Katalog

Cönülden Bilime rrak mercek, depremı buyuterek layıf titreşimleri yıkicı f oklara donuşturuyor Sısrnık venlerden yola çıkarak mercegın boyutlannı tespıt etmeye çabşan Davıs bunun yuzeyın 3 küometre altmda oldugunu hesapladı Şu anda bu mercegın varlıgını teyıd edecek herhangı bır jeolojık verının bulunmamasına karşın, Davıs bunun Santa Monıca Daglan nm eteklennde, Santa Monıca Fayı boyunca uzandıgını tahmın edıyor Bu noktada ana kaya, Los Angeles Havzası'nın daha gevşek olan çokelıyle bırleşıyor Davıs, dalgalann Nortndge'ın altmdakı yırtıktan yola çıkarak bu egımh tabakaya çarpügına ve buradan tekrar yuzeye dogru yansıtıldıgına ınanıyor Bu noktada, yanı mercegın odak noktasında (toplanma noktası) ne yazık kı Santa Monıca'nın talıhsız sakınlen yaşıyordu Kayanın gayn muntazam geometrısı bu odaklama Lşlemını etküemış olabılır Dolayısıyla Santa Monıca'dauçfarklı odak noktası oluşmuş olabılır Davıs bu şekılde kenhn bazı noktalannın nıçiu az, bazı noktalannın nıçın fazla etküendıgıne açıklama geürmıs oluyor Bazı Japon sısmologlar 1995 Kobe depremınde buna benzer bır olaym soz konusu olduguna ınanıyor Santa Monıca Fayı'na benzer denn bır çokel havzası, Kobe'nın Uemachı Fayı boyunca uzanıyor Bu arada Kobe'de hasar şeklı Santa Monıca'dakıne bıre bır benayor Kobe'dekı depremın verılennden de yararlanan Davıs ve ekıbı 1996 yılında bır on çalışjnayı 'Bulletın of the Seısmologıcal Socıety of Amenca" ısımlı büımsel dergıde yaymladı Beklendıgı uzere soz konusu çalışma buyuk gurultu kopartti Az sayıda sısmolog Santa Monıca'dakı hasarın yeraltındakı bır mercekten kaynaklandıgına ınandı Ancak geçtıgımız aralık ayında Davıs ın aynı konuda yayımladıgı ıkıncı çalışması daha genıs bır kıtleyı ıknaya yettı Bu çalışma sısrnık merceklerın duşuk frekansh sısrnık dalgaları en az 6 misli nasıl buyuttugunu ılen suruyordu Beklenmedık bır sonuçla karşüaşan tum büım adamlan gıbı Davıs ve ekıbı araştırmalannın yeterlı olup olmadıgından kuşku duyuyorlardı 1999 yüında yanlanna aldıkları guçlu patlayıcüarla Northrıdge e gıderek varsayımları nı gerçek kayalar urerınde denemeye karar verdıler Northrıdge bolgesıne yerleştırdıklen sısmometrelerle yeraltında patlattıklan dındmıtlerın yarattıgı ütreşımlen olçtuler Nıyetlerı kaya ve çokellerden yanküanan sısrnık ekoları dınlemektı Fakat bu sısrnık deneyler Graves tarafından one surulen alternatıf bır varsayımı da destekler nıtelıkteydı Graves de Davıs gıbı sısmık dalgalann Santa Monıca Fayı na çarptıktan sonra kınldıgma ınanıyor Ne var kı kanşımın (enterferans) mercek kavramından daha onemlı ol dugunu ılen suren Graves faya farklı yonlerden çarpan ıkı dalganın aynı noktaya dogru kınlabılecegıne ınanıyor Buluştuklan noktada bırbırüenne kanşabüen bu dalgalar eger aynı fazda bulunmuyorlarsa bırbırlennı ıptal edebılı Ahmet Inam Ruh darlığı Akademisyenlık, kokeninde bilge olmaya dayanıyor. Bilgı ve ahlak butunluğu, duşunceyle yaşam bağı akademisyenllğin temel erdemlerını oluşturuyor. Oysa, akademisyen, bilginin, araştırmanın