Katalog

Zümrütten akislet*"• Vıyanalı bır fızıkçı ve toplumbıkmcı olan Adleı arzu ettıklen kımı nıtelıklerden yoksun oldn bıreylerdekı saldırgan tutumu vurgulayan kendı ruhbıhmını geüşürdı Ornegın, "açağılık karmaşası" olarak bılınen ve Iktisat profesöru Hugo F. Sonnenschein 1993 yılından beri dünyanın sıklıkla yanlış kullanılan kavram, Aden prestijli üniversitelerinden biri olan Chicago Üniversitesi'nin başkanıydı. ler'ın gelıştırdıgı bır kdvramdır Baskanlık, Amerikan üniversitelerinde Avrupa üniversitelerindeki rektörlük Freud, Adler'ı yıtırmesınden veya Britanya üniversitelerindeki sansblyelik muadili olan, ama idarecilik oturu pek pışmanlık duymadı, ama yönu akademik yonune ağır basan bır mevkidir. Başkan, unıversitenin muJung bambaşka bır olaydı tevellî hey'etince seçilir ve bu hey'ete karşı sorumludur. Başkanın akademik Freud, yandaşlarının buyuk bır meslekten olması, hattâ bir bilim adamı olması dahî gerekmez. Şohretlipoçogunlugunun Yahudı oldugunun ayırlitikaalar, hattâ General Eisenhower gibi emekli askerler de pek çok ünlü dındaydı ve ruhsal çozumlemenın bır Amerikan üniversitesine baskanlık etmişlerdir. "Yahudı bılımıne" donuşmesınden urHugo F. Sonnenschein 4 Hazıran günü 2000 yılında başkanlıktan kuyordu. Bu nedenle, Isvıçreb bır Proayrılarak "ulkedeki en iyi iktisat bolumune" gerı doneceğinı ılân ettı. Chicatestan olan Jung'u kendısıne "veliaht" go Üniversitesi'nin bir başkanının gorevden aynlacağını tebliğ etmiş olmaseçtı Ikı büım adamı yıllarca bırhkte sı bizleri niçin ilgilendirmektedir? Çunkü Prof. Sonnenschein, üniversitede çalıştüar yapmak istediği bazı "reformların" universite hocaları, öğrencileri ve meGelgelelım, Jung'un hırslı kışılıgı zunlarından gördüğü siddetli tepki ve müteveltî hey'etinin bu tepkiler karve gıderek dvne baglanması nedenıysısmda ricası üzerine istifasını ilân etmiştir. Neydi Sonnenschein'i koltuğunle ateşlı bır tanrıtanımaz olan Freud ıle dan eden bu "reiorm tasarılan"? Once, Sonnenschein universitede verilen bu büım adamınm yolları enınde so ve "core curriculum" (=çekirdek program) denilen temel eğitimi ağır bulnunda aynldı. mustu. Chicago'nun temel eğitiminin güçlüğü tum dünyada meşhurdur Freud'un nıyetı yalnızca anlaksal Sonnenschein'a gore bu, Universite'ye ürkutücü bir çehre veriyordu, Başışlevler ve bu ışlevlerdekı bozukluklar kan, "reformlarına" temel eğitimdeki dersleri tırpanlayarak basladı. Tırpauzerıne bır kuram gelıştırmek degü, na ilk reaksıyon öğrencilerden geldi! Kendilerini Chicago Universitesi'ne ceaynı zamanda ruhsal çozumlemeyle ken faktorlerden birinin temel eğıtimın zengınlığı olduğunu soyluyorlardı. ılgılı kuralları belırlemek ve ınsan do Ardından Sonnenschein Chicago Üniversitesi'nin 10.000 öğrencisinin gasını tum toplumu kapsayacak bır 3.500'ünü olusturan lisans öğrencilerinin sayısını önümüzdeki on yıl içinde boyuta ulaştırmaktı 4.500'e çıkarmağa karar verdi. Sınıf mevcutlarını az da olsa şişirecek olan llkı ıçın genellıkle sessız kalan, bu karar, başkana gore, Un'ıversite'nin mâli durumunun ileride kötüleşmearada sırada soz alan ve çozumlemesı mesi için gerekliydi. Pek çok yapılana aklına her gelenı dıledıgı gıokuyucuya son derece mâkul / i ; . , . , ; * . . , : . . l.!:«.bı aktarmasına olanak tanıyan bır dıngörünebiiecek bu hafn "reUnıversıtenın kalıte17 yaşmdayken babasıyla biHlkte görülen Freud'un, ., leyıcı gelıştırdı Bu tur bır ruhsal ço kızı Anna kendlsl de bir pslkoanalht olarak iin \ form" teklifleri bile bu saygı 5jne ÖÖrenCİler SdhİD zumlemenın ne denlı etkılı oldugu yo kazandı. değer üniversitenin hem öğı • »r • nundekı tartışmalar gunumuzde de sanat toplumbılım ve dın gıbı konulardah çahşrencilerini hem de öğretmen Ç/K//7CO rektÖr IStlTO ettl. surmekle bırlıkte, uyuşturucu sagaltımında bu rnaları 19 yuzyıl olgucularının ızınden gıden Ierini ayağa kaldırmağa yetyonteme de yer verılmesı gonışu gıderek agırFreud dınsel ınanç ıle bılımsel soruşturma aratı. 