Katalog

Sanal trafik kazası ortamı Laboratuvarlarda oluşturulan sanal otoyolda, korkunç kazalar yapılıyor ve gerçek trafik kazalarına güvenlik önlemleri araştmlıyor. F ord Tkunus marka araba, bır araç ansızın karşısına çıktıgında, sakın sakm yol almaktaydı Bu bekJenmedık durum karşısında her ıkı surucu de y o nunu degıştırmeye vakıt bulamadı Da araç burun buruna gelerek çarpıştı Çarpışmanın etkısıyle hava yasüklan şışerek suruculerın belden yukansına zarar gelmesıne engel oldu Ama belden aşagısı korunmasız oldugundan, ayaklar arabanın tabanına çarptı ve dogal olarak suruculerın agır yaralanmalanna neden oldu Ne var kı, bu sıradan bır kaza degıldı Ne tuzla buz olan camlann şangırtısı, ne de bırbırıne çarpan metallenn gumburtusu duyuldu Sessızlıgı bozan yalnızca guçlu bır bılgısayarın mınltısı ıdı Bu, hemen hemen her yonuyle gerçegıne ozdeş, sanal bır çarpışma ıdı Araçlar ve ıçındelder "zarar gorseler" bıle, daha sonrakı gunlerde meydana gelecek çarpışmalarda da varhklannı 1 surdureceklerdı Büım adamlan sonsuz eleman çozumlemesı adh bır yontemden yararlanarak, arabanın her bolumunu çok sayıda kuçuk parçalara, ya da elemanlara ayrnyor Yapışkan kâgıdın oluşturdugu ızgaranın, her "karesı" bır elemanı temsü edıyor Arabanın uçboyutlu bır omegının bılgısayarda yaratılması ıçın ızgara uzenndekı her kesışmenın olçumu yapılıyor Bu olçumler ışlevı ucunun konumunu belırlemek olan oynak bır kol yardımıyla gerçekleştınyor • ince eleyip sık dokumak Elde edılen venler aracın yuzeyını oluşturmaya yonelık bır tasarım programını ıçeren geleneksel bır bıl gısayara yuklenıyor Arabanın dışı tamamlanınca ıçınıh oluşturulmasına geçüıyor Bu kez araba parçalara bolunerek en ınce aynntısına kadar sokuluyor Sonunda, elde edılen bu parçaların sayısı 200 bını bulabüıyor Bu sureç boyunca büım adamlannın bellı konularda uzlaşmaya varmalan gerehyor Daha kuçuk parçalar dogal olarak yuzeyın daha kesın bır bıçımde orneklen luyor Bu elemanlar ıse, bır dızı başka elemana onlar da başkalanna bellı bır guç uyguluyor Bügısayar bu guçlerın etbsıyle her bır elemanda meydana gelen devınımı de belırbyor Boylece, çarpışma anında gerçkeleşen zıncırleme zararlar aynen saptanabüıyor Bunun ardından ehp elde ettıgı sonuçlan gerçek bır çarpışma anında meydana gelen sonuçlarla kıyaslıyor Son olarak sanal aracın tum parçalannın egrüıp bukulmesı ıçın gereklı gucun aracın çarpışmadan hemen once sahıp oldugu kınetık guçten daha fazla olamayacagı savından yola çıkarak çarpışmanın bır guç büançosunu oluşturuyor Bu sava gore, gıren guç çıkana eşıtse o zaman orneğın bır olasüıkla dogru olduguna manüıyor Bu tur bır benzetmenın saglüdı bır bıçımde yapüması çok ıncelüdı bır çalışmayı gerektınyor Ancak en ınce hesaplamalar bıle orneklerdekı yanlışlan tumuyle yok edemıyor Uzmanlar daha şımdıden yolcuların guvenlıgı açısından kımı verüer elde edüdıgıne parmak basıyorlar ve hava yastıklannın yeterlı guvenceyı saglayamadıgmı, bacaklarda meydana gelebüecek yaralanmaların arabanın tabanına yumuşak bır dolgu maddesı yerleşürmek surenyle azaltilabüecegmı düe getırıyorlar Ulusal Çarpışma Çozumleme Merkezı yolculann korunmasına yönelik başka yontemlerın de bulunması anıacıyla sanal insan yaratmaya çahşıyorlar Bu alanda ük ornek sayüan Hıbro III kuklası çarpışma deneylerınde kullanüıyor Bu kukla yalnızca bır üa bolgede ıvmeden kaynaklanan etkıyı gostermekle bırlıkte, bügısayar ornegı kuklayı oluşturan 15 bın parçanın her bırmde neler olup bıttıgını gozler onune serıyor Bu bügı yolcunun bır çarpışma sırasında