Katalog

Ramazan Demirtaş ve Cenk Eıkmen TMMOB Jeoloji Mtihendisleri Odası Yayııüan Deprem uzerıne son uç ay ıçınde çok sayıda kıtap yayımlandı Bunların hemen hepsı de deprem konusunda mumkun oldugunca anlaşüan bır dılle okuru bügılendırme ve bılınçlendırme amacmı guduyor Cumhurıyet Bılım Teknıkde yayımlanan deprem yazılarını da bır kıtapta toplama çalışmalanmız surerken şımdı ıyı bır kıtap daha pıyasaya çıktı Yazarlar deprem gerçegını goz onnnde bulundurarak Deprem, Jeoloji ve Jeofizik özellikle Deprem Siımolojisi konulorında temel kavramları toplam 390 sayfa ve 29 ana başlık altında derleyerek gerek te orık gerekse gozlemsel verüer ıle butun leştırerek yerbüımlerı konusunda temel bü gılerı ogrenmek ıste yen her sevıyede oku yucunun ulaşabılece gı bır temel başvuru kıtabı sunmaktalar Eksıklıklerı olmasına ragmen her kıtap az veya çok eksıktır zaman ıçınde ıyüeşece gı beklenen Jeoloji Mühendisleri Odası nın bu yayını meraklı okurları fazlasıy la tatmın edecek bügılerle doludur Yazarlar derlemelerını şu ana başlıklar alünda topluyorlar Gırış bolumunde depremın merkezı oncu ve artçı depremler deprem turlerı ve deprem sınıflandırmalan konu sunda bügıler verıldıkten sonra, kıtap şu ana başlıklar altında toplanmış Yerkurenın ıç yapısı Deprem kaynaklan Levha tektonıgı Sısmık dalgalar Deprem kayıt aletlerı Turkıye nın depremsellıgı, Odak mekanızması çozumu Deprem model len Deprem buyuklugunun aletsel olarak behrlenmesı Çok parçalı kırüma olaylan Eşşıddet harıtaları, Ivme olçerler Modern deprem teleskopu, Azalış üışkısı Rısk harıtalan Deprem tehhkesı belırleme ve deprem buyuklugu tahmını Sentetık depremler Depremlerın onceden kestınlmesı Pale ••••••••• Deprem ve Jeoloji osısmolojı Sıvdaşma Tsunamı Hasar jeolojı zemın ılışkısı Deprem hasarının nedenlerı Doğal afet zararanın azalhlması Deprem olurken nasıl davrdnmalı, Deprem sıgortası Depre me dayanıklı yapı tasarımı Buyuk boy dolarak basüan kıtap, renklı hantalar fotograflar ve tablolarla desteklenmış TMMOB Jeolojı Muhendıslen Odası Yayınlan 52 (Şu bat 2000 Ankara) ISBN 975 395 370 4 , Tel (0312) 432 3085 ve 434 3601 f s Bastarafı: S, sayfada Bir Türk devi... 8 Nısan 2000 Pazartesı günu Ankara'da Ingılız Buyukelmısafirperverlı çüıgınde Sayın Buyukelçı Sır Davıd Logan ın gınde ımzalanan antlaşma, yenı Koprululer yeuştırmek amacı na yonelık bır antlaşmaydı C a m b n d g e Overseas Trust b a ş k a nı Prof Dr Aral Seal ve Prof Dr Nıcholas Postgate Yuksekoğ reüm Kurulu na gelerek antlaşmayı başkan Prof Dr Kemâl Gu ruz ıle g o z d e n geçırerek son şeklını vermışlerdı Sabah saat 11 00'de yapılan t o r e n d e Guruz o n c e Sayın Dr Orhan F Kop rulu nun k a l e m e aldıgı M e h m e d Fuad Koprulu nun losa yaşam oykusunu okudu Sonra b e n büım adamı Koprulu yu