Katalog

Laparoskopik cerrahi ülkemizde neden gelişmiyor? Klasik cerrahinin hemen her alanına girmekte olan ve hastaya büyük kolaylık sağlayan bu cerrahi teknik, ne yazık ki yeteri kadar tanmmıyor Seçkin Kaçamak (*) ergmızde ve dığer yayınlarda daha once çıkan ya züaıdan hatırlanacagı gıbı "Laparoskopik Cerrahi kannda yapıldcak dmelıyaüdnn klasik yontemde karrun belırh bır bolumunu açmak yerıne kann cüdının bır kaç yerınden yarım ve bır santımetrelık kuçuk kesüerle cılt altındakı fasıalar koslar gıbı dokular arasmdan kuçuk çaplı borularla (trokar) geçüerek ozel aletler yardımı ıle dynı ame lıyatları gerçekleştırrae yontemıdır Bu kesılerın bınnden ge çırılen dışandakı ucıına bır vıdeo kamera takılı, ınce bır teleskopla karm ıçı ve organlar gorulur Vıdeo kamera yardı mı ıle amelıyat yerı gorunrusu bır televızyon ekranına üetüerek monıtorun boyu ıle oranüh olarak 30 70 kat buyutulur ve dıger kesılerden sokulan ozel Laparoskopik el aletlen üe amelıyat gerçekleştırılır Bu arada kann ıçı belırh bır basınçta gaz (CO2) ıle şısırüerek boş ve guvenlı bır hareket ve gı rışım alanı sağlanır Amelıyat bıümınde ıçerıdekı gaz boşaltılır ve kuçuk kesıler kapatılır rahım (uterus) amelryatlannın kanndan yapüan kısımlan, kadınlarda organ sarkmalanna baglı genellüde doğum sonrası gehşen ıdrar kaçırmayı onleyen amehyatlar (kolposuspansıyon), vs Kann duvan amelıyatlan (kasık fıtüdan, gobek früklan, geçırümıs amelıyatlardan sonra oluşan ınsızyonel ütıklar vs)Aynca bobrek ustu bezlerıne yonehk amehyatlar gıbı burada tek tek bahsedümesı mumkun olmayan bır çok degışüc ozelhkh amehyatlan da bu hsteye ekleyebıhrız pun dış ucundan bakarak (yanı kann ıçını sadece kendı gorerek') amehyatmı tamamlamıştır Bugun ıse arük kıtalararası goruntu aktanmı üe degışüc ulkelerden cerrahlann sanal kathmlan üe amehyatlar gerçekleştırılebümektedır Neden Türkiye'de yaygın değil? Tum gehşmıs ulkelerde Laparoskopüc Cerrahi" bu kadar onem kazanarak modern cerrahi hahne gehnışken ul kemızde durumun tam tersı ohnası uzucudur Turkıye de Laparoskopüc Cerrahi nın dığer ulkelere oranla daha az südücla (beUı amehyatlar harıç nadıren) uygulanır ohnasının bır çok sebebı vardır * Cenrahi branslarda egıüm veren kurumlann buyuk bır kısmında Laparoskopüc Cerrahı egıtımı verebüecek oğretoı uyesı eksüdıgı ve dolayısıyla bu kurumlardan Laparoskopüc Cerrahı yapmadan veya konusuna hakım olamadan uzmanhk alan cerrahlar, * KadınDoğum Urolojı ve Gogus Cerrahısı branşlannın bu konuya gerektıgı kadar ügı gostermemele n, * Gerek g ö n e l ısıtsel yayın kurumlannın gerekse doktorlann kendüerının bu konuya yetennce ügı gostermemelen ve hatta zaman zaman kotuleyıcı beyanlan üe hastalarda endışe uyandırmalan Bugun safra kesesının Laparoskopüc yontemle amehyatının hastaya ne kadar çok yararh oldugu genıs bır hasta kıtlesı taraundan bıhnmektedır Ama yumurtahk (over) kıstının kanamasının absesının, bır dış gebehgın laparoskopüc