Katalog

1999 Yükseköğretime giriş sınavı Geçmiş yıllarla karşılaştırma ve değerlendirme Bu yıl ilk kez uygulanan tek basamakh üniversiteye giriş sınav sistemi büytik eleştirilere uğradı.Dergimizde de sonuçları itibariyle tartışılan sinav sistemi konusunda, kamuoyunun hedefi durumundaki YÖK Başkanı Kemal Gürüz'ün uzunca da olsa bir değeriendirmesinl sunuyoruz. ve Ortaoğretım Başan Puarüarının (OBP) belırlı katsayı larla çarpüarak topldnması suretı üe elde edüen yerleş tırme puanlan ve oğrencüerın tercüüenne gore yapü I. Yeni Sınav Sistemi ile Eski Sınav maktaydı Sisteminin Karşılaştınlması Bırmcı basamak smavmda yaklaşık 200 tam puYuksekoğretıme gırışe üışkın usul ve esaslar 2547 an(*) uzermden en az 120 puan alan adaylar, ıkmcı basayüı Yuksekogreüm Kanunu'nun 45 maddesı üe duzerısamak smavma gırerek lısans duzeymdekı programlara lenmıştır Soz konusu maddenın tam metnı aşağıda verıladay olmaya, en az 105 puan mıştır: alan adaylar ıse üa yülık meslek "Yükseköğretime gı % yuksekokuUarına aday olmaya 70 Use son sınıf öğrencllerinin toplam yerieşenler nş: veya açücoğretım programlanna 60 Içindekl payının yıllara göre degişlml, % Madde45 gırmeye hak kazanmaktaydı (Açıköğretim dahil) a Oğrencıler Devlet 50 Yerleştırmeye esas olan puan, Yuksekoğretım Kurumlanna 40 YR aşağıdakı formule gore heesaslan Yuksekoğretım Ku30 saplanmaktaydı rulu tarafmdan tespıt edıîen Yıne yaklaşık maksımum puanlar uzennden bır hesap yapüdığında, YP = 200 + 40 = 240 Smavın (OSS) ağırhgı % 83,3 Agırlüdı oratogretım başan puanınm (AOBP) agırlıgı % 16,7 olduğu gorulmektedır Başka bır deyışle, temelde yapüan değışüdık ortaogretımdekı başannm yükseköğretime gırışe katkısmm artırümasmdan ıbaretür Kemal Cürüz 1.2. Ortaögretim Başan Puanı (OBP) ve Ağırhklı Ortaögretim Başan Puanı (AOBP) Ortaogretımdekı başannm yerleştırme puanına katüması 2547 Sayüı Yuksekoğretım Kanunu'nun 45 maddesı uyannca yülardan berı yapüan bır uygulamadır Ortaogretımdekı alan ve başannm yuksekogretıme gırışı etküemedığı hıçbır üerı ulke yoktur Bunun aksı, tum ortaoğretım sıstemınm ve bu sıstemde gorev yapan oğretmenlerm yok sayüması anlamma gelır Hal boyle ıken, kamuoyu Ortaoğretım Başan Puanı konusunda sureklı olarak yanütümaktadır Ortaoğretım Başarı Puanı, ogrencının lıse oğrenımı boyunca aldıgı derslerdekı noüannm ortalaması olan, muüak dıploma notu değüdır Ortaoğretım Başan Puanı (OBP), her bır lısenm dıploma notlannm, standart sapması 10, ortalaması 50 mınımumu 30 maksımumu 80 olan bır çan eğrısıne oturtulması suretıyle hesaplanan bağıl bır değerdır Bu bakımdan sunı olarak manıpule ve suııstımal edümesı mumkun değüdır Geçmiş yülardakı smav sonuçlan uzennde yapüan aynntüı çalışmalar sonucunda Ortaoğretım Başan Puanınm bu şeküde hesaplanmasmm smavla ogrencı alan fen lıselen ve Anadolu lıselerı güDi hselenn oğrencüerınm aleyhıne bır durum yarattığı tespıt edümıştır geçmiş yülarda bu nedenle bu tur lıselerm son sınıflarından dığer kselere kaçış furyasınm neden olduğu şıkâyetler kamuoyunun malumudur Orneğm, 1997yümdaTurkıyebırmcısı olan fen lısesınde o yü son sınıfta sadece 26 ogrencı kalmışıdı tzmlr Fen lıi»e»i'nm 1997 yümdakı dıploma notlan 4,06 üe 4 98, OSS puanlan ıse 190 ıle 199 arasında değışmekteydı ve bu lısenın OSS ortalaması o yıl 194 ıdı Buna karşüık, soz konusu Fen Lısesınm Ortaoğretım Başan Puanlan 30 üe 63 arasında değışmekteydı Dığer yandan, aynı yü OSS ortalaması, 97 olan, dıploma notian 4,36 üe 1,13 arasında, OSS puanlan 148 üe 95 arasında değışen ve oğrencüermı smavla almayan bır genel lısenın Ortaoğretım Başarı Puanlan ıse 80 üe 33 arasında değışmekteydı Aynı turde üancı bır lısenın OSS ortalaması 103 ıdı, dıploma notian 4,68 üe 1,56 arasında, OSS puanlan 158 üe 95 arasında değışmekteydı 1997 yüı OSS ortalaması 104 olan ve smavla ogrencı almayan bır başka genel lısede, dıploma notian 4,82 ıle 1,39 arasında, OSS puanlan 169 üe 103 arasında değışmekteyken, Ortaoğretım Başarı Puanları 80 üe 34 