Katalog

tanojen adı verüen metanureten bakterılerdır Deneyde hıdrojen azlıgını veya yoklugunurı geıekçesı hıdıojen tuketen bu bakte rüerdı Ancak metan mıkta rını olçmek ıçın tasarlanan nefes testlermde ABD de ve Kuzey Avrupa'da yaşayanların ancak ydrısının bagırsakkrındd metanojen bulundugu saptandı Bu du tumda metano]enın horke sın bagıısagında bulunma masının nedenı neydı9 Hı'd rojenı metanojenler tuketmıyorsa ne tuketıyordu9 Varlıgı ılk kez 197O'lı yülarda tespıt edılen sulfat tuketen bakteı ı bu soı uların yarutı olabılır Bagırsaklann nıhaı bolumu olan dıstal ko londa oluşan mıkrobık fermentasyon derıız dıplerındekı çaırıur yıbı anaerobık bır ortam yaratır Ve sulfat tuketen bakterı, burada sulfurun yanı sına hıdrojen de tuketır Tıpık Batı mutfagı bol mıktarda sulfur ıçeren yemeklerden oluşur Bu durumda bol mıktarda et fast food ve fermente meşıubat üe beslenen Batılılarm bdgırsaklarının ıçınde kı metanojenlerın yerlerını sulfat tuketen bakterılere bıraktıgı duşunulmektedır Aylak Bilgi M. Emin Ceylan Ruh hastaları ve Türkiye Bugün Türkiye'de ortalama bir milyon aile, sessiz sedasız bir problem yaşamaktadır. Bazen hastane, bazen poi'n, bazen de mahkeme kapıları bu ailelerin üyeleriyle doluyor. Sürgit bir hastalığa sahip aile üyelerinden birisinın bakımı peşinde bütün bir ailenin geçirdiğı omur.. Psikiyatrik hasta sahibi milyonlarca aileden bahsediyorum. Hastasını tedavi ettirebilmek ıçin onlarca doktorun kapısını çalmış, umutla hastane yollarmı aşındırmış, hoca ve medyumlara yakarmış, onca tükenmiş aileden bahsediyorum. Cerçekte psikiyatrik bir hastaya sahip olmak, bunca çaresizliğin içine mi düşmek demektir? Yoksa bu "kader" bizim gibi psikiyatrik örgütlenmesini gerektıği gibi düzenleyememiş az sayıdaki ülkenin sıkıştığı bir umutsuzluk durumu mudur? Yetersiz yatak sayısı, ruh sağlığı yasasından yoksun bir işleyiş, reformunu tamgmlayamamış psikiyatri hastaneleri, yetersiz ayaktantedavi sistemi, hiç olmayan toplum psikiyatrisi, çalışmayan sosyal hizmetleri ve yok sayılabilecek bilimsel aktiviteleri ile ülkemiz psikiyatrisinin bugunkü haliyle hastalanmız ve ailelerine çözüm bulma umudu giderek zayıflamaktadır. Hastaların bir grubunun hastalıgı süregen bir özellik kazanmıştır. Gençlerimizin azımsanmayacak grubu uyuşturucu madde bağımlılığına sürüklenmiştir. Aileler, çocuklara ve gençlere rehberlik yapma özelliklerini giderek kaybetmektedir. Cerek üniversitelere, gerek bakanhklara bağlı psikiyatri kurumları orgütlenme olarak eskimiş ve gereksinimlere cevap verecek yenileşmeyi tamamlayamamıştır. Hastane soncası bakım anlayışı; evsizler gibi risk gruplanna yönelik programlar ile gündüz hastaneleri, yarıyol, sığınma ve hemşire evleri gibi kurumlaşmalar ulkemiz için az tanınmış konulardır. Psikiyatri hastalanna karşı tavır, entelektüel çevrelerde ilgisizlik, feodal çevrelerde ise kıyım derecesindedir. Dünyada ve ulkemizde ruhsal hastalıklar, toplum içindekı sıklık ve kişilerde yarattığı yeti yitimi ile topluma malolan ekonomik yük açısından ilk sıraları almış durumdadır. Bu yükün ayrıntılarma girebilmek için, toplumsal maliyeti en yüksek psikiyatrik hastalıklara, genel bilgiler vererek bir gözatmakta fayda vardır. Bu köşede bundan sonraki birkaç yazı boyunca ruh hastalıklarını tanıtmaya çalışarak, ilgili kişilere sorunun büyüklüğünü ve zaman geçtikçe elden kaçan çözümü hatırlatmayı kendime görev saydım. Öncelikle hasta ailelerine, onlarla birlikte gönüllülere, sivil toplum örgütlerine, yerel yoneticilere ve politikaalara konunun ilk sahipleh olarak durumu bildirmek hevesındeyım. Hevesimin kursağımda kalacağını bile bile beyhude uğraşa gönüllüyüm yine de. 597/9 Metan, sülfata karşı Bu fıkrın ne denlı gerçegı