Katalog

Tadı yok Kuçuk bır tuketıcı grubu uzerınde yapüan son bır araşnrmaya gore sodalı ıçeceklerdekı kafeın urune tat vermekten çok, bagımhlık yaraüyor John Hopkıns Unıversıtesı büım adamlan tarafından gerçekleşürılen araşürmada kola ıçen 25 kışıden yalmzca ıkı tanesının kafeınlı kola ıle kafemsız kola arasındakı farkın ayııdına varabıldıgıne tanık olundu Bu du VEREME KOLAY ÇÖZÜM Verem ya da tuberkuloz hastahgının bedende nasıl gızlendıgı konusundah yenı bır buluş soz konusu hastalıga daha hızlı ve daha etkın bır çozum geürebüır Kısaca TB olarak bılınen verem hastalıgı, ılaca dırençh turlenn ortaya çıkmasıyla bırlıkte tum dunya ıçın gıderek cıddı bır tehhke oluşturuyor Gunumuzde hastahgın antıbıyoüklerle sağaltımı ıçın 612 aybk bır sure gerekıyor Surecın bu denlı uzun olması pıyasadaka üaçlann yavaş gelışen dırengen baktenler yenne hızla bolunen bakterılen hedef almasından kaynaklanıyor Ne var kı Rockefeller Unıversıtesı nden John McKinney 50'lı yülarda yapüan araşürmalan gozden geçırdıgınde uzun sure hastalıkh olan akcıger dokusundan ahnmış bakterı orneklerı uzenndekı bır araştırma dıkkatını çektı Bu baktenler, laboratuvarda uretılen "Mycobacterıum tuberculosıs' bakterılerının tersıne enerjüerını şekerden degıl yaglı asıtlerden alıyorlardı McKinney ve ekıbı ardından baktenlenn yaglı asıtlen aynştırma surecını ızleyerek genenk yontemlerle "ızosıtrat lıyaz adlı onemlı bır enzımı ıçermeyen TB baktenlen uretüler Farelere degışıme ugratılmış bu baktenlerı verdıklennde hayvanlara hastalıgın bulaştıgına, ancak bagışıkkk sıstemlennın bunlan yok edebıldıklenne tanık oldular Elde edılen bu bulgular 'M tuberculosıs bakterılerının metabohzmalannı bagışıklık sıstemının saldınsına karşı koyacak bıçımde degıştırdıklerını gostenyor McKinney ve arkadaşlan şımdı "ızosıtrat lıyaz" enzımının yapısını araştınyor ve bunu yok edebılecek turde ılaçlann gelıştırılmesıne çalışıyorlar Her şeyın yolunda gıtmesı durumunda veremlı hastalara hızla gelışen baktenlerı hedef alan ılaçlann yanı sıra, kalıcı baktenlen yok eden ılaçlar da venlerek hastalık bırkaç hafta ıçınde sagaltılabılecek rum, kunı meşrubat uretıcüerının ıçeceklere salt tat ver sın dıye kafeın ekledıklen goruşunu tumden çurutuyor Araştırmada deneklere aynı ıçecekten bm mılımetre başına 0 1 müıgram kafeın ıçeren (sodalı ıçeceklerdekı standart kafeın mıktan) otekı kafeınsız olmak uzere 50 baıdak ıçecek çıfter çıfter tattınldı Deneklenn 23 tanesı kafeın mıktan belırlenen duzeyın çok ustune çıkılmadıgı surece ıkısı arasındala farkın ayırdına vara madı 1998 yılında Amenkalılann % 70'ı kafeın ıçeren 15 mılyar kutu sodalı ıçkı tukethklerı belırtüıyor Ulkenın en gozde üa ıçecegı olan Coca Cola Classıc ve Pepsı bu tuketımın yalruzca % 5'ını oluşturuyor Araştırmaya onderlık eden psıkofarmakolojı uzmanı Roland Griffiths meşrubat ureücüerının urunlerıne salt tat vermesı ıçın kafeın ekledıklen goruşunun geçersız olduguna ıçeceklere bagımlılık yaratan bır maddeden bıraz eklemek suretıyle tukenmın koruklendıgıne dıkkat çekıyor Gnffiths ve meslektaşlannın daha once yaptıgı araştırmalar da, alışnklan mıktarda meşrubat verılmeyen çocuklarda kendı ıçlerıne kapanma belırtilenne tanık olundugunu ortaya koyuyor (ru ns 19 8) Öldürme sanatı Avlanarak yaşamlarını surduren hayvanların buyuk bır bolumu, gorunuşe bahlırsa, az buçuk matematıkten anhyorlar Japon bır bılım adamına gore, çıtalardan tutun da, sıçrayan orumcekler ve peygamber boceklenne dek, sezdırmeden avma yaklaşan tum canlılann tam zamanında saldmya geçerek hedefe ulaşmalan ancak matematüde açıklanabılen bır durum Kyoto Unıversıtesı Çevrebüım Araştırma Merkezi uzmanlanndan Shigeo Yachi avlanarak yaşamlarını surduren hayvanların aynı hayvanın her gun farklı turlerde av peşıne duştuklen goruşunden yola çıkarak, saldın anını nasıl