Katalog

Tehlikelere karşı bir gözü açık! Yarıuyuyan ördekler, beyinlerinin hangi yarıküresinin şekerleme yapacağını kontrol edebiliyor. uşlann bır gozlerı açık uyuyabüdıgı uzun zamandır büınıyor Indıana State Unıversıty'den bılun adamlan ördekler uzerınde yuruttuklerı araştırmalar sonucunda ordeklerın aynı anda beyinlerinin farklı bolgelerının uyku ve uyanıklık durumunu kontrol edebıldıgını ve programlayabıldığını soyluyorlar Onceh çalışmalar, kuşlann uyku uyanıklık duru munu beyınlerınde farklı bolgelere bolerek bır yankure uyurken dığerının uyanık oldugunu gostenyor Boylece açık olan gozden gelen mesajlar beynın sadece bır yankuresıne gıdıyor ve kuş çevredekı degışımlerı gozlemleyebılıyor Dıger yarıkurenın ıse tamamen uyku duru K munda oldugu kabul edılıyor Kuşlann dışında yunuslar gıbı su memelılerı de bır gozlerı açık uyuyabüıyor Tek yankurelı uykuyu seçmelerının sebebı uyurken bogulmamak olan bu memelüerde de uyumak kuşlardakı gıbı çok ozelleşmış bır ış Pe kala tek yankurelı uykunun evrımı nasıl gerçekleşmış ve doğal ortamda neden sadece kuşlarda ve suda yaşayan memelılerde gonoluyor' Araştırma grubundan Steven Lima, hayvan davranışlannın buyuk bır kısmının oldurulme tehlıkesıne karşı gelıştığını soyluyor Kuşlardakı yarıuyanıklıgı test edebılmek ıçın 4 ordegı bır yan yana bır sıraya koydular bu hayvanlann davranışlarını gozlemledıler Koşelerde bulunan ıkı ordek ortadakılere oranla daha fazla saldın olasılıgıyla karşı karşıyaydı Bu ordeklerde tek yankurelı uykuya 2,5 kat ddha fazla rastlandı Açık olan gozlerı ıse %86 dış bolgeye dogru yonelmıştı Ortadakı ördekler ıse hangı gozlerrnı açık tutacaklannı rastgele seçıyorlardı Bu bulgular, ordekle rın tehlı ke altında olduklannda duşmana karşı korunabılmek ıçın tek gozlerı açık uyumayı tercıh ettıklerı goruşunu desteklıyor Ancak, tek yankurelı uyku duşmanlara karşı ko runmada ıyı bır yolsa, neden daha fazla hayvan turunde gorulmuyor' Amlaner Laboratuvarlan'ndan Christtan Mathevn, bır duşmanla karşılaşmış ve olum tehlıkesı atlatmışsa bır kertenkelenın de tek gozu açık uyudugunu soyluyor Kertenkelelerde de bu üp uyuma şeklının varolması bunun çok erken donemlerdekı ortak bır ata tarafından uygulandıgı hıpotezını desteklıyor Ilk memelıler guvenlı ortamlarda uyudugu ıçın buyuk bır ıhtımal le bu alışkanlıktan vazgeçtıler Sadece suda yaşayan me melılerde fakat bu kez degışık bır amaçla tekrar ortaya çıktı Indıana State'den Niels Rattenborg, cıddı bır travma geçıren ınsanlann uyku sırasındakı beyın dalgalanrun kuşlardakı yankurelı uykudakıne benzedıgıru soyluyor Buyuk bır ıhtımalle bu hastalara beyınlennın en yaşlı tabakaları tehlıkeye karşı hazırlıklı olmalannı ve bır yankurelennı uyanık tutmalannı soyluyor Sevıl Duvara Saentıfic Amencan Mfly/s/999 Köfedeki önkkler, kendlnl daha güvenli hiueden ortadakUere ı daha tetlkte ve daha uyanık dunıyorlar. (Yanda) 643/20