Katalog

Politİkbilİm Bilgiye Dayalı Ekonomi... Aykut Göker ügıye dayalı ekonomi (knowledgebased economy) kavramı Turkıyededesıkçakullanıkr oldu Oysa, şımdılerde, bılgının yonlendırdığı ekonomi (knowledgednven economy)' demenın daha dogru olacagı üen suruluyor Bunun gerekçesı de şoyle açıklanıyor "Butun ekonomıler bügıye dayahdv Gunumuzdeh fark, bügının, ekonomınm dınamıznvne yapüğı katktdadır Bügının bu yonlendıncüığı, yalnızca parlak bırkaç sanayı dahyla sınırh değüdır, yuksekya da duşuk teknolojüı olsun, butun sanayıler ıçn geçerkdır"(*) Gerekçemn sanayıbılgı üışkısıne dayandınldıgı dıkkatırazden kaçmamıştır Bunda şaşüacak yan yok, çunku bu tur kavramlann urehldıgı urenm ekonomüennın temeünı sanayı oluşturuyor B Yanşan yürekler Sydney Olımpıyatlan nda dunyanın en saglıklı kışılerı boy gostenyor Ne var kı, bu kalburustu atietler bıle yaşamlannm bellı bır donemınde kalp hastalıgına yakalanma tehlıkesıyle karşı karşı yalar Italya'da yapüan bır araştirmaya gore soz konusu kışılerın kalplen normalden daha buyuk olduğundan behrtıler su yuzune çıkmayabüır Roma Spor Büımlen Enstıtusu nden Antonlo Pelliccia, Italyan Olımpıyat ekıbınden 1005 atletızn duzenlı olarak çekılen elektrolarını ınceledı Sonuçia aüetlenn %40'ında genellıkle erken yaşta kalp yetersızlıgıne neden olan behrtıler ıçeren anormal ECG lere tanık oldu Pellıccıa çogunlukla bu anormaHıklerın atletlenn yogun çalışma temposundan kaynaklandıgına antrenmanlann, ozellıkle de bısıklet ve koşuda kalbm buyumesıne yol açtıgına dıkkat çekıyor Bu tur elektrolann 'atiet ıçın" nor mal oldugunun duşunulmesı dunımunda, gerçek ten kalple ılgılı sorunlan olanlann belırlenmesı oldukça guç olacaktir Sesotesı taramalardan yararlanarak kalbın bır goruntusunu elde eden Pellıccıa ECG'lerı anormal olan atletlerın buyuk bır bolumunun herhangı bır sorunu olmadıgını ortaya koyabıldı Gelgelelım atletlenn 5'mde tek başına elektro ıle an laşılması olanaksız kımı kapakçık sorunlanna tanık olundu Pellıccıa sol kanncıkla üıntüı bu tur ka pakçık sorunlanrun atletlenn yoğun çalışma temposundan kaynaklanabılecegıne manıyor Kalp buyumesı kımı zaman konjenıtal hıpertrofik kaıdıyomıyopaü adıyla büınen ve her bın kışıden bırınde gorulen kahtımsal bır hastalıgın bekrusı sayüıyor Genç atletlerde bu tur bır hastalık rıskının başkala nnınkmden daha az olmadığı belırtüıyor Sorun soz konusu rahatsızlık ıle sağlıklı ancak aşın çalısma nedenıyle daha buyuk olan atlet kalbı' arasındakı farkın belırlenmesınden kaynaklanıyor Ote yandan spor hekımlen yanıltıa elektrolann saghkb olsalar bıle atletlenn çalış^nalannı olumsuz yon de etküeyecegınden kaygı duyuyorlar Anlatılmak ıstenen ekonomide 'bügı'ye yüklenen ana ışlev nedır, bu 'bügı ne tur bılgıdır' Sozu, yukandakı çozumle^meyı yapanlara bırakalım "Ekononvk etktlen olan movasyonlann [yenıhklenn] çoğu, mevcut bılgının, yenı uıun ve uretım yontemlen bıçımındeh yenı büeşım (terhp)lendır Bügının bu donuşum sureonın lyı ışleyebümesı ıçn, sureçte yer alan unsurlar bügıye çabuk, kolay ve ucuza ulaşabümehdırler Bu agdan, bü gının yayınım (düuzyon) ve dağüımı son derece onemhdır Bügının etkm olarak yayınunındaysa, yenı unsuriarca ozumsenmesı merkezı role sahıpür ve yayınınvn kendısı kadar onemlıdır Özumseme suı&cınde ortulu (zunnı, "tacıt")bügıbehrleyıaroloynar Kodlanmışbügıyı belh bıçımlerde kaydedünvş olarak (saytsal, ya da büımsel makale ve patent başvurularmda olduğu