Katalog

aresiz kahkahalar... Gıdıklanmak insanda hoş duygular yarattığı gibi aynı zamanda eziyet de verebiliyor. Bu garip davranış türü yeni teorilerle açıklanmaya çalışılmakta. :K ıı efsaneye goıe cddılar ve cmleı ahııdakı hayvan krı kızdırmak ıçın gıdıklarlarmış Âşıklar bnbırle ıının ellerını okşadıklaıında, duygularmı açıga vurmak ısleıler Halk arasındaia bır ınanışa goroyso be bekler çok fazla gıdıklandıklarında üerde kekemelık gıbı sorunlarla karşı karşıya kalabılıyorlar Insanoglunun hıçbır davranış bıçımı bu kadar ılgınç degıldır Nasıl oluyor da gıdıklanan kışı eziyet çektıgı hal de kahkahakrla gulebüıyor? Insanın kendı kendısını gı dıklaması neden ımkânsızdır? Ve bu mazoşıst kıkırdama 9 lann ardında hangı bıyolojık mantık yatmakta Konuyla ılgılı mcelemelerde bulunarak bu sırn çozduklerme manan draştırmdcılar gelıştırdıkJerı ozel gıdıklama cıhazlarıyla ınsanlar uzerınde denemeler yaparak bırbırınden farklı gulme turlerı yakalamışlar Beyındekı faalıyetlerın takıp edılmesı ve gulme suresının sadece bırkaç dakıkası büe bu bılmeceyı çozmelerıne yardımcı olmuş "Gıdıklanma hıssı aslında vucudumuzdakı yabancı maddelerı duyumsamamız ıçın vaıdır" dıyor, Maryland Unıversıtesı'nden psıkolog Robert Provine. Psıkolog, zehırlı orumcek ve akreplen ornek vererek gıdıklanma duyusunun hayat kurtarıcı yonune de dıkkat çekmekte Orumcekleıın yumuşak dokunuşları hafıf gıdıklama ' olarak kabul edılır Knısmesıs olarak adlandırıhrken, daha guçlu gıdıklanmalara "Gargalesıs" denmekte Işaret parmagıyla vucudun en hassas bolgelerıne yapılan anı ve seıt yıdıklaına hdieketleıı en etküı olanıdır Bu tur saldı rüara" gıdıklanan bşı anı ve bılınçsız bır reaksıyon goste rır vo kahkahalar bogazını tıkayacak gıbı bır duyguya ka pılu Ingılız büım adamlan bu reaksıyonun bır tur refleks hareketı gıbı ortaya çıktıgını henuz kısa bır sure once keşfpttılpr Aynı /arnanda ınsanların kendı kendılerını gıdıkladıkhinndd neden gülmediklerini de buldular B vaplayanlarm % 70'ının kendılerını gıdıklayan ınsanların, genelde kendılerınden ılgı bekleyen kışıler olduklarıru soylemışler " n 64 u gıdıklanmayı çogunlukla rahatsız edı cı bulmuş Hatta ankete katılanldrın yarısı, gıdıklamanın ınsanlan sınırlendırdıgmı açıklamışlar Araştırmacüaıı en çok şaşırtan nokta da bu Gıdıklaına genelde neşeh kahkahalara sebep olmasına karşın, çocuklar oyun sırasında arkadaşlannı kızdırmak ıçın anıden gıdıklamaya çalışırlar Ortaçagda ınsanları gıdıklama suretıyle guldurerek ışkence büe ettıklerı bılınmekte Ayakları onceden baglanan kışının dyaklanrun altına tuz surulur ve bır keçıye yalatıürdı Bazı kurbanlar bu ışkence sırasında gulmekten yorgun duşerek hayatlarını bıle kaybedıyorlardı ' Bırçok ınsan bazı kışılerın gıdıklanmaktdn buyuk bır zevk aldıklarına ınanmakta dıyor, psıkolog Christine HarrİB (Kalıfornıya Unıversıtesı, San Dıego), Ancak uzun sure gıdıklanmak ınsana eziyet de vermekte Psıkolog Harı ıs gıdıklama sırasındakı karşı konulmaz duygulann aslında ıçgudusel bır davranış bıçımı ol dugunu ve bunun uısanlarla vahşı hayvan veya saldırgan hemcınslerı arasındakı mucadeleyı guçlendırdıgmı duşunmekte 'Çunku vucudumuzda gıdıklanmaya en musaıt bolgeler, aynı zamanda yaralanmalara karşı da en hassas olan yerlerdır" dıye açıklamakta Harrıs Gıdıklanma sırasında ortaya çıkan rahatsız edıcı durum, çocuklarvn kendılerını savunmalan konusunda cesa ret verıcı bır egıtım de olabılmekte Ancak kuçuk çocuk lar gıdıklanırken çok neşeh ve sevımlı gorunduklerınden annelen tarafından tekrar tekrar gıdıklanmaya devam edı lerek savunma etkısı ortadan kaldınlmış olur Çocuklukta ogrenılen kdvgd ve dovuşler kaba kuvvete başvuran erkeklerm neden kadınlardan dalıa çok gı dıklandıklannı da açıkhyor Tum ınsanların hemen hemen aynı yeıleıınden gıdıklandıklannı savunan psıkolog Robert Foreman (Oklahoma Unıversıtesı), yalnızca gıdık lanma duşuncesınden büe ' çaresız kıkırdamalara ' kapılanlara onerebüecegı bır tek şey var o da ' ırade ' Nilgun Özbaşaran Dede Kaynak Sp 39/99 Niye gülmez? Aıaştıımacüaı genelde kolayca gıdıklanan kışılerden seçtıklerı deneklerın ayalarını kuçuk bır sungerle gıdıklarken bır yandan da beyın dalgalarını kaydedıyorlar Gıdıklamd esnasında sessızce kıkırdamaya başlayan deneklerın beyın hucrelerı de harekete geçerek dokunuş ların etkısını guçlendırmeye yaıdımcı oluyoı Ancak denekler kendı kendüeıını gıdıkladıklarında dudaklarında en ufak bır tebessum dahı belırmıyor Beyın beyıncık taıafından kontrol altına alındıgında vucut onceden uyanlmakta ' Gıdıklanma heyecanı artık surprız olmaktan çıkmıştır dıyor Christopher Frith (Norolog, Londra) Ne var kı bırçok ardştırrnacı bu gızı açıklamak ıçın refleks teorısını yeterh bulmuyor Onlar daha çok bazı sosyal davıanışlarm ethsı uzerınde duruyorlar Provine, gıdıklamayı anne ve çocuk arasındakı ük ıletışım turu olarak gorurken bedensel sevgınm de en onemiı parçası oldugunu savunuyor Gıdıklama cınsel ılışkı sırasında eşlerın uyarümasına da yardımcı oluyoı Teonsını ıspatlamak ıçın yapay gulme efektleııyle şempanzeler uzerınde denemeler yapan psıkolog oldukça ılgınç sonuçlar elde ermış Maymunlar muthış bır şeküde gıdıklanıyorlar dıyor Provine Kovalamacd ve gureş gıbı oyunlar eşhgınde yapılan gıdıklama hdrpkptlprı sosydl davranışları gphştırmekte Insanlarda dd bırbırlerını gıdıklayanlaı gpnplde eşleı arkadaşlaı ve dıger ydkınlardır Psıkologun gozlemlerıne goIP msanldi ydlnızca sevdıklerı kışılorı gıdıklıyorlar Konuyla ügılı aynntüı bır anket ıçındekı soruları ce 659/2