duşunceler uretmenın pragmatik yararla değerlendirildiği hdlâ unıversıte adını taşıyan kurumlarda, bır şırket elemanı gibı çalışıyor. Terfi etmek, terfısi içın onune konulan koşullan yerine getirmek. Sağlam bir kadro kapmak. Unvanlar almak, bu unvanlannı pazarlamak. Akademık yaşam ustune çok yazdım. Henuz kitaplaştıramadıklanm da var. Yazacağım da. (Bir romanım bile var: Filiz Neredesin?) Insanın bılgıyle olan ılişkısı değişiyor. Teknolojinın orduğu yoğun iletişim ağları ıçinde donen toplumsalekonomikpolitik çark, malumata (enformasyon) bilgi diyor, yalnızca onun kullanım değerlnl onemslyor. Bilginin ıçselleştirilmiş, duygu, duşunce dunyamızia butunleştırilmış yoğun etkinliklehe kazanılabıleceği gozmezden geliniyor. Billyormuş gıbi yapan, bilgili rolu oynayan ınsanlar, kopyalar, taklitler, kultür dunyasında kendılerıne yer bulabiliyoriar. Olmakla, biliyor gorunmek arasında uçurumlar var. Insan taklit ederek profesör olabilir. Elbette dunyanın her universıtesinde değil. Olmak, bilgisini yaşayabilmek, yorumlayıp, eleştirebilmek, eleştirdiği göruş ve anlayış yor Ancak aynı fazda bulunuyorlarsa bırbırlennı destekleyerek daha buyuk ve guçlu bır dalga oluşturabılıyorlar Graves, bu kanşım etkısının Santa Monıca'da gorulen hasar farklüıklannı açıklayacak nıtelıkte oldugunu soyluyor Kentın guney yakasına dogru hasar Graves'ın bekledıgı şekılde gehşmıştı Santa Monıca Fayı'na paralel olan hatta bazı evler agır hasarlı ıken bıraz otelenndekı evlerde en ufak bır hasar tespıt edılememıştı Burada kanşım, sismık dalgalan ya buyutmuş ya da yok etmıştı Dolayısıyla hasar dagüımında farklılıklar ortaya çıkmışu Graves, aynca bu açıklamanın kavıs oluşturmuş kaya mercegı bulma gereksınımını ortadan kaldıracagına da dıkkat çekıyor Her şeye karşın, şu anda kımse dalgalann buyumesının altında yatan gerçek mekanızmadan emın degü Burada açıkladıgımız ıkı goruşu savunanlar kendı duşuncelerının dogru dığerının yanlış oldugu dogrultusunda kesın bır şey soyleyemıyor tki grup da yerel jeolojık ozellıklere ve sısmık dalgalann kmlmasına guvenıyor Graves ıkı goruşun de dogru olabüecegıne hatta bırbınnı tamamladıgına dıkkat çekıyor Bu konuyu tumuyle akademık bır tarnşma olarak değerlendırmek dogru degü San Dıego Cdbfornıa State Unıversıtyden sısmolog Harold Magistrale deprem buyutecı konusunda bügı sahıbı olmanın yaşam kur tarabüecegını ışaret edıyor Santa Monıca'nın altında neler olup bıttıgı konusunda elde edılecek bılgüer sısmologlara Calıfornıa ve benzer bolgelerde yuksek nsklı bolgelerı tespıt etmekte yol gosterecek Bu havzalan bulup sısmık ddlgalann etküen hakkuıda bugı sahıbı olmak yerın altındakı jeolojık yapının 3 boyutlu hantalannın çıkarulması anlamına gelıyor Kuşkusuz bu çok zor bır ışlem Cahfornıyalı jeologlar bu açıdan dıger jeologlardan daha şanslı, çunku bolgenın büımsel ve petrol çıkartma arşıvlerıne erışme olanagına sahıpler Ancak butun bu çalısmalar büe yetennce detaylı degü Denn çokellerın ıçıne bakmak ıçm pahalı yuksek teknolojı urunu gravımetnk