Katalog

dafirmalartarafından maddı ve manevi açıdan odullendırümektedırler Hekım burada bır pazarlamacının rolunu ustlendıgınden zamanının onemlı bır kısmını üacın pazarlanması faalıyetlerıne ayırmaktadır Hasta muayene edecegı yerde ılaç ve medıkalfirmalanntemsücüen ıle (represantlan ıle) goruşmektedır Hekımın pazarlamacılık rolunu ustien mesı bırçok açıdan sakıncalıdır Bu sakıncalar, hekımın esas fonksıyonu olan hasta muayene, teşhıs ve tedavıye zaman ayırması, ılaçfirmalanıle hak etmedıgı çıkar üışküenne gırmesı vb şeklınde ortaya çıkabılmektedır Dolayısıyla hekımüaç firması ılısküerını dogru olçeğe çekmek ıçın bu konuda bır ulusal polıtıkaran benımsenmesı ve hastane yonetunı tarafindan da uygulanması gerekır Ornegın üaç ve medıkal firmalann tek tek hekımlenn hastanedekı odalannı dolaşarak mamullennı tanıtmalan yerıne, tum doktorlarla bır anda bellı bır zaman düımınde goruşebıleceklerı bır mekân tespıt edılmelı ve bu şekılde mamullennı tanıtabıleceklen ve pazarlayabüeceklen bır du zenlemeye gıdılebılır Reçete yazıznı ve yanıtlanması: Akücı ılaç kullanımı surecmde temel gırdılerden bırısı de reçete yazımıdır Teşhıs konulduktan sonra, üacın gereklı olup olmadıgına hekım hıçbır dış faktorun (ılaçfirmalan,ılacın markası hastanm bılınçsız talebı ve ısran gıbı) etkısınde kalmadan karar vermelı ve ılaç kullanımı gerekıyorsa en makyetetküı olan ılacı reçete etmelıdır Kısacası hekımlenn reçete yazma alıskanlıklan rasyonalıteye dayanmalıdır Eczacılar, hastalan ılaç kullanımı konusunda egıtmelıdır Eczacüann, ılaçlann akücı kullanımı surecındekı onerm üaçlann reçete edümesınden sonrakı aşama olan reçetenın yanıtlanması yanı üaçlann hastaya verümesı aşamasıdır Reçete yanıtlama aşamasında eczacüar hastanın tedavı etküüıgını, ncan kaygüara tercnh etmelıdırler Jenerik ilaç nygnlamasına geçmek: Çogu Avrupa ulkesınde oldugu gıbı (oıneğın Ingütere), Turkıye'de de üaçlar reçete edıhrken üacm pryasa adı (markası) yenne üacın jenenk adının (üaç etken maddesının) kuUanüması sureüyle tedavı etküüıgınde eşdeger olan ancak daha az malıyetlı olan üaçlann tercüı edümesı sağlanabüır Bu şeküde üaç ısrau da onlenmış olur Haçlann reçete edümesınde mahyetetküı bır reçete tercıhı (mahyetetküı bır reçete yazımı tercıhı, eşdeger (aynı) ışlevı gorecek üaçlar arasından en az mahyetlı olan üaçlann tercüı edüdıgı bır reçetenın duzen lenmesı demekur) yapümış olunur Reçetesiz ilaç kallanıniıınn önüne geçmek: As hnda reçetesız üaç kullanımının onune goçmek akücı üaç kullanımında ızlenmesı gereken stratejüerın uçunun de (arz yonlu, talep yonlu ve kamuya duşen duzenleyıcı gorevler) kathsını gereklı küan bır stratejıdır Üaçlann reçetesız kullanımının onune geçmek ıçın, rukeücüenn büınçlendırümesı, eczacüann tıcan kaygüardan annmalan ve bu üa tarafın rasyonel davranmasını sağlayıcı gerekırse kamu tarafindan