belırledıklerını merak ettı Yachı'nın matematıksel modelıne gore, avlanarak yaşamlarını surduren hayvanlar avın her aşamasında temel bır kurala gore davranırlar Bu hayvanlar hıç beklenmedık bır durumla karşılaşacaklan olasılıgı karşısmda avlanna yaklaşmanın kendılenne kazandıracaklan yararlan tartarlar Avın kendısını fark etme rıskı daha agır basügı anda saldınya geçerler Soz konusu hayvanlar bu basıt karar alma yontemınden yararlanarak farklı avlanma koşullanna ayak uydurabılırler Hayvanın ne kadar bır suredır avının peşınde oldugu saldınya geçme ya da geçmeme karannı etkılemez Bu da hayvanın avlanma sırasında ışlemden geçırmesı gereken bılgı mıktannı en aza ındınr Yachı'nın modelıne dayalı kestinmler sıçrayan orumcekler uzennde daha once yapüan deneylenn sonuçlannı dogruluyor Bu tur orumcekler bır olasüıkla beklenmedık durum olasüıgını goz onunde tutarak, enşkın bır sınege çok uzaktan saldınrlar Gelgelelım ansızın fırlayıp gıtme olasılıgı dogal olarak çok daha duşuk olan yavru sınek hedef alındıgında, orumcek çok daha yakından saldınya geçer Yakalayabilirsen yakala Balıkçüar arasında yaygın olan ve balıklann oltaya takılmamanın yollannı ogrendıklen yonundekı soylentı dogru olsa gerek Alabalık avıyla ügüı olarak Yenı Zelanda'da bır sure once yayınlanan bır araştırma surekh olarak oltayla avlanan balıkçüarla karşı karşıya kalan balıklann zamanla becerı kazanıp gızlendüdennı ve oltadan uzak durduklannı ılk kez ortaya koydu Benzer bıçımde, bır kez oltaya takılan balıgın da, bu deneyımını en az bır ay sureyle unutmadıgı ve aynı hataya duşmekten kaçındıgına tanık olundu John Hayes ve Roger Young, Owen Irmagı ve balıkçılıgın çok yogun olmadıgı, çok daha uzaktakı Kahurangı Ulusal Parkı'nda alabalık avına çıkülar Da deneyımlı balıkçıdan bır mevsım ıçınde her ıkı yerde dort kez baüğa çıkmaları ıstendı Uç gunluk her bır yolculukta oltaya ta kılan balıklann sayısı kaydedıldı ve yenıden oltaya takümalan durumunda kımlıklennın belırlenmesı anucıyla, uzerlenne renklı bırer etıket üışnnldı Sonuçta her üa yerde de balık yogunlugu eşıt duzeyde olmasına karşın Owen ırmagındakı balıklann çok daha kurnaz olduklannı Kahurangı Parkı'nda tutulan 157 alabalığa karşüık bu ırmakta yalmzca 58 balık tutulabüdıgıne tanık olundu Hayes uzaktakı ırmakta yaşayan balıklann bahkçüara karşı aşın duyarlı olduklanna saklanıp bır daha ortalıkta gorunmedıklerıne bu tavnn balıkçüardan çok beslenme olanaklanndan kaynaklandıgma dıkkat çekıyor Lağım sularıyla ırmak temizliği Irmaklardakı pıslıklen temızlemek pek de ıyı bır füar olmayabılır Bır mıktar lagım suyu zehırlı maddelerm suya kanşmasını engelleyerek oradakı yabanıl yaşarra kurtarabılır Delaware Unıversıtesı'nden George Luther ve meslektaşlan ABD'nm dogu kıyısmdakı ırmaklardan aldıkları 20 ornegın ıncelenmesı sonucunda buyuk bolumu lagım sulanndan gelen sulfidlenn metallerı kendı ıçlerınde tutmak sureüyle ırmaklan temız tuta bıleceklerıne tanık oldular Soz konusu sulfid obeklerı demır, çınko ve bakır gıbı yaygın madenlenn yanı sıra gumuş kadmıyum ve cıva gıbı çok daha zehırlı madenlenn de suya kanşmasını engellıyor Araştırmacılara gore, bu bıleşıkler madenlenn çevresınde bırıken ve daha once dogal sıstemlerde hıç gorulmemış sulfid halkalanndan oluşuyor Bu obeklenn son derece sabıt olmalan bunlann daha da yogun kımyasal aynşımlara karşı dırençlı olacaklannı ve enınde sonunda sudakı yaşamın zehırlı madenlerden olumsuz etkılenmesının onune geçebüecegını ortaya koyuyor Ancak bunun gerçekten oyle olup olmadıgının anlaşılabılmesı ıçın zehırhlık deneylerınm yapılması gerekıyor Sonuçlann beklendıgı gıbı olması durumunda, ham lagım sulanndan sulfidlenn tum ızlennı yok etmeye çalı şan ve guçlugu nedenıyle çok ender uygulanan suyu te mızleyıcı bıtkıler ıçın ıyı bır haber olacak Sayfa haberleri: Rita Urgan 718/7