Katalog

Dişil yön Schvvartz görünüşte meydana gelen bu dişileşmeyı bır başka nedene baglıyor. "Karacığer testosteron ve östrojenin aynşarak canlı organizmalara dönüşmesını saglıyor. Karaciğer uzun süreli alkol kullanımından ötürü zarar gormesi durumunda östrojen kandan aülamıyor ve buna bağlı olarak kandaki östrojen düzeyi yükselerek testosteronun etkısının azalmasına neden oluyor." Östrojen düzeyinin artmasına yol açabılecek bir başka olası neden de, kımi alkollü ıçeceklerin östrojen benzeri maddeler ıçermeleri. Içki yapımında kullanüan bitkisel özlü bu östrojenlere burbon, bira ve viskide tanık olundu. Kımi alkolık erkeklerde bu tür dişil özellikler daha da belirgin bir biçimde ortaya çıkabilir. Bunlar eskısi denli sık traş olmak zorunda kalmadıklarına, testosteron sayesinde elde edilen yüz ve beden kıllannm giderek döküldügüne tanık olurlar. Saç ve kü dökülmesi testosteron düzeyinin düşük oldugu her durumda meydana gelebüir. Öyleyse, işten çıküktan sonra bir ıki tek atma alışkanlıgına sahip erkekler içın tüm bunlar ne anlama gelebüir? Kara kara düşünmeleri mi gerekir? Alkolün etkileri bireyin kışısel özelliklerine ve genetik yapısına oldugu denli, içki içme koşullanna göre de farklılıklar göstermesine karşın, uzmanların büyük bir bölümü günde iki kadeh içkinin zararsız oldugu görüşünde birleşiyor. Alkol Bagımhlığı ve Alkolizm Ulusal Enstitüsü uzmanlanndan Samir Zakhvi, aşınya kaçmadan ıçılen içkının üreme sistemi ve kaslar üzennde olumsuz bir etkı yarattıgı yönünde henuz bir kanıt olmadıgına dikkat çekiyor. Ne var ki, bu mujdeli haberi "ıslatmadan" önce Zakhari'nin uyarısına kulak vremenızde yarar var: "Bu durum her gün ışine metroyla gidip gelen, ancak hafta sonlannda arabasıyla çügmca hız yapan bir adamı andınyor. Motoru bu denli zorlamak, haftada bır kez olsa büe, ablalmaz zararlara neden olabüir." Maria Burke Çeviren: Rita Urgan New Scıentist, 27 Kasım 1999 A. M. C Şengör Sırrı Erinç'e bir mektup Bu yazı bir lokanta masasında Profesör Sırrı Erinç'e gönderilmek üzere kaleme alınmıştır. Fakat içeriğinin Cumhuriyet Bilim Teknik okuyucusunu da ilgilendireceğini düşündüğüm için, mektubu Hoca'ya doğrudan yollamaktansa burada yayımlayarak ulaştırmayı tercih ettim. Metin1 de yaptığım tek değişiklik, Sırrı Bey'in bilidiği ancak yerbilimci olmayan I CBT okuyucularının anlayamayacaklan bazı terimleri parantez içinde^n açıklamak olmuştur. Muhterem Hocam, Arosa'nın biraz yukansında ve batısında 1994 m rakımlı Alpenblick lo, kantasının terasındayız. Asım kayağa gittiğinden Oya'yla ben otelimizden buraya kadar pek keyifli bir sabah yürüyüşü yaptık. Hava pınl pırıl. Yolda karşımıza burası çıkınca öğle yemeğimizi burada yemeye karar verdik. Mutlu birş tesadüf terasın hemen kenarında, resimde gördüğümüz vadiye hâkim, doğuya bakan bir masa bulduk. Manzara ilişikteki resmin ifade edemeyeceğt derecede büyüleyici: lleride karşımda hemen hemen doğubatı uzanan bir aret (iki buzul arasında oluşmuş sırt), üç noktada üç muhteşem hornla (buzul aşındırmasıyla aluşmu} boynuz şekilli tepe) taçlandınlmış. Bize servis yapan ve daha sonra Almanya'da Agricola'nın memleketi olan Chemnita'li olduğunu öğrendiğimiz kıza hornların adlarını soruyorum: Bize en yakın olan Schiesshom'un (2605 m) ve Furggahorn'un (2727 m) adlarını biliyor, diğerlerini hatıriayamadığını söylüyor. Vadinin üst kesimlerinde hâkim renk beyaz. 