Katalog

nda h ramlanmıştır Beymde Çok sayıda norokımyasal kanal ofke ve saldırganlıgı başlaür Kışkutma durumunda ınsanların uç aşagı beş yukarı aynı şekılde tepkı verdıgını belırten Cocarro, ınsanlar arasındah farklüıgın bır sonrakı aşamada ortaya çıkügını soyluyor ı bastmcı' etkısı oldugunu üerı surdugu hap venyor Hapı yutan grup Bushn ın kastı kışkırtmalanna ve verüen üayalnızca bu plasebo olmasına karşın la sakm ve sagduyulu bır tutum sergüıBushman, bu deneyın sonuçlanna daıarak ofkenın dışa vurumunun ınsanları nızca kısa vadede rahatlattıgını ortaya myor Ve bunun da bır bedelı olduguna ka\ çehyor Ofkenın dışavurumunun kıın daha uzun sure ofkelı kalmasına yol ıgını üerı suren Bushman dogal olarak aun ıyı bır şey olmadıgını, ozellıkle de ıç kullanırken zarar verdıgını vurguluyor shman son gunlerde gerçekleşurdıgı bır ?ka deneyde, gonullulerden ofkelennı kum torbasına vurarak çıkartmalannı ve la sonra nasü hıssettıklerını anlatmalanıstıyor Bushman'ın elde ettıgı sonuçlar rle "Deneklerden yuzde 72'sı kendılerıru < ıyı hıssettıklerını belırttı Ancak kendıını daha ıyı hıssettıkçe saldırganlıklan ü Torbaya vurmaya devam ettüer Bu ıgına korukle gıtmek gıbı bır şey Bagıçagırdıkça ofkeyı canlı rutarsınız" Bu çahşma dıreksıyonun başına geçnızde ofkekysenız ofkelı kalma olasüıgıın hep yukseklerde seyredecegını gosıyor Ayrıca bu çalısmanın ortaya çıkartı başka bır goruşe gore de ofkenın dışa•umunun teşvık edüdıgı kulturlerde, su:uler duygularını açıga çıkartmakta bır anca gormezler Ne var kı bazı suruculerın dıreksiyon şına geçmeden ofkelenmelerı gıbı bır rum soz konusu olmayabüır Aynca ıçınyaşadıklan toplum ofkeye prım vermı' olabüır Chıcago Unıversıtesı'ndan kksınırbüım ve psıkofarmakolojı bolumunn Emll Cocarro ya gore bu suruculerın yın kımyaları ofkelenmek uzere prog Cocarro, beyınlennın frontal lob bolumunde serotonın salgısının yetersız olması durumunda ınsanlann anı ofke nobetlerıne kapıldıklannı üerı suru yor Bu durumun tıbbı bır hastalık olarak ele alınmasmın gereklüıgıne dıkkat çeken Cocarro, nufusun yuzde 1 veya 3'unde bu du ı umun goruldugunu belırtıyor Pekı serotonın yetersızlıgı dıreksiyon ofkesı sendromunun nedenlerınden bırı olabüır mı? Cocarro bu konudakı goruşlen şoyle açıklıyor "Bır goruşe gore serotonın ofkeyı ve saldırganlıgı frenler Bınsınm sızı rahatsız erügını varsaym Beyın korteksı alündakı bolgeler sızı saldırgan davranmaya ıter fakat frontal kısım arabulucu gıbı araya gırerek sıze sorar 'Hahkaten bu kışıye vurmak ıstıyor musun9' Bu basküama sız farkında olmadan gerçekleşır ve sıze sagduyulu olmanız ıçın zaman tanır Bu durumda serotonın sıstemınız dogru durust çalışmıyorsa fren mekanızması gorevını yapamaz ve frontal korteks zamanında mudahale et Omurgalı köprüler Ç J | agdaş mımarhkta bundan sonrakı ^akım tugla ve kıreçlı harçtan çok, V kemık ve ıskeletierle ortak ozellık lere sahıp olacak Brıtanyalı ıkı mımara gore yapay kemıkten oluşturulan dev kemer, kopru ve duvarlann tasanm ve yapunı geleneksel yapüara kıyasla çok daha kolay Mımarlar one surduklerı goruşun nasü bır sonuç verecegını gostermek amacıyla şımdıden, aralarında bır de kopru oldugu bırkaç yapının tasarımını gerçekleştırdüer Bath Unıversıtesı mımarlarından Chris Williams ve Enuna Nsugbe mımarların sık süc karşüaşüklan muhendıslüc sorunlanna doganın kemık ve ıskeletlere sagladıgı ozellıkler sayesınde çozum getırüebüecegıne ınanıyorlar Wühams ıskeleün ınsan yapımı herhangı bır yapıdan çok daha kullanışlı olduguna dückat çekıyor Ancak kemıklenn duzensız bıçımlere sahıp olması bunlann yapüarda kullanümasını guçleştırıyor Bu nedenle Wühams ve Nusgbe ıstenen bıçımde kemıgı andıran yapüann nasü oluşturulabüecegını gosteren matematiksel bır model gelıştırdüer Wülıams kendı koprusu gıbı, karmaşık bır yapının tum bıçım ve oluşumunun tek bır basıt derüdemle beümlenebüecegını ortaya koydu Tek bır denklem koca bır kopru uretmenın bırçok yararlan