Katalog

Hormon tedavisi: Risk mi? Sağlıklı bir kafa ( | ozulmeyen proteın yumaklaruıın Alzheımer ^hastalıgını teukledıgı goruşu gıderek geçerlıgıW nı yıürıyor Buyuk maymunlar uzennde yapılan bır araştırma, bu hayvanlann soz konusu yumakları uretseler de beyınlennde aşın bunamayla üıntılı herhangı bır bozukluk meydana gelmedıgını ortaya koyuyor Bır kurama gore, Alzheımer hastalıgı amıloıt proteın yumaklannın beyındekı sınır hucrelennde bınkmesı sonucu ortaya çıbyor Bu topaklar daha sonra, "arap saçı" adı venlen ve zamanla hucrelen yok eden, ıplıgımsı proteın kumelennın oluşmasına yol açıyor Hastalar, beynın bellekle üıntüı ozel bır bolumu olan, entorhınal kortekstekı sınır hucrelennın % 60'ını yıtırebılıyor Mount Sınaı Tıp Okulu uzmanlanndan Patrick Hof, do gal olarak yaşlanan kışüerın de arap saçı urettıklenne ve bu hucrelen yıtırdıklenne, ancak bu kışılerde soz konusu surecın çok daha agır bır hızla seyrettıgıne dıkkat çehyor Gelgelelım, Hof ve arkadaşlan yaşlan sıfirla 58 arasında degışen yetmısı aşkın şempanze, gonl ve urangutanın beyınlennı ınceledıklennde bunlarda arap saçına rastlamadıklan gıbı, yaşlanmaya bağh herhangı bır hucre yınmıne de tanık olmadüar Ekıbın uyelennden Dan Perl, deneklerde amıloıt bınkımının çok yuksek olduguna parmak basarak, bunun yumaklann Alzheımer hastalıgını teüklemedıgınm bır gostergesı sayılabüecegını behrtıyor Bu bulgular kısa bır sure once "The Lancet" dergısınde yayımlanan bır araştırmanın sonuçlannı da dogruluyor Royal Hallamshıre Hastanesı'nde Paul Inee olmeden once aşın bunama durumanda olan 100 hastanın beymlennı ınceledı tnceleme sonucunda, denekler'ın buyuk bır bolumunde çok az sayıda yumak oldugunu gordu Tasmanya Unrversıtesı'nden JunM Vlckert'e gore Hof'un araşürması "guçlu ve eşıne rastlanması olanaksız" bır çakşmaydı Ne var kı, ınsanlarda yumaklann belırmesı üe beyın hucrelennın yıtımı arasında 515 yılhk bır gecıkme yaşandıgı sanüıyor Vıckers bunun şempanzelenn omurlennın ınsanlara kıyasla daha kısa olmasından, bu nedenle hucrelenn yumaklara tepkı gosterecek vakıt bulamamalanndan kaynaklanabüecegını duşunuyor Şempanzeler uzennde yapılan bu araştırma, soz konusu canlılann ınsanlardakı Alzheımer hastahgıyla ılıntüı genler taşımalan nedenıyle, son derece şaşırtıcı Tumşempanzeler beyın hucrelennın onanmına katkıda bulunan genın bır turu olan "ApoE4" genınden ıkı kopya taşıyor Da kopya "ApoE4" taşıyan ınsanlann buyuk bır çogunlugu 80 yaşına geldıgınde Alzheımer hastalıgına yakalanıyor Şempanzelerde aynca "presenüın 1" adıyla bılınen ve ınsanlarda Alzheımer'ın ılk evrelenyle baglantüı olan genın bır turu de bulunuyor Bır başka araştırmada da, BIOOUAL adlı bır bıyoteknık şırketmden John Ely soz konusu ıkı genın ınsan ve şempanzelerde ufak farklılıklar gosterdıgıne taruk oldu Bılım çevrelerı bu ufak farklüıklann etküı yenı sagalum yontemlenne ışık tutacagını umıt edıyorlar Genç kalmanın yolu mu, yoksa riskli bir deney mi? Bilim adamları yıllardır değişim/geçiş yıllannda (Menopoz) uygulanan hormon tedavisini tartışıyorlar. Spiegel'de yayımlanan bir yazıda konu geniş boyutlu olarak ele alınıyor. ondralı jınekolog John Studd, hormon tedavısını soz konusu oldugunda "Doga annenın sagladıgından daha ıyısını saglarnaya çalışıyoruz" dıyor Ancak, ınsan vucudunda eksık olan hormonlan yerıne koymak ıçın uygulanan tedavının doğal olmadıgını da kabul edıyor Ingütere'dekı ılk menopoz klınıgının kurucusu olan Studd gıbı, Alman jınekologlar da kadınlar ıçın zor geçen bu yıllarda ostrojen ve benzen hormonlann alınmasından yana Hepsının ortak goruşu, seks hormonunu hap flaster veya ıgne yoluyla yenne koymanın menopoz donemının en azından sıcak basması ve ter boşalması gıbı rahatsız edıcı belırulennı ortadan kaldırdıgı yolunda Munster'dekı bır kadın klınıgının doktorlanndan Hermann Schneider ıse bu goruşu bıraz daha üen goturerek, terapının, kadının menopoza gırdıgı zaman fizıkı ve ruhsal anlamda kendını ıyı hıssetmesını sagladıgını savunuyor Ebersberg'dekı bır khnıgın şefi Comelia Hött de menopoza gıren