Katalog

sağlık Kaş yapayım derken.. Bır araştırmaya gore, dış macunu, çocuklara ozgu gereçler ve oyuncaklarda kullanılan tnklosan adlı antıbaktenyel madde, dırençlı bakterılenn gelışmesıne neden oluyor (Nature, 6 Agustos) Guçlu bır bakterı ve mantar duşmanı olan trıklosan, çoraptan sabuna çok mıktarda tuketım urununde kullanıldıgı gıbı bır Ingılız supermarket zıncırının pıyasaya surdugu mutfak gereçlen ve dograma tahtalaıma da emdırılmış olaıak kullanılıyor Anübıyotıklerın yprsi7 ya da aşırı kullanımının, süpermikrop adı verüen ve anfıbıyotık üaçlanrun etküerıne dırençlı yenı bakterılen ortaya çıkardıgı konusunda tartışmalar yapılmakta Thklosanın yaygın kullanımının ıse gerçek bır anübıyoük degıl de genış spektrumlu bır antıseptık olması nedenıyle, zararsız oldugu duşunulmekteydı Bu tur bır genel bıosıdın, yavaş yavaş dırenç kazanan bakterı hucrelerıne karşı ozel bır etkısı olabılecegı beklenmıyordu Boston Tbfts Unıversıtesı Tıp Fakultesı nden Laara Mc Murry ve arkadaşları tnklosonın bakterı hucıelen ustunde ozel bır etkı yaptıgını dolayısıyla bu maddenın antıbıyotıkler sınıfma gırebılecegını saptadılaı Bulgular araştırmacıların, trıklosana karşı bır bakterı dırencı olabılecegı ve bunun yaygın kullanımının uygun olmadıgı konusun da uyarıda bulunmalarınd neden oldu Trıklosan Eschenchıa colı bakterısının hucre zarlarının yaşamsal bıleşenı olan hpıtlerın uretımındpkı bıyokımyasal surecı engellemektedır Tnklosanın, dıazaborın ve ısoraazıd adlı ılaçlara benzer bır etkı mekanızması oldugu duşunulmektedır Dıazobonn gıda zehırlenmelerınde en sık raslanılan neden olan Eschenchıa colı ye karşı kullanılırken ısonıazıd ıse tuberkuloza karşı kullarulan bu ılaçtır Olumlu açıdan bakıldığında tuberkuloz gıda zehırlenmesı ve başka hastalıklan tedavı etmek amacıyla tnklosan turevlen uret mek soz konusu olabılır Ancak, trıklosan bugun kullanıldıgı gıbı her koşulda ve yaygın olarak kullanıldıgı surece boyle bır gehşme olanaksızlaşır Bakterı kırıcı ozellığe sahıp maddelerın kullanımı ozenle denetlenmelıdır Feza Akça Kaynak NNS 598/2 Büyüye karşı demokrasi Büyü sadece "cahil halk"ın mı batıl inancı? Acaba çağdaş insanda da etkileri güçlü olarak görülmüyor mu? Levent Mete (*) "Hayaletlerc manıyor musunuz?' "hanmıyorum ama korkuyomm" kışının fotografinı ehnıze ahn ve fotografın gozlerıne ıgne batırın Bunun herhangı bır kâ gıda ıgne batırmdktan farla olmadıgını bıhyorsunuz Ayrıca, sağlam kafayla duşununce, bu davranışınızın o kışıye hıçbır zarar vermeyecegının de farkındasınız Ancak yıne de tedırgın oluyorsunuz degıl mı' Sankı ona gerçekten bır zarar vermışsınız ya da en azından kotu bır şey yapmışsınız gıbı hıssedıyorsunuz Gombrıch, "Nerede oldugu bıhnmez ama bır yerlenmızde, ımgeye yapılan şeym, o ımgenın canlandırdığı kışının kendısme yapıldığı gıbı saçma bır duyum hâlâ yaşamaktadıı" dıyor Soz konusu duyüm, dogaustu guçlenn varlıgına duyulan ınançla bırleştığınde her turlu