Katalog

Yeni doçentlik sürecinin eleştirisi Siyanürlü altın Ekım 2000 tarihli Bilim ve Teknik başyazı^sında Sayın Orhan Bursalı yenı Doçentlık Sınav Yonetmehgı'nı değerlendırmıştır. Sayın Bursalı he^ zamankı pozıtıf yaklaşımıyla bu yenı yonetmeligın genreceğı olumlu gebşmelerden sozetmektedır. " " ' ' " ; Sayın Bursalîfenuya değınclıgı yonlejıylş b^ty, dır Ama, degınümeyen yonler de vardır. Doçentlık surecınde 19 yüdır yaşanan süontüar hem YOK, hem adaylar, hem jurı uyelerı ve hem de unıversıteler tarafmdan yıllardır dıle getırüıyordu Tum bu taraflann oluşrurduğu kamuoyu baskısı sonucu daha ışlevsel, daha âdıl ve çağdaş brr yonetmelık beklenüsı vardı Açıklanan yenı yonetmelık bu beklentılen boşa çrkarmıştır YOK'un bakış açısıyla karşılaşüan sorunlarda ıyıleştırmeler yapümıştrr Anoak, doçent adaylannın bakış açısıyla yaşanan ve kolayca gorulebüecek bırçok soruna değınümerruş, yıne ortada bırakümıştır Oysa, 2000'h yıllann Turkıye'smde, bılımsel karıyerlennde bellı bır noktaya gelmış olan doçent adaylannın ozluk haklanna daha duyarlı olunması beklenırdı Şımdı, yenı yonetmehkte çozumsuz brrakümış sorunlardan bazüarını düe getırelım 1. Bilim/Sanat Dalı uyuşnuu:hğı: Eskı sıstemde aday başvurusunu yaptıktan tam 6 ay sonra, sı navyerıne geldığınde, kapıda kendısme "Başvurunuz bu büım dalına uygun degüdır," denılebümekteydı Boylece adaym yaptıŞı masraf ve harcadığı zaman boşa gıtmekteydı Ustelık, aday "Pekı ben hangı bılım dalında başvuracağım'" sorusuna muhatap bulamamaktaydı Kısacası YOK Doçentlık Kodlan kıtapçığındakı yetersızlıklerm faturası adaya çıkanlmaktaydı Yenı yonetmelıkte bu konuda hıçbır ıyıleştırme yoktur Bugun bırçok büım dalı arasında duvarlann kalktığı, değışık büım alanlannda ortuşmeler artk yaygm olduğu halde, bırçok jurı uyesi hâlâ anabüım dafldrını aşümaz duvarlar olarak gormekte ve adayla n kolayca magdur edebümektedır Oysa, her aday kıtapçığı ozenle mceleyıp, çalışmalanna en yakm ve en uygun bulduŞu anabüım dalmda bdşvuıusunu yapmaktddır Yanlış veya ügısız seçım yapmakta brr çrkan yoktur, smavı kazanabümesı ıçm bu gereklı şarttır Hâl boyleyken, adaym seçtığı bümı dalına ıtıraz edüıyorsa, ona en uygun anabüım dalını gostermek jurmm veya YOK'un sorumluluğu olmalıydı aday ortada bırakümamalıydı 2. Toplanamayan Jüriler: Eskı yonetmehkte, (usulsuzluk, toplanamamd, vb gıbı) jurı uyelerının veya rektorluklenn gorev kusurlarmdan kaynaklanan, yanı adaym kendı kusurundan kaynaklanmayan nedenlerle yapüamayan sınavlarda fatura yıne adaya çüonlmaktaydı tlk akla gelen çozum "sü baştan" yontemı olmaktaydı tkı yü kadar once bır Uruversıtelerarası Kurul toplantısını anımsıyorum Yme boyle, ıkı jun uyesının ihmalı yuzunden magdur edümış bır aday ıçm, "yenı bır jurı kurulsun, ertesı yü gırsm" şeklınde karar venldıŞmde hukukçu Sayın Uğur Alacakaptan'm ayağa kalkıp "Pekı, bu adaym uğradıöfi maddı ve manevı f zıyanlar ne olacak'" dıye tepkısını [ l,. belırtüğmı anımsıyorum j *"" 'wHf^"\ Eskı yonetmehkte jun uyele ' ^ *J> > rme ve rektorluklere pek geçerlı '^< t olmasa da, bır takım yaptınmlar ko \ 4 i nulmuştu Yenı yonetmPİıkte bunlar V / 14 da kaldırdmış, sadece tutanak turulacagı behrtılmıştır 3. Jüri üye raporlanmn adaya açıklanmaBI: Yenı yonetmelıkte cıddı bır hata yapılmıstır Madde 11 Paragraf 4 "Jun karannın olumsuz olması durumunda sozlu sınav yapıknaz