Katalog

UNCU YOL Tanol Turkoğlu <[email protected]> Yenı ekonomının en büdık ıkı ozelUgı var Bunlardan ılkı şekılsel Ekonomıyı ekonomı olarak algüamak îkıncısı de bu ekonomının deneme/yanüma modelı uzerıne oturması E eko nomının son bırkaç yıllık yukselen eğılınını degerlendırdıgımızde ozellıkle deneme ve yanılma surecının yogun olarak yaşandıgını gozlemekte ya da aslında pek de gozleyememekteyız Gozleyememekteyız çunku medya global anlamda ne tur mesajlar vermek ıstıyoısa, gozledıklen ıçınden o açıyla ılgıh olanlan dunya kamuoyuna sunmakta (bu artık medya normu olarak kabul etmemız gereken bır gerçek olacak sanınm) Bunun uzerıne surekü bır şeylen deneme surecınde olan mentalıte ıkı dunyayı bırleşurecek ortak bır sentez uzermde durmaya başladı 2000 yılının sonuna geldıgımız bu donemde şımdı revaçta olan konu b Uçuncuyol Her ıkı dunyanın da en ıyı ozellıldennı bır araya getıhp bır yandan eskı dunyanın ukalalanna şırın gorunmek bır yandan da yenı dunyanın kaymağını yıyebılmek uzere gelışünlmış parlakbırfikır ,• , Ancak hâlâ algılanamayan temel bır konu var O da aslında bu marjınlerde dolaşmaya goturen şeylerın, aslında kavramlann ıçının boşaltılmas oldugu gerçegı Gerek B2C olsun gerek B2B olsun, bu tıcarı faalıyetler fizıksel dunyadalg ücan faâlıyetlerdır Herkes kazanacaksa bu dengesızlık nasıl dengelenecek? Entropı açısından baküdığında bu bır dengesızlık unsurudur (üpkı borsa oyunları gıbı, bırılen kazanıyorsa bınlen kaybedıyor) Globalleşme açısından baktiğımızda bu bagımlüıgm alanı da tum dunyaya genışlemış durumdadır Yanı dunyanın bır yennde bırılen bır şeyler kazanıyorsa bır başka yennde de bınlen bır şeyler kaybedıyor Ne yazık kı bu en masum etknolojık gelışmelenn yapılmasından tutun da kayıt dışı ekonomı ogelerıne dek her şeyı ıçerıyor Uçuncu yol bır çıkış saglaydcak mı' Bu hıç de onemlı bır soru degıP Çunku ekonomının ortayaçıkması ekonomıyı batırmadı kı 1 Sadece koşelen kapılmış I bır dunyada herhangı br k'azanma başansı olmayan bır grup ınsanın kendüerıne yepyem koşeler yaratıp •• o koşelen kapmalarına ne den oldu Şımdı de oynanan aslında bu ıkı dunyayı bıraz daha bırbınne yakIdştırmak ve karşüıklı olarak yer degıştırmece yaparak ekonomık hacmı tahmın edüebüecegınden daha da yukseklere çekmek oyunudur Unutmamdk gerekır kı turu ne olursa olsun ekonomı sadece başanyı degü başarısızkgı da cırosal olarak olumlu yonde kullanabüen bır kavramdır Bır şırket ıflas etügı zaman bundan tum ekonomık oğeler olumsuz olarak etkılenmez Ornegın bu ıflas ışıyle ugraşacak avukatlar ıçın şırket ıflası yenı bır ış demektır WINDOWS'LU BİLGİSAYARINIZIN BAKIMI Bılgısayar kuflanırken zaman zaman sorunlarla karşılaşmamak ıçın bazı yenüeme ışlennın duznek yapılmasında yaıar var Bunlar şoyle ozetlenobüır aWlndow« Güncellemelerl: Wındows ışletım sıstemı ıçınde bazı açık noktalar bulundugu ve bunlarm bılgısayannıza dışardan ızınsız gırış yapılmasına ortam hazırladıgı behrtılıyor Izınsız gınş yapan kışıler bılgısayannızdakı ozel dosyalan okuyabılır* bazı programlan sılebılır ve hatta tum sabıt dıskınızın ıçmdekılerı sılebılır Mıcrosoft sıstemde bır açık nokta farkettıgınde duzeltmek ıçın gereklı yazılım parçasını hazırlıyor ve yazılım yaması anlamında 'software patch yayınlıyor O zaman bu yama yazılımı alıp sısteme uygulamak geretayor Her Wındows 98 PC'sı ve 4 0 numarah surumden ben her Internet Explorer surumunde 'Wındows Update" denen bır bolum var Bu araç sıstemınızın en son Mıcrosoft guncellemelen üe yaşamasını sağlıyor Kullanmayı ıhmal etmemek gerek. Kullanımı şoyle 1 Internet'e bağlanın 2 Wındows 98 kurulu ıse, Start menuden Settıngs' ı sonra da Wındows Update i seçın (Internet Explorer 4 veya 5'de Tools'dan Wmdows Update