yaptınm uygulanması gprpkmektpdır Tüketicilerin büinçlendirilmesi: Akücı üaç kullanımında talep yonlu olarak uzennde çalısüması gereken temel faktor tuketıcüerdır Akücı üaç kullanımı surecınde tuketicüerın üaçlar hastalıklar ve genel anlamda saghgın korun ması gıbı gelıştırümesı konulannda aydınlanmalan gerekmektedır Bu büınçlenme surecmde egıum kurumldrına, medyaya hekımlere eczacüara ve tukeücının kendısıne onemlı roller duşmektedır Kamnya düşen gorevler: Her alanda oldugu gıbı akücı üaç kullanımı surecınde de kamuya üaç endustrısının hekımlenn eczacüann ve ruketıcüenn aykın yoneknlennı onleyıcı yonde duzenlemeler ve denenmler yoluyla bu konuda kendısıne duşenı yapmalıdır En onerrüısı de kamunun "bıhme dayah ahüı bır üaç pohtıkası" olmalıdır Tıpta bitkisel ilaçlara dönüş Bir grup Alman araştırmacı, ilaç endüstrinin yardımıyla ortaçağda kullanılan bitkisel ilaç geleneğini inceliyor. Araştırmacılarm hedefı manastır tarifleriyle yeni ilaçlar üretmek. 00 yülanna aıt "Lorscher Arzneıbuch" kodeksınde, bırbınnden ügınç tanfler arasmda baldır çıbanını ıyıleşnrmek ıçın sunulan üaç, koyun gubresı, peynır kufu ve bal karışımından oluşuyor Tanfte, merhemın 20 gun sureyle yaranın uzennde bekletümesı gerekügı de yazüı "Manasür tıbbı arasürma grubu" altmda bır araya gelen doktor, filolog kımyaa ve eczacüar, ıncelemelen sırasında ışte bu reçeteye rastladüar "Koyun gubresındeta bakterüerle uyanlan peynır kufu yaralar uzennde pekala annbıyouk eüa gosterebüır" dıyor tıp tanhçısı Johaanes Mayer Mayer'e gore keşışler tarafindan onerüen kullanım suresı de bunu dogrulamdkta Çunku modem antbıyotüder de dırençh mıkroplann oluşumunu engelleyebümek ıçın bırkaç gun bekletümelen gerekıyor Kutuphane çalışması, ScreenıngTests olarak adlandınlan araştrmalar ıçm son derece yararlı olabüır Çunku üaç endustrüen bıtkı dunyasındakı etküı maddelen seçmekte zorlanıyorlar Araştırmacüar ortaçag belgelerınden bugune dek 500 yararlı bıtkı ruru saptayıp verı bankasına yukledüer El yazması kıtaplann çogu henuz obbı açıdan ıncelenmış degü Kıtaplann bazüan da ozel kıtaplüdardan elde edümekte tçınde yuzlerce yararlı bıtkının açüdaması bulunan "Codex Brlxieıısis"kodeksı ornegın, arastrmacüar tarafindan 1995 yüında el yazması tuccanndan satın alınmıştı Baharat ücareu ortaçağda Araplann ehnde bulundugundan son derece pahalıydı Bu nedenle keşışler ıthal et uklen bıtküen soguk kuzey üdımınde de yeüştırmeye denedüer veyahut da farklı bıtküerle yenı üaçlar uretmeye çalıştılar Keşışlenn uzenne tanilennı yazdıklan denler de oldukça değenydı Yerden kazanmak ısteyen keşışler genelde çok kuçuk ve kısaltmalar kullanarak yazrnışlardı kı, bu da araşnrmacüann ışlennı zorlaştırmakta "100 sayfalık bır kıSonüç ' tap ıçın 50 koyunun densı gereklıydı" dıyor Mayer Evet, neüce olarak üaç kullanımına ıhşkin benımFakat tıp tanhçüennın