Katalog

Şimdi de şap hastalığı mı? Almanlar Şap hastalığının iki tipinin kökenini Türkiye olarak gösteriyor ve bunu Avrupa için tehlike sayıyor... Cemal Ûn* hastalığının ülkeye girmesinden hatta girmiş olabileceginden endişe etmektedir. A vrupa'da geçen yıl sonunda ortaya çıkan ve hala kökü kazınamayan BSE (deli dana) hastalıgından sonra şimdi de Şap hastalığı (Foot and Mouth Disease) hayvansal üretimi tehdit ediyor. Aradan geçen zaman içerısinde BSE hastalıgına çözüm buluna^ madıgı gibi özellikle Almanya'da hastalık daha da büyük bir sorun haline geldi, öyle ki Sosyal Demokrat Partiden (SPD) olan Tanm Bakanı ve Yeşiller Partisinden olan Saglık Bakanı istifa ettiler. Bu istifalardan sonra yeni atamalarda bakanbklann parti degiştirmesiyle tanm bakanlıgı, tüketiciyi koruma işleri birimini de içine alarak, Yeşiller Partisine geçti. Tanm bakanlıgının Yeşiller Partisine geçmesı son yıllarda Avrupa da sık sık tarnşılan "Dogal yollardan daha az ve daha güvenilir hayvansal uretım mi, yoksa modern bıyoteknolojik yontemlerle mümkün oldugunca.çok hayvansal üretim mi" sorusuna Alman hükumeünin yaklaşımını ortaya koymakta ve bundan sonra Almanya'da doğal üretim yapan işletmelerin tanm bakanlıgı tarafindan daha fazla destek görecegini göstermektedır. Bu işletmelerde üretüen et, süt ve yumurta gibi ürünler daha pahah fıyatlara satılsa da yaygm hastalıklann yogunlaşması tüketicilerin de bu ürünlere yönelmesine neden oluyor. Almanya'da 2000 yılında görülen BSE olayı sayısı sadece 7 iken 2001 yıbnın ilk iki ayı içerisinde toplam BSE olayı sayısının 37 ye çıkması hastalıgın tahmin edilenden daha yaygın oldugunu göstermektedır. Bu sayılarda uzun yülardır muhafazakârlar tarafindan yönetilen Bavyera eyaleti 22 olayla birinci rolü oynarken ikinci sırada 5 er BSE olayıyla SchleswigHolstein ve Niedersachsen eyaletleri gelmektedir. Almanya bu hastalıktan nasıl kurtulacagını bilemezken şimdi de, şap Şap hastalığının Avrupa'da öyküsü 1996 yılı Haziran ayı sonunda Yunanistan'ın Türkiye sınınndaki bir şehrınde şap hastalığının ortaya çıkmasıyla Yunan hükumeti toplam 30.000 koyun, keçi ve sıgın imha etmek zorunda kaldı. Aynı şehirde Tbmmuz 2000'de yine şap hastalıgına rastlandı. Yunanistan'dakı bu gelışmelere paralel olarak 1996 yılında Bulgaristan'da (yine Türkiye sınırında) ve Arnavutluk'ta ortaya çıkan hastalık Makedonya ve Sırbistan'a kadar yayüdı. O dönem Avrupa Birlıginın destegıyle bölgedekı yaklaşık 300,000 hayvanın aşüanması saglandı Avrupa Birligı hastalığın bırlık üyesı ulkelere gınşını önlemek için hastalıkh canlı hayvan ve hayvansal ürunlerin ithalini yasakladı. Hastalık canlı hayvan ve ürün ithalatı ile geçebılecegi gibi insanlar aracüıgıyla da taşınabilmektedir. Bu hastahga son bir yıl içerısinde Brezilya, Kolombiya, Mısır, Japonya, Kazakistan, Kore, Kuveyt, Malezya, Mogolistan, Namibya, Rusya, Tacikistan, Uruguay