yontemle tedavısının de aynı derecede rahat oldugunu kaç bayan hasta bü9 mektedır Bır apandısıtın bır mıde dehnmesı sonucu oluşan kann zan üühabının (perıtonıt) safra yollarında taşa bagh tücanmalann ve barsaklann çeşıth amehyatlannın laparoskopüc yapüabüdıgını ve hasta açısından mukemmel sonuçlar verebüdığını yuzde kaçımız büıyoruz' Buna benzer amehyatlardan sonra eskı hahmıze ve rahathgımıza donme suresının ne kadar kısaldıgını ve rahat oldugunu, hele hele buyuk amehyat kesı yerlennde oluşabüecek rahatsızhk ve komphkasyorüdnn (yara ünhaplanmdsı akması, düaslenn açüması v b ) yok denecek kadar azaldıgını 9 kaç hasta büıyor Hemen her kısının aüesınde veya yakın çevresınde bu tur hastahklardan dolayı amelıyat olan veya ol ması gereken bırüen vardır Bu hastalann yuzde kaçı acaba bu amehyatlan laparoskopüc cerrahı üe daha rahat olabüeceklennı bümektedır' Eger cerrahımız ya da doktorumuz laparoskopı hakkında ıyı derecede bügüı ıse ve sıze boyle bır seçenegmız oldugunu soylemışse şanshsınızdır Hele bu tur amehyatlann gehşmış ulkelerde arük seçenek olarak degü rutın olarak Laparoskopüc olarak yapüdıgı duşunuldugunde Bır çok konuda oldugu gıbı cerrahıde ve ozeUüde Laparoskopüc Cerrahıde de gehşmış ulkelen kıtlesel olarak genden takıp edıyoruz ancak bıreysel olarak oralan hıç aratmayacak duzeyde oldugumuzu da unutmadan soylemek gerekır Bugun artüc genel anestezı vermeden "Outpabent" (sabah amehyat olup akşam taburcu ohna) Laparoskopüc Cerrahı ulkemızde de rahathkla uygulanabümekte ve başta safra kesesı amehyatı ohnak uzere bır çok amehyaü bu yontemle yapabümekteyız Bu tur uygulamalan dunyanın beUı bdşh buyuk cerrahı merkezlerıyle aynı anda ve aynı cıddı yetle gerçekleşürebümekte ve hastalanmıza hakettüden konforu da sunarak sağhklannı tekrar daha ıyı şartlarda kazanabümelenne yardımcı olmaktayız (*) Op Dr Genel Cerrahı ve Laparoskopüc Cerrahı Uzmanı skacamak@ıxır com Göğüs ameliyatlarında da Laparoskopüc Cerrahı'nın bu kadar çabuk üerleyıp gehşmesı ve bu yontemle amelıyat olan hastalardakı manümaz rahathk ve çabuk ıyüeşme Gogus Cerrahısınde de aynı yonternın kuUanüabümesını ve Torakoskopık Cerrahi nın üerle D Kann ameliyatlarının tümü Cerrahi run Golden Stdndard' ı Laparoskopik Cerrahi yontemıyle yapüan amelıyatlar yelpazesının çok genış oldu ğunu behrtmek gerekır Gunumuzde Konvansıyonel Cerrahi denüen açık cerrahı yontemle yapılabüen kanna (abdomı nal) yonelık amehyatlann hemen tumune yakın bır kısmı Lapdroskopık oldrak yapılabılmektedır, hem de yazıda bahse dılen tum avantajlan ıle bırlıkte hastanede kısa yatıs suresı amelıyat sonrası daha çabuk ıyıleşme, bu donemdekı kon forda artış sosyal ve meslekı hayata daha çabuk donebılme, amelıyat yerı (dıkışlerın rahatsızhgı agnsı, açüması üühaplanması gıbı) şıkayetlennde çok azalma, ydlar sonra da olsa ıç yapışıkhklann neden oldugu agn, barsak ükanması gıbı sorunlann hemen hemen ortadan kalkması gıbı