en çok zorlandıklan nokta senecek ve uygulanacak polıuka stratejüerıyle hem arz merhemlenn uretımınde kullanüan bıtküenn saptanmasıdır hem de talep yonlu olarak ortaya çıkan kaynak ısrafının Carl von Unnes tarafindan sınıflandınlan ortaçag botanıonune geçüebüınır Yeter h doğru pohtıka araçlan seçılsm ve gını Babü düının kanşüdıgı ıçındeydı kararhhkld uygulanabüsm Boylece kıtapta Latınce 'Caput monachı" tenmı altmUzm. Hekim Huseyin Yıldınm da aynı zamanda gebre oru ve aynısafa bıtkısı anümakta Bu Hacettepe Unıversıtesı Sağhk Idaresı Yuksekokulu tur kanşıkhklar tanflerde yuzyülar boyu aynısafa kabuğunun Oğretım Elernanı kuUdnümdsına neden olmustu 8 Fakat yıne de keşışlenn onerüen bugunku altemaüf üp uzmanlannın sunduklanyla şaşüası derecede benze mekte Rezene, keküc ve melısa gıbı bıtküer ornegın ortaçağda da solunum yollan rahatsızlıgı ve sındınm zorluklan ıçın tavsıye edümekteydı Keşışlenn tanflerıru daha ıyı anlayabümek ıçm arastırmalarfilolojıçalışmalar eşıgınde bıtküenn bıyokımyasal etküennı araştıracaklar En çok da hıyar ve kabagın etküı oldugu büınmekte Ogutulmuş hıyar ve kabak çekırdegı keşışler tarafindan ateşı duşurmek ıçın kullanüıyordu Araştırmacüar yararlı bıtkı çalışmasıyla bazı onyargılan da ortadan kaldırmayı amaçhyorlar Büındıgı gıbı geleneksel bügüer çogunluk batü yontemler olarak değerlendı nlır Tanhte bu tur onyargüann yaygırüaşması Hildegard von Bingen tarafindan 12 yy'da ele alman manashr tıbbı olmuştu Başralube t p bügısını aşk buyusu ve Hınstiyanhk gızemcüıgıyle zenguüeşürmıştı Ancak bu rahıbenın ortaçağda üp otorıtesı olarak kabul edüıp edümedıgı bellı degü Manastır tıpçüannın eser lerı mıstık suslemelerden uzak olarak daha genış çevrelere yayümıştı Mayer'e gore Hüdegard'ın altın çagı 20 yy ın üon cıyansıdır Teorüerden etküenen modern 'buyuculer" ortaçag tanflennı denerken Batını hayranlan rahıbe Hüdegard tara findan onerüen sıhırlı taşlan kolye olarak tdşıyorlar Ve Inter net alışvenş sıtelerınde Hüdegard marka bitkisel ıçecekleı sunulmakta Fakat bıüasel üaçlar yalnızca Hüdegaıd hayranlan ta rafından dd aranüır olmadı Almanya'dakı ruketıcüenn nere deyse %70'ı doğal üaçlan tercüı etmeye başladüar Küıç oru gÜDi bıtküer şu anda en gozde üaçlar arasm da bulunuyor Küıç otunun hafif ve orta şıddetlı depresyon larda, laborafuarlarda uretüerüerle aynı etkıyı sağladıgı bı lımsel olarak da kanıtlanmış, ustelüc yan etkısının da daha a2 oldugu soylenmekte Tabn bu tur bıtküer endustrırun de ışıne yaramıyor de gü Küçüc oru eskıden sadece eczanelerde zar zor bulunurken ınsanlar bugun bu bıtkıden uç mıslı daha fazla yararlan maya başladüar Şımdıye dek pek onemsenmeyen bu bıtk aslında bundan yuzlerce yü once de populerdı Ortaçağdc "şeytan kovan" olarak da anüan bu ot, kara sevdaya tutulmu^ kışüerden cınlenn kovulmasında kullanüıyordu (NOD Sp, 38/2000] 725/18