arasmda değışmekteydı 1997 yüında 199 OSS puanı alan Izmır Fen Lısesı bırmcısınm Ortaoğretım Başan Puanı 63 ıken yukanda sozu edüen ve genel lısenın bırmde Ortaoğretım Başan Puanı 63 olan bır oğrencının OSS Puanı 107, bırmde 104, dığerınde ıse 105 ıdı Bunun sebebı çok açıktir Sınavla ogrencı almayan genel lıselerde, ıstatıstücsel olarak gelışıguzel oluşan bır ogrencı kumesı ıçmdekı yetenek dağüımmm çan eğrısıne gerçekten çok yakm olmasına karşüüc, adeta bır yetenek fütresmden geçırüerek smavla oluşturulan bır oğrencı kumesmdekı yetenek dağüımı neredeyse yatay bır 655/15 YP= 0,5 x OSS + 0,6 OBP + OYS smavla gırerler Sonuçlann 20 Bu formulde, değerlendınlmesmde aday 10 OSS Adayın bırmcı basamak lann ortaoğrehmdeh başasmavmda aldıgı puanı nlan dıkkate alınır Ortaoğ8 8 8 İ 8 Ü8 $ § OBP Adaym ortaoğretım başan retım kurumlannı bırmcüıkle puanını bıtıren adaylar kendılen ıçın yuksekoğretım kurumlannda OYS Adaym üancı basamak smavmda aldıgı puanı aynlacak kontenjanlara, tercıh ve puanlan gozonunde tugostermektedır tularak yerleştırıhr Yukanda sayüan uç puanın bağü agırlığı tabıı kı Yuksekoğretım kurumlanna ogrencı seçımınde, adaydan adaya değışmektedır Ancak, mumkun olan en adaylann ortaoğretım suresmdekı başanlan Yuksekoğreyuksek puanlann yaklaşık değerlerı uzermden bır hetım Kurulu'nun uygun goreceğışehlde Ogrencı Seçme ve Yerleştırme Merkezı tarafmdan gelışünlecek bır yontemle sap yapüdığmda, YP = 0,5 x 200 + 0,6 x 80 + 650 ek bırpuan olarak tespıt edılır ve yuksekoğretım kurumYP 100 + 48 + 650 = 798 lanna gırış sınav puanlanna eklenır olacağına gore, Bırmesleğe yonelık programlar uygulayan lıselerm Bırmcı basamak smavmm (OSS) agırlıgınm % 12,5 mezunlan, Yuksekoğretım Kurulu tarafmdan belırlenecek Ortaoğretım başan puanınm (OBP) agırlıgınm % aynı alanda bır yuksekoğretım kurumuna gırerken, başan 6,0 notian aynca tespıt edılecek bır katsayı ıle çarpılmak suIkmcı basamak sınavının (OYS) agırlıgınm % 81,5 retıyle değerlendınlerek gırış sınavı puanlanna eklenır olduğu Mesleki ve teknik lise çıkışlı adaylann meslek b Yuksekoğretım Kurulu'nca duzenlenen esaslara yüksesokullanna yerieşen toplam öğrenci g o r ul gore belh sanat dallannda ustun kabıhyeth olduğu tespıt % sayısı içindeki payının yıllara göre değlsimi mektedır edılen oğrencıler, ılgılı dalda eğıtım yapmak kaydıyla yıne 60 Geçmiş bu esaslar ıçerısmde belırlenecek ozel yontemlerle yukyülardakı 50 sekoğretım kurumlanna ahnabılırler" ... sınav so40 Burada açıkça gorulduğu gıbı, yuksekoğretıme gınuçları rışte 30 uzerınde a) Bır sınav yapılması, 201 yapılan b) Ortaoğretımdekı başarının dıkkate alınması, 1 0 •çalışmac) Lıse bırıncüerıne ayn bır kontenjan verümesı, 1996 1997 1998 199S 1999 lar sonud) ortaoğretımdekı meslekı alanıran devamı olan cunda, bırmcı basamak sınavı (OSS) sonuçlan üe üancı yuksekoğretım programlanru tercıh eden adaylara ek basamak sınavı (OYS) sonuçlan arasında ıstaüstıksel puan verümesı, yasal zorunluluktur Kaldı kı, bunlar aynı olarak yuzde yuze yakm bır üışkı olduğu tespıt edümışzamanda egıümın de temel ılkelendır ür Bunun uzerme, üancı basamak sınavının (OYS) kaldırılarak, nmaı yerleştırmenın, bırmcı basamak smavı 1.1. İki Sistemin Anahatlan (OSS) sonuçlanna Ağırhklı Ortaoğretım Başan Puanınm Bu yıla gelene kadar yükseköğretime gırış sınavı (AOBP) bır katsayı üe çarpüarak eklenmesı üe hesaplaıkı basamaklı olarak yapılmaktaydı Ogrencı Seçme Sınan yerleştırme puanı (YOSS) ve oğrencüerm tercıhlerınavı (OSS) adı verılen bırıncı basamak sınavı, Turkçe, ne" gore yapüması kararlaştırümıştır matematık, fen bılgısı ve sosyal bılgıler alanlanndakı teBuna gore, 1999'dan ıtıbaren yerleştırmeye esas mel kavramlara dayalı olarak okuduğunu anldrna ve yoolan puan, YP aşagıdakı formule gore hesaplanmakta rumlama yeteneklerını olçen sınavdır Ogrencı Yerleştırdır me Sınavı (OYS) adlı ıkıncı basamak sınavı ıse, esas ola YP = OSS + 0,5 AOBP rak bılgı olçen bır sınavdır Nıhaı yerleştırme, OSS OYS m 11 11