2000 metrenin altında yoğun çam yeşili beyazın yerini alıyor. Terasında oturduğumuz lokanta tam ağaç sınınnda. Oya'ya ağaç sınırının keskinliğini ve nasıl yer yer toprak şartlanna göre oynamalar gösterdiğini işaret ediyorum (aklıma sizin Vejetasyon Coğrafyası ile birlikte von Humboldt geliyor). Homlarda ve aretin üst kısımlarında yer yer çıplak kaya açığa çktığından siyah ve beyaz ortak bir desen oluşturuyor kar örtüsüyle biriikte. Bu desen içinde foliasyonun (kayaç içindeki düzlemsel yüzeylerin egemen konumu) güneye olan hâkim eğimi açıkça görülüyor (bu resimde Schiesshorn ile Amselegg'in altında güzel seçilebiliyor). Hormların kenarlannda vadiye bakan sirkler (buzulun başlangıç noktasındaki amfieatr şekilli tekne) mevcut. Bu sirklerin çeşitli yönlerden birbirlerine yaklaşmalarıyla hornlann nasıl oluştuğu ne güzel görülüyor, Aretin ve hormların yamaçları boyunca görülen ani bir eğim değişikliği ile Uşekilli eski buzul vadisine geçiliyor. Ağaç sının adeta eski vadinin hemen kenarını izliyor. Oturduğumuz yerden Oya'ya bu vadinin tarihini okuyonım: Aretlerde ve hornlarda açığa çıkan eski Tetis okyanusunun kayaçlanndan, onlan tepelere yükselten Alp orojenezlnden, yani Afrika'ntn gelip Avrupa'ya çarpmasından bahsediyorum. Gördüğümüz dağları, vadileri bitip tükenmeyen bir sabırla habire şekillendiren, bir heykeltıraş maheretiyle güzellestiren sulardan, buzlardan bahsediyorum. Manzaranın ihtişamı ve hikâyesinin büyüsü beni costumyor. Ufuktaki tepelerin, hornlann ardından tanıdık yüzler belirmeye başlıyor! "Bak!" diyorum heyecanla, "Bak her tepeden, her kayadan bir baska dost bize bakıyor. Bak, Edvard Suess Schiesshom'un tepesinden gülümsüyor. Bak, bak Emile Argand Furggahorn'dan el sallıyor. Albert Helm, Marcel Bertrand, Hans Schardt, Maurice Lugeon, hepsi buradalar. Su sirkin önündekiler Alplerin buzullaşma tarihini yazan Penck ve Brückner değiller mi? Alpleri, tüm dağ silsilelerinin, kıtaların oluşumunu, şekillenmesini insanlığa ve bana öğreten o ölümsüz dahiler. Fakat o ne? Suess'ün iki yanında iki tanıdık sima daha bütün bunları bana öğretenler Ihsan Ketln ve sizl Beni hem doğanın görkemi hem de onun ölümsüz yonımculanyla ilk defa tanıştıran hocalarım. Oya'ya "Bak" diyorum "ben burada bilhassa merhum Ihsan Bey'in ve Sırrı Bey'in sayesinde hiç kimsenin alamadığı zevki alıyor, kimseye nasip olmayan bir hazzı tadıyorum. Doğanın habideleriyle insan zekâsının yüceliğinin tadına aynı anda vararak bu enfez manzarayı yudumluyorum." Chemnita'li kızdan hemen kâğıtkalem isteyerek bu unutulmaz ânın ilham ettiği hissiyatı, hele size ve merhum arkadasınız, can yoldasınız hocam Ihsan