28 Haziran 2024 Cuma English Abone Ol Giriş Yap

Katalog

Parmakların dili olsa... ParnflHdarın görece uzunluğu ile vücut fonksiyoikırı arasmda anlamlı birilişki mi var? Bazı bilim adamlan, bu Hişkiden yola çıkarak bazı hastalıkların ve fonksiyonel Bozuklukların erken teşhisinin mümkün olduğunu söylüyor. ılım adamlannın kısa bır suıe once, insanlann el parmaklannın boyutlarına bakıp, cınsel yaşamlan hakkında (homoseksuellık, kısırlık vs) bılgı edınmenın mumkun olduğunu açıklaması, buyuk bır huzursuzluk ve hatta panığe yol açmıştı Bu tur mahrem bügılenn açıga çıkması kımsenın ışıne gelmedıgı ıçın uzunca bır sure ınsanlar ellennı ceplerınden çıkaramaz hâle geldı Kaldı kı bu bılgüer yalruzca cınsel tercıh ve dogurganhkla sınırb degıl, bılım adamlan parmakların gorece uzunlugundan kalp knzı geçırıp geçırmeyecegımızı veya gogus kanserı rıskı taşıyıp taşımadığımızı da oğrenmenın mumkun olacagını ılen suruyor Parmaklar aynca otızm, dısleksı veya müzik yetenegı gıbı bazı beceriler hakkında da ıpucu verebdıyor tlk bakışta parmakların, gızlı tutmaya çahştıgımız bu bılgüerı acımasızca gozler onune sermesının panığe yol aça büecegı duşunuldu Ancak bu tur olumsuz duygulan bır kenara bırakıp olaya sogukkannkkla yaklaşınca bu bılgılerden yararlanma yoluna gıdümesının daha akılcı oldugu anlaşıldı Parmaklar, fetusun gehşımının ük uç ayında oluşmaya başlar Bu evre çok kntıktır Beyın, cınsel organlar ve kalbın gelışımı gıbı el de rahımdekı hormonal duştan buyuk olçude etkılenır Parmakların gorece uzunluğu yaşamımız boyunca sabıt kaldıgı ıçın, parmaklar ana karrunda yaşadıklanmızın bırebır tanıgıdır Filerınızeşoylebıryakmdanbakın Ozellıkleişaretve yüztik parmaklannıza dıkkat edın Kadınlarda bu parmaklaı genelhkle bırbınne eşıtür Erkeklerde ıse yuzuk parmagıgenellıkleışaretparmagındanuzundur Işaretparmagının yuzuk parmagına orara 2D 4D oranı olarak tanımlanır Bu oranın duşuk olması "erkeksı", yuksek olması "kadınsı" ozellık bekrtısıdır Vucudun erkeksı veya kadınsı bır ozellık taşıması genelhkle seks hormonlannçalışmaşeklınebağlıdır Gogusler ve çene gıbı bazı ozellıkleı bulug çagın aşnîaya başlar Ancak dıger •kulıklan dogum anında belırlenmıştır Bunlardan bırı olan gorece parmak uzunluğu, fetuse aıt androjerı (erkeklık karakten taşıyan hormonlaf) tarafindan belırlenır Bu hormonlann bır kısmı fetusun tesöslerınden veya adrenal korteksınden salgüanır, gerıye kalanı annenın plasentasından geçer Ancak ne kadannın bmden alm dıgı konusunda kesın bır şey soylemek mumkun degüdır Bu dengeyı kımın ve neyın bozdugu da henuz büınmemektedır "Doğum oncesı donem kara kutuya benzer" dıye konuşan, LıverpoolUnıversıtesı'nden JohnManning, parmaklar aracılıgı ıle bu kutunun esrannı çozmeye ugraşıyor "Medıcal Hypotheses" adlı üp dergısınde yer alan makalesınde Mannıng'e gore gogus kanserı, kalp hastalıgı ıle yuksek duzeyde