Katalog

Uykuda solunum durması hastalığı Prof. Dr. Mehmet Ömur ykuda nefesın 10 sanıye ve daha fazla kesılmesı apne olarak adlandırüır Uykuda nefes kesılmelennın sayısı saatte 10'un ustune çıkarsa, tıkayıcı tıpte uyku apnesı sendromundan bahsedılır Bu olayın mekanızması tamamen fizıksel kurallara uygun şekılde ışler Uykuda nefesın kısmı kesılmesı hor lama olarak belırırken tamamen kesılmesı apne oluşumuna neden olur Burada horlamaya çok fazla degınmeyecegız Çunku tek başına horlama sosyal bır şıkâyettır ve tedavısı de sosyaldır Yorgun olan, alkol ıçen ınsanlar horlayabılırler KBB hekımı olarak bızım savasımımız da ha çok horlama ıle beraber ortaya çıkan uykuda nefes kesümelerıdır Çunku bu ınsanlar bu hastalık tablosu ıle bırlıkte bazı rısklen berabennde taşırlar U baş agrıldrı gun boyu uyuklamalar ortaya çıkar Bu hastalıktakı mevcut bulgular hasta tarafindan gun ıçerısındekı çalışmaya ve strese baglanır Hastalar genellıkle eşlermın şıkâyetı uzerıne doktora başvururlar Tanıda hastanın oykusu ve muayenesı çok onemlı rol oyndr Ancdk hastalıga adını koydurtan polısomnografı dedıgımız uyku testıdır Hasta bır gece uyku laboratuvarındd uyur ve uyku gece boyu ızlerur Burada kalp rıtmı, kan oksıjen duzeyı beyın EEG sı, uyku fazlan uykuda nefesın kaç kez kesıldıgı takıp edılır Hastalığm şıddetını belırleyen saattekı nefes kesılmesı sayısı ve oksıjen kan duzeyıdır Boylece bu degerlere gore hafıf orta ve şıddetlı olmak uzere 3 bolume ayrılmış olur yen oldugu ıçm tedavılerı de oldukça degışıklıkler gos terır Bu konuyla ılgılı ılk cerrahı tedavi 1979'da uygulan dı Hastalığın hafıf ve orta derecedekı üplerı cerrahı ıle tedavi edılebılırken, ılerı hastalıgı olan hastalara genellıkle bdsınçlı hava veren maskeler onerılır Başarı şansı % 100 olan tek uygulama maske yontemıdır Ancak hastalarm % 50 sı maskeyı kullanamamaktadır Dusunun kı 30 yaşmda olan bır hasta yaşamı boyunca bu maske yı kullanmak zorunda kalacaktır Bundan dolayı arayışlar devam etmıştır Nefes kesılmesı sayısı saatte 30'un alnnda olan tum hastalarda cerrahı onerılır Cerrahı olarak burun sorunlannın ortadan kaldınlması, yumuşak dama ga yonelık bademcıgı de ıçıne alacak şekılde UPPP dedıgımız amelıyat yapılmaktadır Dıl kokunde problem oldugu duşunuluyorsa dıl kokunu one çeken teknıkler uygulanır UPPP amelıyatmm başarısı horlama ıçm % 90 dolaylarında ıken apne ıçın % 50 dolaylarındadır Dıl koku cerrahısı eklendıgınde bu başarı şansı belırgm olçude artmaktadır Cerrahi yöntemler UPPP amelıyatı kuçuk dılın bır kısmınm ve yumu şak damagın bır kısmının çıkarılması ıle beraber ba demcıklerın de alındıgı bır amelıyat şeklıdır Dıl kokune uyguladıgımız amelıyat Sleep In dedıgımız bır teknıktır Polen dedıgımız bır ıpı dıl kokune dolandırarak alt çeneye baglıyoruz Bu şekılde dıl kokunu one çekerek solunum yolunu tıkama ozellıgını ortadan kaldırıyoruz Bu amelıyat basıt bır uygulama olup amelıyat sonrasmda konuşma yutkunma ve dıl ha reketlerıyle ılgılı bır sorun yaşanmaz Tıpta genel olarak hastalık degıl hasta vardır yaklaşımı geçer lıdır Bunun ıçın hastanın durumund gore ıkı veya uç sevryeh amelıyatları aynı seansta uygulamak mumkundur Eger çekılen filmlerde kemık yapısı ıle ılgılı prob lemler varsa ılerı cerrahı teknıkler uygulanır Ayrı ca ılerı evrede olup maske kullanamayan olgular da da ılerı cerrahı teknıkler uygulanabılır Burada ust ve alt çeneyı one çeken amelıyatlar soz konusudur Ayrıca dıl koku dokusunun fazlalıgı soz konusu oldn olguldrdd boyundan ydklaşım ıle dıl ko kunun yumuşak dokularınm bır kısmının çıkarılma sı mumkundur Alt ve ust çeneyı one çeken amelı yatların başarı şansı oldukça yuksektır Horlamada ve hafıf apnelı hastalarda agız ıçı pro tez de uygulanabılır Bu protezlerın her gece kullanımı gerekır Burada da onemlı oranlarda hastalarda kullanım problemlerı yaşdnmdktadır Nedenlerine bakış Olayın ortaya çıkışı ust