yansıttıgını olçmek ısteyen bagırsak grubu soluduklan havanın ıçınde normal olarak metan bulunan deneklen bır sure sulfat agırlıklı yıyecekleıle besledıler 10 gun sonıa deneklerın yarısının solugunda rrıetanın ızıne bıle rastlanmadı 15 gun sonra ıse dışkdarında sulfıd duzeyı dıkkat çekecek kadar yukselmıştı Başka bır çalışmada sulfur duzeyı duşuk yemekler yıyen Guney Afrıkalıların soluklarında bol metan tespıt edılmıştı Bu sonuçların ışıgı altında Dunn grubu bagırsaklardakı bu baktenlerın ınsan saglıgı nı tehdıt edıp etmedıgını araştırdı Bu amaçld saglıklı ınsanların dışkılarındakı sulfattuketen bakterı duzeyı üe ulseratıf kolıt hastalarmın dışkılarındakı bakterı duzeyını karşüaştırdı lar Aynı konuda 1970'de ABD'de deney fare lerı uzerınde geıçekleştırılen bır başka araş tırmadd dışkılarında sulfattuketen bakterı bulunmayan farelerde kolıte benzer semptomlara rastlanmamıştı Dun grubunun buldugu sonuçlaı bılım dunyasını sarsacdk boyuttaydı Kolıt hastalaı ı nın pek çogunda sulfattuketen bakterılere rastlanırken sağlıklı ınsanların yalnızca yuz de 50'sınde bakterı saptandı Boylece sulfat tuketen baktenlerın varlıgının, taşıyıcının yuzde yuz bagırsak hastalıgına yakalanmış oldugu anlamma gelmedıgı anlaşıldı Ayrıca bazı hastalarda bu bakterüe re rastldnmdrndsı dd bılım adamlarının anlam veremedıklerı başka bır olguydu Oyleyse bakierıleı üe kolıt aıasında ne turlu bır ılışkı vaıdP Bdkterüer hastalıgın nedenı mıydı9 Hastalığın üerlemesıne mı yol açıyordu, yoksa hastalıklı bagırsdkldrdd bdrınmdk qıbı bır huyu mu vardı? Ulseratıf kobt vakdlarında hastalıgı tek bır nedene bdglamanın mumkun olamayacagına ışaret eden Macfarlane bu hastalıgın çogunlukla vucudun bagışıklık sıs temı üe ılgüı oldugunu belırtıyor Sulfat tuke ten bakterüer ulseratıf kolıtın surmesı ıçın gereklı ortamı sağlıyor olabılır" dıye konuşan Macfarldne "Bagırsak hastalıklannın tek bır oıganızmadan kaynaklandıgını soylenıek yanlıştır Bagırsaklarda 400 çeşit mikrop ya şar Bunların pek çogunu laboratuvar orta mında gelıştırmek mumkun degıldır Ote yandan bunların pek çogu da zararlı degüdır" dıye konuşuyor Bugune dek bu konuda yapüan araştırmalar etin de, sulfur bıleşımlen gıbı, ıdrarda sulfatın dışkıda sulfıdın yukselmesıne yol aç ngını gosterıyor Dunn grubu çok fazla mık tarda yenen etın kolon kanserıne neden oldugunu ortaya çıkartan çok onemlı bır araştırmanın uzerınde çalışıyor Bu arada vejeteryenlerı boyle bır tehhkenın beklemedığıne dıkkat çeken Cummıngs, sebze proteırüerı sulfur ıçerse bıle proteınlerın karbonhıdrat bakımmdarı zengın 'paketlerm" ıçınde bulunmdsının rıskı azalttıgını soyluyor Gıdalarla alınan dıger bır zararlı madde de yıyecek ve ıçeceklerın ıçıne katkı maddesı olarak konan sulfur dıoksıt Yıyeceklerın raf omrunu uzatan bu madde, Cummıngs'e gore Batüüarın yedıgı hemen hemen her tur lu gıda maddesının ıçınde mavcut Ornegm sosıs hdmburger hazıı çorba, hazır sutlu tatlüar bunlardan bazüarı Hatta paketlenmış olarak satılan taze sebze ve meyvelerın tazelüdermı korumak ıçın paketın ıçıne sulfur dıoksıt gazı sıkıldıgı soylenıyor Bunların yanısıra meşrubatlarda şarapta ve bırada da ne yazık kı bol mıktarda sulfur dıoksıt bulunuyor Dunn grubundakı bılım adamları yemek turlerı bakterüer ve bagırsak has talıkları arasındakı üışkıyı açıklıga kavustur mak ıçın üerı araştırmalara gereksınım duyul dugunu üerı suruyor Ancak bu araştırmalann sonuçları bızlere hangı bakterılerın zararlı, hangüerının yararh oldugunu soylıyebüır Bır gun zararlı bagırsak bakterılerı ıçın aşı büe gelıştınlebılır Ancak şu anda yapacagımız tek şey ışlemden geçmış, uzun omurlu hazır gıdalardan uzak durmak ve dogal gıdaları tercıh etmektır Reyhdn Oksay New Scıenftst 8 Agustos 1998