var Geleneksel kopruler genellılde farklı mekaruk ozellüdere sahıp çok sayıda büeşkeden oluşurlar Bır ara mez" Ne var kı yukandakı goruşlerden hıçbın normal bır ınsanın dıreksiyon başına geçınce nıçın canavarlaşugını açüdamaya yetmıyor VVashıngton Uruversıtesı'nden sı nırbüımcı Marcus Raichle ye gore, bır olasüık da ınsanlann ofkelendıklerı zaman duşuncelerını etkın bır mantık suzgecmden geçırmemelerı ' Insanlar yaşamlarının bır donemınde mutlaka bu anı ofke nobetlerıne kapümışlardır" dıye konuşan Raichle, "Bu durumla karşı karşıya kalınca beynın duygusal tepküerle ugraşan bolumu aktıf duruma geçer Ve sagduyulu duşunceyı engeller Dıreksiyon başında ısenız bu tepkı başınıza çok kotu ışler açar Buyuk bır olasüıkla bu aşamada davranışlarınız mantık dışı olacaktır" dıyoı Evrımsel açıdan bu manüklı bır açık lama Raichle atalarımızm yırücı bır hayvanla karşüaşüklan zaman tepkısel bır davranışın, uzun uzadıya duşundukten sonra bulunan mantıklı bır çozumden daha yararlı oldugunu üen suruyor Raıchle bu goruşunu şoyle noktalıyor "Ancak bu 21 Yuzyü trafigınde geçerlı olmamalı" Reyhan Oksay Kaynak New Scıenüst, 9 Aralık 2000 ya geunldüderınde bunlann nasü bır davranıs sergüeyeceklennı kestırmek son kerte guç olabüır *Oysa tum ozellıklen tek bır derüdemle açıklanabüen bır koprunun ne tur bır davranış sergüeyebüecegını kestırmek ışı çok daha kolaylaşürabüır Yenı yaklaşımın başka yararlan da var Readıng Unıversıtesı Bıyomımetık Merkezı'nden Jullan Vincent "Tum yapı ıçın tek bır matemaüksel fonksıyon oldugunda her şey rumden puruzsuzdur Oyle olunca da, keskın açüarda karşüaşüan gerüım yogunluklanna tanü< olmazsınız" dıyoı Bu tuı ge rüım yogurüuklan ozel olarak guçlendırümezlerse dırencın az oldugu noktaların oluşmasına yol açabüır VVülıamsın kemıgımsı yapüannın geleneksel yapüarda olmayan estetık bır yonu de var "Elınızde kendısını tanımlayan bır nesne var Yapının en kuçuk bır bolumu büe tumunun yararü ması ıçın gereklı olan her tur bügıyı ıçerıyor Bu modelde matematıksel bır katü<csızhk soz konusu" dıyen VVülıams yme de Nsugbe üe bırlıkte yaptüdarı tasanmlann yaşama geçırümeden once uzerlerınde daha çok çahsüması gerektgıne dıkkat çekıyor Wülıams'a gore kemıklenn yapı ve bıçımlen bedenın taşıdıgı çok ozel yuklere dırençlı olacak bıçımde tasarlandıgından bunlar kopruler ıçın en elverışlı tasanmlar olmayabüır Bu nedenle dogadakı yapüann ozelhklennı çok ıyı bümek gerekıyor Asetilsalisilik asit konusunda seçkin araştırma "Uluslararası Aspirin 2000" ödülleri sahiplerini buldu Bayer AG'nın geleneksel olarak her yü duzenledıgı "Aspınn Büımsel Araştırmalan" yanşması odul torenı bu yü Berlın'de gerçekleşürüdı Uluslararası Aspınn Buyuk Odulu bu yü "Anüplatelet Araştırmacüar Bırlıgı'nın kuruculan olan Colin Baigent, Rory Colins, Sir Richard Peto ve Peter Slight a verüdı Oxford Unıversıtesı'nden Ingüız büım adamlan grubu asetılsalısüık asıdın (ASA) kalp knzlerını ve ınmelerı onlemedekı etkısını dogrulayan klınık çakşmalann gerçekleştırümesınde onemlı rol oynadüar 50 000 DM tutanndab Aspınn Buyuk Odulu nu alan Oxford Grubu'nu oluşturan büım adamlannın aynı zamanda, ASA uzenndekı araşürmalarda donum noktası olan bır dızı bılımsel çalışmayla da yakmdan ügısı bulunuyor Bayer'ın her yü verdıgı dıger bır odul olan Genç Araştırmacüar Aspınn Odulu nu ıse bu yü Brezüyalı bıyokımyacı Marcela F. Lopez üe Yenı Zelandalı Doktor Anthony Rodgen paylaşıyor Genç Araştırmacüdi Aspınn Odulu'nun maddı değerı ıse 20 000 DM Bayer Sağiık Urunlen Bolumu'nun Genel Muduru olan Gary S. Balkema yapügı konuşmada şunlan soyledı "Uluslararası Aspınn Buyuk Odulu, Bayer olarak bızım büımsel yaratıcılüdannı ve çabalarını asetüsalısüüc asıduı hızmetıne sunan büım adamlanru tanımamız ve onlara teşekkur etmemız ıçın eşsız bır fusattır Genç Araştırmacüar Aspırın Odulu'nu sunarak, yepyenı uygulama alanlannın araştırümasında, genç büım adamlannı yureklendırme olanagı buluyoruz" 716/13