solunum yolunda bu run yumuşak damak ve dıl koku duzeyındekı prob lemlere baglıdır Burunda tıkanıklık nedenı olabüe cek kıkırdak egnlığı burun etlennın buyumuş olma sı genız etı burun ıçerısınde polıp varlıgı da hasta lığm ortaya çıkışını koldyldştınr Yumuşak damagın ve kuçuk dılın uzaması sarkmdsı, bddemcıklerın ırılıgı bademcıgı çevreleyen mukozd bolumlerının fazlalıgı, dıl kokunun ırı olması, çenenın kuçuk ve gerı yerleşımlı olması bu hastdlığın gelışımını kolay laştırır Ust solunum yolunu dokulan çevreleyen ke mık yapı ve bu kemık yapının ıçensındekı yumuşak dokular olarak duşunelım Ust solunum yolu uzerın dekı kasların da solunum yolunu sureklı açık tutma gorevı vardır Yukarıda sıraldnan nedenlerden dolayı oluşan emme basıncı bogazda yumuşak dokula ıı orta hattd çekmeye çdlışırken, kaslar bu basınca karşı dırenç gostermeye çalışır Ancak, çevredekı doku fazlalıgı nedenı ıle kaslar zaman zaman dırenç gosteremez ve kısa surelı olarak ust solunum yolu tıkanır Apne işaretleri Bu hastalarm çogunda horlama, uyku esnasın da el ve ayaklarında çekılmeler, kasümalar vucu dun sureklı pozısyon degıştırmesı, tansıyon problemı kalp ıle ılgılı sorunlar mıde ıle ügılı sorunlar sıklıkla gorulebılır Sabah başagrıları olup yorgun kalkarlar gun ıçerısınde uykuya meyıllerı vardır Akşamları televızyon karşısındd uyuma uzun araç kullanımında uyuma gıbı ozellıkler ortayd çıkar Dunyada yapılan araştırmalarda mevcut trafık kazalarının 1/3 unun bu hasta grubu tara fından yapıldığı tespıt edılmıştır Uykuda nefes kesilmesi HorlamaApne ilişkisi Solunum durması işaretleri Apneliler: Yorgun olur ve uyuklar Horlama: Radyosonografı tedavisi Asıl sorun ust solunum yolunda tıkayıcı faktorun nerede olduğunun saptanmasıdır Bunun ıçın fıbroskopı ıle muayene çok onemlıdır Mevcut ıskelet yapısı ıle ılgılı problemler duşunuluyor ıse çekılecek fılmler ozellıkle dıl koku ıle ügılı sorurılarda MR dedıgımız goruntuleme yontemmın onemlı rolu vardır Tıkayıcı alanın tespıt edıl mesı tedavıdekı başarıyı beraberınde getırır Radyo sonografi Son zamanlarda somnoplastı denılen radyofrekans dalgalanyla çalışan bır metot gelıştınldı Doku ıçerısme ozellıkle yumuşak damaga radyofrekdns dalgaları vererek o bolgede ıyıleşme safhasmda olu şan nedbe dokusu yumuşak damagı yukarı dogru çekerek solunum yolunu rahatlatmayı hedefler Bu aşamada bu teknık sadece basıt horlamada kulla nılan bır teknıktır Muayenehane şartlarında bırkaç dakı ka ıçerısmde uygulanan agrısı oldukça az olan bu metot ıle ılgılı araştırmalar devam edıyor Henuz apne açısın dan etkınlıgı yoktur Yumuşak damdga uygulanan cerrahılerde lazer bıçak gıbı bırçok alet denenmıştır Lazer kelımesı adeta sıhırlı bır degnek olardk duşunuluyor Ayrıca lazerle ya pılon mudahalelerden sonra hastalarda cıddı olçulerde agrı problemı ortaya çıkmaktadır Bu nedenle kullanımı belırgın olçude azalmıştır Sonuç olarak tıkayıcı tıpte uyku dpne hastdlıgı cıd dı rısklen olan anı olum rıskı taşıyan karmdşık bır hdstdlıktır Tedavıde de bır standdi t yoktur Hastdlık tanın dıkçd tedavıde de onemlı gelışmeler ınanıyoruz Uykuda olanlar Uykudd belırlı surelerle nefesın kesılmesı kesılme sdyısınd ve suresıne baqlı olaıak oksıjen kan duzeyını et kıleı Yetersı/ oksıjenlenme bulguldrın ortaya çıkmasına neden oluı Uykunun bazı evrelerı vardır Kışınm sabah kdlktıgında kendını dınlenmış hıssctmesı ıçm uykunun deıın evrelerme gırmesı gerekır Ancak nefes kesılmesı nedenı ıle sık sık uyanmalar ortaya çıktıgı ıçın dınlenme evresme gırıleme7 Bundan dolayı sdbah yorgunlugu 644/10 Tedavi Tedavıde oncelıkle hastanın kılo vermesı yaşam koşullarını duzpnlemesı sıgara ve dlkolu bırakması spor ıle ılgılenrnpsı onerılıı Şu ana kddar bu hastalıgı te davı etmek ıçın kullanılmış olan çok sayıdakı ılacın teda vı edıcı ozellıgının olmadıqı goruldu Hastalık son 20 yıl dd tanınmdya bdşlandı Hd>tulıkla ılgılı bırçok bılınme