seyreden ostrojen ve progesteron gıbı kadın hormonları arasında çokyakm bır üışkı vardır Bu ılışla konusunda bugune dekyurutulen araştırmalar çogunlukla yetışkınlere yonelıktı Oysa bugun ana rahmınde yuksek duzeyde yanlış hormonlara maruz kalmanın daha etkılı oldugu duşunuluyor B zeyı, sol yankuredekı bazı bolgelenn gehşımını yavaşlaürken, sağ ^nkuredekı aym bolgenın gelışımını hızlandınyor Aynı zamanda bu ıh bılım adamı testosteronun aolaklık, ditteksi ve ottzm konusunda da etkın olduğunu duşunuyorlardı 0 sırada dısleksı konusunda kalıtımın onemlı bır rol oynadıgı bılınıyordu Ancak Galaburda testostero nun da etkılı oldugunda ısrarlıydı Çunku testosteronun gebşmekte olan beynın esneklıgmı azalttıgını ve bu nedenle şekıl bozuklugu rıskını artırdıgını duşunuyordu Kadınlarda ıse bu hormon olmadıgından şekıl bozuklugu nskı otomatıkman ortadan kallayordu Şaşırtıcı olan, dışı sıçanlara testosteron hormonu enjekte edıldıgınde dısleksı belırtüennın ortaya çıkmasıydı Mannıng henuz ınsanlarda parmak uzunluklannı olçerek, dısleksı ıle testosteron duzeyı arasındakı ılışkıyı ıncele me firsatını bulamadı Ancak parmak umnlaklan ile solaklık arasındakı ılışkıyı ortaya çıkartt 2D 4D oranı duşuk olan çocuklann (testosteron duzeyının yuksek oldugunun behrüsı) sol ellennı sag ellenne oranla daha buyuk bır becerı ıle kullandıgını keşfettı Son olarak Mannıng otızm konusu nu aynı bağlamda ınceledı Cambndge Unıversıtesı'nden Simon BaronCohen ve Svetlana Lntchmaya ıle gerçek leştodıgı çalışmada, ana karrunda yuksek duzeyde testosterona maruz kalan çocuklann goz teması kuramadıgmı ve ke lıme dagarcıgının çok yetersız olduğunu keşfettı Butun bunlar otian iş aretleriydı ' 'Uzennde durdugumuz en onemlı nokta hormonlar ıle parmak boylan arasındakı ılışkıyı ortaya çıkartmak'' dıye konuşan Lutchmaya, hamüe kadınlarda amnıyosenez yoluyla hormon duzeyının olçulmesının nsklı olduğunu, oysa parmak boylannı olçmek gıbı basıt bır yontem ıle bır takım hastalıkların erken teşhisinin mumkun olabılecegıne dıkkat çekıyor 939) Tnchopoulos'a gore, yuksek duzeyde seyreden ostrojen, yaşamın ılen donemlerınde ortaya çıkmak uzere, kanser ıçın çok bereketlı bır ortam oluşturuyor Aynca hamılelık donemınde ostrojen duzeymdekı çeşıtlılık, gogus kansennın beyaz tenh Avrupalı kadınlarda, Dogulu ve genç yaşta dogum yapmış kadınlara oranla nıçın daha yuksek oldugunu açıklayabüıyor Trıchopoulos, sonyıUardameslektaşıKarin Michels üe bırlıkte dogum kılosu yuksek olan kız bebeklerde (dogum oncesı yuksek ostrojen duzeyının başka bır gostergesı) ılen yaşlarda gogus kansenne yakalanma nskmm yuksek olduğunu kanıtlamaya çalışıyor Gerçek sorumlunun yuksek duzeyde seyreden ostrojen olması durumunda, Mannıng yuksek 2D 4D oranının, gogus kansen nskı taşıyan kadınlan teşhıste çok onemlı bır rol oynayacagını belırtiyor "Bununkadarbelırgınve sabıt başka bır