ozetleyen bır konuşma y a p t ı m 6 Dr. Müh.Ergin AnoğluDr. Mim. Nihal JLnoğlaDr. Müh. Ali Osman Yümaz Dr. Müh. Canan Girgin Evrim Yayuıevi • </ Deprem konusunda ama daha çok muhendıslere ve uzmanlara yonelık olarak yazılar Deprem ve Kurtarma Dkele rı kıtabı 300 sayfa ve toplam 6 ana bolumden oluşuyor llk bolumde sısmolojı ıle ügıh bügı verılmekte ve depremle ılgüı temel muhendıslık buyukluk len kısaca tanımlanmaktadır Ikıncı bolumde deprememın fızıksel hasarlan, yol açngı maddı ve manevı kayıplara anlaülmakta bına hasarlan va sıvılaşma heyelan, tsunamı gıbı Fi2iksel olaylar tanımlan maktadır Ucuncu bolumde yangın ve patlama konusu ele ahruyor Deprem sırasmda oluşabüen yangınlar ve patlamalar dıkkate alınarak muhendıslık parametrelen ve yangın anında alınması gereken onlemler ışlenmektedır Dorduncu bolumde kurtarmada kullanılan araç gereçlerle ılgüı teknık bılgüer verılıyor Beşıncı bolum kurtarma eüanlıklerıne aynlmış Depremde çoken veya agır gormuş bınalardan ınsan kurtar ma çahşmalan bu bolumde anlaülıyor Son bolumde ıse ılk yardım konusu ele alınıyor Esas olarak teonk bügılenn kolay anlaşılmasıra amaçlayan kıtapta, omekler venlerek bılgının dogrudan ve kolayca kullanılmasına ozen gostenlmış gosterılrmşse, bu o gezegerun Yer'ı Ay'dan 10 kat daha buyuk bır çekım kuvvetıyle etkılıyor demeknr Gelgıt kuvvetı ıçın de aynı bınmleme yolu ızlenerek gezegenlerın gelgıt etkısı Ay'ın gelgıt etkısıyle karşılaştınlmıştır En maksımum etkıyı bulmak amacıyla, tabloda gezegenlerın Yer e en yakın oldugu uzaklıklar venlmıştır Dolayısıyla gezegenlerın Yer e çekım etküerı, yorungelennın dıger nok talanndayken daha az olacakur Guneş 2xlO 3 3 g lık kutlesıne ragmen yaklaşık 150 mılyon km uzaklıkta olması nedenıyle Ay a gore çok daha az gelgıt etkısı yaratmaktadır Eger Guneş'ın gelgıt etkısını bır kabul ederek bır kdrşüastırma yaparsak, Ay ın Guneş m gelgıt etkısının 2 kaündan fazla bır etkıye sahıp oldugunu gorebüınz Gokcısımlerının hareketlen ve yorungelen bılımsel olarak çok ıyı belırlenmıs ve hesaplanmısür 5 Mayıs da gezegenlerın bır sıraya dızılmesı Yer uzerınde felaketlere neden olmayacaktır Bunun yerme gokyuzunde guzel goruntuler gormek mumkun olacakur Bu konuda daha ayrınülı bılgıler ıçın asagıda venlen Internet sıtelerı araştırılabılır http //wwwçfrıffıthobs,oıy/SkyAlıc/runents html h t t p / / w w w b a d a s t ronomycom/bad/mısc/planets html http //www skeptıc com/04 4 mosleymıllennıum html http,//wwwsunspot noao edu/PR/alıçmment hünl ••••••• Deprem ve# Kurtarma İlkeleri Arkasından antlaşma ımzaldndı ve YOKe gıdılerek ögle yemegı yenıldı Akşam Bırleşık Krallık Buyukelçısı Sır Davıd Logan bır yemek daveü verdı Tum b u toren ve davetlerde Koprulu aılesı Orhan Koprulu nun oglu Sa yın Faız Koprulu tarafından