Katalog

Şayet dol yatagına mudahalenın tehlıkelı oldugu kdnıtlanırsa ustun ınsan tartışmalan da ıstenüen bıçımde sonuçlanabüır Fakat guvenılır bıçımde ıyüeşürmeye olanak sağlayabılecek bır gen teknığıne de karşı gelemeyız Çunku bu teknık çocuklarımızın genetık kopyalannı duzeltmemızı, daha zekı olmalannı, guçlu bır vucut yapısına kavuşmalarını hastahklara karşı dırençlı olmalarmı veyahut da daha uzun yaşam suresıyle yola çıkmalannı saglayacaktır Dol yatağına mudahale teknıgı, öjenik düfünceleri de yenıden canlandırdı Fakat ureme olgusunu salt kutsal bır olay olarak açıklamak ve dokunulmazlıgını savunmak pek de kabul edüebılır bır goruş olmasa gerek Bundan 21 yü once dunyaya gelen ılk "tup bebek' Loniıe Brown, Jevemy Rifkin gıbı eleşürmenler arasında buyuk tarüş malara neden olmuş ve doktorlar "hükat garıbelerı" yaratmakla suçlanmLşü Oysa bugun, hıçbır zaman çocuk sahıbı olamayacak olan on bınlerce çıftın bu yontemden yararlandıgını büıyoruz Ureme olgusuna ne kadar çok sınırlama getırırsek gunun bırınde başkalan tarafindan karar verılen tercıhlerle daha sık karşı karşıya kalırız "Kanuna aykm dogurrüar" veya "genetık ıhmallere karşı yetışkın çocuklar tarafindan ebeveynıne açüan davalarda da hukukı ayncaüklar yaşanmayacaktır çalışıyorlar Fakat bu çok tehlıkelıdır, çunku teknık ne kadar kolay elde edüebılır hâle gelırse uygulama alanı da o kadaı genışler Bızım gelecek kuşaga olan borcumuz bugunku yontemlerı henuz tamamlanmadan ve uygunlugu kesınleşmeden kullanmamak olmalı Boylece hayatı onem taşıyan hatalara engel olabüecegımız gıbı, teknıgı tum sorumluluguyla uygulayabılecek tecrubeyı de kazanma şansını yakalayâbüırız "Insan genomunun dokunulmazlıgı" veya "değışurümemış genlere sahıp olma hakkı" gıbı kategorık degerlendırmeler bugunku bügısızlıgımız altında bıraz boş çınlarnakta Onyargüarı bır kenara bırakıp olası başanlar ve nsklerı degerlendırmek daha mantüdıdır Aslmda bugun endışeye yer verecek olan çıftlerdır "Tanrı rolunu oynamaktan kaçınmalıyız dıyenlere kesınlıkle katılmıyorum Çunku koruma yontemlerı kıülandıgımızda veya bobrek aktardıgımızda da zaten bunu yapıyoruz" dıyor Stock Bır zamanlar sahıp olmadıgımız ımkânlar ıçın geurmek ıstedıgımız kontrolu ınsanlık çocuklanna rruras bırakıyor Çevre uzerınde gelışmekte olan gucun sorumlulugunu hem kendımız hem de ınsanlanmız ıçın uzenmıze almak zorundayız Durumu herhangı bır şekdde nasü olsa duzeltebüınz gıbı davranmak, gerek bugunku gerekse gelecek kuşagın ügı alanına gırmez Stock, uzak bır gelecekte ınsanlann, toplumun temellermı banndıran bu alana, meydan okumalardan çekışmelerden ve problemlerden sıyrüarak yaklaşacaklarını Melanom tedavisi Melanom nedır' Derıde başlayıp hızh bır şekılde yayılan bır kanser turu dur Vucuda yayüdıgı zaman tedavisi 7 çok zordur Nedenlerı nedır Guneş ışınlanna uzun sure maruz kalmak hastahgı tetıkler Kaç kışı hastaüga yakalanmıştır' Her yıl yalnızca ABD'de 48 000 yenı vaka teşhıs edılıyor Gen terapı nasü yardımcı olur' Büım dddmldrı hızlı yayılan melanom turunu, daha yavaş yayüan turden ayıran uç adet genı teşhıs ettı Bu antıkanser üacı ureümınde çok onemlı bır gelışme olarak değerlendırüıyor Toplum gen manipülasyonuyla ilgili gelişmelere engel olmalı mı? Yoksa yarınm çocuklan iyileştirilmiş genlere sahip olma hakkını bile elde edemeyecekler mi? Biyofizikçi Cregory Stock insanın gelecekte evrime hâkim $ ^ ^ olacağma inanıyor. pek bır şey de kalmadı Onumuzde, ük laboratuvar denemelerınden kknık uygulamalara gıden uzun bu yol bulunmakta Toplurnurnuzun, yenı ımkânlarm uygulanabüırlıgı uzerme kararnameler duzenlemek, klonlama veya dol yolu mudahalesm den doğacak sorunldrı çozmek ıçın henuz yeterınce zamanı vardır Bu yontemler yülar boyu karmaşık ve masraflı olmaya devam edecektır Bızım yapabüecegımız en ıyı şey gelişmelere kamuoyunun gozetımı altında devam etmektr Atom süahlarından farklı olarak uretım bıyolojısınde denemelere katürnayanlar