seçenegını seçmek de olabılır) Bu yolla MıcrosQft'un Wındows Update sayfasına baglantı saglanır Adresı http //wındowsupdate mıcrosoft com/ şekbndedır Eger Internet Explorer 4 veya daha ust surumu sızde yoksa bu sayfadan otomaük olarak Internet Explorer'm son sürumunun yuklenmesıne yonlendınlırsınız 3 Wmdcws Update sayfasının sol ust bsmında "Product Updates" baglantı noktasını tıklayın 4 Bır pencere çıkar ve beklemerazı soyler, bekleyın 5 "Select Softvrare" denen bır sayfa gelır Eger bır guvenlık açıgmı kapatmak uzere hazırlanmış bır yama varsa bu sayfanın "Cntıcal Updates" bolumunde olur Bu tur seçeneklenn hepsını ve sonra "Downlpad"ı seçln, sonra ekrandakı talımatlan uy gulaym Bu ışlemı ılk yapügınızda çok sayıda yazılım parçası gelır ve guncelleme olur, daha sonralan mıktar azalır (Ayda bır veya ıkı yazüım) Yukardakı adunlarla guncelleme ışlemını yapamamışsanız, şu adresten guncelleme yazüımlannı alabıhısınız http //www microsoft.com/windows98/downloads/corporate.asp b ScanDisk'i çaliftınıı: ScanDısk Mıcrosoft'un sundugu sabıt dıshnızı tara yan ve anza bulursa tamır eden bır yazılım aracıdır Dıskte hatalar genellıkle bügısayannızın çokmesı ve yenıden açmanız gerektıgı durumlarda oluşur Teknık bır açıklamayla dıskınızde bulunan dosyalar cluster" denen verı grupları şeklınde duzenlenmışür Bır anza durumunda bır dosyanm hangı cluster'a aıt oldugu bılgısı kaybolabüır veya cluster'lann ıçlerı bırbırıne kanşabılır Scan dısk grup bılgısı kaybolmuş lost' dosyalan yenı chk sonadh dosyalar halınde saklar ve dosyalan bırbıre karışmış cluster'ları duzenler Scan Dısk'ı çakştırmak ıçın Start > Programs > Accessones > System Tools > ScanDısk ı seçın Eger elınızde Norton Unlıtıes veya Norton System Works varsa Norton Dısk Doctor u kullanın O daha kapsamlı bır duzeltme ya pıyor Macıntosh kulknıcılan ıçm de Norton Dısk Doctor programı var ve Norton Utı lıtıes 5 0 for Mac ıs HFS+ uyumlu OS 8 1 ve daha ust surumlerle çalışıyor c Defrag'ı çalıytınn: Defrag yardımcı yazılımı bılgısayann hızlanmasını sağlar Çunku dısk uzermde dosydldnn parçalı yerleşımını duzeltır Dosyalann parçalı yerleşımı dısk kafasıran daha fazla konumlanma hareketı yapmasına yol açar ve erışım surelennı uzaür Başlangıçta parçalı yerleşım onlenemese de sonradan Defrag gıbı vazılımlarla duzenleme olabılıyor Wındows un yapısına yerleşık Dısk Defrdgmenter programmı çalıştırmak ıçın Start > Programs > Accessorıes > System Tools > Dısk Defragmenter ı seçın Eger elınızde Norton Utılıtıes veya Norton System VVorks varsa onun yerıne Norton Speed Dısk ı kullanın Norton Speed Dısk (Norton Utılıtıes 5 0 ıçınde) Macmtosh'da da çok ıyı çalışıyor d Verilerinizi yedekleyin: Bılgısayar sabıt dısklennın çokmesı çok gorulen bır olaydır Bu yuzden verılerın yedeklenmesı çok onemlı Bu ış yukardakılerden daha zor degıl Dk olarak en onemlı, mutlaka yedeklenmesı gereken dosyalann bır lıstesını yapmak gerekır Yedekleme ışı ozel yedekleme cıhazlanna yapılabılecegı gıbı ZIP yazılımı kullanarak sıkıştınlmış dosyalann dıskete aktanlmasıyla da yapılabılır Bu ko nudakı seçenekler ıçın şu adrese bakabılırsınız http //www.pcworld.com/heres how/artıcle/0.1400.18040.00 html Tum bunlan ara sıra (bır duzene bağlı olarak) yaptığınızda ıçınız rahat olabılır Bır sorun çıkngında zarannız az olacaktır EEkonominin gelişimi Once tek çozum ekonomı oldu Dotcom şrketlerı denen ve fizıksel varhgı olmayan sanal firmalar, sanal duşunceler ve bu duşuncelenn hayatageçınlmesı ıçın sanal patronlar or taya çıktı Kımdı bu sanal patronlar 9 Fıkırlen olmayıp da parası olan ve parası olmayıp da fi kırlerı olanları destekleyen kışıler Bu surecın sonunda Amazoncom gıbı, Dellcom gıbı eBaycom gıbı başan hlkâyelen