Katalog

Değişik bir insan cinsi nasıl gelişemedi? Toskana'da evrim trajedisi: Maymunların iki ayakları üzerinde dik yürümesi için doğanın yaptığı ilk deneme bir felaketle son buldu. S ekız müyon yıl once Italya nın yansı sular altındaydı Lskı ıç denız Tetıs uzerınde yer alan adalaı Apenın daglannın zırvelenydı Mıyosen donemındo bu ada lar ulkesınde yaşayan 1 10 metre boyunda dımdık yuru ye n turu n un tek or negı ola doga ta rıhındekı yerını aldı Afrıkada ılk insan tu ru reopithecus un atomisi: 8 5 mılyon yıl Maymunların bir yan cınsı Bulunduğu yer Toscana ve Sardmya adası 30 adet maymuna aıt Fosiller çeşıtlı kemıkler bir tanesmın ıskeletı tamamına yakın olarak fosılleş mıştır 1 10 metre Yaklaşık 500 santımet rekup (ınsanın 1400 santımetrekup) Her şeyı yer Yuvarlak surat, kuçuk kafatası Dar gogus kafesı uzunkollar kalça çatısı ve uy luk kemıkjen ılk ın agaçlardan ınmeden çok zdman once Italya da yaşayan ve Oreopıthecus bamboh adı verılen bu maymun cınsının var lıöfi 1872 yüınddn berı büınıyoı tlk olaıak Tosranada bir lmyıt madenmde bulunan 32 kg agıılıgındakı kemıklerden sonra kafatası ve ıskelet parçalarmdan oluşan daha bırçok fosıl ortaya çıkartıldı Barcelona ydkınldrınddla Mıquel Crusafont Enstıtusu büım adamlarındarı Meike Kohler S bıçımındekı omurgalan ayak formlaıı ve bdcak yapüaııyla Oıeopıthecus un ıkı ayagı uzerınde yurudugune hıç şuphe olmadıgını vur guluyor Insanların ılk atalarıyla bu arkayık cınsm arasında hıç bir baglantı yok Dışlerı ve ınce burun yapısıyla tamamen farklı bir evrım çızgısını gostermekte olan bu ıkı ayaklıyı büım adamları Homo sapıens ın çok uzaktan kuzenı ola rak sınıflandınyorlar Onu ılk ınsanlaıın oluşmasından çok once ortaya çıkan bir prototıpe benzetenler de var Kemıkler uzerınde yapılan araştırmalara gore Oreopıthecus 6 5 mılyon yıl once evrımın çık maz yollaımda yok oldu Kohler e gore bu yaratık ancak sankı cam fanus ıçınde gıbı ızole edılmış bir ada ortammda gelışebılırdı Doga ve ev rım kuralları adalarda anakaraya gore daha farklıdır Bunun en onemlı nedenı avlanmak ıçın genış alanlara ıhtıyacı olan yır tıcı hayvanlarının olmamasıdır Ne Sıcılyada ne de Madagas karda buyuk etobur hayvan lar yaşamaz Oreopıthecus un vatanı ıçın de aynı prensıp geçerlıydı Mıyo sen donemınde Tetıs adası ran anakarayla baglantısı kesı lınce korkunç bir karmaşa ya şandı Yırtıcı hayvanlar once bulabüdıklen tum canlıları av ladılar ama sonunda açlıktan olup yok oldular Bundan sonra doga kaçma kovalan ma stre&ı olmadan barışçü ve ot yıyen canlılarm gelış mesıne ızın veıdı Ornegın keçılerın çevık hızlı bacak ları kısaldı goruş açısmm qpnışlemesı ıçın kafanın Meike Kohler, 5 blçlmlndekl omurgalan, ayak formlan ve bacak yopılanyla Oreopithecus 'un iki ayağı üzerinde yiiriidüğüne hiç şuphe olmadıgını vurguluyor. yan kısmında yer alan gozler artık avlanma rıskı olmadıgı ıçın orıe doğru kaydı Fıller heybetlı boyutldrını kaybettıler Sıcılya da bulunan bir fıl fosılının yerden yukseklıgı sadece 1 metredır Bunlar sınırlı besın kaynakları olan ada orta mına uyum saglamak ıçın gerekcn degışımlerdı Evrıme en buyuk baskıyı yırtıcı av hayvanlarının yap tıgını soyleyen Kohler şu sıralarda eskı Tosrarid addsmda yaşamış olan hındı buyuklugundekı dev bir tavşanla ılgı lı araşürmalarını surdurmekte İlk buyuk deneme Bu ızole edılmış dunyada evrım ılk buyuk denemele rınden bırını gerçekleştırdı ve yaklaşı 8 5 mılyon yıl once dık duran ve ıkı ayakları U7erınde yuruyen Oreopıthecus ortaya çıktı Tehlıkesız ormanlarda maymun cınsı agaçlardan ındı ve gıttıkçe buyuyen adınılarla ıkı ayagınırı u/erıne kalktı zamanla ıskelet yapısı buna gore gelıştı ve genış bu yuk ayaklarıyla adada serbestçe dolaşmaya başladı Bundan dort mılyon yıl sonra bu anatomık degışım Sahra nm guneyınde çok daha tphlıke dolu bir ortamda yı nelendı Ikı ayakları uzerınde yuruyen ılk ınsanlarda yırtıcı hayvanlardan kaçabümek ıçın ayaklar daha kuçuk ve hızlı koşmaya uygun olarak gelışü Buna karşın Oreopıthecus un acelesı yoktu ayakları kabaydı ve bırbırınden ayrık beş parmagı vardı bu ayak yapısıyla yorulmadan duşenekadar dydkta durabılırdı Ancak zekâsı gelışmedı başı çok kuçuktu Yıne de bılım adamlan bu üa bacaklıda evrımın buyuk bir sıçramasını goruyorlar ve oreopıthecus un msana donuşebılmek ıçın tum vasıflara sahıp oldugunu belırtıyorlar Ancak buna zaman yetmedı Maymun ayaga kalktık tan kısa bir sure sonra denız çekıldı anakdrayld drdsmda bir kopru oluştu Yırtıcılarm adaya gelıp tehlıkelerden habersız sakınlerını yıyıp bıtırmelerı kısa surdu Oreopıthe cus ıle beraber adada yaşayan tum cınsler yok oldu Eger boyle bir trajık sonla yok olmasaydı kım bılır belkı de ayakta durmaktan yorulmdyan alternatıf bir insan cınsı gelışecektı AlevKınm Kayrıak DerSpıegel 13/98 597/14