Katalog

lardı ' Dıstal less bır şalter gı bıydı Panganıban Dıstal less ı açtıgı nızda bedenın dış yuzeyındekı gekşımı başlatıyordunuz dıyor Dıstal less hem sıneklerde hem de fareler de bulundugu ıçın son ortak ataları Urbı lateıa nın da bu gerçın orıjınalıne sahıp ol dugu soylenebılırdı Ama Carroll ve Panganıban oncelıkle Urbüaterıa nın vucut duzenleyıcı gen takımlannı kendı torunları gıbı kullanıp kullanmadıklarını ogrenmek 7orundaydı Tıpkı bır tornavıdanın hem vıdayı çevırmek hem de bu/ kırmdk ıçın kullanabüdıgı gıbı hayvanlar da Dıstal less ı bırdcn fazla şey ıçın kullanıyorlar Sozgelımı bu gen hayvanlar ın beyınlermdekı sınır hurrelermm gplışımı kontıolunu sag layabılırdı Bu yuzden Urbılatena Dntdl IPSS ı uzuv ınşasından başka bır ış ıçın kul lanmış olabılır Belta de evrım hem fare lerde hem de smeklerde U7uvların ınşa planını uygulamak ıçın aynı tornavıdayı kullanmıştı Panganıban bunu kanıt 1 ırrnk ıçın bırçok hayvanırı hucrele rını beden duvarının dışım taşıı mak ıçın Djsfai lessı kullandıklarını gosterrnesı gerekıyordu Boylecp '"' Uıbılıittrıa nın da aynı ışı yıptıgı sonu cun ı varılacaktı Araştırmarı Organızma s ıyısını arttırdıkça tesadufı olma olasılıcjı azalıyor dıyor 0 ve dıgeı bılım adamları araştırmaları sonurun d ı mceledüden her hayvanda dıs orginlarm gelışmesı esnasında Dıstal less pro teınının devreye gır dıgını gorduleı denız kestanesının tupsu ayakla nndan dıkenlenne hattasolu canların besınlerı sılıp supurmek ıçın kullandıkları agız kısımlarına kadar hepsınde Evrım yenı beden planlarını hazulamaya yarayan genlerı bıraz kurcalamak ıçın aynı toınavıdayı kullanmıştı Bu Urbı laterıa nın da dış organları bulundugu ve onları ınşa etmek ıçın Dıstal less ı mı kullandıgı anlamma gelıyor' Panganıban EVET dıyor Hayvanların soy agacının altı ayrı kolundakı tum hayvanların dış uzuvlarını ınşa et mek ıçın aynı genı kullanrnası karşı gelınmesı zor bır kanıt Araştırmacı lkı tesaduf olabılırdı dıyor ama Altı buyuk olasılıkla hayır Panganıban ı sezgılerı yarultmıyorsa uzuv ınşa takımı Kambrıyen ın başlangıcmda sahneye çıktı Bununla evrım Kambrıyen hayvanlarını kolaylıkla ye nıden şetallendırebıldı onları beslenmelerı savaşmaları ve parlak bır gelecege sahıp olahılmelerı ıçın çeşıtlı aygıtlarla donattı Eger karıdes gıbı bıı canlı yuzmeye yarayan bacak larına bır şeyı tutabılmesıne yaıayan yenı bır uzuv ekleme ye ıhtıyacı varsa ıkıncı bır uzuv ıçm eskısme boş verıp ye nı bıı gen keşfedebılırdı Ama bu çok zaman alırdı Oncelık le hayvanda aynı genın ıkı kopyasını oluşturacak şekılde genetık sıstemde bır hata olmalıydı Daha sonra bu ekstra gen ıle bır avantaj yakalaması gerekardı ya da bu genın top lum ıçındekı frekansı artmamalrj dı Gen daha sonra mu tasyon geçırerek farklı daha yararlı bır hale donuşmehydı Ancak bu şekılde canlı ıkıncı bır uzuv gelıştırebılırdı Bu dogru sıradakı şans eserı mutasyonlann oluşması ıse bın lerce nesü surebılırdı Bunun daha kolay bır yolu Dıstalless ı planda bıraz degışıklık yaparak aynı uzuv ıçın bır daha harekete geçır mek olabılu Ana uzvu oluşturduktan sonra uzerınde yenı den ekstra dallar gelıştırmek bırçok basamagı atlatmak an lamına gelıyor Zaten Panganıban ve Carroll da karıdes ıs takoz ve dıger lezzetlı eklembacaklı kabukluların dallı budaklı uzuvlara bu şekılde sahıp oldugunu duşunuyoı getırmış