20 Nisan 1999'da 1700 lık kazanıyor. kişilik bir öğrenci kitlesi (neredeyse tüm lisans öğrencilerinin yarısı!) büyük Yazının devamı 21. sayfada... Freud'un kulrur, tarıh, ınsanbılım, yazın, bir gösteri yaparak üniversitenin eğitim standartlarının duşürülmesine hangi nedenle olursa olsungöz yumulmaması gerektiğini haykırdılar. Ve reformcu başkana, reformlanyla birlikte universite ıdaresinden el çektiriliverdi. Yukanda ozetlediğim bu haberi 5 Haziran tarihli The New York Times'ın "Ulusal Haberler" kısmında okurken, karşımda Columbia ÜniversiFreud'un goruşleri ya da kımı zaman dolaylı olarak onunla bağlantılı olan tesi'nin Broadway'deki muhteşem kapısı yükseliyordu. Aklıma bizim unigorusler artık gunelık yasamımızın versiteler ve sorunları geliverdi! Bunları meclisimizin tartışmaya veya vazgeçilmez bir parçası durumuna gazete ve televizyonlanmızın duyurmaya değer buldukları ve bulmadıkgeldı. ları diye hemen ikiye ayırabiliriz. Birindler önem sırasına gore şunlardır: Penh kıskançhğı: Freud'un kadınların 1) Kız oğrenciler unıversiteye gericiliğin, akıl düşmanlığının bir sembolunu da erkeklenn doğustan sahıp olduklan organa sahip olmaya can attıklarmı takınarak gelebilsinler mi, gelemesinler mi? 2) Universite daha demokratik savunan, femmıstler tarafından pek ılgi (bu ne demekse) olsun mu, olmasın mı? i) Unıversiteye her liseden mezun gormeyen kuramı olan girsin mi, girmesin mi? Ikinciler ise, herhangi bir önem sıralaması Freud'cu dil surçmesi: Ozunde bılyapmadan, şunlardır: 1) Üniversitenin hemen hemen yok sayılabilecek ınçaltından doğrudan gondenlen bir e(makale üretimi sırasında dünyada yirminciliğe doğru tırmandığımız ılân posta niteliğı taşıyan, gorunuşte edilmiş olmasına rağmen!) bilim uretimı nasıl arttırılabilir ve mıllî refaha anlamsız, ıstenç dışı bır yanlış sozcuk kullanımı. katkı yapması sağlanabilir? 2) Universitede verilen çağdışı eğitim nasıl Bilinçaltı: Surekli bastınlarok bılinçten güncelleştirilebilir? 3) Universite başına düşen öğrenci sayısı üniversitelerin gızlenen duygu, ıstek ve anılar. sayısı artıken azından yakın gelecektearttırılmadan nasıl azaltılabilir? Bastırma: Huzur bozucu duygu ve 4) En azından üç üniversitemiz elit (yani gerçek!) universite durumuna naanılann istenmeden bilinçdışına ıtilmesi. sıl getirilebilir? Ödip karmaşası: Klasik Freud'cu kuramda falık dönemdeki (36 yaslar) çocukların karsı cinsten anababaya A. M. C. Şengör Prof. Hugo Sonnenschein niçin istıfa etti? Günümüzde Freud herkesin dilinde duydukları cınsel arzu ve kendı cinsınden olana karsı duyulan oldurucu düzeydeki nefret. Iğdlş edllme korkusu: Erkek çocuğun cinset orgtmını yitırme korkusu ve kızlann zaten bunu yıtırdıkleri yonundakı lantazısı. Boyun eğme: Uygunsuz bir durtunün (söz gelimı, kız karde}e duyulan cinsel arzu) bılınçsızce toplumsal açıdan uygun gorulen bır davranışa donuşmesı (arkadaşımzın kız kardeşıni arzulamak). Aktarım: Bırıne karsı (orneğin anne) duyulan duyguların bılmeden bir baskasına (orneğm terapıste) yonlendırılmesı. Id (ilkel benlik): Usun bıreyın temel gereksınım ve itkılerıninı (orneğin, ofke, cinsellik) kaynağı olan bolümif. Superego (iist benlik): Usun anababanın ve toplumun kurallannı banndıran bolumu. Ego (benlik): Usun gerçek yasamla bağlantı kurmamıza yarayan, ılkel benlik ile ust benlik arasında denge kurmaya ço'^an duzeneği Erkeklik organı simgeleri: Hemen hemen her şey erkeklık organını andırabilir, ama kımi zaman, Freud'un da belirttiği gibi, "puro yalnızca purodur." Chicago Üniversitesi gibi A.B.D.'nin en çok Nobel ödüllü araştırıcısını hocaları arasında bulunduran kaliteli bir üniversitenin öğrenci ve hocaları yukarıdaki ikinci grup sorular türünden sorunlarla sokaklara dökülüyorlar. Bizimkiler gibi universite müsveddelerinin öğrenci ve hocaları da birinciler türünden "sorunlarla" (ne hikmetse ekseri milletvekilimizin ilg'bini de bu bi'rinici tür sorunlar çekiyor)! 21. yüzyıla ve üçüncü bin yıla ulusumuz hangi güvencelerle giriyor, bilmek isterseniz bu manzarayı temâşaya buyurunuz ve eğitimi birazcık daha sıradan yapayım dedi diye A. B. D'de koltuğundan olan Sonnenschein Hoca'nın ve üniversitede kaliteyi biraz daha yükselteyim diye çırpındığı için yerinden edilmekle tehdit edilen bizdeki Cürüz Hoca'nın birlikte kulaklannı çınlatınız. 641/5