teknüder gereklı Hatta Davıs ve ekıbırun yuruttugu sısmık yansıma çahşmalan büe gereklı olabılır Calıfornıa Menlo Park US Jeolojık Araştır ma Merkezı'nden Tom Brocher bu konuda şunlan soyluyor Hıçbır zaman havza yapısını tumuyle ortaya çıkartügımızdan emın olamayız Bu alanda bol mıktarda tahmın ve çıkarımlardan yararlanmak zorundayız Ne kadar yavaş üerlerse üerlesın, sısmologlar Santa Monıca bulmacasını çozmek uzereler Bu nederüe dunya uzerındekı benzer doğa olaylannı yakından ızhyorlar Çunku depremın guvenüır ve saglam olduguna ınanüan yerleşım bolgelerını vurduguna tanık olan sısmoloqldr depıem kuşaklannm yakınlanndd hıçbır bolgenın guvenılır olmadıgına ınaruyorlar Nerede olursanız olun, guçlu bır deprem ıruknatısı ayagınızın altındakı toprağa odaklan mış olabılır Reyhan Oksay NevvScıentıst 7Nısan2001 Akademisyenlik, kokeninde bilge olmaya dayanıyor. Bilgi ve ahlak bütünlüğü, düşünceyle yaşam bağı akademisyenliğin temel erdemlerini oluşturuyor. lara alternatıfler sunabilmek demek. Bilgi sahibi olmak değil, bilgi olmak gerek. Oysa, bu ayrımı gosterecek olçutlerin, sınavların olmadığını kolayca gorebilirsıniz. Test sınavlan, belli kalıplarla sorulan sorular, bilgi olmuş insanların değil de bilgili görüntüsü veren, bılgılı sayılmanın koşullannı yerıne getıren, kurnaz, uyanık, iş bitiria insanlann ortaya çkmasına yol açıyor. Bu sozlerim, Nietzsche'nin deyımını kullanarak soyleyeyim, "kulağı olanlara" soyleniyor. Ne demek bilgi olmak? Bilge olmak demek belki, bilge olmaya çalışmak. Elbette zor. Piyasa boyle insanları ıstemıyor. Patron, çalıştırdığı kışilere "bılgı ol yoksa maaşını arttırmam" demiyor; verdiği ödevlen yerine getırmelerı yetiyor ona. Bu konularda duyarlı almaları gereken akademık kurumlar, akademisyene bir "kara kutu" olarak bakıyor: Belli girdilere ve çıktılara onem veriyor. Terfi olçutlerine şoyle bır bakın: Nesnel olçutler aramak adına, akademisyen olacak insanın kişiliği, iç dunyası, değerlerı, kendisiyle yuzleşecek cesaretinin olup olmadığı sorulmuyor. Usta çırak ilişkilehyle yetişmıyor akademisyenler; ustalarının kışilikleri bozuk, ruhsal olgunluğa kavuşamamışlar; yaptıklan işin, bilgi uretmenin ve aktarmanın manevi yanından haberlerı yok... Hastalıklı kişıliklere sahip akademısyenlerın yetiştıreceklen insanlarda, ureteceklen bılgilerde, ınsanın bu dunyadaki yerinı guçlendirecek katkılar bulunmayacak elbette. Bilgi uretmek, yaratıa bir yaşam coşkusunu gençlere aktarmak yerıne daralmış ruhlarıyla bırbirlerınin kuyusunu kazmaya çalışan insanların yeri olamaz akademık hayatta. Ama var. Yazık kı var. Bu yazıyı, zamanla kendını gerçekleştıremedığı için gizli acı çeken, bu aasını telefon sapıklığı yaparak giderebıleceğıni sanan, sporcu ve manzumecı bir "profesorun" gece yarısı kendını gızlemeye çalışarak telefonda yaptığı hakaretler uzerıne yazıyorum. Herkesın bır sapığı vardır belkı. Benım neden başımda boyle bır sapık bulunduğunu benı tanıyanların açıklayabıleceğmı sanıyorum. Sapık arkadaşıma acıl şıfalar dılıyorum. 735/»