çıkınca ıslem tamamlandı Boylece fizıksel dunyada perakendecüık olarak bıldıgımız tıcaret rnodelı elektronık dunyaya taşınmış oldu B2C kısaltümışıyla anüan bu modelde pahada kuçuk mallar ınternet uzermden satılmaya başlandı Artık her doktora yapmış ve/veya Sıhkon Vadısı'nde tecrube kazanmış K Amenkalı'nın kafasındak fıknnı sanal patronlara pdzdrlamdya başlama surecıne gırılmıştı kı bınlerı yeter dedı Bu noktadan sonra bırkaç şey aynı anda ızlenmeye başladı global pazarda Oncelıkle dotcom fırmalan zorlanmaya başladüar para bulmada Fıkulerını hayata geçıremeyenlere açık çek surecı donduruldu ve bundan dolayı pek çok dotcom urması kapandı (ya da kapa nışlan ogrenmeye başladık) • Birinci yolun etkisi Bu sureç bıraz da Uzakdogu ve Rusya da yaşanan ekonomık krızlerden kaynaklanmaktadır K Amerıka'da sanal patron olan yatınmcılar dunyanın baska yerlerınde de başka yatırımcı şapkalanna sahıp olarak faalıyette bulunmaktalar Bu pazarlardakı dık kafalı bı dıktatorun, ekonomıden anlamayan burokratlann ya da zımmetçı gorevlılerın açtıklan sorunlar tabu kı dunyanın başka yerlenndekı başka pazarla nnda da etkısını hıssettırecektır (kaos teonsı) Bu kez yatınm surecı başka bır kanala yonel hldı Ozellıkle 2000 yılında bu sureç canlandırüdı Bu firmalar arası ücan ılışkıler B2B hsalt masıyla ekonomıde anılan bızım toptancılık olarak bıldıgımız ekonomı turu Burada hem ugraşılacak tuzel kışılık sayısı ve ışlem sayısı az olacdktı hem de bır ışlemde kazamlanlar oldukça yuksek Bu kez de fizıksel dunyanın anahtar oyunculannm ekonomıye tavırlan bu alanda farklı farklı yaklaşımlann ortaya çıkma sına neden oldu Bazüan bu ışe kendılerı gırdüer bazüan ıse ne gırdüer ne de hakım ol duklan pıyasada bunlarrn yeşermesıne ızın verdüer Sanal eğlence Bu açıdan bakddıgı zaman aslında deneme yanılma ekonomısı sokaktakı yaşantüan standardıze edümış Batı toplumlan ıçın yeknesaklaşmış ekonomık hayata kan geuren en onemlı ozellıktır Bunnu ıçın yıllık getınsı en yuksek olan borsalara bakmak yeterlı olacaktır Bu lıstenın başında neden gelışmış ulkelerm borsalan degıl de uçuncu dunya ulkelerının borsa lan vardır' Çunku bu ulkelerdekı temel ekonomık ılışkıler dahı henuz oturmamış oldugundan yuksek oranlarda ekonomık hareketler yapma ımkânı vardır (ornegın kartel yasalan yoktur ruşvet vardır enüasyon üa ya da uç basamaklıdır vb) Aynca unutmdmak gerekır kı bu borsalarda kazananlar ılla kı o ulkenın vatandaşlan degıldır Daha zıyade kendı evındekı yeknesaklıktan sıkümış, yuksek portfoylu gelışmış ulke vatandaşlandır kazananlar Buradan kazandıklarını da zaman zaman ekonomı gıbı maceralara yatınp eğlenırler ARAMA İŞLEMİ Eger aynı aramayı sık sık yaptıgıruz bır çalışmanız varaa arama knterlennı tekrar tekrar yazmak yenne sık kullanılanlar ıçınde saklayabüırsmız Arama sayfası Favontes (Sık Kullanılanlar ) ıçıne saklanmca, başka bır gun tekrar arama yapmak uzere onu seçüğınızde arama sonuçlan tazelenmış olarak karşınıza gelır Daha once bakügınız bağlanü noktalannda renk degışıklıgı olacagından yenüerı farkedıp onlara baka büırsınız Baglantı noktalannda bakıldı anlamında renk degışıklıgının ne kadar sureyle kalmasıru ıstedıgınızı deVıew > Internet Opıtons >General > Hıstory seçenegı üe ayarlayabüırsınız WEB SİTESİ GELİŞTİRİCİLERİ Artan talep ve kaılı ış olanaklan nedenıyle gunumuzde gozde bır ış olan Web sıtesı gehştırıcüıgı alanında çalışanlar süc sü< seçım yapmak durumunda kalıyorlar Bır ış yennebaglı tam gun ıyı bır ucretle çalışmak mı yoksa bagımsız ış anlaşmalan yapmak mı daha uygun olacagı konusunda karar veremeyenler ıçın bır araştırma yazısı şu adreete http.//webrevıewcom/pub/2000/09/15/feature/ındexO2 hVmPvmmıı 20000915.txt *"• Hazırlayarr Nezıhe Bahar 714/14