ozellık tarumıyorum" dıye konuşan Mannıng, "Bu keşıf benı bu nedenle çok heyecanlandınyor" dıyor Gebşmekte olan beyın de rahımdekı hormonlara karşı çok duyarlıdır Bu konuda yogun araştırmalar yapan Harvard Unıversıtesı Tıp Fakultesı'nden Nornum Geschvrlnd ve JUbert Galaburda, 1985 yılında ortaya tartışmak bır ıddıa atü Geschvvınd e gore dogumdan oncekı testosteron duTükMk 2D:4D Eşıt 2D:4D D0fük2O'4D Harvard Unıversıtesı'nden epıdemıyolog Dimitroı Trichoponlos, bundan 10 yü once gogus kansennm ana rahmınde başladıgını ılen surmuştu (Lancet, sayı 335, sayfa r Erken uyarı Çok kftdına gö0us kan•ari, difüaıd* yükaak do^urgudık, «rk*kl*rd* dOfttk doSutgınhk KAdınUnnp«k çoOunun«U bayl^Ur Ericakat, rşrhı1 Uk. Otlzm. Sol «1Ui,., lik mtttlk yatana^i Pvnuklann görece uzunlu^u ban öıoUıklenıu ele vanı Açıkça bu durumlarda genlenn rolunu de ınkar etmemek gerekıyor Fetusun hormon duzeyı, kadın erkek arasındakı dıger büışsel farklılıklan açıklamaya yetıyor mu ? New Jersey Rutgers Unıversıtesı'nden Janel Tortorice, bu soruya olumlu yanıt venyor 40 homoseksuel kadının parmak uzunluklannı olçen Tortorice, bunlann ellerının heteroseksuel kadınlardan farklı olduğunu ortaya çıkartü Aslında homoseksuel kadınlann ellerının heteroseksuel erkeklenn ellenne benzedıgı goruluyordu Tortonce, bu arada, bu kadınlann be yınlennın de farklı çalıştıgını ortaya çıkartü ' 'Bunlann ellen daha erkçksı ıdı ve ne tuhafür kı büışsel yeteneklerı de erkeksı ıdı" dıyen Tortonce, "Lezbıyenler 'sozelvespatıyalbecenlerde heteroseksuel kadınlardan çok erkeklere benze şıyordu" dıyor Bu araştırmanın ılen çaLşmalarla teyıt edümesı durumunda Mannıng pek çok ıddıasında haklı çıkacak Manrang'ın son ıddıası mâzik yetenegı ıle ılgüı Muzık yetenegının ana karrunda başladıgını ılerı suren Mannıng, Ingılız Senfonı Orkestrası'ndan 54 erkek muzısyenın ellennı ınceledı Ve bunlann 2D 4D oranlannın duşuk olduğunu fark etü Aynca ust duzey muzısyenlerle, alt duzeydeküenn ellermı karşılaştrdı Bınncı gruptakılenn 2D 4D oranlannın daha duşuk olduğunu gordu Mannıng bu bulgulann ışı gı altmda testosteron hormonunun muzık yetenegını geuştır dıgme ınanıyor Ancak yuzuk parmaklan kısa olan muzısyenler ve ışaret parmagı uzun olan lezbıyenler uzulmesın Tortonce, par mak uzunlugunun hastalık teşhısınde yol gostena olduğunu ancak ozel yaşamda belırleyıa olmadıgını soyluyor Erkek lenn boylannın kadınlardan daha uzun olduguna dıkkat çe ken Tortonce, "Bır ınsanın kadın mı erkek mı olduguna boyuna bakarak karar vermıyoruz'' dıyor Reyhan Oksay • • • New Scicntiıt, 24 Haziran 2000 Farklı görüşler |95/2O
Abone Ol Giriş Yap
Anasayfa Abonelik Paketleri Yayınlar Yardım İletişim English
x
Aşağıdaki yayınlardan bul
Tümünü seç
|
Tümünü temizle
Aşağıdaki tarih aralığında yayınlanmış makaleleri bul
Aşağıdaki yöntemler yoluyla kelimeleri içeren makaleleri bul
ve ve
ve ve
Temizle