temsıl edıldı Yapılan antlaşmaya g o r e C a m b n d g e Overseas Trust YOK un verdıgı burslara yılda on doktora o g r e n n s ı ıçın £3 000 katkı y a p a c a k Bu bursFuat Hoca'nın genış ılgı alanını yansı tacak şekıldeısterulen herhangı bır alanda olabüecek Üç yü sonra duraylı hale g e l e c e k olan burs programında her yıl 30 ogrencımız bulunacak Bu p r o g r a m h e l e C a m b n d g e ' ı n genış ımkânlan goz o n u n d e bulundurulursa onemlı bır fırsat Meselâ BP daha geçen yıl yerbüımlenne yalnızca bır Akışkanlar Enstıtusu kurul ması ıçın 30 mılyon sterlın bagışladı 1 Torende yaptıgı konuşm a d a Anıl Seal C a m b n d g e ın d e b u tur programlara olan ıhü yacını dıle getırdı sek Bız uluslararası ogrencılerle beslenmezbaü Anglıa polıteknığı hahne donerız d e d ı Umahm la p r o g r a m ıyı yurusun b u n d a n g e r ç e k t e n yenı Koprululer turesın Turkıye d e b u şekılde uygar â l e m d e b u y u k Ataturk un gonlunde yatan y e n n ı alsın 1 Fuat Koprulu nun bıyografisı ıçın şu eserlere bkz Turan O 1953 Mukaddıme Fuad Koprulu Armaganı Osman Yalçın matbası Is tanbul ss VL Mansuroglu M 1954 Fuad Koprulu hıstonen et phılologueturc Orbıs c Ul 33 336342 Tansel FA. 1966 Memleketımızın acı kaybı Prof Dr Fuad Koprulu Belleten c 30 ss 621636+portre Koprulu O F 1987 Fuad Koprulu Kultur ve Tunzm Bakanhgı Yayınlan 839 Turk Buyuklen Dızısı 64 Ankara Vl+118 ss Bu son eser zengın bıblıyografyası açısından son derece faydaüdır Bntannıca ve Sovyet Ansıklopedısı ndekı M F Koprulu maddelerı uzun uzun bılım adamı Koprulu yua anlatnklan halde pohukacı Koprulu ye ancak ıkı veya uç sanr ayırmışlardır Turkıye de eksenyetın pobtık baöflannsı nedenıyle duydugu Fuat Hoca yı tum dunya gerçek kaşüıgı de tanunaktadır 2 Âşık edebıyaü konusunda Koprulu nun 1914 yılında yayımladı gı setaz makale vaıüır Bunlaıdan Ikdam gazetesınde yayımlanan Saz Şâırlen 4 Asık tesküâD ve âsık fasülan adh makale buyuk onyantalıst H Rıtter tarafindan Almanca ya çevnlerek Onentalıa deıgısının 1 nldın de yayımlanmıstır 3 Koprulu nun eserlen ıçın ne yazık 1Q elde tam bır bıbhyografya yokhır Konu ıle ılgılenenler buyuk yazarın eserlennın lamama yakın bır lıstesını şu bıbhyografyalan bırbırıne eklemek suretıyle elde edebı Urler Hulusı Ş 1940 O Prof Dr Fuat Koprulu nun yazılan ıçın bır bıb Lyografya 191211940 DancıTabı Muallım Ahmet Halıt Ktabevı tstan bul 24 ss Turan O a g e (bazı cıddı yanlışlarla) Ozerdım S 1950 Fuad Koprulu nun yazılan 1908 1950 H Eren ve T Halası Kun (topla yanlar) Turk Dılı ve Tarıhı Hakkmda Araşnrmalar1 Turk Tarıh Kurumu Yayınlan VH serı sayı 20 Ankara ss 159 248 aynı yazar 1966 Bıblı yografyaF Koprulu nun yayınlanna ek ve bazı duzeltmeler Belleten c 30 ss 661 665 Tansel F A a g e aynı yazar 1966 Bıblıyografya Prof Dr