ve Zambıa1 da rastlanmıştır. Ingiltere'de ise şap hastalığının yaygınlıgı giderek artmaktadır, 5 mart 2001 tarihi iübariyle degişik yerleşim birimleri ve hayvancüık işletmelerinde görülen toplam şap hastalığı olayı 69'a ulaşmış, yerleşim birimi olarak ilk sırayı 9 olayla Cumbria alırken, ikinci sırayı 5'er olayla Devon, ve Şap hastalığı nedir? Essex paylaşŞap hastalığı (Foot and Mouth Disease) sıgır, komaktadır. Ingiliz yun, keçi, domuz ve tüm yabanıl gevis getiren (rumiTanm Bakanlıgı nant) türlerde görülebilen ve urnak ve agız çevresinde şap hastalığının Ftonstt semptomlar gösteren bir hastalıkür. Önlem alınmadıgınortaya çıkmaAlmanya da çok kolay yayüır ve büyük ekonomik zararlara yol sından hemen İnglltcre açar. Hastalıga yakalanan enşkin hayvanlarda ölüm orasonra ülkede nı daha düşük görülürken genç hayvanlarda ölüm oranı hayvan transfeoldukça yüksektir. Bu güne kadar A, O, C, SAT1, SAT2, rini yasakladı ve SAT3, Asyal olmak üzere toplam 7 degişik şap hastalığı yeni bir karara türü belirlenmiştir. Hepsi de benzer belirtüere yol açan kadar bu yasa9.7 bu türlerin arasındakı fark ancak laboratuvar analizleriygın 16 Mart le belirlenebümektedir. Hastalıga Pıcornavındae famil2001 tariAMERİKA hine kadar geçerli olaAmefikü c ağını Mekslfa Kanada bildırdi. Sonraki gunlerde mÜNeY AMERİKA komşu 1 çiftliklerde yapıBrezllya 167,5 lan anaArjantln 55,0 lizler ba(Almun hn,u: Bakanlığınca yayınlanan Haritaya göre Dünya'da fap hastalığı rizlkosunun yüksek 0/ zı sıgırlada duğu ülkeler.) Haritaya göre Turklye, Kafkas cumhuriyetleri, Arablstan, Iran ve blr çok Asya ülkesl, rın Afrika ve Güney Amerika nın büyük blr kısmı hastalığın yaygm olarak bulunduğu bölgeler arasmda hastalıga yer almaktadır. Avrupa ve Kuzey Amerika fap hastalığının görulmedlğl bölgeler arasmda gösterilse yakalanŞap hastalığı testl giderek yaygınlafiyor. de son gellsmeler bunun Avrupa İçin pek de geçeril olmadığını göstermektedlr. dıgını gösterdi, bunu takiben domuz, sıgır, koyun ve keçilerin hastalıga yakalandıgı ve 2 Mart 2001 tarihine kadar bölgedeki hayvanlara taşıma yasagı getirüdıgı bildirilerek Avrupa Birligine gelişmelerle ilgüi bügi verüdi. 5 Şubat 2001 tarihli Alman Der Spiegel dergısinin büdirdigine göre Belçika ve Fransa'da da şap hastalıgına yakalanrhış hayvanlara rastlandı. Buna göre Belçika' da Brükselın 90 km batısındaki bir ışletmede yapüan inceleme sonucu şap hastalığı belirtilerı gösteren üç domuza rastlandı ve 300'un uzerinde domuz imha edildı. Belçika hükumeti alarma geçerek üç günlük bir hayvan nakli yasagı getirdi. Yapüan araştırma sonucunda Belçika'da tanı koyulan hayvanlar Ingiltere'den Belçika'ya getirilen hayvanlardı. Fransa'da ıse Ingiltere'den Fransa'ya sokuldugu onceden bilinen hayvanlann hastalığın belirtilerini gösterdigi gözlemlendi. 160,2 294,7