Katalog

Üstün yetenekli çocuklar ve dahileı Cenel kanının tersine üstün yetenekli çocuklar her zaman takdirle karşılanmıyor; pek çoğu yanlış anlaşılma, yeterince ilgi görmeme ve alay konusu olma tehlikesiyle karşı karşıya... stun yeneteklere sahıp olmak pek çoklannın gozunde buyuk bıı şans Ne var kı geıçek sanıldıgı gıbı degıl Egıüm duzcyı duşuk topluınlarda "cın lı" oldukları ıçın korkulan, farklı oldukları ıçın alay konu su edılen bu çocuklar, çogunlukla toplum dışına ıtılıyor l.ır Ebeveynlerı ıse dengelı, normal bır çocukluk done mı yaşatdcaklarına, çocukları aşın dısıplın altmda tuttukları gerekçesıyle sert eleştırılere hedef oluyorlar Okulda ogıetrnenleı yaijitlarından çok faıklı bu yapı sergüe yen bu çocukları nasıl egıteceklerını bılememenın sıkıntısı ıçındelor Bu arada çocuklardan başanlı bıı entelek tuel ve yaratıcı bır sanatçı olmalarını bekleyen toplum beklentılerı gerçekleşmeyınce çocuklara başarısız" damgasını vurmdktan çekınmıyoı U Genellıkle noım dışı davraııışlarla ılgılennıe egüı mınde olan psıkologlar, yetenekli çocuklardan zıyade gerı zekâlılarla ılgılenmeyı tercıh edıyorlaıdı ancak son yıllarda yetenekli çocuklara daha fazla zaman ayırmanın gereklılığıne ınanmaya başladılar Dolayısıyla bu çocuk ların nasıl egıtılrnesı gerektıgıne ılışkın araştırmalara orıcelık verılrneye başlandı Yetenekli çocukların doğası Istatıstıklere yore çocuk nufusunun yuzde 10 ıle 15 ı arası "akdlı ve çalışkan" çocuklardan oluşur Oysa çocukların ancak yuzde 2 ıle 5'ı ustun yeteneklıdır Yete neklı çocuklar, dıger çocuklardan şu konularda ayndır •Yetenekli çocuklar vaktınden evvel gelışır Bu çocuklarırı oQrenrne ve bır korıuyu kavrama yeteneklerı ortalama yeteneklere sahıp çocuklara oranla dalıa hızlı dır • Yetenekli çocuklar bagımsız hareket ederler Kendı başlarına keşıf yapmaya moraklıdır Problemlerın sonuç larına ulaşırken geleneksel yolları degıl, kendı buldukla n kestıı me yolları tf rcıh ederler •Yetenekli çocuklar ılgılı olduklan konulaıda sınır tarıınıazlaı Metaklı olduklaıı konuya yoĞjun bıı şekılde odaklanan yetenekli çocuklar, dış dunya ıle tunı baglan tılaıın» keserleı Tutku halındekı merdkları ve hızlı oğrenrne yete neklerı sayesınde bu çocukların başarıya ulaşması kaçınılma/dır başarıyı ancak sosyal ve duygusal etmenler engellıyebılır Yetenekli çocuklara ılışkın ük kapsamlı çalışma 70 yıl once Stanford Uruveısıtesı'nden psıkolog Lewis M.Terman taıafından başlatıldı Yeter.ekü çocuklar ko nusunda son derece olumlu ve ıyımser bır bakış açısına sahıp olan Terman, 1 500 yuksek IO'lu çocugu yaşamla n boyunca gozledı Bu çocukların seçımınde oğretmenlerın tavsıyelerınden yaıarlandı StanfordBınet IQ testıne gore zekâ katsayıları 135'ın uzerındekı bu çocuklar zamanmdan once gelışmış aşııımeraklı ve yerleşıkegı tım sıstemının dışına