kadınlann yuzde 40'ının 50 yaşlannda oldugunu bırçogunun da aktıf olarak ça Ç L Ostmoporoz sonucu hasara uğramif kemlk yapuı hştüdannı ve kanyerlennın doruk noktasında olduklanna dıkkat çekıyor ve eklıyor ' Ipek tahm elbıselennm ıçmde sınlsüdam terleyecek hallen yok ya ? Benım hormon tedavısını onermedığun çok az hastam var" lennde omurlennın uçte bın kadar yıllan var Almanya'da doktorlar, 5059 yaş grubundakı kadınlann uçte bınne hap ıgne veya flaster şeklınde hormon üacı venrken ABDde hormon terapısı yaş donemınde en sık başvurulan yontem Alman Jınekologlan Odasına gore ostrojen ve benzer hormonlann uzun surelı kullanımıyla uygulanan terapı son bırkaç onyüda tıp dunyasında aülan en onemlı adımlardan bın Terapıye yan etlolennden oturu şuphecı gozle baküdıgını bılen 31nekologlar bundan uzuntu duyuyorlar Hormon terapısının kansere neden oldugu yolundakı ıddıalar ıse kanıtlanmadı Essen'dekı bır klmıgın muduru olan Adolf Schindler Almanya'da, menopoz devresıne gıren 5 müyon kadının yuzde 50'sınde rahatsız edıcı behrtüenn gonümedıgını soyluyor Dıgerlen ıse az ya da çok menopoz donemının süantüannı yaşıyor Hormon ıçeren flaster, hap ve ıgnelenn gerçekten ışe yaradıgını kanıtlamak 1999'da Mılano'da 12 ulkenın katılımıyla duzenlenen bır konferansa kaldı Müanodakı Avrupa Onkob]i Enstıtusu'nun şefi Umberto Veronesi muayeneye ge len kadınlann konuyla ügılı umıt korku ve kaygı lannın cıddıye ahnması gerekügıne dückat çektı Enstıtu, Harvard School of Publıc Health ve Ingütere'de yayımlanan tıp dergısı "Lancef'ın ışbırlıgıyle duzenlenen konferansa katüan uzmanlar, terapının yan etküen ve yararlan konusunda yapüan araşormalann ışıgında konuyu taruştüar Tbplantıda, Lancet de yayımlanan gozleme dayalı ve karşüaşürmalı çalışmalann "dıkkatle" ele alınması gerekügı vurgulandı Buna neden olarak da hormon tedavisi uygulanan kadınlann, aynı yaşlardakı tedavı uygulanmayan kadınlara oranla farklı olması gostenldı Hormon kullanan kadınlann ortalaması ahndıgında, daha sağlıklı, akuf, ınce olduklan dıkkat çekıyor Sık yapüan mamografiler de hormon kullananlann aynı zamanda daha yuksek meme kansen nskı alhnda olduklannı gostenyor Uzun süreli alınmalı Konferansta hormon tedavısınm sıcak basmasını onledıgı tartışmaya büe açümazken, kemıklen guçlendırerek kınkçüak ve osteoporoz nskını onledıgı de vurgulandı Ancak, hormon üaçlannın bu etkısı kadınlar üauç yü ıçınde üacı bıraktüdan takdırde azalıyor Bu nedenle 60 yaşından ıubaren uzun surelı hormon alınması onenldı Bu arada, katüımcı uzmanlar, Ostrojen üaçlan Hastalıktan koruyucu mu? Kımyasal bır gençkk kaynagı olarak hormon terapısının oateoporoE, kalp krizi, damaz hastalıklan, Alzhcimar, hatta bmğırsak kuıserlne karşı koruyucu oldugu soylenıyor Doktorlara gore, menopoz behrtılennden aşın derecede rahatsız olan kadınlann sayısı son on yüda artü Tabu, bununla beraber saglıgını ve zınOnyıllardır menapoza geçif donemınde kullanılan hormon ılaçlan hayvanlardelıgını hormon takvıyesıyle saglamadan elde ediliyor. Avrupa ve ABD'de en çok kullanılan Presomen'ın ABD'de Premaya çalışan kadınlann sayısı da artış nn ana maddesı kısraklann tdranndan elde edılıyor Hayvan hakkı konıyuculan lagosterdı boratuvariarda kısraklara ışkence edılmesıne tepkı gostenyor. Hayvan ıdrannda bol mıktarda ınsan vücudunun yabancısı oldugu ostrojen bulunuyor. Sentetık olarak Istahsnkler, gehşmış ulkelerde elde edilen ostrojen piyasada çok satılırken, bıtkısel hormon ılaçlan da uretıldı. Ceyüda 30 müyon kadının hormon tedalecek ıçın baska bır alternatıf ıse "desıgnerOstrogene" kısa adı SERM olarak bilinlvısıne başvurdugunu gostenyor Bu yor (Selectıve Estrogen Receptor Modulator) Buna bır omek 1998'de Almanya'da ulkelerdekı kadınlann omrunun ortapiyasaya surulen Raloxtfen. Kemik enmesinı onlediğı bılmen ıbç da yan etkısız delama 82 yü oldugu hesaba katüırsa, ğil. Ostrojen gibi pıhtılasma riskini artırıyor. Meme kansen nskının ıse Raloxıfen ile menopoz devresı geçukten sonra onazaldığı, rahım zannda urlara ıse neden olmadığı goruluyor. Hormonlan 734/4