olabılır Indıana Unıversıtesınden gelışım bıyologu Rudolf Raff, Bence evrımm tum gerçegı bu' dıyor ve eklıyor Ehnızde genlerınız za ten var ve bun lar gelıştırüebı lır Buda olayla nn çok hızlı bı çımde gelışme sıne ımkan saglar Bu, Car roll ın bundan on beş yıl once kendıne sorduguna benzer bır soruyu hatıra getırıyor Eğer tum hayvanlar aynı alet takımını kullandılarsa neden bırbırlermden bu kadar iarkluar7 İki büyuk evrimsel sıçrayış Carroll Phıladelphıadakı Ptnnsylvanıa Unıversıte sı ndpn paleontolog Neil Shubin vo Harvarddakı gehşım bıyologu Cliff Tabin taıafındın one surulen teorıye gore bu uzuv makmesınden sadere Kambrıyen ın uzun bacak lı yaratıkları yararlanmadı Kambrıyen Patlamasından sonra hayvınlan dunya sahnesıne sokan ıkı buyuk evrimsel sıç rayış gerçekleştı Modern boceklenn deruzlerde yaşayan ataları de nızden oksrjen elde etmelerını sağhyan solungaç plakalan nı gelıştırerek kanat urettüer Balıklar ıse yuzgeçlerını yuı umeye yarayan parmaklı ve tu naklı uzuvlara donuşturerek karalan ışgal ettıler Urbı latena'nm uzuv gelıştırme makınesı bunlara ımkan saglı yordu Yenıden keşfetmck yeı ıne eskısıne rotuşlar yaparak yerulemek çok daha kolay Bu alet takımı Kambrıyen Pat lanıasına tek başına nedon olmadıysa da onu ımkanlı hale Charles Danvin ve ar Farklılaşmanın nedeni dılları soruyı kısmen de olsa yamt buldular Genler devamlı mutasyona ma ruz kalıyorlar ve genetık kod da Balık yuzgeçlerınden kelebek kıka başı degışı kanatlarına kadar, her feyi inşa eden gene odaklanıyoruz Protein, yor Dogal Seçı genetik kanat yapıcınm en fazla lım hayvana ya yoğunlaştığı yerlerde açık yeşll rar saglayacak halde görülüyor. degışımlerı ko Üogru duzgun yuruyebılmplerıne ve ruyor bu degı kavrayabılmelpııne yarayan uzuvları ol şımler de bızım rotuşlara karşılık gelıyor Yeterı kadaı ha mayan hayvanlar bıle beden duvarlarının dışmda bır dıken ta bır araya gelırse yenı bır hayvan bazen de bır tur ortaya ya da anten gphştıı mek ıçın lynı genı kullanıyorlardı çıkıyor Caırall Eger yç yuz bın bocek turune ya da on bın kelebek turune ya da tum memelı lere bakarsanız yenı genlere olan ıhtıyaç oıta dan kalkıyor Oyleyse gereken nedır Nerede ve ne zaman vucut gehşımını saglayan bır gen devreye gırse evrım onun veya onunla bırlıkte harekete geçen bırkaç ozel gen uzerınde kuçuk degışıklıkler yapıyor Dogal Seçılım daha once varolan bır gen üzennde etküı olurken, sadece olayların gı dış hattrnı bıraz degıştırmekle yetınıyor ornegın tek bır geru devreye sokarken dıgennı kapatı yor Carroll ve Panganıban rotuşlarla hayvan çeşıtlılıgrnın yaratıldıgı atolyeye bır goz atarak gehşım sureçlerını anlamaya çalışıyor Panganıban Bır meyve sınegınm başka bır bocekten neden farklı oldugunu ya da bır m sanın neden fareden farklı gorundugunu açık lamayı başaracagız dıyor Ama henuz bu nok Tasarımcı gen: Kahverengl boyalı gorünen, tutunmaya yarayan kıskaçlar, yuzmeye yarayan uzuvlar ve yiyecekleri bu taya ulaşamadık kiiçük karidesin ağzına götiirmesine yarayan küçük dokunaçlar, uzuv inşa genini if başmdayken gösterlyor. Sağ reslm. kelebeklerin mlnidk bacakları bile, uzuvlanmızın gelifmetlnden iorumlu olan aynı gen takımıyla Inşa edlliyor. Turgut Gurer Bu mlkroskop imgelerindeki mor renk kelebeğin kann bölgesindekl aktlf gen! gösterlyor. \ Kaynak Earth Agustos 1998 9 620/20