Katalog

Yıldızlararası yolculuk ne kadar mümkün? Atılgan gibi değil, ama kendini kopyalayabilen, karpuz, portakal büyüklüğündeki araçlar yıldızlararası yolculuğa çıkabilir. Hazırlayan: Mehmet Emin Özel (*) T eknolojmın her gun yenı bır başan haben üe uyandlgımız boyle bır donemde, yıldızlararası yolculuk zor olsa bıle gereklı kaynaklar ve destek verüırse bır sure sonra alt edüecek (ses barajını aşmak veya Everest e tırmanrnak turunden) bır 'meydan okuma gıbı algılanabüır Ancak bu karşılaştırma buyuk değerler ıçermektedır Bunlara kısaca bır goz atalım Insansız yıldızlararası yolculukların, Pıoneer 10 ve 11 Voyager 1 ve 2 uzay araçlan üe, bır bakıma zaten başkdıgı soylenebüır Bu araçlar, Jupıter'le olan yakın geçışlerı yardımıyla Guneşten kurtulma hızlarına erıştırümışler sonsuza kadar Guneş sıstemınden uzaklaşma rotalarına so kulmuşlardır Yıldızlararası yolculukların gerektırecegı standartiarda bu araçlar çok yavaştırlar Ornegın bu 4 araçtan en hızlısı olan Vöyager 1 sanıyede 17 bın km (62 bın km/saat veya ışık hızının yuzbmde 6 sı) hızıyla, ük yıldızla ancak 40 bın yıl sonra karşılaşacaktır Tabu bu hızda 1000 kata kadar arnşlar ongorulebılır (Wrıght kardeşlerın ük uçagı üe bugunkuler arasında bu mertebede üerleme vardır) Bu durumda, yakın yüdızlara ulaşma, 10 yülar cıvanna ınecektır eğer bu hızlar ıçın gereklı olağaîıdışı yuksek enerjı faturasını karşüamanın bır yolu bulunabüırse1 Bırazdan gorulecegı gıbı, bu deger gerçekten çok bu1 yuk bır değerdır O kadar la, bır dagı aşmak yerıne etrafından dolanrnaya benzer şekü de soruna başka bır açıdan bakma gereğı vaıdıı Dığer bır deyışle yüdızlara yolculugun ıçerdıgı sorunldrı aşümaz engeller olarak degtf, Evren ı başka yollark keşfetmenm ıpuçlaıı yorumlamalıyız1 Bu baglamda, 3 onemlı gerçek on plana çıkmaktadır Bunların ükı yıldızlararası yolculugun hesaplanabılen enerjı malıyetının bugunku teknolojüerımız ışıgında karşılanamaz duzeyde yuksek olu şudur Yüdızlararası yolculuklar ıçın onerüen butun ıtış sıstemlerı (nukleer fuzyon çekırdeksel kaynaşım roketlerı, madde/karşıtmadde yok edımlı makıneler, lazeMtımlı yelkenler vesaıre ) çok çok yuksek mıktarlarda enerjı gerektırırler Ikıncısı uzaylı gezgınlerın henuz dunyamızı zıyaret etmemış olmalan yerdışı zekı yaratıkların yakın veya uzak geçmışte yeryuzunde bulunduklarına daır ınandırıcı hıç bu karutm olmaması Uçuncusu de radyo dalgalan üe haberleşme olanagının yüdızlararası yolculukla rekabet edebüecek hızlı ucuz ve gerçek bır seçenek oluşturmdsıdır ışıkyüı uzaklıgı üe en yakın yüdız olan Proxıma Centaurı ye ulaştirmak ıçın bu lazer sıstemının trüyorüarca watt (dunyadakı butun elektrık uretım kaynaklannın toplamından bınlerce kez daha fazlası) enerjıye gereksmımı vardır 10 kı logramhk ınsansız bır aracı gondermenın enerjı malıyetı ıse 50 gıgawatt (1 gıgawatt= 1 mılyar watt) olarak hesaplanmaktadır Bu büe oldukça yuksek ABD nın yühk elektrüc enerjısı faturasına yakın bır mıktardır Portakal büyüklüğü Portakal buyuklugundekı kuçuk bır robotaraçla ne yapüabüır Ozeüüde bu araca ulaşacagı çevredekı malze meyı kullanarak kendını kopyalayabüme ozellıgı kazandınlabüırse, kuçuk boyutlarla da cıddı ve ügınç ışler yapüabı hr Kendmı kopyalayabüme kavramı, ük olarakl940'larda Ingılız matematü<çı John von Neuman