Katalog

Yayın sayısı ve üniversiteler sıralaması Mustafa llhan* I nstıtute for Scıentıfıc Informatıon (ISI) taraiindan oluş turulan sıtasyon ındekslen kapsamındakı dergüerde çıkan yayınldrın sayısı unıversıtelerın bılımsel aktıvı telerının gostorgesı olarak kullanılmakta ve üniversiteler bellı suredo urettıklerı yayın sayısırıa gore sıralanmaktadırlar Bazı nedenlerle üniversiteler sıralamasında yayın sayısını esas alan modıfıye krıterler kullanılmaktadır Bu krıterlerden bırısı agırlıklı puan sıstemı" dıgerı "oğre tım uyesı başına duşen yayın sayısı"dır Sıtasyon ındekslen kayıtlarında derlemeler, araştır ma makalelen, vaka sunumları, teknık notlar, edıtore mektuplar, kıtap değorlendırme yazüarı ve hatta bazı ozetlerın herbırı bır bılımsel yayın olaıak degeılendırü1 OUBDYS sıralaması kullanüdıgında bu fakultelere sahıp buyuk unıversıtelet ıçın negatıf yonde bır yanlı tutum or taya çıkmaktadır 1997 yılında SCI (Scıence Cıtatıon Index) kapsamındakı dergılerde çıkan yayın sayüaıına gore unıversıtelerımız sıralamdsı Cumhurıyet Bılım Teknık te yayınlandı (Bursalı, 1998) Bu yayın sayüan ve unıversıtelerımız ogre tım uye sayüan (OSYM, 1997) esas ahnarak OUBDYS'na gore bır sıralama yapüdıgında ve bu sıralama ıle toplam yayın sayısına gore yapüan sıralama karşüaştırüdıgında ılgınç sonuçlar ortaya çıkmaktadır Her ıkı sıralamadd ük beşe gıren unıversıtelerımızın konumlan Tablo 1 de gorulmektedır OUBDYS sıralamasmda ılk beşte yer alan unıversıte ler drasında bazı vakıf unıÖCRETİM Ü ITESİ BAŞINA DÜŞEN versıtelerını gormekteyız ÖÜBDYS'na göre TYS'na göre Bu unıversıtelerımızın ust Üniversite Adı sıralamadaki yeri sıralarda bulunmalarının sıralamadaki yeri Hacettepe Unıversıtesı 1 b nedenlerı daha oncelerı dı Istanbul Unıversıtesı 24. 2 le getırüdıgı gıbı ogreüm Ankara Unıversıtesı 14. 3. uyesı sayılarmın az oluşu ve Ortadogu Teknık Unıversıtesı 4 7. ogretım uyelerının dıger Istanbul Teknık Unıversıtesı 5 12 unıversıtelerden seçılerek 1 Mersın Unıversıtesı 22 alınmış olmasıdır Ne yazık2 Bılkent Unıversıtesı 9 tır kı seçılmış araştırmacüa Gebze Yuksek Teknolojı Enstıtusu 3. 37 rın ıstıhdam edıldıgı duşu Koç Unıvprsıtesı 34. 4. nulen bu unıversıtelerımızBoöazıçı Unıvprsıtesı 11 5 de bıle OUBDYS 1 O'den duşuktur, yanı ogretım uyeTablol: "Toplam yayın sayısına (TYS)" ve "öğretlm ilyesl başına düsen yayın sayısısı başına bır yayın duşmena (OUBDYS)" göre yapılan sıralamalarda Ilk beşte yer alan Unlversltelerimlzln komektedır numlan. Ogretım uyesı sayısı yuksek olan unıversıtelerımız (ılk beşte sırası ıle Istanbul Ankara Hacettepe, Gazı ve Ege Unıveısıteleıı) hem fen ve saglık büımlerı hem de sosyal bılımler ve guzel sa natlar alanlarında fakultelere sahıp koklu unıversıtelerdır Bu 5 buyuk unıversıtemız tum unıversıtelerımızden çıkan yayınların %41 'ıne sahıp olmalarına ragmen OUBDYS sıralamasında ılk beş sırada yer dlamazldr Yayın sayısına gore sıralamada ılk beşte yer aldn ve unıversıtelerımızden yapılan toplam yayının %44'une sahıp olan unıversı telerımız, OUBDYS sıralamasındd ük beşe gırememışlerdır Bu sırdkmdyd gore ük beşe gııen unıversıtelerımız, toplam yayın sayısının ancak %8'ıne sahıptırlar 1997 yılında yayını olan üniversiteler, ıçınde Mugla ve Yedıtepe Unıversıtelerı ıle sorı sıradd bulundn ve bır tane yayına sahıp Işık Unıversıtesı, çok az ogretım uyesıne sahıp olması nedenı ıle OUBDYS sıralamasında 340 yayını olan Istanbıü Unıversıtesı'run (24) hemen ardındd 25 sırada ve 100den fazla yayını olan Marmara (28), Dokuz Eylul (29) ve Ataturk (31 ) unıversıtelerırıırı onunde yer almaktadır Her ıkı sıralamanın kıyaslanmasında buna