Jun karah, Unıversıtelerarası Kurul Başkanhğı tarafmdan adaya vejun uyelenne bddinhr Jurı uyelerının hşısel rapoılan da a/daya gondenhr " Eskıden, sınav olumsuz geçnğınde jurı uyelennı topluca tehdıt eden adaylara rastlardık Şımdı, bu tur adaylann ışı daha da kolaylaşmaktadırC) Jun raporlannın başansız adaya açıklanmasının getıreceÇfi mahzurlann gorulmemış olması hayret verıcıdır 4. Etik Komisyonu Herhangı bır jun uyesınm, adayın eserlerınde sahtecılık olduğunu bıldırmesı durumunda konuyu ıncelemek uzere bır Etık Komisyonu kurulmuştur Bu, ıyı nıyetlı bır yenılıktır Ancak ılgılı maddenın konuya nasıl tek yanlı baktığını gorelım Madde 11 Paragraf 5 "Etık Komisyonu, adaym goruşunu aldıktan sonra konuyu mceleyerek vardığı sonucu, en geç ıh ay ıçensmde Unıversıtelerardsı Kurul' un bılgısıne sunar Unıversıtelerarası Kurul tarafmdan adaym sahtecılıkyaptığma karar venlmesı duruınunda, adaym başvurusu reddeduır ve aday bır daha doçentlık smavma başvuramaz Aynca, aday hakkmda dgüı mevzuat hukumlerme gore ışlem yapuıı ' Guzel de, ıddıa asüsız çıkarsa ne olacak 9 Bu asüsız ıddıayı yapan ve mufterı durumund duşen jun uyesıne nasıl bır yaptınm uygulanacağı yonetmelıkte yer dlmamaktadır Hdkunhk gorevı ydpanlann ıddıa ve savunmaya eşıt uzaklıkta bulunmdsı gerektığmı bılmek ıçm hukukçu olmaya gerek yoktur 5. Ünivenitelerarası Kurulun (ÜK) taraf konumana çekilmesi: Eskı sıstemde UK taraflann başvurabıleceğı bır tuı mahkeme gorevı yapmaktaydı Sorun yaşayan adaylar veya junler bu makama bdşvurup bağlayıcı kaıar alabüıyorldrdı Bu, ıyı bır şeydı Yenı yonetmelıkte UK, jurının yapması gereken bırçok kntık ışlerı ustlenerek, taraf konumuna çekılmıştır Bu, bızce üerde buyuk sorunlara yolaçabüecek bır yanlıştır Şımdı, sorunlar olduğunda, taraflann başvurabıleceğı bır makam aıtık bulunmamaktddır Sonuç: Yenı doçentlık yonetmelığı ılgılı taraflann beklentüerıne cevap vermeyen, ozluk haklanna duyaısız ve merkezıyetçı bır anlayışla hazırlanmış olup yenı sıkıntılar mujdelemektedrr Prof. Bekir Karaoğlu Beykent Unıversıtesı B ergama koylulerının sıyanurcu Eurogold şırkeüne karşı yıllardır surdurduklen mucadele, Danıştay kardrlanna karşın, Bakanlığın yenı bır ÇED rapom hazırlamasıyla hassas bır aşamaya gırdı Bu gelışmeler karşısında Orhan BurtaU'run Cumhunyet BİLTM TEK N C ekının 16 Eylul 2000 tarıhlı başyazısını anımsadım Bursalı, BergaH ma'da altın çıkanlmasıyla ılgıli TÜBITAK rapomndan sozederken şoyle yaayordu "Boylesıne onemlı bır konuyu çok yonlu ınceleme aavında olan bır "bılımsel rapor", alün ışletmecüığının rısklennı de hesaba katmak, dunyadakı eleştinlen ve yaşanan kazalan, olayları da ıncelemek, bunlara dıkkat çekmek zorundadır Bılım herşeyı ongoremez ama yaşanı lan olaylar varsa, bunu hesaba katmak ve dığer olasılıklara da dıkkat çekmek zorundadır" Bu sozler uzenne, neredeyse on yüdır Bergama'da yaşananlar gozumun onunden geçtı Bu yazı lle Eurogold olayının başlangıcında "yaşanan olaylan" anımsatmakta yarar gordum 1992'de Turkıye Muhendıs ve Mımar Odaları Bırhgı (TMMOB)'a uye meslek odalannın benım aralannda bulundugum lzmır şube yone tımlerı zamanrn Bergama Beledıye Başkaru Safa Taşkın üe bırlıkte bır basın toplanüsı duzenleyerek Euroqold'un sıyanurlu altın olayını ılk kez kamuoyuna duyurdu Ortak açıklamada, Eurogold'un karanlık şırket yapısına dıkkat çeküerek Enerjı