buyu uygulamasına dayanak olan mıstık halka tamamlanmış oluyor Artık, kışının ve/veya çozum bekleyen sorunun ımgesını ortaya koyup dogaustu guçlerı bu ımge ve yethyle çalışan bırer kamu görevhsı olarak kabul edılebılırler Dolayısıyla, onldiı ve yaptıklan ışı anlamaya çalışmak, kendı ruhsal yapımız ve ıçınde yaşadıgımız toplumun zıhınsel etkınlık bıçımlerı hakkında duşunmek anlamına gelu ransız kadın yazar Mma dn Deffand'm bu yanıü, aklın kaygı karşısındakı guçsuzluğunu ortaya koyuyor Alıntı, Richaıd Alewynın "Edebı Kaygı" ısımlı yazısından Alewyn, bunun aynı zamanda Aydınlanmanın batıl ınanç karşısındakı guçsuzlugu olarak da ahnabılecegını soyluyor Mme Deffand, Aydınlanma okulundan, dunyanın kesıntısız bır neden sonuç baglamı oldugunu ve bu kurala uymayan hıçbır nesne ye yer olmadıgını ogrenmıştır Boylece, tum dığer dogaustu varlıklar gıbı hayaletler de teonk olarak yaşamdan aülmıştır Takat bu oğretı akla yakm gelse de, duygulan tatmın etmez Ahlcıhğm purıten perhızı ıle susturulamayan gereksınım, sonuçta açhğın başkaldırmasma yol açar Aydınlanma Çağı'nın doruk noktasında büe Caglıostro gıbı bırçok dolandıncı, bu dogaustu guçlere sahıp çıkıp hayaletler dunyası ıle ahş venş ıçınde ol duklannı açıklayarak, bırahn cahıl halb t on lar zaten yuzyıllardır mucıze ve hayaletlere manıyorlardı modern kuşkunun taşıyıcısı olan çağdaş aydın kesımde bıle taraftar bulmuştur1 Alewyn'm soyledıklerı bugun ıçın de geçerlı "Cahıl halk" dıye soz ettgı keslmın yu zu her zamankı gıbı dogaustu guçlere donuk Egıtımlı kesımde de bu tur pgüımlenn gucu azımsanmayacak duzeyde Medyumlard ve falcılara akü danışan ust duzey yonetıcılerm ve devlet gorevhlerının varlıgı soz konusu egılımın gucunu ve yaygınlıgıru ortaya koyu yor F Çağdaş büyü uygulamaları Bır toplumda, buyuye olanak veren duşunce yapısını kavramak ıçın, buyuculugu, onunla yakın ılışkı ıçınde bulunan kışı ve gruplardan soyutlayarak, temel bır ınsan etbnlığı olarak ele almamız gerekır Bır olguyu dogal ve toplumsal guçler arasındakı etkıleşımler baglamında anlamak ve bu guçler uzennde yapüacak ışlemler yoluyla etkılemeye çalışmak yerıne doga ustu ya da sankı boyle bır olanak varmış gıbı toplumustu guç lere havale etmek, bır hastalıgı ılaç yerme muska kullanarak savuşturmaya çalışmaktan farkh degıldır Her ıla yaklaşım da ıçımızdekı buyusel duşuncenm urunudur Dolayısıyla, buyusel duşunce kavramı bu üa durumu bırlıkte kapsayacak bıçımde geraşleulebüır Buyusel duşunce kdvramının bu şekılde genışletılmesı bılınen bazı toplumsal olguları farklı bır bakışla yenıden bıraraya getırme olanagı sağlayabılır Ornegın buyuculugun etkıleme ve donuşturme gucunu bıreyın ehnden alıp 'toplumustu otorıtelere" teslım ettıgı oranda totalıter ıdeolojılcrle bırleştıgını ve bu ıkı yapının bırbınnı besledıgını soyleyebılırız Moderrast soylemlerle 'Yonetıme pl koyan' guçlenn, bıreyı, onu dunyaya bağlayan grup ve sınıf orgutlenmelennı yasaklayıp