Ketin'e duyduğum sükran hislerimi kaleme alıyorum. Var olasınız Aziz Hocam! (6 Subat 2000) 675/5 açar. Içki içenlerde kemikler de güçsüzleşir. Emanuele yaşamlarının belli bır evresinde herhangı bir nedenden ötürü testosteron eksikligi çeken erkeklerde kemik yogunlugunun daha düşük olduguna dikkat çekıyor. Kalsiyum kemiklerin dırenç ve sertligini belirliyor. Alkol ise kalsiyumun bedende eriyip, salgüanma ve dagümasında degişiklige neden oluyor. Akut ıçki tükeumı, bır başka deyışle, bir gecede ıçılen yogun içki bedenin idrara daha çok kalsiyum salgüamasma neden olabiliyor. Öte yandan, sürekli içki içrne bedenin besinlerden yeterince kalsiyum almasıru engelleyebiliyor. Alkolikler üzerinde yapüan kimı araştırmalar alkolün kemık oluşturan hücreleri olumsuz etküedigini ve işlevlerini engelledigini ortaya koyuyor. Tüm bunlann yara sıra, alkolün bir de görünümü etküeyen, ancak aynı düzeyde rahatsız edici etküeri var. Düzenli olarak çok mıktarda içki içen erkeklerde karından dagüan yağlar zamanla göğüs ve kalçalann gelişmesine nedne oluyor. Bunun ardında yıne hormonlar yatıyor; alkol testosteron ile "dişilik" hormonu östrojen arasındaki duyarlı dengeyi bozuyor. Gerçekte, hem kadın hem erkeklerde her ıkı hormon da bulunmakla birlikte, erkeklerde testosteron düzeyi genelükle daha yüksek oluyor. Görünüşe baküırsa, alkol testosteron ve onun öncüsü olan androstenedionun ostrojene dönüşümünü hızlandınyor. Alkol tüketimiruzi ölçmek ısbyorsSruz, yukandaki tablo size bu konuda ışık tutacaktır Içtiğiniz içkının sertlik dereçesıııı soM. ıkı sütunda, miktarmı sağdaki sütunda ışaıetleym. Bu ito noktayı bırleştıren doğrunun ortadaki suturiu kesüğı tannı verir. Bu cetvelde temel ahnan bırım lngıliz ölçüUerine m a göre 10 mMtre «Utafe ctenJt düşrnektedır. Bu da, alkol OooMt a Htn Cta dıızeyı düşük yaklasık yanm IN 'Vt pmt biraya eşıttir, lngıliz Shmry yasalanna göre erkeklerin hal1/4 tada 21 birimı, kadmlann ise 14 bırımı aşmamalan öngörülmektedır. Avustralya 'da bu ı4 Amtrtkan wJ oran kadmlar içnı değişrnemekle birlikte, erkekleriçin Sarap •Ibar»i» Oak htiltada 28 birim olarak beürStttlfkl lenmiştir. ABD'de ise, ölçüt Mınan birim çok daha cömerl».7* çe beltlenerek 1S milımetıeye <Urahblrv çıkarülmasına karşırı, uunlılık 4.t* j kavramı daha katıdır; bu ulI CMcr; •t I kede erkeklerm hattada 14 /jjy kadeh ıçmelenne izin verilir•alfgtil ken, kadmlar ıçin bu sayt 7 j • JBJ . . olarak belirlenmiştir. Siz ya da bır yakııuruz ıçılen içkının rmktarıyla ılgıl&vyorsanız, Internet bu konuda size yardımcı olabüecek bir yığın siteyle dolu. Bu sıteleım çoğunda bireyin kendısini değeriendtimesine olanak tanıyon ve onun bir uzmana danışıp danışTnaması gerektığı konusunda ışık tııtan çeşith anket ve tanımlamalara yer verilryor. Nevarkı.bu tür sıteier her ne kadar yardımcı otsalar da, asla eğitimli bir uzmanın ya da hekimin yerinı tutamayacağnı ahldan çıkartmamam gerekiyor. f I Mf» p W Hooifl Ünft. Içtlfllnlıt dlkkattdln 5AF ALKOL «*CIM yer size içhruzdekj alkol mık i ır