu açıdan ABD pazannda da Türkiye'nin durumu daha kolay olmayacak Toplam imalat sanayii açısından, Türkiye'nin rekabet gucünde AB ortalamasına göre azalma var. Türk sanayiinin teknoloji yeteneği zayıf." "Düş gibi" tanımına açıklık Beyın goruntuleme teknolojüerındekı gebşmeler, beynın tumu yenne kuçuk bolgelennın faaliyet ve metabohzmalannı ıncelemeye olanak tanımaktadır Bu alandakı oncu çalışmalarda Ulusal Saglık Ensütusunden Allen Braun ve meslektaşları uyku sırasında metabohzmanın sınırsel anatomısmı ınceleme ursaünı buldu Bu çalışma "duş gıbı" tanımına açıklık getırmektedır Araşünnacılar beynın çeşıtlı bolgelerındekı kan akışı yogunlugunu olçmek ıçın pozıtron emısyon tomografi (PET) tarayıcılanndan yararlandılar Beynın uyum yetenegı açısından dıkkatı çeken bolgelerınde faaliyet artügı zaman kan akışının da arttıgı goruldu Başka bir deyışle, enerji talebı arttıgı zaman arz da artıyordu Dolayısıyla bir bolgede kan akışının hızlanması faalıyetın de yogunlaşması anlamınd gelmektedır Dolayısıyla PET taramalan bu tur çalışmalarda yol gosterıcı olarak çok onemlı bir rol oynamaktadır. Braun'un çahşmalannın sonucunda REM uykusu sırasında, beynın çeşıtlı bolgelerınde metabolızmanın hızlandıgı açıkça goruldu Bazı bolgelerde metabolızmanın uyanıkken oldugundan daha da hızlı faabyet gosterdıgı şaşkmlıkla ızlendı Ancak daha şaşırücı olan, beynın prefrontal korteksınde (beynın alın lobunun onunde olan lasım) gorulen faalryetlerdı Limbik sıstem ıle üışkılı (duyguları yonlendıren bolge) tum bolgelerde REM evresınde faaliyet artışı gozlenırken, prefrontal kortekstekı 4 alt bolgenm yalnızca bınnde faaliyet artşı goruldu Diğer uç bolgede metabolızma yavaşdalga evresındekı duzeyını koruyordu Prefrontal korteksın işlevi goz onunde bulundunıldugunda bu sonuç bılım adamlannı epey şaşırttı Insan beynının dıger memehlerlerden farklı olarak çok ozel bir yapısı vardır Duyusal gırışler ıle motor (hareketle ılgdı) çıkışlar arasmda buyuk bir uyum soz konusudur Lımbık sıstem diğer memelılerden farklı olarak yalnızca yumurtlama donemınde değı] ureme donemı boyunca etkmdır Bunun yanı sıra korteks üe lımbık sistem arasındab sayı Bu bir duş. Bobrek nasıl bobrek şekbnde bir organ olarak olarak tanımlanabılıyorsa, duşler de ancak "dus gıbı" olaÇağımızın lokomotifsanayileri olan enformasyontelekomüni rak tanımlanabılır Peka duş gıbı olmak ne anlama gelıkasyon sanayilerindeki dunımumuz konusundaysa, TTCV ve TESİD yor 9 Gerçek yaşamda bir dakıka once yalnızca ayak Yönetim Kurullan Başkanı Dr. F. Yücel şunlara değinmişti: "Türiti parmaklannızın dokundugu bir kısıyle sarmaş dolaş ye'de kullandığımız 'infotelecommunication'teknolojilerinin ürünleolup bulutlara yukselemezsınız Kaldı kı arabanızın farlarinde, bugün Türkiye'nin fikri mülkiyet payı %S dolayındadır. Oysa nnı açık unuttuğunuzu hatırlayıp gerı donmek ıstersınız bu pay geçmişte %20 idi. Olması gerekense %50'dir." Ve şunu ekDuşler, yalnızca bir konumdan dıgerıne hızlı gelemişti: "Türk Telekom'un satışı gündemdedir. Ama, bunun kadar çisleriyle degil, dozu arunlmış duygusallık ve mantıksızönemli olan husus, Türk Telekom'dan Türkiye'de faaliyet gösteren lık gıbı ozellıklerıyle tarunır Duşlerınızde, gerçek yaüretidlere talep gelmesidir. Firmalanmızın teknoloji yeteneği kazan şamda gerçekieşmesi soz konusu olmayan pek çok şeyı masında Iç Pazar stratejik önemdedir." kısa zamanda yapmanız mumkun Duşlerın ne ışe yaradıgı konusunda bugune dek TÜSİAD eski Başkanı Dr. E. Yucaoğlu'nun söylediklerini hatırlayacaksınız: "Türkiye, AR&GE'ye ciddi ölçüde kaynak ayırmayan pek çok kuram gebştnldı Eskıden tannlann duşler aracüıgı ıle bızim gibı olumsuzlere seslennı duyurduklanna ama en çok para harcayan ülkelerden biri... Türkiye, AR&CE için [dışanya] yılda yaklaşık 2 milyar $ ödüyor. Bu, Türkiye'nin, her yıl ınanüıyordu Bir goruşe gore bırlıkte yaşadıgınız kişılere ılışkın gerçek duşuncelennızı ancak duşlerınızde ozgur20.000 yabana araştırmaanın yıllık istihdam ücretini ödemesi dece dışan vurabılırsınız Yataga gırerken kafanıza takılan mektir." bir matematk problemını belkı de o gune dek aklınıza 20 Eylül'de Izmir'deki bir panelde, EBSO Başkanı A. Akkan gelmeyen bir yontem yardımıyla duşlerınızde çozebüırşöyle demişti: "...bırakın AR&GE'yi bir yana, çoğu sanayidmiz üresınız Uyanıkken kulldnmddıgınız sınırsel bağlantılar, timini zor sürdürüyor. Beş yıl önce kurduğumuz Organize Sanayi canlılıgıru korumak ıçın belkı de yalnızca sız uyurken Bölgesi'ne taşınan deri sanayicilerimiz makul faiz haddiyle işletme devreye gınyor Ya da surreahst ve dadaistler konu sıkmsermayesi bulamadıkları için bugün kapılannı kapatma durumuntısı çekmesınler dıye Tknn onlara duşlerı gondermıştır dalar. Bu fınansman sistemiyle sanayicilik yapmak mümkün değilBeynımız sınır ve koşul tanımayan bu goruntulerı dir." nasıl yaratıyor1' Son yüldra degın bılım adamlan duş gorÜreten bir ekonomi haline gelmek için uygun iklimi, "rantçı menın ıçyuzu hakkmdd fazla bügı sahıbı degıldı Duşleı olmak yerine üretici olmanın daha iyi olduğu" bir ortamı nasıl yahakkmda bılınenler uykunun evrelerı üe sınırlı Yavaşratacağız; sanmıyorum ki, bunu bizim için başkaları düşünsün. dalga uykusu adı verılen evreyı, duş gorulen hızlı goz agoker@ttgv.org.tr hareketlerını (REM) ıçeren evre ızler Bpyın faalıyetlerı 733/8