Katalog

Rüyalar ülkesi Amerika'da son slogan: yaşındakı tıp ogrencısı tarafindan kurulan Taotl Enterprises firmasının bulundugu mekân, sıradan bır genç odasından farksız Fırmanın ışleıı, odada dagınık bır bıçımde sagda solda duran cşyaların arasmda guçlukle seçüebüen bırkaç bügısayarla yurutulmekte Brent Lightner endustrıye web sayfası ve software sıstemlen gelışürerek kısa surede zengin olan gençlerden yalnızca bırı Lightner bırkaç sene once ışe başladıgında beş kuıuşluk bır butçesı dahı yoktu Fakat ılgınç fantazılerı sayesınde başarıya ulaşü Ekıbını tıpkı kendısı gıbı paraya ıhtıyacı olan gençlerden Inteınet aracüıgıyk kurdu Ucıet olarak kazançtan belü bır pay oneıdı Muşteıüer ük baş larda komşu bolgelerden seçümıştı Bugun ekıpte 4060 tasanmcı çalışıyor ve en genç elemanı henuz 14 yaşında Gençlerın çogu aılelerıyle bırlıkte veya yurtlarda kalıyorlar Dunyanın çeşıtlı ulkelerınde yaşayan ekıp uyeleı ı Inteı net agıyla ılışkı kurarak çalışmalarmı surdurduklerınden bııbıılennı hıç gomemışler Lıghtneı 'ın global ogrencı şırketı şu sualaı Pızza Hut veya McDonald's gıbı alışümış ışlerı aşarak para kazanmayı duşleyen genç Amerıkalılann gozdesı Umversıtplerde daha bırkaç yıl oncesıne kadar parasız yaşamak cool sayünken bugun Hıghtech kurucuları aıasmda geçerlı olan trend cesur ve aük oLmak 1993 yı lında henuz 24 yaşmdayken bır ış arkadaşıyla bırlıkte Yahoo! arama motorunu gelıştırerek mılyarder olan Jerry Yang VP kısa sure onre kurmuş oldugu Internet muzık fır masını 100 mılyon dolara AOL şııketıne satan Justin Franklin adeta bıreı ıdol halıne gelmışler Dunydnın hıçbıı yeıınde yaıatıcılık Ameııka'da oldugu gıbı boylesme kolay bu bıçımde paraya çevrılmıyor Ve hıçbır yerde nısanlar bu kadar genç yaşta bu ışe başlamıyorlar Amerıkan yuksek okullarındakı gençlerın % 70'ı gelecekte kendı fıımalaıının patıonu olma hayalıyle yaşıyorlar Sılıkon Vadısı veya New York'takı yatırımcüar gençleıden yüda 10 000 kadar ış onensı alıyorlar Ister ışüdı yuzucu bonesı ıster kuvette kullanılabılen yuzer bügısayar modelı olsun hepsı de cıddı olarak degerlendırümekte Boston'dakı tnvention Machine fırması yera bır ıcat makınesrnın patentını büe almış Füarlerm yaratılmasmda yardımcı olan bır software programı Internet'tekı ılgınç fîkır ve patentler onlıne borsasında da satışa sunuluyor Genç ınsanlann dev şırketlere parlak fıkırler urete rek başanya ulaştıkları tek ulke belkı de Amerıka En zengın 400 Amerıkalı arasmda yer alan 251 kışıden hıçbırı başlangıçta bellı bır butçeye sahıp degüdı Çok degü, daha 15 sene oncesıne kadar petrol zengınlerı veya fabrıkatorler lıstenın başında yer alıyordu Oysa bugun Gettys, Ford ve Rockefeller gıbı unlu zengınler lıstenın sonlanna dogru kaymışlar Hızlı çalış, zengin ol! En varlıklı 30 kışıden 17'sı kablolu TV yayını, cep telefonu bügısayarlar ve en son olarak da Internet gıbı yenı endustrı dallan sayesınde zengin oldular VVörld Wıde Web ve neredeyse ABD'dekı tum Onlıne şırketlen 30 yaşının altındakı ogrencüer veya genç yonetıcıler tarafindan kurulmuş Bırçok ulkede henuz Internet erışırm yaygınlaşürılmaya çalışırken Amerıka'da kurulan yenı firmalar sayesınde kuruluşlar mılyarlar kazanıyorlar Amazon onlıne anşverış zıncırlerı, Etrade onlıne komısyon şırketlen veya eBay gıbı borsa kuruluşlan bu orneklerden yalnızca bazıldrı AT&T veya MCIVVorldcom gıbı gelecegın üetışım şırketlerı de tıpkı Amerı ka'dakı Internet altyapısının tasarımcıları gıbı çalışıyorlar Geçen haftalarda IsCençllk Idolü Yang: Dünyanın hlçblr yerinde gençler Amerlka'dakl kadar yaratıcı degttler. su planlamış 17 yaşındakı Haı utyun Amıra ıse kalıtelı patates cıpslerını ucuza ureterek en buyuk pıyasa zıncırıne baglamayı duşunmuş Bazüanysa ışlerını ıyıce ılerletmışlerdı 15 yaşındakı Jono Spiro adlı ogrencmın software fırmasında daha şım dıden 15 kışı çalışıyor Yıne aynı yaştakı yayımcı Jasmın Jordan'ın genç yoneticüere yonelık çıkardıgı bır dergı kısa surede 16 000 