nasü korunabüecegı yolunda çok daha kapsamlı bır portre çızıyor Sanal insan yaratılıyor Yukanda sozu edılen çarpışma bu yılın başlarında, George VVashıngton Unıversıtesı Ulusal Çarpışma Çözümleme Merkezi'nde meydana geldı Merkezde bır grup bılgısayar muhendısı gerçekçı bır bıçımde çarpışacak olan sanal arabalar yaratmanm yollarını araştırıyor Ekı bın hedefı sanal bır ınsan, bır başka deyışle bu tur çarpış malarm ınsanlarda yarattıgı et kıyı tam olarak ortaya koyacak bır bılgısayar kuklası yaratmak Gunumuzde daha guvenlı arabalara ve yollara buyuk bır gereksınım duyuluyor Olum ve sakatlanma nedenle rını gosteren uluslararası du zeydekı tablolarda 1990 yılın da trafik kazalanmn dokuzuncu sırada yer aldıgı goruluyor 1995 yılında ıse, yalnızca ABDde 40 bını aşkm kışının trafik kazalarında yaşamlannı yıürdıklerı, bu sayırun dunyanın başka yorelermde de gıderek arttıgı belırtüıyor Sa nal çarpışmalar surucunun yeteneklennde bır gelışme yaratmamakla bırlıkte, çarpışma sonucu dogabüecek cıddı zararlan azaltabüecegıne ınanılıyor Et ve kemik Ekıp çalışmalarmı burada da noktalamadı Paul Bedevvı ve Georqe Bahouth daha gerçekçı bır ornek yolunda ılk adımı atarak yapay bir insan bacağı oluşturdu mesıne olanak tanırken her bır aynnn da yapay çarpış ma ortamının yaratüması ıçın gereklı bügısayar suresını arttınyor Bu nedenle, bır bakıma duz olan yuzeylerde kullanüan parçalar bırkaç santımetre enınde olabüıyor tekerlek gıbı, daha karmaşüc bolumler ıse müımetrık boyuttakı daha kuçuk parçalardan oluşturuluyor Ornek tamam lanınca ebp yapay çarpışmalar yaratarak bu çarpışma lar sırasında olan bıtenlerı bügısayar yardımıyla sapüyor Parçaların bıçım ve boyutlan ne denlı ozerüı seçürrse, sanal çarpışma da o denlı gerçege yakm oluyor Bacak son derece karmaşüc bır organdır Bu yuzden gerçekçı bır bacak ornegı her bır kemıgı ıçermek ve kaslar tarafmdan eklemlerde yaratüan guçlerın aynısını yaratmak zonındadır Ancak kaslar da çok karmaşıktır ve beym üe sınır sıstemı tarafindan denetlenebüır Bu nedenle uzmanlar kas ve kemık yapısını, beynın kaslara sagladıgı gucu, bellı konumlarda hangı kaslann gevşeyıp hangüerının kasüdıgını bümek zorundadırlar Bügısayardan elde edüen sanal ınsanın bacaklannı gerçek msanınkını daha çok andıran başka bır çıftle degıştıren Bedewi ve Bahouth bu ornek sayesmde hangı tur kazaların kerruk kırümalanna ve yumuşak doku yırtümalanna neden olabüecegını kestırebüıyor Bızlere bır önende bulunuyor Çarpışma sırasında gevşemeye çalışm, çunku kaslann genlmesı krnlma ve yırtüma olasüıgını arttınyor Rita Urgan Kaynak New Scıentıst, 13 Eylul 1997 Çarpışma laboratuvarı Ulusal Çarpışma Çozumleme Merkezı laboratuvarında oluşturdugu ornek* araçla yapay bır çarpışma ortamı yaraüyor Da arabanın sıgabılecegı buyukluktekı bu odanın bır yanında olçum aygıtları, obur yanında bügısayarlar, duvarlannda kaporta parçaları ve paneller, raflarda araba parçalarıyla tepeleme dolu karton kutular yer alıyor Ortada ıse yolculann oturdugu yerın yapışkan kâgıtla kaplanmış olduğu, 1997 model kuçuk beyaz bır Geo Metro araba druyor Yapışkan kâgıt arabanın buyuk bır bolumunu duzenlı çızgüer oluşturarak orruyor Bu ızgara bıçımındekı çızgüer aracın sanal bır ornegının oluşturulmasında ük adrm sayüıyor 569/4 Önce bir senaryo Ekıp once bır senaryo belırlıyor Orneğın, arabanın saatte 50 km hızla gıderken bır duvara çarpmasına karar verüıyor Çarpışma sırasında bügısayar ük baştakı gucu hesaplıyor Sonra bu gucu duvara ük çarpan bolum olan aracın tamponlan ıçındekı elemanlara uygu