Bu da de mekur kı Laparoskopık Cerrahi kanndakı sadece Genel Cerrahi amelıyatlannda degıl Urolojı ve Kadın Hastalıklannı ügılendıren amelıyatlarda da uygulanmaktadır Bu yelpazeyı bıraz açarsak laparoskopik cerrahinin neden artk gehşmış ulkelerde modern cerrahi olarak Konvansıyonel Cerrahı'nın onune geçtıgını anlayabüırız Sındırım Sıstemmın hemen tum organlannı ügılendıren amehyatlar yemek borusuozofagus, mıde (frtıklan, ulserlerı delınmelen, bır kısmının veya tamamının alınarak barsak la agızlaştınlması ve dıkümesı, kuculrulmesı vs), ınce ve kalın barsaklar (delınmelen yaralanmalan dıvertücullerı, her hangı bır sebeple bır kısmının alınarak tekrar agızlasünlıp dıkümesı, vs), karacığer vepankreaskıstlerıneyonehkgırı şımler safra kesesı ve ana safra yollan amehyatlan daldk amelıyatları, apandısıt, vs GenıtoUrıner sıstemde bobreklerı, ureterlen (ana ıdrar yolları) mesaneyı (ıdrar torbası) ügüendıren amelıyatldr, varücosel ınmemıs testısler vs Jınekolojı'de yumurtalüdann (overler) ve tuplerın (salpıruder) her turlu cerrahi hastahklan (lastler kanamalar absplen) rup tıkanmalannda tanıyı koyma ve mumkunse tıka nıklığı açma tuplerın baglanması endometrıosıs tanısı ve mumkunse tedavısı dıs gebehk (ektopık gebehk) dmelıyatı mesını saglamıştır Kaburgalar arasrndan açüan yarım ve bır sanümetrehk kuçuk kesüerden akcıgerlere, plevraya (akcıger zan), ozofagus un gogus kafesı ıçınde kalan kısmı, sınır duğumlen, dıafragma ve penkarda (kalp dıs zan) yonehk amehyatlar yapümaya başlanmıştır Kldsık Gogus Cerrahısı yontemlenyle yanı kaburgalann arası açüarak yapüan amehyatlardan sonra ortaya çıkan o dayanümaz agrüann ve çok uzun suren gunluk hayattakı kısıtlamalann çok aza ındırüebümesı hem cerrahlann hem de hastalann bu yontemı tercıh etmelennı saglamışur (Laparoskopüc ve Ibrakoskopık amehyatlann klasık açüc amehyatlardan tekruk açıdan tek farkı amehyat bolgesıne ulaşım yontemıdır Yoksa hastaya yıne gerekh olan aynı amelıyat yapümaktadır) Uzman eller gerekli Butun bu amelıyatlan Laparoskopüc olarak gerçekleştırebümek ıçın yuksek teknüc bügı becen ve deneyım gerekmektedır Bu konuda uzman ohnayan, deneyımı az olan, egıtım aldıgı kurumda bu konuda yetennce egıtim gormemış ve laparoskopı'ye yenı başlayan cerrahlann komphkasyon oranlannın yuksek oldugu ve hatta olumcul sonuçlar do gurabüecegı Sayın Rıfat Yalın ın da CBT'dekı yazısmda behrttıgı gıbı, tum kongrelerde (en son BrıabaneAvustralya) ve büımsel toplantüarda düe getırümış olup bu oranın tecrubeh ve uzman ellerde yok denecek kadar azaldıgı, hasta lehıne dondugu behrlenmışur Bunun yanısıra teknolojık üerlemeler sonucunda bu tur amehyatlan daha da kolaylaştıran aletler uretüdücçe La paroskopüc Cerrahı'nın amehyat yelpazesı daha dd genıslemektedır Dr Philip Monret 1987 de ük Laparoskopüc Kole sıstektomı'yı yaptıgında teleskopunun ucunda goruntuyu üetebüecek bır vıdeo kdmera&ı yoktu ve bır gozu üe telesko 710/10