benzer ügınç durumlar oldukça fazladır Goruldugu gıbı "ogretım uyesı başına yayın sayısı" krıterı ıle degerlendırme, ozellıkle yeterı kadaı ogıetım uyesıne sahıp olrridyan unıversıteler lehme yanlı tutuma oldukça musaıt bır degerlendırme sıstemıdır Bır de agır hklı puan sıstemıne gore bulunan puanın ogretım uyesı sayısına oranına gore bır sıralamaya gıtmek oldukça saglıksız bır sıralama yontemıdır Üniversiteler sıralamasında akla gelen bır başka degerlendırme krıterı de aktıf araştırmacı sayısı ve aktıf araştırmacı başına duşen yaym sayısıdır Aktıf araştırmacı sayısı sıtasyon ındekslerı kapsamındakı dergüerde yayın yapan araştırmacı sayısıdır ve unıversıtelerımız ıçın bu kolaylıkla çıkarüabılır Dıkkat edümesı gereken tek şey bır uruversıtede aynı soyada ve aynı harfle başlayan ısme sahıp bırden fazla araştırmacı bulunmasıdır Bunun büıncı ıle yapüacak tarama oldukça saglıklı sonuç verebüır Unıvresıtelenn bılımsel yayınlara gore sıralanmasında kullanılan krıterleım veya degerlendırme sıstemlerınm yanlı tutuma goturecek sakıncaları olabüır Bunlar arasmda en saglıklı olanı toplam yayın sayısına gore sıralama yapmdk, bunun yanında her unıversıte ıçın yayın turleııne gore dagüımı ve gerekıyorsa bellı konularda (tıp muhen dıslık vb) ek sıraldmdları da bırhkte vermektır Ayrıca unıversıtelerı aktıf araştıı macı sayüdrına gore aktıf araştırmacı başına duşen yayın sayısma gore sıidlamanın da unıversıtelerımızdekı araştırmacı potansıyelını gormek ve degerlendırmek bakımından yararı vardır Kaynaklar 1997 mektedır Kuşkusuz, bır araştırma makalesı ıle bır vaka sunumu veya bır edıtoıe mektup nıtehgındekı yazının bılımsel agırlıgı aynı değıldır Aynca bunlann yayınlanmala rı ıçın geçen sureler da farklıdır Bu nedenlerle yayın sa yısına gore degerlendırmeye alternatıf olarak agırlıklı puan sıstemı ıle degerlendırme duşunulmuştur Bu değerlendırmede her bır yayın turune bellı bır puan verılerek toplam yayın sayısına gore unıversıtelerın agırlıklı puanları çıkarılmakta ve sıralama buna gore yapılmaktadır Genelde, yayın sayısına gore yapılan sıralama ıle agırlıklı puana gore yapılan sıralama bırbırme çok benzer Yayın sdyüarı yuksek oları unıversıtelerın her ıkı sıralamadaki yerlen degışıklık gostermezken, yayın sayısı çok duşuk ve bırbırıne çok yakın olan unıversıtelerın sıralamadaki yerlerınde bırkaç sıralık oynamalar olabılmektedır Agırlıklı puan sıstemıne gore yapılan değeriendırmenın de tartışıları ydnları vardır a. Vaka sunumldrı ve edıtore mektup gıbı yazılar her zaman degerı duşuk yazılar olarak kabul edılmemelıdırler Bunlar arasında bazen araştırma makalelerı kddar degerlı gozlemsel yazılar da çıkmaktadıt b. Puanlandırma kışıden kışıye degışebüır Yazı turlerıne verüen puanların agırlıgı degerlendırme yapana gore degışpbılrriPktedır Üniversiteler sıralamasında kullanılmak ıstenen dı ger krıter ogretım uyesı başma duşen yayın sayısıdır (OUBDYS) Bu kıterm taı tışılan ydnldrı şurüdrdır a. Az ogretım uyesıne sahıp üniversiteler az sayıda yayın (bunlar da bırkaç aktıf araştırmacının yayınlarıdır) yapmalanna ragmen OUBDYS sıralamasında ust sıralara yerleşebılmektedırler b. Unıversıte bunyesmde saglık bılımlerı ve fen ve muhendıslık bılırnleı ı ıle ılgılı fakulteler yanındd, sıtasyon ındekslen kapsamındakı dergüerde yayın yapma olasılıkları gorecelı olaıak duşuk olan fakulteleı de (hukuk fakultosı, guzel sanatlar fdkultesı konservatuvar gıbı) vardır 1 Bursalı 0 Cumhurıyeı Bılım TeVnık 587/13 1998 2 OSYM 1996 1997 Ogretım yüı yuksekogretım ıstatıstılderı * Prof Dr , Hacettepe Unıversıtesı Tıp Fakultesı, Farmakolojı Ab D TUBA Uyesı 597/1S