Katalog

beyın Cep telefonu gerekli mi? Cep telefonu kullanmanın önem ve gereğini ortaya çıkarmaya yönelik bır kamuoyu araştırma denemesi... Fusun Gonul* ılındıgı gıbı ınsanlar bır mala bellı bır gereksınımlerını karşılamak ıçın sahıp olurlar Pazarlamanın en ozlu tanımı dd burad 1 a yatar Bır gerek sınım bul ya da yarat ve o gereksınımı karşüayacak malı pıyasaya sur Sokak ışportacısından tutun da mılyar dolarlık Mıcrosofta kadar başanlı her satıcının sırn ınsanlann neye gereksınımı olacagını bılmekte yatar Pazar araştırmacılan psıkolojının yardımıyla gereksırumlen oncelık sırasıyla uçe ayırmışlar Bır uçgen gozonune getırın? Bunun tabanında en onemlı gereksınımler, daralan yukandakı bolumler de daha az onemlı gereksınımler olsun B "sera sevıyorum" dedı Ama sevüen laşının o anda karm açsa, bu soz abes kaçabüır Çunku sevdıgını soyleyen kışı karşı sındakının en onemlı sorununa çozum ge tırmış olmuyor aksme yersız bır laf etmış oluyor O yuzden ınsanlarla konuşurken ya da pıyasaya mal sunarken dıkkat etmek gerekır Gereksınıme gore sunuş başarının anahtarıdır Cep telefonu sızce bu oncelık uç genındeta hangi gereksinimi karşüı? yor Fızıksel en temel gereksınım olabı? lır mı Eger açık denızde ısenız Cep telefonu bu kadar yaygın olduguna gore (bır tahmıne gore Turkıye de 2 mılyon abone var) demek kı bır ya da bırden çok gereksınımı karşüıyor Pazarlama ogrencüerıne duşen ış, cep telefonu alıcılarını mceleyerek şu sorulann yanıtlannı bılımsel olarak araştırmaktır * Cep telefonu geçıcı bır heves, bır moda bır oyuncak mi' * Ya da kahcı, ekonomımıze, gelışmemıze eğınmımıze yararlı ve dolayısıy 9 la kaçırulmaz bır olgu mu * Yoksa bdzı kışüer ıçın geçıcı bır heves bazı kışıler ıçın de yararlı, "olmazsa olmaz turunden bır mal mı' Sağırlar titreşimleri duyabilirler Araştırmacıların sorması gereken sorular Pazar araştırmalarında sorulacak sorular şunlar olabilır Cep telefonu olan ınsanlar başka ne tur elektrık ve elektronık eşyalara sahıp1 tırler ? Son aldıklan elektronık alet nedir' Hangı marka cep telefonlan vardır' Evlerınde havalandırma sıstemı var mıdır'? 9 Sık televızyon ızlerler mı Vıdeoda ülm ızlerler mı' Arabaları yerlı mı yabancı mı markadır? 5 insanın en önemli gereksinimleri 1. Uçgenın tâbanında en temel fızıksel gereksınımler yatıyor (karın doyurmak, uyumak barınmak, tehlıke den korun mak ısınmakgıbı) 2. Tabanın ustunde, uçgenın daralan bo on derece guçlu bır ışıtme duyusu ve Braılle alfabesını oğrenırken gelışen yuksek bır dokunma duyusuna sahıp korler ıle htıeşımler aracıhğıyla muzığı duyumsayan sağır muzıkçüerle ügıh de çoksayıda bılımsel çalışma vardır Ancak gunumuze kadar, ınsan beynmde ışlevmden yoksun kalmış duyu bolgelennın, dığer duyulann rolunu ustlendığıne ıhşhn bır kanıt sağlanamamıştı Şımdı, Helsınh Unıversıtesı n den S. Levanen ve arkadaşlanım yaptığı çalışmalar sonunda sağır bır yetışhrun avuç ıçıne ve paynaklanna uygulanan ütreşımlerm beynın duy mattan sorumlu bolgelennı harekete geçırdığı saptandı ilginç deney Araştırmacılar duyma sorunu olmayan kışıler ve doğuştan sağır 77 yaşmdakı bır ınsanla yaptıklan denfylerde tıtreşımler karşısmda etkm hale gelen bolgelen tanımlayabıîmekıçm magnetık beyın goruntulennden yararlandılar Yaşh gonullunun ellerme ya da parmaklanna bas