guoı, yazüı bıçımde) bulmak mumkunken, ortulu bügı, ınsanlann beymlennde ya da organızasyonlann ış sureçlennde sakhdır Bügının dağüunında ınsanlann dolaşımına verüen önem, ortulu bügının bu nıtehk ve onemınden kaynaklanır, başarüı ve başansız ınovasyon sıstemlerı arasmdakı farkı da bu tur bügıye enşım unkânlan behrler" t BHGMNARTANROLU Burada konuya pat dıye ınovasyon'la gırılmış olması yadırganmama lı Uretım ekonornılennde sanayı etkınlıgı nasıl solunan hava gıbı, varolmanın olmazsa olmaz koşuluysa ınovasyon etkınlıgı de oyledır Dahası sanayı toplumlan enformasyon toplumuna evrüırken de geleceklerını ınovasyon ve ona kaynaklık eden büım ve teknolojidekı yetkınlıklenne baglamışlardır Bız kendı ekonomırnızde bügıyı hangı amaçla kullanacagız nereden bulacağız nasıl ureteceğız' Ornegın, DlE'nın "Imalât Sanayu Teknolojüc Yenüüc Anketı'ne gore C o O O 12: • s "Gokyuzu" dergısınden gorebüırler (EylulElam 2000, Sayı 35, adres Turk Astronomı Dernegı Ankara Unıversıtesı Fen Fakultesı Astronomı ve Uzay Büımlerı Bolumu, 06100 Tandogan Ankara, eposta gokyuzu@tadorgtr veya http//wwwtad orgtr) Goktaşı yagmuru büındıgı gıbı Yer, Guneş etrafındakı yorungesınde dolanırken eskı, yaşlı kuyruldu yıldızlann kalıntılanndan geçügınde meydana gelıyor Parçalanan Lınear kuyruldu yüdızının kaünülan Yer'ın yonıngesıne yeterınce yaklaşamayacagından bır goktaşı yağmunı olamayacak Ekım ayının gok atlasını ıçeren ve 15 Ekım akşamı saat 22 00 ıtıbanyla gorulebılecek gezegenler (resımde kesık daıre üe gosterılrrnş olan Guneş haranın hemen yakınına bakmız) ve talam yıldızlar şekılde venlmışnr Açık bır gokyuzu düeğıyle (*) Astronom Dr, tstanbul Üniversitesi ffen Fkkultesı Astronomi ve Uzay Büımlen Bolumu (esenoglu6ıstanbul.edu.tr) 19951997 yıllannda çalışan sayısı 10 ve uzennde olan tum ımalât sanayu ışyerlenrun ancak %24,6'sı teknolojık yenılık faalıyetlennde bulunmaktadır YeruTıgı uretmek ıçın yapüan harcamalarda, ışyennde yurutulen ARGE faalıyetlennın payı ıse sadece %4 6'dır Yenüüc yapma oranı en duşuk son alü sektor olan, kagıt ve kagıt urunlen, tekstü, gıda tutun urunlen, agaç ve mantar urunlen ve gıyım eşyası ımalâü sektorlenndekı ışyerlerı toplam ımalât sanayu ısyerlennın %51'ını oluşturmakla beraber, bu sektorlerdekı (Turkıye'nın üıracaunın buyuk oranda tekstü ve gıyım eşyasına dayandıgını unutmayalım) yenıhk yapma oranı, %24,6 olan ımalât sanayu ortalamasının da alündadır Fotografin Turk Sanayu acısından çok parlak olmadığı soylenebılır Bu durumda bızım, her şeyden once sanayımızın ınovasyon yetenegını arnrmamız gerekmez mı' Pekı, bunun ıçın gereklı bügıye nasü ulaşacagız' Oğrenmerun bugrye ensmenın en sağlam yolu, yaparak, araşhrarak ogrenmektır deyıp, sanayı yaünmlan ve ureturumıa, dunya tıcaretmde bellı bır yuzde üe ıfade edüen cıddı bır paya sahıp olacak olçude artrmaya çahşarak, egıtım ve ogreum sıstemımızı mukemmelleştınp ARGE faalryetlenmıznı hacım ve duzeyını yukselterek mı' Yoksa, bızde olmayan bügıye enşebümek ıçuı çogu kez yapugımız gıbı, şırketlenmızın stratejüc açıdan deneümıne ımkân verecek bur pay oranını teknolojıyı büen yabancı ortaklara devrederek mı' "M>u bu da "bügıyedayah ekonomı"yı tesıs etmenın bır yoludur ama bu tur bır ekonomi, gerçekten bızım ekonomımız mı olur, o buaz kuşkulu1 (*) European Commıssıon, Innovatıon Pohcy In a KnovvledgeBased Economy, A MERTT Study Commıssıoned By The European Commıssıon, June 2000 . 706/9