çıkacak kadar bagımsızdılar Terman bu denpklerın yalnızca ustun zekâlı degıl aynı zamanda çok da saglıklı olduklarını ılerı suruyordu Ona gore deneklerm sosyal uyumları ve ahlakı ılkelere baglılıklan hayranlık duyulacak boyuttaydı Bundan şu sonuç çıkartıüyordu yoteneklı çocuklar mutlu ve toplum la barışık bır yaşam surmekteydıler Dolayısıyla dış mu dahaleye gerek kalmadan dogal yapıları sayesınde ken dı yollarını çızebüecek yetenekteydılej Bu goruş bugun de geçerlı Dolayısıyla yetenekli çocukların egıtımınde hâlâ Terman'ın çızdıgı bır pembe tablodan yararlanılı yor Terman'ın çalışması yıllaı sonra tekrar gozden geçırüınce aksayan yonlerı su yuzune çıktı Oncelıkle, de neklerm ogretmenlerının tavsıyesı uzerıne seçılmesı yansızlık ılkesını ıhlal edıyordu Ogretmenlerın, seçtıklerı oğrencıleıın bazı kusuılarını goz aıdı etmesı kaçınılmazdı Ayııca ogrencılerın uçte bırının orta sınıf aıleler den seçılmesı 10 ıle sosyal sınıflaı arasmdakı etkıleşımı yansıtması açısından araştırmanın ozunu zedelıyor Çevresıyle uyumlu, kolay ogrenen mutlu yetenekli çocuk goruntusu, son yıllarda tersının kanıtlanmasına karşın hâlâ hukmunu suıduıuyoı Chıcago Unvırsıtes'nden Mihaly Csikszentmihalyi heıhangı bır ko nuda olağanustu bır yetenek sergıleyen çocukların sos yal açıdan yaşıtlarından bır adım ılerde oldugunu belırtıyor Bu çocuklar, Csikszentmihalyi ye gore, hırslı, du Nadla fonksiyonlan oldukça yavaşlamif otistik bir çocuk. Zekâ yafi 6 yafindayken ancak 3 yafindaki bir çocuk düzeyindeydi. Nadia'nın 5 yaşındayken yaptığı bu resim Rönesans ustalannı aratmayacak kadar gelifmif. şuncelerınde bagımsız ve ıçe donuk bır yapı sergıler Gunun buyuk bır kısmını tek başına geçıren bu çocuk lar, yalnızlıktan genellıkle rahatsız olmaz ve sıkılmaz Yı ne de bu durumdakı bazı çocukların yalnızlıktan yakındıkları gorulur Yetenek duzeyı aıttıkça, çocuktakı yalnızlık hıssı de aı tar Gunumuzde araştırmacüar ustun yetenekli çocuk ların yuzde 25'ınde sosyal ve duygusal sorunlar oldugu nu belırtıyor Normal oranların ıkı katı olan bu sorunlar yetenek normale yaklaştıkça azalıyor Çocukluk donemının sonlarına dogru ustun yetenekli çocuklaım yete neklerını gızlemeye başladıklaıı goıuluı Boylece dıgeı çocuklardan farklı olmadıkları goruntusu vermeye çalı şırlar Vaktınden once gelışen yeteneklerı, ıçe kapanık lık hallerı ve yalnızlık duygusu gıbı sorunlar la başı deı t te olan yetenekli çocuklaı okulda ogıetıııeıılen ıçın de buyuk sorun kaynağıdır Tek tıp eğıtını vennek an unda kalan oğıetrnen yeteııeklı çocuklaıı nasıl ogıteccgını bı lemez Daha da kotusu bır alanda dıQeı çocuklaıddiı ıle Wang Yani admdaki 5 yafindaki Çinli bir çocuğun yaptığı bu resim gorenleri buyuleyecek kadar uitaca. Yani, uç yılda 4 bin resim yaparak çocuk dahiler arasında kmlması güç bir rekora imza attı. 620/8