ıçın onemlı bır tehdıt unsuru soz konusu degüdır Zaman ıçmde hedeflenebüecek olanlar bu teknolojıyı denemek ısteyen az sayıda bügılenmış, angaje olmuş ve maddı durumu ıyı umuyor Kım bdır, belh de gelecegımız, ıçınde amansız hastalıklar nedenıyle yaşamlannı yıtren, dollenmeyı tesaduflere bırakıp çocuklannı dogal bıçımde dunyaya getıren ve omurlerı 7080 yüla sınırlı olan ınsanların yaşadıgı, prımıtıf bır çag olarak da gorulebüecektir Profesör Gregory Stock Kalıfornıya Tıp Okulundakı (Los Angeles) üp.teknolojı ve toplum programlannı yoneüyor Aynı zamanda 'Engıneerıng the Human Germlıne An Ebcploraüon of the Scıence and Ethıcs of Alterıng the Genes We Pass to Our Chüdren" adlı kıtabın da yazan Kıtap hakkında bügı ıçın wvvw geı mluıe ucla edu adresme başvurabılırsınız Kronik yaralar Kronık yara nedır Derıde, agızda ve baĞtırsaklarda ıyüeşmeyen yanıklar, ulserlerdır Nedenlerı nedır' Enfeksı yon, basınç altında kalmak yuksek ısı, şeker hastahgı ve kemoterapı Kaç kışı yaralardan şücayetçıdır9 ABD ve Avrupa'da yaklaşık 7 mılyon kışı Gen tedavisi nasü yardımcı olur' Büım adamlan yaraların ıyüeşme surecın de 10 aküf proteının genetık ızını keşfettı, bunlann ıçınden 9'unu kansere neden oldukları gerekçesıyle çü^arttı onuncusunun Repıfermın' adı verı len proteınını aynştırdı ve klınık de neylere başladı, Bugun 100 den ulserh hasta uzerınde bu denenmektedır ve bu gune dek olumlu sonuçlar alınmaktadır Her şey yolunda gıder se yaruk yaralan ulseratıf kohüer ve kemoterapının yol açügı ıç ulserlere de bu proteın uygulanacak 9 Önümüzü göremiyoruz Hatta hukukı komplıkasyonlann yaratacagı korku nedenıyle büe gen teknıgını reddetmek mantiksız olabüır Çunku aılelerı gen teknıgını kabul etmeyen çocuklar, gen mampulasyonu sayesınde çok daha ıyı bır gelecege sahıp olan çocuklarla mucadele edemeyeceklennı anladıklarında, kendüerıne bu şansı vermeyen ebeveynı tarafindan aldatüdıklannı duşuneceklerdu Işte bu nedenle, bugun bu tur olasüıkları bılgısız bır pozısyonda tartıştıgımızı kabul etmek zorundayız Gelecekte nelerın mumkun olacagı ve nereye kadar gıdebüecegı hakkında hıçbır fikrımız yok Bu karar sızlıklar yuzunden bazı ınsanlar, once araştırmalann nasü devam etmesı gerektigını du şunmek yenne araştırmaları engellemeye Gen sihirbazı Venter Genetıkçüenn çogu ondan nefret etse de Craıg Venter bununla gurur duymakja yetiruyor Natıonal Instıtutes of Health kuruluşunda geçırdıgı sekız yülık çakşma hayatı sırasında, devlet laboraruvarlarındakı çahşmalan yakından ızleme şansına sahıp olan araşürmacı, yalnızca ınsandakı proteın maddesı uzerıne araşürmalar yapü Geleceğın, kalıtım şıfresının çozulumu uzerıne bıçımlenecegını kavradıgında, araştırma sozleşmesı ıptal edıldı O zamandan ben rısklı sermayeye yonelmeyı tercıh etü Her zaman meslektaşlan taraundan hafife alman hedefienn peşınden gıttı ve her zaman da şuphecüere ıddıalannı kanıtlayabüdı Bu araştırmacı ılk kez bır bakterının gen sekansını sunabüen Graıg Venter ıdı Sırkesınegının kalıtim şıfresını çozmeye başaran da oydu Oncekı hafta ınsan genetık harıtasının %97'sının tamamlandığını Venter: Bulduğu yenl yöntemk Iman genetlğinl çok hızlı deşifre etti. 694/15 açıklayarak hem buyuk sukse yapu hem de bu alanda en ıddıalı büım adamı oldugunu gosterdı Araştırmacı, başansını yalnızca bıhmsel tecnıbesıne degü ozellıkle de modern teknıkten yararlanma yensıne de borçludur Baglı oldugu Celera firması, sekans robotlannı ureten unlu PerkınElmer şırkeünın bır yan kuruluşu Laboratuvannda 24 saat çaksmakta olan bu makıneler onu rakıplen karşısında daha ustun duruma geürmıştır Venter'ın amaca ulasmasını saglayan otomatlann yerını hıghtech baglantüan alacak Bügısayarlar Neredeyse Pentagondakı bügısayarlar kadar donanımlı olan bu ışlemcüer kalıtim sekanslannı tek bır dokumde toplayacaklar "Tumbunlar aslında o kadar basıt h " derken kıskanç meslektaşlannı çüeden çıkarmanın keyfını de surmekten gen kalmıyor Venter