Fuad Koprulu nun şurlen Belleten c 30 ss 637 660 aynı ya zar 1968 Fuad Koprulu nun yazılan ıçın basılmış bıbbyografyalar Turk Kulturu sayı 68 s 543 556 Koprulu O F 1970 Fuad Koprulu ıçın ya zılrruş bıbhyografyalar ve bunlara bazı ılâveler furk Kulturu sayı 93 ss 616 620 aynı yazar 1972 Fuad Koprulu bıblıyografyasına yenı ılâveler Turk Kulturu sayı 120 ss 1242 1245 aynı yazar 1975 Koprulu bıblı yografyasında yenı gelışmeler Turk Kultunı sayı 157 ss 52 55 Aynra bkz Koprulu O F (Derleyen) 1972 KopruludenSeçmeler MıllîEgıiım Bakanlıgı Kultur yayınlan Devlet kıtaplan Mıllî Egıtım Bakanlıgı basıme vı Istanbul Xl+184ss 4 Bu yazılan derlemış olan şu çok onemlı kılaba bkz Halası Kun T (Toplıyan) 1964 Demokrası Yolunda/On the Way to Democracy Pub lıcdtıons ın Near and Mıddle east Studıes columbıa Unıversıty Serıos A c III Mouton & Co London The Hague Parıs XXX1I+[II] 928 ss 5 Ona yapüklarını anlamadan sıg pohtık hezeyanlarla 11 Ioş rıncı sıfatını yaküştıranlar (yanı Ataturk un olumunun hemen ardındd onun ıdeallennı terkeden anlamına1) eger hayatta olsalardı bugun tum uygar dunyada Fuat Koprulu adının modern Turkıye nın en yıırp vp pn onemlı sembollerınden bırı olarak anıldıgını gorerek derın bır utanç duyuyor olurlardı 6 Şengor A M C 2000 Mehmet Fuat KopruluA Cıtatıon The Bntısh Embassy Ankara 6 pp (mısdated as 1 lth Apnl) 5 Mayıs 2000: Kıyamet mi kopacak? Bastarafı: 2. sayfada nurler Çekım ya da gelgıt konusunu bılmeyen bın ıçın bu senaryoyu hayal etmek gerçekten de çok kolaydır Çekım Yer'e etkı eden cısmm kutlesıne ve ozellıkle de o cısrrun uzakhğma baglıdır Daha buyuk kutle buyuk bır kuvvetle çekım uygulayacaktır ancak cısmın uzaklıgı arttıkça aynı kutlenın uygulayacagı çekım kuvvetı hızlı bır şekılde azalacakür Çunku çekım kuvvet uzakhğın karesıy le ters olarak orantıhdır Uzaklık 10 kat artarsa çekım kuvveü 10x10=100 kat azalacakür Elınızdekı bır Vatabın sıze olan çekım etkısı Mars Yere en yakın konumdayken Mars uı Yerde yaratacagı çekım etkısının mılyar katı daha fazla olacaktır Gelgıt kuvvetı ıse uzakhğın kubuyle azahr Gezegen lerın aynı sıraya gelmesı olayında çekım kuvveüyle karşı laştırıldığında çok daha az bır etkıye sahıptır Bır cısımle olan uzaklık 10 kat artügında o cısmın uygulayacagı gelgıt eüası 10x10x10=1000 kat azalacakür Tum gezegenler tam olarak arka arkaya mukemmel bır şekılde sıralansalar bıle yaratacaklan kuvvet okyanuslan ancak 1/25 mm ka dar yukseltebüecektır Sayfa 2 dekı tabloda gezegenlerın kutle uzaklık çe kım ve gelgıt etküen verümektedır Ay ın Yer uzerındekı çekımsel eüası bır bırım kabul edılerek dıger gezegenlerın çekım etküerı bu bırunde gosterılmıştır Bunun anlamı şudur tabloda bır gezegen ıçın çekım etlası 10 olarak Araş Cor Cunay Taş Ege Unıversıtesı Fen Fakultesı 68Î/21