tarafindan gelıştırümış ve ıncelenmıştı Şımdüerde nanoteknolojı' adı verılen 'çok çok kuçuk boyutiu teknolojık büımler' alanında çalışan kımı büımcüer, kendını kopyalayabüecek makınelen nasü yapabüeceklerını araştınyorlar Amaç dığer gezegen sıstemlerını ıncelemek keşfetmekse bırkaç kuçuk kendını kopyalayabüecek makıne yaparak bunlan kabul edüebüır mahyetlerle yakın yüdızlara gonderebüırız Bu turden bır araç hedef yüdız sıstemıne vardıgın da metalyogun bır gokcısmı muhtemelen, bır goktaşı uzerıne yerleşır ve bu goktaşının malzemesını kullanarak çevreyı keşıf ışlemlenne başlar Elde ettıgı bügüerı dunyaya gondermek uzere bır role ıstasyonu kurulması da bu portakal boyuüu keşıf robotunun gorevlerı arasında olabüır Dahası, kendı benzerlerını yaratarak çoğalır ve burüarı kendı cıvarındakı yüdız sıstemlerını benzerı şeküde keşfe gonderır Boyle bır stratejı olduk ça ekonomık bır yatırımla bızlere uzak yüdızlarda gozumuz ve kulagımız olacak bırımler saglayacaktır Amaç kolonüeştırme ıse, robot araçlarımız, yaşanabüır fakat hayatsı? ortamlara sahıp gezegenlerı tohumlayacak bıyolojü< malzemeyı de oralara taşıyabüır 1. İNSANLI YILDIZLARARASI YOLCULUK Yüdızlararası yolculugun yuksek malıyetı nedenı üe yüdızlararasında dolaşacak (gelecekte ınsan yapısı veya geçmışte uzayhlarca yapümış) araçlar kural olarak, genelhkle kuçuk boyutiu ve hafıf olmalıdır Uzay Yolu (Star Trek) dızısının yüdız gemısı Enterprıse (Atügan) boyuüarında bır araç yerıne portakal veya karpuz boyuüarında bır araç gondermek çok daha gerçekçı olacaktır Yüdızlararası ortamda guneş sıstemırmzde konuşlu guçlu lazer huzmelen üe ıtılecek lazerışıgıyelkenlerı üe donatümış bır uzay aracını goz onune alalım Insanlı bır uzay aracını 40 yüda, 4 Gözleniyor muyuz? Kuçuk boyutiu yüdızlararası araçların bır ozellıgı de goze çarpmazlıgı, hemen hemen gorunmezlıgı olacaktır Yerdışı bır uygarhk tarafindan yerleştırümış mıruk bır araç, şu anda büe Guneş sıstemımı zı gozluyor ve edındıgı bügüerı programlayıcüarına üetıyor olabüır ve bız bunun varlıgından hıç ha berdar olamayabüırız1 Araç ozellüde fark edümemesı ıçın gereklı tedbır len alıyor, mesela, antenlerını her zaman gezegenler duzlemı ekhptücten uzaklara yonlendırıyorsa veya anten huzmesı bır gezegene rastladıgında ya yınını kesıyorsa, bulunması ayrıca zor olacaktır Zaten, bızım gıbı yenı yenı uzaya çıkma hazırlıklan ıçınde olan uygarlüdar çevresıne gonderüecek araçların gorevlerını uzun sure devam ettırebüme len ve 'avlanıp muzelerde teşhır edümemelerı ıçın bu ozellüdere sahıp olmalan gereklıdır1 Benzer şeküde, bıyolojık yapüı veya omaçlı uzaylı araçlar en başında yeryuzundekı hayatı büe to1 Hayall blr YIİDIZ N£T sltesl girif sayfatı burdakl glbl olabilir Prof Tlmoty Mrls tarafmdan hazırlanan bu humlamış olabüırler Ancak, yaşamın yeryuzu uze Yay Kolu sltesl sayfasında, bafka olası haberler arasında, llk haber olarak, Samanyolu'nun Ava (Orlon) oldukça erken evrelerde ortaya çıkmış olmarınde fikıntısı bölgeslnde (yanl Cünef'ln ve Cünes slstemimizln bulunduğu bölüm), yeni doğmakta olan blr sı, bu dışardan tohumlama ıddıasını çurutmektedır medenlyetln varlığına dlkkat çekttlyor Tabii, bu medeniyet, çevreslndekl gezegenlert yeni yenl keffe çıkmakta olan dünyamız medenlyetlnden baskası değlldlrl 644/8