Katalog

İnsanı 'ayıklayarak' mükemmelle Insanın genlerine, fiziğine, dokularına, organlarına... biyolojik müdahale, mükemmel insanın yaratımına yöneliyor. Bu yeni durum felsefi olarak "mükemmel insan" tartışmasını başka bir boyutta yeniden gündeme getirdi. Almanya'da patlayan tartışmaya bakış "Cen tekniği, atomun parçasından daha önemli, ancak atom kadar tehlikeli." ,K a lman filozof Sloterdıjk harareth bır tartışma başlattı ve aynı zamanda yogun eleştırüere de hedef oldu Eleştırüer zamanla suçlamalara donuşurken filozof yalnızca M. Heidegger ve F. Nietzsche gıbı duşunurlerın çok oncelerı uzeımde durmuş olduklan "Homo Sapıens ınsanınm otoplastıye potansıyeh" fıknnın daha gelıştırümış bır bıçımını ıfade etmek ısteğını açıkladı Almanya'nın Bavyera bolgesınde duzenlenen Heıdegger'ı anma toplannsında Sloteıdıjk, Nıetzsche'dcn yola çıkarak hayvanlaı âlemınde, ıkı ayak uzennde durabılen en zekı canhlarda alışüagelmış toplumsal' ehlıleştırme" yontemlerı yerıne, 'Yaratüımın' egıtırnsel yonetımının "Ayıklama" pıensıbıyle çozulebüecegını onermıstı Işte bu açıklama sırasında "Insan yaratımı" ve ' Antropoteknık" sozcuklerını de kullandı Yoksa Sloterdıjk Superman veya Terminator gıbı ınsanlar mı hayal edıyordu? Füozofun duşuncelerıne aydınlar ınanıl maz tepküeı gosterdıleı dugu bıincıne varmışu Ve Amerıkalı bıyolog Lee Silver 1997 yılında bır adım daha one çıkarak "Artık ımkânsız olanı yapabüecek duruma geldık' dıyebüıyordu Hatta Nobel Banş Odulu'nu alan Ingüız Joseph Rotblat, daha o zamanlar büe ınsarüıgın gelecegı uzeıme bazı "oyunlar" oynandıgı nı kavramışü Bundan bır ay once Alman basınında Sloterdıjk'ın "Insan parkı ıçın kurallar" adlı yazısı uzerıne kıran kırana bır tartışma surerken Amerıkalı bır araştırma ekıbı de en son laboratuvar eserını sunuyordu Zekâ sevıyesı gen teknıgı yardımıyla gelıştııılen bır fare1 Bu urun aynı zamanda "gelıştırü mış" ınsan modelıne de onculuk etmıyor muydu? Ve bu araştrrma bıyoteknıgın gelecegı konusunda daha yararlı bır tarüşma konusu olmaz mıydı9 Uremeyle ügılı yontemlerm boylesıne karmakanşık bır hal almasına ıagmen bı lım adamlan henuz şımdıye dek ınsan kalıtımındakı dol hucrelenne dokunmuş degıller Insan genengı uzenne çalışmalar halen klınık araştırmaların bır yan urunu olardk buyuk bır dısıplın ıçınde devam etmekte Ama ne var kı, ınsanın modeı n tıpta bır model gıbı yogruldugu da apaçık ortada Cer rahlar organ uretıcüerı doğum uzmanları ve zıhm açıcı veya benzerı ılaçlan ureten bılım adamlan aslında yülardan berı ınsanın vucudunu ve ruhunu bıçımlendırmek ıçın ugraşmaktalar Amaç daha verımlı daha guzel ve daha mutlu ınsdnlaı yaıatmak Bıyoteknıkçılerın laboratuvarlarında deri ve kıkırdak yeüştırümeye başlanmış büe Doktoılar toz hahne getırümış kemıkten çene ınsan hucrelerının hammaddesınden dc kulak küardagı uretıyorlar Karaciğer ve bagdokusunu plastık ıskeletlere adeta asma yaprağı gıbı sardmp embrıyo hucreleı ınden umutsuz hastalara yapay or ganlaı uretmek ıçın çabalıyorlar Insan zekâsı ve ruhunu bıçımlendırıcı metotlan doktoılar dakullanıyor Mılyonlarca çocuk artık sakınleştıncı Ritalin hapları yutuyor Uzmanlara gore Rıtalın hem sınır lerı yatıştınyor hem de haşaı üıklaı ını yavaş latıyor Amerıkalüarın yuzde onu Prozac veya benzerı üaçlarla mutlulugu yakalamış Inr1 I'drmakolojı de ashrıdd bu yolla zaten yeni insan modelleri yaratnuş olmuyoı mu? Üstlnsan tasanmlan Termlnator, SUperman, Androldln ("Metropolh" filmlnden): "Homersevl jnsan vücudu dokunulmaz mı? Oysa ük klonlanmıs koyunun başında toplanan gazetecı ordusuna kendısını kop ya koyunun yaratıcısı olarak tanıtan Ian Wilmut ıle bırlıkte bırçok büun adamı bundan sonra ınsan modelının de sırada ol Anne olmak ısteyen kadınlar ıçın sınırsız olanaklar sunan spezzn bankalannda artık babalar saç, göz ve vücut yapısına goıe seçüebüıyor Alternatıf babalar arasın da akademısyenler ve Nobel odullu büım adamlan büe yer almakta Başanya ulaşan her turlu gelışme ımkânsız olanın gerçekleşmesıne onculuk edıyor Geçen haftalarda 30 yaşında dansçı bır kadına tıp tarüıınde ük kez bu yumurtalık nakli gerçekleştırüdı Habenn açık lanmasından kısa bır sure sonra New York'takı bır araştırma ehbının de testis nakli uzennde çalıştıklan ortaya çıktı Plasok bır kuvet ıçındekı yapay cenın suyunda yıne yapay bir rahim uretmeye çaüşan Japon büım adamlan aynı yontemle bır keçı cenınını uç hafta yaşatmayı başarmışlar molekulerbıyolog Liebe Cavaliere (New York), gen teknıgının atomun parçalanma sından daha önemli ama en az onun kadar da tehlikeli olacagını ıddıa ederken Prınceton Unıversıtesı ndekı meslektaşı Lee Silver da çok yakmda yeni bir insan türünün doğacağuıa ınanıyor Zengınler soylannı o kadaı çok yenüeyecekleı kı, bır daha fakırlerle çıftleşmek ıstemeyeceklerdır Alman basınında da zaman zaman benzer kehanetler yer almıyor degıl Molekulerbıyolog Jen» Reich ın 'Suddeutsche Zeıtung gazetesınde yayımlandn bır yazısında gehşmekte olan tekruk ımkânların yalnızca yaşamın başlangıcını ve ınsanın bunyevı donatımını degü aynı zamanda yaşam bıçımlerını ve beklentüerını de degış tırecektır deranekte Insanlıgın artık teknolojık ıcat konusunda patlamanın doruk noktasma ulaştıgmı ve teknolojınm yeni bır ınsan tıpmı de yaratacak duıuma enştığıne ınanan Francis Fukuyama Sloteıdıjk'ın buyuk yankı uyandıran konuşmasından haf talar once gelışen teknüde daha az saldırgan ınsanlann yaratüabüecegıru ve bu gıbı ımkânların kolay kolay reddedüemeyecegını de düe getırmış Nıetzsche'nın "Şışe ıçındekı ustmsan" ve "ınsarayetten sonrakı tarıh" gıbı konulara da degınmesme ragmen pek de buyuk taıtışmalara sebep olmamış tı "Biyoloji çağı" kapımızda Dogum ruh saglıgı ve olum bır za manlar kısüerın dunya goruşlenne gore Tann nın takdın kader ve doganın geregı olarak kabul edüırken bugun bıyoteknıkçıler tarafindan programlanabüır hale geldı Ama tum bu gelışmeler yıne de bırçok vızyoner tarafindan henuz bır başlangıç olaıak goııılmekte Onlara gore bıyolojı çagma henuz guümedı çunku bıyotekrukçüer ancak yeni yeni tabulan yıkmayı başardüar Işte bundan sonra gerçekten de genetık açıdan daha gelışkm bır ınsan modelı programa gırebüır Kalıfornıya Unıversıtesı'ndekı (Los Angeles) bıyofızıkçı Gregory Stock: Kendı evrımımızı daha yeni yeni kontrol dltına almaya başlıyoruz" derken hernen arkasından da olası muhahf eleştırı leı e yarut veı ır gıbı eklıyoı Bu teknıgı durduımanın hıçbır yolu yoktur" Dıgeı bazı bılım adamlan da Stork un tahmınlerme katüıyorlar Ornegın Peki Almanya'daki tepkiler niye? Almanya'daki bır duşunurun konuş masındakı üa kelımenın boylesıne buyuk bır skandala donuşmesı belkı de bu terım lenn ulkede kısa sure oncesıne kadar hayal büe edılemedıgınden kaynaklanıyordu Almanydda entelektuel ıuzqdi 601ı Üstlnsan modell Lara Croft: Yeni asalet İnsan yaratılımı konusunda en buyuk gelışmeler jınekolojı alanında yaşanmakta 668/12