Katalog

kalmayıp, yüzyılın sonunda Mars'a gidecegiz." 28 yıldır bunun hayalı ile yaşıyorum ve bugün ne yazık ki çok büyük bir hayal kınklıgı içindeyim. Soru: Peki hızınızı kesen neydi? Cernan: Bizi buraya neyın getırdigıni bilmiyorum. Apollo 13 pek ışe yaramadı. Amaç Ay'a adam göndermek, sonra da onu geri getirmekti. Oldukça sorunlu bir bir yolculuktan sonra geri dönen Apollo 13'ten sonra ınşanlar şoyle demeye başladı; "Insan yaşamı bizım için her şeyden onemü. Bu yolda tek bir kışıyi bile feda edemeyiz." Bugün 40'lı yaşlannı süren, bızden sonraki kusaga ne yaptıgımızı anlatmak benım gorevim: Ay'a gittik. Ay'a gitmenın ne kadar olaganüstü bir şey oldugunu söyledik durduk. O sıralarda Mars'a da gıdecegımızi duşunuyorduk. Bizden sonraki kuşaga uzay çalışmalarıru sürdürmeleri için gaz verdık. Sonra bırdenbire bu destegimızi çektik. Böylece ınsanlan yarı yolda yaya bıraktık. Bu kuşaktan pek çok kışı bugun onları kandırdıgımızı düşünüyor. Soru: Ay'a tekrar gider miydiniz? Cernan: Sorgusuz sualsiz gıderdim. Soru: Ay'da yaşamak ister misiniz? Cernan: Ay'da 75 saat yaşadım. Ancak bu çölün ortasmda arabanızı park edip, bir sure dışanda zaman geçırmek gibi bir şeydi. Insanlar bitki örtüsüne gereksinim duyar. Yerçekimınin az, koşulların uygun olmadıgı koşullarda yaşanacak bir çevre nasıl yaranlır artık biliyoruz. Dogal bitkı örtüsu yaratabiliriz. Keşif gezilerini sürdürmek ıçm Ay yüzunde gidebilecek bir araca ıhtıyacımız olacak. Boyle bir ortamda yaşantımızı sürdüre uzayı sömürmeyi hedeflıyor, Son yıllarda uzayın keşfı neredeyse unutuldu. Artık eski zaferlerımızi tuketmeye başladık. Sonuçta, bu proje Mars'a gitme projesi kadar beni heyecanlandırmıyor. Soru: Mars'a gidecek miyiı? Cernan: Evet, Mars'a gidecegiz. Önce Ay'a gidip gitmeyecegimiz konusunda kesin bir karar yok. Bu projenin ne zaman gerçekleştirılecegi konusunda kesın bir tarih saptanmamakla bırlikte, Mars'a gidecek uzay gemisinin mürettebatı bugun ılkokul çagında. Bu arada yolculuk için daha uygun teknolojiler geliştirecegiz. Mars'a kısa zamanda gıdip gelebilmek için tahnk gücunden (propulsif) yararlanmalıyız. 200 ya da 300 yıl sonra Mars'ta koloniler kuracagımıza ınanıyorum. Soru: Uzaym keşfinde insansu uzay gemilerinden yaıarlanmanın daha doğru olduğu kanısı yaygm. Siz bu konuda ne düşünüyorsunuz? Cernan: Keşfe çıkmış ınsansız bir uzay aracı duşünemıyorum. Aracm içıne gorduklerini, izlenimlerini anlatabilecek bir cihaz mı oturtacagız? Soru; Bilim itici giiç olamaz mı? Cernan: Bılim, keşıfler söz konusu oldugunda, hiç bir zaman uyarıcı bir rol oynamamıştır. Bilim yalnızca keşiflerin bir parçasıdır. Kaldı ki Apollo projesı uluslararası siyasi bir yanşın sonucunda dogdu. Her keşfın arkasında bilimsel kaygüardan çok başka nedenler vardır. Soru: Yani Kırmızı Gezegen'e gitmek için bilimsel olmayan bir nedene mi ihtiyaç duyuluyor? Cernan: Evet. Ve boyle bir neden de honuz ortada yok. Örnegin helyum 3'u aramak bir neden olabilir. Mars'a gidecegiz. Ancak bügı edınmek amacıyla gitmeliyiz. Gıtme nedeni merak olmalı Mars'ta su var mı? Mars'ta yaşam var mı? Insanoglu orada yaşayabilir mi? . ' . . • • ı30yü 'a ayak çokinBaşkan ügi zaika ıdı. ıstiyorımıyor. •lduguirekeuyduk. dilimitı. Ay'a Ay'da ıcu bir gurur 1972'de astronot Eugene Cernan Apollo 17'ye kumudu et mişti. Ay'a yapılan bu son seferde, 3 klflllk mürettebat Ay yuzeyinde 3 gün geçirdi. biliriz. Ayrıca alüda bir oranındaki bir yerçekiminde hareket etmek sıur yerçekımıne gore daha kolay Ay'da birkaç gun daha kalsaydık sıkılabilır miydık? Hiç sanmıyorum. Orada her zaman az kaldıgımızı duşunmüşümdür. Yine de Ay'da en fazla zaman geçıren ekıp bızdık. Soru: Uluslararası Uzay tstasyonu konusunda neler diişiinüyorsunuz? Cernan: Istasyon uzun vadede bilimsel ve ticarı bir deger kazanacak. Bence bu proje uzayı keşfetmeyi degil, Soru: Başkan Kennedy'nin sizi Ay'a gitmeye teşvik etinesi gibi, gelecek başkanm da Amerikalüan Mars'a gitmeye ikna etmeye çalışmasını arzu edet misiniz? Cernan: Bir dakika. Birinin fitilı ateşlemesı gerek. Bütun dunyayı bu konuda harekete geçırmemız gerek. Bu uluslararası bir proje olmalı ve herkes bir ucundan tutmalı. Çocuklarımıza bir şans daha tanımak zorundayız. Çocuklarımızın hayal kurması için ne yapılması gerekiyorsa yapalım. Bu şansı onlann ellerınden almayalım. Reyhan Oksay Scienüüc American Popular Scıence, Temmuz 1999 ' N •':<• ''.•' >'.:.' •VV* "'•' Descartei dağlık bölgeilnde çekilen bu "birlefik" fotoğrafta Apollo 16nın astronotu Charles M. Duke, )r Ikl ayrı noktada görülüyor. Solda, ay toprağından örnekler topluyor; sağda yuınufak ay yuzeyinde yürüyor. Arka planda ay aracı görülüyor. Bu panoramaki fotoğraf, Apollo 16 nın komutam John W. Young'ın çektiği bir dul fotoğrafın birleftlrilmetlyle olufmuftur. 644/13