hoparlore bağlı tıtreşen plastık bır tup ıhştinldığınde, gomıllu sesı duymamakla bırlıkte titreşimleri duyumsadı Duyma sorunu olmayan gonullulerde olduğu gıbı, dokunma bılgısme üışkm beym bolgesı derhal etkın hale (yaklaşık olarak sanıyenm yuzde bırı oranında bır surede) gelmıştı Ancak, yalnız sağır gonullude duyma korteksınm beynm herıh yanın da da tıtreşımjerın başlangıcmdan sanıyenm beşte bırı kadarlık bır surede ethnhk kazandığı saptanrmştı Araştırmacılar duyu bolgelenne farkh kaynaklardan çeşıth gınşler olabıleceğını, ancak bolgeyle ılgısız gınşlenn, oraya ozgu olanlar tarahndan hemen maskelendığını bıldınyorlar Bolge duyu bılgısmden tumuyle yoksun olduğunda ıse, olağan koşullarda ethlenemeyen olsa da, dığer duyu bılgılen tarabndan eth alüna ahnmaktadır lumunde toplumsal gereksınımler var (ın sanlarla üetışım kurmak arkadaş edın mek bır toplumun uyesı olmak vb) 3. Uçgenın en ustunde ıse kışısel gereksınımler var Bu bolume şunldr dahıl Sevmek sevümek, zamandan tasarruf etmek guvence, tanınmak saglık rahat lık zevk (omegın aç olmadıgımız halde pasta yemek gıbı), verımlılık (az çabayla çok ış çıkarmak kı buna tembellık de dıyebüırız), başkalannın begenısını kazanmak, onayını almak (ornegın annem ıstedı dıye nbbı seçtım, dıyebılmek) hava at mak, guzel bınyle çıkmak, saglıklı bır be beğe sahıp olmak Oncelık uçgenıne gore fızıksel gereksınımler toplumsal gereksınımden daha onemlı, kışısel gereksınımler ıse onemsız Yanı 1 olmadan 2 olmuyor, 2 ol madan 3 olmuyor Ornegın, dıyelım kı bırısı bırısıne 598/18 bıraz da fırtına varsa en yakın jandarma sahıl koruma ekıbıne ulaşabümek ıçın tabıı kı cep telefonu gerekli bır şey Toplumsal gereksınım olabilır m ı ' Eger konuşkan bırıysenız ve evde ya da ışyerınde durmayıp gezıyorsanız, arkadaşlannızla konuşmanın bır yolu cep telefonunu yanınızda gezdırmektır Kışısel gereksınım olabilır m ı ? Cep telefonu zaman kazandınr telefon kulubesı postane aramak zor olabilır telefonunuzu yanınızda taşımak bır kolaylıktır Cep telefonuyla hava atabüırsmız, 'aranıyorum demek kı varım" der ve dedıtırsınız Cebe karşı olan çogu kışının aslın da kızdıgı da bu son ornektekı gıbı yerlı yersız telefon eden ve telefon kabul eden kışılerdır Eger cep telefonuna karşıysanız cep telefonu sahıbı olan tanıdıklarınızı az ararsınız olur bıter Çunku kımı aramazsa hava atma kompleksı sahıbı, par don cep telefonu sahıbı zamanla bu sev dadan vazgeçer ve pıyasadakı başka oyuncaklara yonehr Dogayı severler Dındar mıdırlar' Cınsıyet yaş medenı durum, ış alanı eğıtım derecesı açısından hangı gruba gırerler 9 Kendılerı mı sık ararlar? Yoksa sık mı aranırlar' Cep telefonlarını hangı zamanlarda açık tutarlar 9 Cep telefonunu kendılen mı para odeyıp almışlardır, yoksa hedıye olarak mı dlmışlardır' Bu tur pazar araştırmalan, cep telefonu sahıplerının ozellıklerını ve alışkan lıklannı ortaya çıkanr Araştırma sonuçlan ekonometnk yontemlerle ıncelenır, çıkan sonuçlar cep telefonu kullananlann bu malı ne amaçla, hangı gereksınımlerını karşılamak ıçın aldıklannı açığa çıkanr Boylece cep telefonu ve benzen mallan ureten ve dagıtan şırketler, üerıde pazara mal surerken, fıyat bıçerken ve ozendırım sunarken, el yordamıyla degü, bılımsel araşürmalann ışıgında harekete geçerler *fgok@andrewcmu edu