Bakanlığı'nın anlaşma koşullan eleştırüıyor ışlenmek uzere yurtdışına goturulecek altının ulke ekonornısıne Bergdma'nın zengınlıklen de dıkkate alındığında bır katkıda bulunmayacağına dıkkat çeküıyor, sıyanur konusunda başta Almanya olmak uzere çeşıtlı ulkelerdekı yapünmlar anımsatüıyordu Açıklamanın kamuoyunda yanh bulması uzenne, o ana kadar meslek odalannın çağnlanna kulak tıkamış olan Eurogold yetkılılen bırden bılgılendırme havasına gırdıler Meslek Oddlannın şube yonetıcılennın bulundugu bır toplanüda, sıyanuru "tanıttılarC)" Zamanrn Eurogold genel muduru sıyanuru antmanın dunyanın hıçbır yerınde gonılmedığını, sıyanurun guneşte kendüıguıden yok olacagını, küden oluşan auk havuzunun çok sağlam oldugunu, geoteks ül denılen ortunun gerekmedığını kanıtiamaya çalıştı Dunyanın tum ulkelennde altın ışletmecdennden ıstenen yuklu temmat sorulduğunda Turkıye'de anlaşma yapuklan enerjı bakanhğının kendılermden boyle bır ıstekte bulunmadığını soyledı Bu sureçte Amerıkan Çevıe Koruma Kurumu Envvromental Protectıon Agency (EPA)'dan getırtığımız "altın raporu"nu ınceleyerek yaptığımız eleştırüere Eurogold yonetıcılen lzmır Tıcaret Odasının kamuoyuna açık duzenledıö^ı panelde de hep kaçamak cevaplar verdıler O sıralarda medyada anıden Eurogold üanlan çıkmaya başlamışü Üanlarda sıyanurle altın aramanın zararsızlığı ulke ekonomısıne sozumona kathsı yore koylulerme sozumona temmat venlmesı kü havuzunun uzenne bır değıl ıkı kat geoteksül serüeceğı vb anlatılıyor du Bu dldatmacayı kendılenne sorduğumuzda ıse, "sız ıstedınız de ondan yapük" cevabını aldık Bır şırketın hele bu uluslararası bu şırket ıse sırf karşıtlannın ısteklerını tatmın etmek ıçın teknolojısını degıştırdı9 ğı duyulmuş bır olgu mudur Gelın de boyle bır şırkete guvenın Demek halk muhalefet etmese, gen bır ulke olarak gorulen Turkıye d e ıstedıklerı gıbı at koşturacaklardı Bu ıkılı tutum Eurogold'un gerçek yuzunu ortaya koymuyor mu' Keşke son ÇED raporunun temelını oluştu ran TUBITAK raporunu hazırlayan uzmanlar bu tutarsızlıklan da araştırsalardı Keşke, TUBtTAK uzmanlan, Amerıkan Çevre Koruma KurumuEPA'nın başkaru gıbı konuya yaklaşsalardı EPA başkaru, o sıralar Izmır'de duzenlenen uluslararası bır toplantı dolayısıyla yaptıgrmız goruşmede konuya çok yalrn bır soruyla yaklaştı "Yore halkı ıstyor mu'" Hayır cevabını vennce de, "ış bıtmıştır, maden ışletüemez" dedı Gerçekten ış bıtmışür Ancak, yıllardır Bergama koylulerının avukathgıru yapan Senıh Ozay'uı da soyledığı gıbı bugun ıçm "durum vahımdır ve herkese çok ış duşmektedır" Darustav 6 Daıresının. 13/5/1997 gun ve E 96/S477. K 97/2312 no lu karan Eurogold'a dur derken şu gerekçeyı ılerı suruyordu "TCAnayasasırun 17 maddesmde herkes yaşama, maddı ve manevı varhğını koruma ve gelıştırme hakkına sahıptır Çevreyı gelışüımek, çevre sağlığını korumak ve çevre krrlenmesını onlemek devletın ve vatandaşlann odevıdır" Devlet şımdı, hergun dedığını ve yaptıgını degış ürebüen bır şırkete karşı Danıştay kararında belutüen Anayasa madde sını uygulamahdır Eğer bu gınşunı onleyemezsek, daha srrada yuzlerce altın arama ızın başvurusu var ABD'deh Buffalo Creek Süveı Valloy KıbnsLefke en son olarak Romanya'da yaşananlan ulkemızde gormek ıstemıyorsak Bergama koylulenyle bır olarak vatanseverlık gorevrmızı yenne geürelım Muzaffer Tunçağ Inşaat Muhendısleı ı Odası Genel Başkanı