tahrıp ederek, umutsuzluğa ve gıderek dogaustu umutlara suruklemesı bunun en açık kanıtıdır Korkutulan ve toplumsal bır varhk olarak yapabıleceklerı elınden alınan ınsan, kendısıne sunulan buyulu ımgeler dunyasına sıgın ma eğılımındedır Tutucu ve baskıcı bır devlet yapılanmasının sıkıştırdıgı Rusya'da halk gok yuzunu uçandaırelerle kaplamış, gerı kalmış ulkelerın cunta donemlennde tarıkat orgutlenmelerı ve buyuculuk en verımlı donemlennı yaşamıştır Hayalet korkusunun kaynağı Konrad Lorenz, ıçımızdekı hayalet korkusunun, ınsanın bır gunduz hayvanı ol masından kaynaklandığını soyluyor Lorenz'e gore, hayalet gece avlanan yırtıcı hayvanın ıl kel ınsanın zıhnıne kazınmış ımgesıdır Kuşak tan kuşağa kaütılarak çağdaş ınsana kadar ulaşımjür. "Doğuşian sahıp olunan bır uyan mekanızması varsa, bu en açık bıçımde şoyle der 'Karanhktan kork1' ( ) Sadece gozlenyle goren bır hayvansan ve karanhkta ıyı goremı yorsan, o zaman kork karanlıktan" Deffand'ı tıtreten hayalet korkusu, buyu uygulamasına zemın oluşturan zıhınsel yapının yalnızca bır bolumunu ışaret edıyor lnsa nın olanaklannı ve gucunu aşan, başedüemez guçlenn varlıgı, yenı arayışlar ıçın bır çıkış noktası olmuş olabılır Ancak, soz konusu arayışın çozum yolu olarak buyuculukte karar kılması, yalnızca hayalet korkusuyla açıklanamaz Buyunun en az hayalet korkusu kadar onemlı ve onun kadar ıçımıze ışlemış bır baş ka bıleşenı daha var Soz konusu ruhsal egılımın ızlerını ken dınızde aramak ıstersenız Gombrich'ın "Sa natın Oykusu" adlı kıtabına koydugu deneyı kullanabüırsınız Deney şoyle Sevdıgınız bır dolayısıyla temsıl ettıgı kışı ya da sonın uzennde ışlem yapmaya çagırabılırsınız Büyüye katılanlar Buyu, ınsdiı luhundakı derın koklerden oldugu kadar oluşturdugu ve uzerınde durdugu toplumsal etkıleşım agından da beslenır Claude LeviStrauss "Buyucu ve Buyu su" adlı yazısında, buyunun etkılı olabılmesı ıçın uç temel koşul oldugunu soyler Buyucunun kendı uygulamalarına inancı, ıyüeştırmeye ya da cezalandırmaya çalıştıgı hşının buyucunun gucune ınanması ve buyucubuyuleyen ılışkısının ıçmde yer aldıgı bır çeşıt çekım alanı oluşturan, kamuoyunun ınanç ve beklentüerı Goıııldugu gıbı buyu, karmaşık rulısal ve toplumsal boyutlan olan kapsamü bır etkınlıktır Bu nedenledır kı nazara ya da hasta lıga karşı muska yazan hoca ve televızyon kanallannda ruh çagırıp cın kovalayan medyum, aslında, hepımız adına ve hepımızden aldıgı Büyücülüğe karşı Bu noktada okudugunuz yazıdan şoyle bır slogan uretebılınz "Buyusel duşunceye karşı bılımsel duşunceyı egemen hlmanm yolu, bıreyın ken dısını bu dunyada arüamh ve yeterlı hısset mesını sağlayacak toplumsal orguUenmelerm guçlendınlmesıdır" Bır başka deyışle buyuculugun alter nahfi, ınsanın dogaya ve topluma olan ınancını arttıran, dolayısıyla dogaustu ve toplumustu guçlere gereksınımını azaltan yonetım bıçımı olan demokrasıdır *Ataturk Egıtım Hastanesı Psıkıyatrı Khnıgı, Basın Sıtesı IZM1R