Katalog

TrafikCüvenlik 2 Trafik kazalarına bilgisayarlı çözüm ,, . Bulaşıcı HastalıklarSağlık 45 Enfeksiyon: Hâlâ en önemli ölüm nedeni ;., Zümrüt'ten Akisler British Museum Heathrovv'da B7/ Dünyasından Kısa Haberler / /M Deprem Araştırmaları Politikbilim 67 O9 ' Bilim ne içindir? Şüphesiz böyle bir tartışmamn belki ne yeri ne de zemini vardır artık. Bilim bilim için mi, yoksa bilim toplum için mi! Bu tartışma bazen tavukyumurta öyküsüne de dönüşebilir. Bu yazıyla, dergimizde bir süre önce sürdürülen tartışmayı alevlendirmek gibi bir niyetimizdeyok. Bilim adamı, toplumsal bir yarar üretmek için araşürmıyor olabilir. Sadece kendi meraklannı gidermek veya gördükleri bir bilinmezlik kümesini çözmek için bilim yapıyor olabilirler. Sonuçta, bilim ister bilim için ister toplum için yapılsın, sonuçta bilimin çıktılarmı büyük ölçüde toplum kullanıyor. , ~ ?"*'"" *" însanm entelektüel çabasmın altmda topluma hizmet etmek gibi bir saik olmayabilir. Bilimin toplumsal yararmdan veya topluma hizmetinden öteden beri bahsedildiğini söyleyemeyiz. Bu kavramlarm bilimle birlikte sonradan anılır olduklannı düşünmek, daha doğru oîur. Yani topluma hizmet vb. kavramlannı daha çok sosyolojik bir kategoride düşünmek gerek... Burada "merak" ve "topluma hizmet" gibi birbirinden çokfarklı kategorilerin unsurlannı karşı karşıya getirmenin de bir anlanu yok. Merak, insanoğlunda hep varolan bir beyinsel dürtüdür. Araştırdığınızda, temelinin, insanın biyolojik olarak hayatta kalma, yaşamını sürdürme güdüsünde, kahtsal özelliğinde varolduğunu bulabilirsinîz. Yani sürekli öğrenerek, varhğını sürdürebilmenin koşullannı yaratma isteği. Bu merak olmasaydı, öğrenme, araştırma, keşfetme vb isteği de olmazdı. Bu da canlılann en temel içgüdüsü olan, "hayatta kalmak" biyolojik davranışıyla çelişirdi. Canlılar, insanoğlu, daha bir savunmasız, dış tehlikelere karşı açık kalır, korunma ve savunmasmı gerektiği gibi yapamaz ve varhğını sürdürebilme yeteneğinde büyük zaaflar ortaya çıkardı! Merak ve bunu izleyen sürekli öğrenme, bilinmezliklere doğruya yakın yanıtlar arama çabasıdır ki, insanlık bugüne geldi. Bilimsel etkinlikleri ve ürünleri, aslında, ilk kaynağına dönerek, meraklarm sonuçlan olarak görmek, entelektüel çabaya daha uygun düşer. Ancak, bilimsel etkinlikler, araştırma ve geliştirme, toplumsal destekle, büyük toplumsal projelerle, müthiş bir kolektif karakter kazanmıştır. tleri bir örgütlenme, bilinç ve bilgi düzeyine ulaşmtş toplumlar, bilimsel üretkenliğin yararlarını, özellikle sahip olduklan ekonomik gizil gücü, bu gizil gücün nasıl büyük bir artı değer yarattığını, büyük ekonomik kazançlara yol açtığım gördüler ve bilimi, büyük ölçüde, "bilim için" olmaktan çıkardılar. Bilimi, toplumun esenliği için, ekonomik yarar için yeniden örgütlediler. Bilimin, siyasal, ekonomik ve toplumsal "yarar" için yeniden örgütlenmesinin en önemli ve büyük çabası, belki de atom bombasının üretilmesi için girişilen Los Alamos projesiydi. Sonrası geldi. Hem de nasıl bir geîiş! A» >.r:o\ • •«***•:> tnsan genomu projesi bunlar arasmda en büyüklerinden biriydi. Ülkelerin "bilgi ve teknoloji üretimine" ayırdıklan yüz milyarlarca doları düşünün! Büyük şirketlehn, kendi ekonomik faaliyeti çerçevesinde oluşturdukları bilimsel araşürmalan düşünün.. Bugün dünyada sayılan bir milyon civannda olan bilim ordusunu düşünün! Bütün bu dünyayı saran bilimselteknik faaliyetler içinde, bilim adamımn "merakı" ne hale geldi sizce? Bu merakm yani sıra, hatta ondan daha da büyük bir merak kümesi oluştu: Belki "şirket" ve "ülke"nin kolektif bir "merakmdan" söz etmeliyiz!... Merak, yeniden örgütlenmiştir, üretilerekyeni biçimlere dönüşmüş durumdadır! Bilim, bugün ekonomik dev bir çarkın olmazsa olmaz parçası oîmuştur. Şu insan genom projesini ve yol açtığı ve açacağı sonuçlan ve bu genom projesinin çevresinde örgütlenen veya projenin doğurduğu veya doğuracağı diğer bilimsel, pardon ekonomik faaliyetieri ve bu süreçlerde yaratılacak ekonomik kazançları duşunün! *** "Bilim ne içindir?" tartışmasını alevlendirmeye niyetli olmadan tartışmamn içine daldık. Fakat başlangıçta niyet başkaydı.. Yazı aldı başını gitti. Başlangıçtakı niyetimizi de gelecek hafta dile getirmeyi deneyeceğiz... Gelecek cumartesi yeniden birlikte olmak umuduyla... . ; . Deprem, sağ gösterip sol vuruyor Prof. Dr. Erol Taymaz'dan önemli bir çalışma Gönülden Bilime ,<Vf • Ruh darlığı Cöz ' ^ ' Yaygın ve gizli bir kusur: Göz tembelliği Astrofizik Einstein'in gafı bile değerli! Çocuk Eğitimi Bebeklere özgürlük masal oldu TZ TT Tartışma Editöre Mektup 1 5 1 6 1 7 "Siyasi rant dağıtımı" üzerine.. Doçentlikte tarafsız ve dinamik ölçütler Egemenlik, siyaset ve silahlı kuvvetler Kurban kesimikamusal açık alanlar ilişkisi Isı ve sıcaklık... ,, . Nasıl bir üniversite mezunu? ., Cloballeşme ve beyin Çocuk koalisyonu kuruldu Psikoloji 1819 Dövme modasıyla kişilik arayışı Bilgisayar ve internet Javascript değişkenleri ÇevreMimari Uluslararası anıtlar ve sitler günü Bulmaca Dörtköşe Düşün Bulllginç Sorular Teknoloji Cündemi 22 2A obursalı@bıhmmerkezı org tr CBT internet adresı wwwcumhuriyet com tr Yeni ürünler Cumhnrlyet BtLtMTEKNtK • No: 735 21 Nısan 2001* lmtıyaz sahıbr Yedı MayiB Haber Ajansı Bagın ve Yaymcüılc A.Ş. adına Berin Nadi. Yayın Daruşmanr Orhan Bunalı • Sorurtüu Mudur Fikret tlkiz. Gorıel Yönetmerr Tttlem Hasdemir • Baıkı: ÇaÇdaş Matbaacılık Ltd Ştı Idare Merkezi ve Yazıpna adresi: Turk Ocağı Cad. No: 39/41 Ca$alo$lu, 34334 tstanbul Tel (212) 812 05 05 • Fak»: 0212513 85 95. Reklam: Medya C. 735/3