baskı yapmış Avrupa'da yenı ış sahalarına şupheyle baküırken Amerıka'dakı gençler buyuk bır cesaretle yenı atüımlar peşınde koşuyorlar Başarısızlığa ugrayan bır guışımcı ask kuçuk gorulmuyor, yalnızca buyuk bır ı ısk atlatmış oldugu kabul edılerek avutulmakta Avrupa'da yenı bır fikı ın yuruıluğe gumesı dort sene surerken Amerıka'dakı cesaıetlı kapıtalıstleı her yıl bu firma kurabılıyorlar Harvard Unıversıtesı'nde duzenlenen son tdsanm yanşmasında da ekıbın yansı şrrketlerce fı nanse edılmıştı "Kullukça makuıelerı' olarak adlandırılan ozel yatuım şuketleıı aıalıksız olarak pıyasadakı yenı pıojeleıı takıp edıyorlar Başanlı brr ekıp bulduklann da anında sermaye, yonetıcı ve buro mekânlan saglıyorlar Bu alanda en yuksek başanya ulaşan "Idealab" şurkeü bu yontem eayesuıde 30 firma brrden kurdu Bunların ara srnda tnternet'tekı oyuncak fırması Etoys da bulunmakta Dığer şrrketlerse yenı kurulan firmalara fınansman muduru veya pazarlama uzmanı gıbı tecrubelı elemanlaı bulmak ıçrn çalışıyorlar Yenı endustndeh eleman yetersızlıgı nedenıyle deneyımlı yonetıcüer aynı zamanda bu" kaç firmanın ışlerını yurutuyorlar Amerıkalüar şımdıye degın hıç bu kadar çalışma canlısı olmamışlardı. Gençler daha seksenlı ydlarda Coca Cola gıbı presüjlı şurketlerde ış bulma hayalıyle yaşıyoılardı Oysa Amerıkan şırketlerı kureselleşme ve bügısayar ekonomısıne hazır hale geldıklennde durum degıştı Esh tur ışlerden aynlanlar bırdenbıre çogalmaya başladı Ote yandan gencecık ınsanlann altmdakı luks arabalar kuçucuk çocukların büe dückatını çekmeye başladı Ttelevızyon, sınema ve Internet redaktorlerının gonderdıklerı mesaj etküı olmuşru Sende bafarabilinin, i " vıçre'de duzerüenen 'Telecom 99" üetışım sergısıne katüan 400 konuşmacıdan cogu yıne Amerıkahydı Amerıka'nın en buyuk 500 şırketı 1980 yılından bu yana ulkeye beş mılyon yenı ış sahası kazandırdı Oysa henuz yenı yenı gelışmekte olan firmalar aynı sure ıçınde 34 mılyon yenı meslek turu yaratırken her saat başı kurulan 100 yenı firmada da 900 000 kışı ış olanagına kavuşuyor Yenı kapıtaüzmın buyusune kapüan gençler buyuk bır hızla çalışarak zengınlıgı yakalamaya çalışıyorlar Bugun artık "Business" kavramı da, Dısney, MTV veya Rap yüdızı Pff Daddy gıbı Amerıkan pop kulturune yerleşmış durumda "Benım ]enerasyonum her şeye ulaşabüecegıne ınanmakta" dıyor "Chating Amy" filmının edıtoru Kevin Smith (29) Gençlerın salt yaratıcılık sayesınde zengm oldugu bu ulkenrn yuksek okullarında kolejlerınde ve unıversıtelerınde arnk "ışadamhgı" ders olarak okutulmakta New York'takı Aquına hsesınde ornegın 12 yaşındakı çocuklara Wall Street borsasında nasıl para kazanabıleceklerı ogretümekte Ogrenım yıh başladıgında her ogrencı bır dolarhk okul fonu almak zorun da Profesyonel bır komısyoncunun yardımıyla hangı hısse senetlerını alacaklannı takıp eden çocuklar beş yıl ıçmde okul fonunu 500 dolardan 3 300 dolara yukselüyorlar Yalnızca geçen yıl 25 000 okul borsa yatırımlarına kaülmış Oregon'dakı pedagoglar tarafindan çocuklara yonelık duzerüenen "Işadamlıgı yanşmasında" kul lanüan slogan Bır defada zengin olmak' ıdı Veyarışma suresınce oldukça ıddıalı tasarımlar ortaya çıkmış 14 yaşındakı Ted Graham global bır radyo uydu yeter ki tüm gücünle müdahale et! Bu gerçekten de pek zor degü Sponsor firmalar sadece nısan ve hazıran ayları arasında Internet'tekı genç gınşımcüerı 3 8 müyar dolarlüc fınansmanld desteklemışler Ustelık genç yaratıcüann çogu herhangı bır firmaya büe sahıp degü "Bız fikrrlenmızı satıyoruz" dıyoı New Yorklu bır genç Yatınm bankerlen daha şımdıden gelecegın planlan uzenne çalışıyorlar Genç yonetıcüer bundan sonra borsaya gırerek gelecektekı olası fıkırler ıçm sermaye hazırlayacaklaı Ve çok yakında Harvard ve Stanford gıbı unlu unıveısıtelerın "ışadamlıgı" bolumunden mezun olanlar boısada yanşacaklaı Nilgün Ozbaşaran Dede Kaynak Deı Spıegel 43/99 Bona araştırması yapan öğrencller: Hayallerdekl hedef patronluk. 675/10